වහෙන්හසසහන්ගේ කයට එළවන ලදුහයේ, පහෙවූ සිළු ඇති, ගින අඟුරු රැසක
හමන් පතැහන්’ යතැ ය කීහෙ.
“අනඳහයන, අවසසසත්පා හදහකකහි ම තසත්පාගතයන්හන්ගේ සිරුර පිරිසිදු
හවය, චවිවරණය ප්‍රභත්පාසසවර හවය. කවර අවසසසත්පා හදහකක හි ද යත්: අනඳහයන, යම රැහයක තසත්පාගතහයද්ධෝ නරුත්තර සමක්‍යක සමහබෙද්ධෝධිය
අධිගම හකහරත් ද, යම රැහයක තසත්පාගතහයද්ධෝ අනුපත්පාදිහශසෂ
නරවත්පාණදත්පාතුහයන් පිරිනහවත් ද, අනඳහයන, හම අවසසසත්පා හදකහි ම
තසත්පාගතයන්හන්ගේ සිරුර ඉතත්පාම පිරිසිදු හවය, චවිවරණය ප්‍රභත්පාසසවර
හවය. අනඳහයන, අද වනත්පාහි රෑ පතැසිම යමහි කුසිනත්පාරත්පාහි උපවරතන
නම මලේල රජුන්හන්ගේ සලේ හවහනහි යමත්පා සලේ රුක අතරැ
තසත්පාගතයන්හන්ගේ පිරිනවීම වන්හන් ය. අනඳහයන, එවු, යමු. කකුත්‍ථත්පා
නදිය කරත්පා එළතැ හඹන්නමු” ය භත්පාගක්‍යවතුන් වහෙන්හසස වදත්පාළ හසසක.
“එහසස යතැ, වහෙන්සතැ” ය අනඳ හතරණුහවද්ධෝ භගවත් බුදුරජුනට
පිළිවදන් දුන්හෙ.
එහහෙයන් සසංගීතිකත්පාරකහයද්ධෝ කීහෙ:
“රන්වන් මට සිලිටි වත් යුවලක පුකකුස හතහම එළතැවී ය.
එය හෙතැඳතැ හපරැ වූ ශත්පාසසතතෘහු රන් පතැහෙතැ වූහු, හහෙබියත්පාහෙ.”
අඹවනයට එළතැඹීම
89. ඉකබිත්හතන් භත්පාගක්‍යවතුන් වහෙන්හසස මහෙ බිකසඟන කතැටුව
කකුත්සත්පා නදිය හවතට වතැඩි හසසක. වතැඩ, ඒ නදියට බෙතැස, දිය සනහෙත්පා, පතැන් වළඳත්පා, එයන් හගත්පාඩ නතැඟ, අඹ වනය කරත්පා වතැඩි හසසක. වතැඩතැ
(හවතතැ සිටි) චුන්දක හතරුන් බෙණවත්පා “චුන්‍දකහයන, මට සඟළ සිවුර
සතර පට හකත්පාට පණවවු. චුන්‍දකහයන, කලත්පාන්තහයමි,
වතැදතැහහෙන්හනමි” ය වදත්පාළ හසසක. “එහසස යතැ වහෙන්සතැ” ය ම චුන්දක
හතරණුහවද්ධෝ භගවත්නට පිළිවදන් දී, සඟළ සිවුර සතර ගුණ හකත්පාට
පතැනතැවූ හෙ. ඉකබිති භත්පාගක්‍යවතුන් වහෙන්හසස දකුණු සිරිපත්පා හි වම සිරි පත්පා
මඳක මනෑත් හකත්පාට පිහිටුවත්පා, එළතැඹතැ සිටි සිහි ඇති හසසක, නුවණින්
දන්නත්පා හසසක, නතැඟී සිටුනත්පා සසංඥත්පාව සිත්හි හකත්පාට දකුණතැළහයන්
සිසංහෙශයක්‍යත්පාව කළ හසසක. චුන්දක හතරණුහවද්ධෝ ද එහි ම භගවත් බුදුරජුන්
ඉදිරිහයහි හුන්හෙ.
[එහහෙයන් කීහු සසංගීතිකත්පාරකහයද්ධෝ:]
“හම හලත්පාවතැ අප්‍රතිම ශත්පාසසතතෘ වූ තසත්පාගත බුදු රජුහු කකුකසත්පා නදිය කරත්පා
වතැඩ, ඉතත්පා කලත්පාන්ත සසවභත්පාවය ඇත්තත්පාහු, එහි දියට බෙටහෙ.
ශත්පාසසතතෘහු දිය සනහෙත්පා පතැන් වළඳත්පා, බික සඟන මතැද හපරට වතැ සිටිහයද්ධෝ, නදිහයන් හගත්පාඩ නතැසංගත්පාහෙ. හමහි දරමහයේ ප්‍රවකතතෘ වූ මහෙරක වූ
භගවත් ශත්පාසසතතෘහු අඹවනයට වතැඩියහෙ.
චුන්දක නම මහෙණහු බෙණවත්පා ‘මත්පා සඟළ සිවුර සිවු ගුණ හකත්පාට අතුරවත්පා
වතැදතැහහෙන්හනමි’ ය වදත්පාළහෙ. භත්පාවිතත්පාත්ම වූ ඒ බුදුරජුහු විසින්
හමහහෙයන ලද ඒ චුන්දක හතර වහෙත්පා ම සඟළ සිවුර සිවු ගුණ හකත්පාට
පතැනතැවී ය. ඉතත්පා කලත්පාන්ත සසවභත්පාවය ඇති ශත්පාසසතතෘහු එහි සතැතතැපුණත්පාහෙ.
චුන්ද හතර ද ඔබෙ ඉදිරිහයහි හුන්හන් ය.”
සමවිපත්පාක ඇති පිණේඩපත්පාත හදක
90. ඉකබිත්හතන් භත්පාගක්‍යවතුන් වහෙන්හසස අනඳ හතරුන් බෙණවත්පා
හමහසස වදත්පාළ හසසක: “අනඳහයන, චුන්ද කරමත්පාර පුන්ත්‍ර හෙට ‘ඇවතැත්
චුන්‍දයන, තසත්පාගතහයද්ධෝ යමකහුහන්ගේ අන්තිම පිණේඩපත්පාතය (හභද්ධෝජනය) වළඳත්පා පිරිනවිහයද්ධෝ ද, ඒ ඔබෙට (එයන්) අලත්පාභහයද්ධෝ යතැ, ඒ හතත්පාප විසින්
මිනසත් බෙව නපුරු හකත්පාට ලබෙන ලද හසස යතැ’ ය කිසිහවක විපිළිසරක
උපදවන්හන් ය යන්න වියතැ හෙතැකක. අනඳහයන, චුන්ද කරමත්පාර
පුන්ත්‍රයත්පාහන්ගේ විපිළිසර හමහසස දුරු කටයුතු ය:”
“යම බෙඳු ඔබෙ හන්ගේ පශසචිම පිණේඩපත්පාතය වළඳත්පා තසත්පාගතහයද්ධෝ පිරිනවිහයද්ධෝ
ද, ඒ ඔබෙට ලත්පාභහයක, ඒ ඔබෙ විසින් මිනසත් බෙව හමත්පාහනත්පාවට ලද හසස
ය. අන් හෙතැම පිණේඩපත්පාතයනට වඩත්පා ඉමහෙත් ඵල ඇති, වඩත්පා ඉමහෙත්
අනුසසස ඇති, හෙතැම අයුරින් සම පල වූ සමවිපත්පාක වූ හම පිණේඩපත්පාත
හදහකද. කවර හදහකක ද යත්: යම පිණේඩපත්පාතයක වළඳත්පා
තසත්පාගතහයද්ධෝ අනුත්තර සමක්‍යක සමහබෙද්ධෝධියට පතැමිහණත් ද, යම
පිණේඩපත්පාතයක වළඳත්පා තසත්පාගතහයද්ධෝ නරුපත්පාදිහශසෂ නරවත්පාණදත්පාතුහයන්
පිරිනහවත් ද, හම අන් හෙතැම පිණේඩපත්පාතයනට වඩත්පා ඉතත්පා ඉමහෙත් පල
ඇති ඉතත්පා මහෙත් විපත්පාක ඇති හෙතැම හලසින් ම සම ඵල ඇති, සම
අනුසසස ඇති පිණේඩපත්පාත හදක ය.
‘හමයන් ආයුෂසමත් චුන්ද කරමත්පාර පුන්ත්‍රයන් විසින් දීරඝත්පායුෂ පිණිස
පවත්නත්පා කරමහයක රැසස කරන ලදහද ය, ආයුෂසමත් චුන්ද කරමත්පාර
පුන්ත්‍රයන් විසින් පතැහෙතැපත් බෙව පිණිස පවත්නත්පා කරමහයක රැසස කරන
ලදහද ය, ආයුෂසමත් චුන්ද කරමත්පාර පුන්ත්‍රයන් විසින් සුවය පිණිස
පවත්නත්පා කරමහයක රැසස කරන ලදහද ය, ආයුෂසමත් චුන්ද කරමත්පාර
පුන්ත්‍රයන් සසවරගය පිණිස පවත්නත්පා කරමහයක රැසස කරන ලදහද ය, ආයුෂසමත් චුන්ද කරමත්පාරපුන්ත්‍රයන් විසින් අධිපති බෙව පිණිස පවත්නත්පා
කරමහයක රැසස කරන ලදහද යතැ, ඇවතැත් චුන්‍දහයන, භත්පාගක්‍යවතුන්
වහෙන්හසසහන්ගේ හෙමුහයන් ම මත්පා විසින් හමය අසනලදහද ය,
භත්පාගක්‍යවතුන් වහෙන්හසස හෙමුහයන් ම මත්පා විසින් හමය පිළිගන්නත්පාලදහද
යතැ ය කියත්පා හමහසස චුන්ද කරමත්පාර පුන්ත්‍රයත්පා විපිළිසර දුරු කටයුතු යතැ”
යනු ය.
ඉකබිති භත්පාගක්‍යවතුන් වහෙන්හසස හම කරුණ සලකත්පා එ හවහලහි හම
උදන් ඇනූ හසසක:
“දන් හදන්නහුට පින් වතැහඩ. සිලේ රකනහු සිතතැ හවර හනත්පා පවතී.
නුවණතැත්හත් හවර (පවේ) දුරැ ලය. හහෙස හමහසස (පවේ) දුරැ ලත්පා රත්පාග
දහවේශ හමත්පාහෙ මුලේ ඉදිරීහමන් හකහලසස පිරිනවනන් ද එයට පසු කඳ
පිරිනවනන් ද පිරිනවිහයේ හවය” යනු ය.
සතර වතැන බෙණවර ය.
යමත්පා සලේරුක:
91. එ කලේහි භත්පාගක්‍යවතුන් වහෙන්හසස ඇවතැත් අනඳ හතරුන් බෙණවත්පා
“අනඳහයන, යමහෙ. හිරණක්‍යවතී නදිය පර හතරට (නදිහයන්
එහගත්පාඩට) එහි කුසිනත්පාරත්පා නුවරට, එහි මලේල රජුන්හන්ගේ උපවරතන
නම සලේඋයනට එළතැහඹන්නමු” ය වදත්පාළ හසසක. ‘එහසස ය වහෙන්සතැ’
ය කියත්පා ම අනඳ හතරණුහවද්ධෝ පිළිවදන් ඇසසවූහෙ. ඉකබිති භත්පාගක්‍යවතුන්
වහෙන්හසස මහෙත් බික සඟන කතැටුව හිරණක්‍යවතී නදිහයන් එහතරැ
කුසිනත්පාරත්පා නුවරැ මලේලයන්හන්ගේ උපවරතන නම සලේඋයන කරත්පා
වතැඩියත්පාහෙ. වතැඩ අනඳහතරුන් අමතත්පා “අනඳහයන, යමත්පා සලේ රුක අතරැ
හිස උතුරු හදසට සිටුනත්පා හයේ හකත්පාට මට ඇඳක පනවවු. අනඳහයන, කලත්පාන්තහයමි, වතැදතැහහෙනු කතැමතැත්හතමි” ය වදත්පාළ හසසක. ‘එහසස ය, වහෙන්සතැ’ ය කියත්පා ම අනඳ හතරණුහවද්ධෝ භගවත් බුදුරජුනට පිළිවදන් දී, යමත්පා සලේරුක අතරැ උතුරු හදසට හිස සිටුනත්පා හසස හකත්පාට ඇඳක
පතැනවූහෙ. ඉකබිති භගවත්හු දකුණු පයන් වම පය මඳක ඉකමතැ
බිහිටුවත්පා සිහි නුවණින් යුතු වතැ දකුණතැලහයන් සිසංහෙ ශයක්‍යත්පාව කළත්පාහෙ.
(සිසංහෙශයක්‍යත්පාහයන් සතැතතැපුණුහසසක.) එ හවේහලහි වනත්පාහි යමත්පා සලේ රුක
හු හනත්පාකලේ මලින් මුළුලේල ම ගතැවතැසුණත්පාහු හවත්. ඔහු තසත්පාගතයනට
ම්පූජත්පා විසින් ඔබෙ සිරුර මත්හතහි වතැහටත්, විසිහරත්, හවහසසින්
විසිහරත්. දිව මදත්පාරත්පා මලුදු අහෙසින් හහෙය. ඔහු තසත්පාගතයනට පුද පිණිස
ඔබෙ සිරුර මත වතැහටත්, විසිහරත්, හවහසසින් විසිහරත්. දිව සඳුන්
සුණුදු අහෙසින් හහෙය. ඔහු තසත්පාගතයනට පුද පිණිස ඔහෙ සිරුර මත
හහෙත්පාත්, විසිහරත්, හවහසසින් විසිහරත්. දිව තුරුහු ද තසත්පාගතයනට පුද
පිණිස අහෙසතැ වතැහයත්. දිව ගතැයුමහු ද තසත්පාගතයනට පුද පිණිස අහෙසතැ
පතැවතැහතත්.
92. එකලතැ භත්පාගක්‍යවතුන් වහෙන්හසස අනඳ හතරුන් බෙණවත්පා “අනඳහයන, යමත්පාසලේරුකහු හනත්පාකලේ මලින් මුළුලේල හෙතැසුණත්පාහු ගතැවතැසුණත්පාහු
හවත්. ඔහු තසත්පාගතයනට පුද පිණිස ඔබෙ සිරුර මතතැ හහෙත්, විසිහරත්, හවහසසින් විසිහරත්. දිව මදත්පාරත්පා මලුදු අහෙසින් හහෙය ... දිව සඳුන් සුණු
ද අහෙසින් හහෙය ... දිව තුරු හගත්පාසු දු ... දිව ගතැයුමුදු තසත්පාගතයනට පුද
පිණිස අහෙසතැ වතැහටය. අනඳහයන, හමහතකින් තසත්පාගතහයද්ධෝ සත්කතෘත
හහෙද්ධෝ ගුරුකතෘත හහෙද්ධෝ මත්පානත හහෙද්ධෝ ම්පූජිත හහෙද්ධෝ අපචිත හහෙද්ධෝ හනත්පා හවත්.
අනඳහයන, යම මහෙහණක හහෙද්ධෝ හමහහෙණක හහෙද්ධෝ උවසුහවක හහෙද්ධෝ
උවතැසියක හහෙද්ධෝ දරමත්පානුදරම ප්‍රතිපන්න වතැ සමක්‍යක ප්‍රතිපන්න වතැ
අනුදරමචත්පාරී වතැ හවහසය ද, හහෙස මතැ පරම ම්පූජත්පාහයන් තසත්පාගතයනට
සත්කත්පාර හකහරහි, ගරු හකහරය, බුහුමන් හකහරය, ම්පූජත්පා හකහරය, අපචත්පායන හකහරය. අනඳහයන, එ බෙතැවින් හමහි ලත්පා දරමත්පානුදරම
ප්‍රතිපන්න වතැ සමක්‍යක ප්‍රතිපන්න වතැ අනුදරමචත්පාරී ව වසන්නහමද්ධෝ’ ය, හමහසස ම හතත්පාප විසින් හිකමියතැ යුතු” ය වදත්පාළ හසසක.
උපවත්පාන හතරණුහවද්ධෝ:
93. එ සමහයහි වනත්පාහි උපවත්පාණ හතරණුහවද්ධෝ භත්පාගක්‍යවතුන් වහෙන්හසසට
පවන් සලනුහවද්ධෝ ඔබෙ ඉදිරිහයේ සිටියත්පාහු හවත්. එ කලතැ භත්පාගක්‍යවතුන්
වහෙන්හසස උපවත්පාණ හතරුන් බෙණවත්පා, ‘මහෙණ, ඉවත් වන්න, මත්පා
ඉදිරිහයේ හනත්පා සිටින්නතැ’ ය උපවත්පාණ හතරුන් ඉවත් කළ හසසක. එ
විටතැ, ‘හම උපවත්පාණ හතරණුහවද්ධෝ වූ කලි හබෙත්පාහහෙද්ධෝ කලක හවතතැ
ගතැවතැහසන, ළඟ හෙතැසිහරන, භත්පාගක්‍යවතුන් වහෙන්හසසහන්ගේ උවටුහවකි.
එහහෙත් පතැසිම හසහමහි භත්පාගක්‍යවතුන් වහෙන්හසස ‘මහෙණ, ඉවත්වන්න.
මතැ ඉදිරිහයේ හනත්පා සිටින්නතැ’ ය උපවත්පාණ හතරුන් ඉවත් කළ හසසක.
භත්පාගක්‍යවතුන් වහෙන්හසස ‘මහෙණ, ඉවත් වන්න. මත්පා ඉදිරිහයේ හනත්පා
සිටින්නතැ’ ය උපවත්පාණ හතරුන් ඉවත් කළ හසසක යන යහමක ඇදද,
එයට හහෙසතුව කවර යතැ, එයට කරත්පාණය කවර යතැ, ය අනඳ හතරුනට
හම සිත විය. ඉකබිති අනඳ හතරණුහවද්ධෝ ‘වහෙන්ස, හම උපවත්පාණ
හතරණුහවද්ධෝ හබෙත්පාහහෙද්ධෝ කලක හවතතැ ගතැවතැහසන, ලඟ හෙතැසිහරන
භත්පාගක්‍යවතුන් වහෙන්හසසහන්ගේ උවටුහවක. එහතකුදු වූවත් භත්පාගක්‍යවතුන්
වහෙන්හසස පතැසිම සමහයහි ‘මහෙණ, ඉවත් වන්න, මත්පා ඉදිරිහයේ හනත්පා
සිටින්නතැ’ ය උපවත්පාණ හතරුන් ඉවත් කරන හසසක. වහෙන්ස, ... එයට
හහෙසතුව, එයට කත්පාරණය කවර යතැ?’ ය භගවත් බුදුරජුන් පුළුවුත්හෙ.
“අනඳහයන, හලද්ධෝදත්පා දස දහෙහසක හදවිහයද්ධෝ තසත්පාගතයන් දකනත්පා
පිණිස හබෙත්පාහහෙද්ධෝ හසයන් රැසසවූවත්පාහු හවත්. අනඳහයන, කුසිනත්පාරත්පා නුවර
යම පමණ ද, මලේලවයන්හන්ගේ උපවරතන ශත්පාලවනය යම පමණ ද
හෙත්පාත්පස හදත්පාහළත්පාසස හයත්පාදුන් වූ ඒ සියලු හපහදස යම පමණ ද, එහි
මහෙත්පායශසසක හදවතත්පාවන් වතැද හනත්පාගත්, හිඳි අගක එළත්පාලන පමණ වූ ද
ඒ තතැහනක නතැත. අපි වූ කලි භත්පාගක්‍යවතුන් වහෙන්හසස දකනට දුරැ සිට ද
ආමහෙ. රහෙත් සමමත්පා සමබුදු වූ තසත්පාගතවරු (හබෙත්පාහහෙද්ධෝ කලේ ඉකමතැ) කිසි කහලකහි ම හලත්පාවතැ පහෙළ හවත්. අද රෑ ම පතැසිමයමහි
තසත්පාගතයන් වහෙන්හසසහන්ගේ පිරිනවීම වන්හන් ය, හම මහෙ හතදතැති
මහෙණ භත්පාගක්‍යවතුන් වහෙන්හසස ඉදිරිහයේ ඔබෙ මුවහෙ කරනුහයේ සිටිහයේ
හවය. (එහහෙයන්) අපි (හම) පතැසිම සමහයහි තසත්පාගතයන් වහෙන්හසස
දකනට හනත්පා ලබෙහමද්ධෝ’ ය හදවිහයද්ධෝ (උපවත්පාණ මහෙණහෙට) හදත්පාසස
නඟත්” යතැ ය භත්පාගක්‍යවතුන් වහෙන්හසස අනඳ හතරුනට වදළ හසසක.
94. ‘වහෙන්ස, භත්පාගක්‍යවතුන් වහෙන්හසස හකහසස වූ හදවතත්පා හකනකුන්
හමහනහි කරන හසසක දතැ?’ ය අනඳ හතරණුහවද්ධෝ පුළුවුත්හෙ.
‘අනඳහයන, අහෙහසහි පතෘථිවි යතැ’ ය සසංඥත්පා ඇති හදවතත්පා හකනකුන්
ඇත. ඔහු ‘ඉතත්පා වහෙත්පා භත්පාගක්‍යවතුන් වහෙන්හසස පිරිනහවන හසසක, ඉතත්පා
වහෙත්පා සුගතයන් වහෙන්හසස පිරිනහවන හසසක.
ඉතත්පා වහෙත්පා හලත්පාවතැ ඇස අතුරු දහෙන් වන්හන් යතැ’ ය හිස හකසස මුදත්පා
හෙඬත්, හදත්පාහහෙත්පාත් නඟත්පා හෙඬත්, මතැදින් සිඳී වතැටුණවුන් හසස වතැහටත්, හපරැහළන්නත්පාහු වතැටුණු තතැනට ම එත්, වතැටුණු තතැනන් ඈතට ද
හපරැළී හයත්.
යම හදවතත්පා හකහනක පහෙ වූ රත්පාගය ඇත්තත්පාහු ද, ඔහු සිහි ඇත්තත්පාහු
නුවණින් දන්නත්පාහු, ‘සසංසසකත්පාරහයද්ධෝ අනතක්‍යය හෙ. එහහෙයන් හමහි
සසථිරතත්පාහවක හකත්පායන් ලතැහබෙන්හන් දතැ!’ ය ඉවසත් යතැ” ය
භත්පාගක්‍යවතුන් වහෙන්හසස වදත්පාළ හසසක.
95. “වහෙන්ස, හපරැ ඒ ඒ හදසතැ වසස වූසු භික්‍ෂුහු තසත්පාගතයන් වහෙන්හසස
දකනට එත්. අපි හමත් බෙවුන් විසින් සිත් වඩනත්පා (සමත්පාධිය වඩනත්පා) ඒ
භික්‍ෂූන් දකනට ලබෙමහෙ, එළතැඹතැ පිළිදන්ගේනට ලබෙමහෙ. වහෙන්ස, භත්පාගක්‍යවතුන් වහෙන්හසසහන්ගේ ඇවනෑහමන් ඒ හමත් බෙවුහනත් සිත වඩනත්පා
භික්‍ෂූන් දකනට හනත්පා ලබෙන්නමු. එළතැඹතැ පිළිදන්ගේනට හනත්පා ලබෙන්නමු”
ය අනඳ හතරණුහවද්ධෝ කීහෙ.
එවිට භත්පාගක්‍යවතුන් වහෙන්හසස හමහසස වදත්පාළ හසසක: “අනඳහයන, සතැදතැහෙතැවත් කුලපුතකහෙට දකනට සුදුසු, සසංහවේග උපදවන හම තතැන්
සතහරකි. කවර දතහරක ද? යත්:
‘අනඳහයන, ‘තසත්පාගතයන් වහෙන්හසස හමහි උපන් හසසකතැ’ ය (ඒ උපන්
තතැන) සතැදතැහෙතැවත් කුල පුත්හෙට දකනට සුදුසු සසංහවේග උපදවන
තතැහනකි.
‘තසත්පාගතයන් වහෙන්හසස හමහි නරුත්තර සමක්‍යකසමහබෙද්ධෝධිය
අවහබෙද්ධෝද කළ හසසකතැ’ ය, අනඳහයන, හමය සතැදතැහෙතැවත් කුලපුත්හෙට
දකනට සුදුසු සසංහවේගය උපදවන තතැහනකි.
‘හමහි තසත්පාගතයන් වහෙන්හසස විසින් නරුත්තර දර්‍මචක්‍රය පවත්වන
ලදතැ’ ය, අනඳහයන, හමය සතැදතැහෙතැවත් කුලපුතුහෙට දකනට සුදුසු
සසංහවේග උපදවන තතැහනකි.
‘හමහි තසත්පාගතයන් වහෙන්හසස අනුපත්පාදිහශසෂ නරවත්පාණදත්පාතුහයන්
පිරිනවන් පනෑ හසසකතැ’ ය, අනඳහයන, හමය සතැදතැහෙතැවත් කුලපුත් හෙට
දකනට සුදුසු සසංහවේග උපදවන තතැහනකි.
අනඳහයන, හමත්පාහු සතැදතැහෙතැවත් කුලපුතකහෙට දකනට සුදුසු සසංහවේග
උපදවන තතැන් සතර ය.
අනඳහයන, සතැදතැහෙතැවත් මහෙණහු ද හමහහෙණහු ද උවසුහු ද උවතැසිහයද්ධෝ
ද ‘හමහි තසත්පාගතයන් වහෙන්හසස උපන් හසසකතැ’ ය ද, ‘හමහි
තසත්පාගතයන් වහෙන්හසස නරුත්තර සමක්‍යකසමහබෙද්ධෝධි අවහබෙද්ධෝද කළ
හසසකතැ’ ය ද, ‘හමහි තසත්පාගතයන් වහෙන්හසස විසින් නරුත්තර
දරමචක්‍රය පවත්වන ලදතැ’ ය ද, ‘හමහි තසත්පාගතයන් වහෙන්හසස
අනුපත්පාදිහශසෂ නරවත්පාණදත්පාතුහයන් පිරිනවි හසසකතැ’ ය ද සලකත්පා හම
තතැන් කරත්පා එන්නත්පාහු ම ය. අනඳහයන, යම හකහනක වනත්පාහි
කචතක්‍යචත්පාරිකත්පාව කරන්නත්පාහු (සනෑ වඳිමින් පුදමින ඇවිදුනත්පාහු) පහෙන්
සිතතැත්හතද්ධෝ කලුරිය කරන්නත්පාහු ද, ඒ සියලේහලද්ධෝ කත්පාබුන් මරණින් මතු
මනත්පාප ගති ඇති සග හලත්පාවට පතැමිහණන්නත්පාහෙ.”
ආනන්ද පත්පාචචත්පා කසත්පාව:
96. ඉකබිති, අනඳ හතරණුහවද්ධෝ “වහෙන්ස, අපි මත්පාගම (සසත්‍රිය) හකහරහි හකහසස පිළිපදුහමද්ධෝ දතැ” ය විචත්පාළහෙ.
“අනහඳයන, මත්පාගම හනත්පාදතැකම යතැ” ය භගවත්හු වදත්පාළහෙ.
“භත්පාගක්‍යවතුන් වහෙන්ස, දතැකමක ඇති කලේහි හකහසස පිළිපතැදද යුතු
දතැ?” ය අනඳ හතරණුහවද්ධෝ විචත්පාළහෙ.
“අනඳහයන, ඇය හෙත්පා කතත්පා හනත්පා කිරීම යතැ” ය භත්පාගක්‍යවතුන් වහෙන්හසස
වදත්පාළ හසසක.
(කතත්පා කළ යුතුම තතැනක වුව) “වහෙන්ස, කතත්පා කරන මහෙණහු විසින්
හකහසස පිලිපතැදද යුතු දතැ?” ය අනඳ හතරණුහවද්ධෝ පුළුවුත්හෙ.
“අනඳහයන, (ඇය හන්ගේ) වයස අනුව හම මව යතැ ය හහෙද්ධෝ හසත්පාහහෙත්පායුරි
යතැ ය හහෙද්ධෝ දූ යතැ ය හහෙද්ධෝ සලකත්පා සිහිය එළතැඹතැවියතැ යුතු යතැ” ය
භත්පාගක්‍යවතුන් වහෙන්හසස වදත්පාළ හසසක.
“වහෙන්ස, අපි හකහසස නම තසත්පාගතයන් වහෙන්හසසහන්ගේ සිරුහරහි
පිළිපදුහමද්ධෝ දතැ” ය අනඳ හතරණුහවද්ධෝ පුළුවුත්හෙ.
“අනඳහයන, හතපි තසත්පාගතයන්හන්ගේ සිරුර පුදනුහයහි නරුත්සත්පාහෙ වවු.
අනඳහයන, හතපි වූ කලි තමහෙට වතැහඩහි (රහෙත්බෙවේ ලබෙනුහයහි)
තතැත් කරවු, තමහෙට වතැහඩහි පුනපුනත්පා හයහදවු (රහෙත්බෙවේ පිණිස
පිළිහවත් කරවු, බෙවුන් බෙවවු), තමහෙට වතැහඩහි (රහෙත්බෙවේ ලතැබීහමහි) හනත්පාපමත්පා වූවත්පාහු, හකහලසස තවන වතැර ඇත්තත්පාහු, නවන් කරත්පා හමහහෙයූ
සිතතැත්තත්පාහු වසවු. අනඳහයන, තසත්පාගතයන් හකහරහි හවහසසින්
පහෙන් වූ නුවණතැති කතැත්හු ද, නුවණතැති බෙමුහණද්ධෝ ද, නුවණතැති
ගතැහෙතැවිහයද්ධෝ ද ඇත. ඔහු තසත්පාගතයන්හන්ගේ සිරුරට ම්පූජත්පා සත්කත්පාර
කරන්නත්පාහෙ” ය භත්පාගක්‍යවතුන් වහෙන්හසස වදත්පාළ හසසක.
“වහෙන්ස, (ඔවුන් විසින්) තසත්පාගතයන් වහෙන්හසසහන්ගේ සිරුහරහි හකහසස
පිළිපතැදදතැ යුතු දතැ?” ය අනඳ හතරණුහවද්ධෝ පුළුවුත්හෙ.
“අනඳහයන, සකවිති රජකහුහන්ගේ සිරුහරහි යමහසස පිළිපදිත් ද,
තසත්පාගතයන්හන්ගේ සිරුහරහි එහසස ම පිළිපතැදදතැ යුතු යතැ” ය භත්පාගක්‍යවතුන්
වහෙන්හසස වදත්පාළ හසසක. “වහෙන්ස, සකවිති රජකහුහන්ගේ සිරුරැ හකහසස
පිළිපදිත් දතැ?” අනඳ හතරණුහවද්ධෝ පුළුවුත්හෙ.
“අනඳහයන, සකවිති රජකහුහන්ගේ සිරුර අළුත් පිළිහයන් හවළත්.
අළුත් පිළිහයන් හවළත්පා හපත්පාළත්පාලු (හමත්පාහනත්පාවට නඟත්පා පත්පාදන ලද) කපු
පුළුහනන් හවළත්. හපත්පාළත්පා ප්ලූ කපුපුළුහනන් හවළත්පා අළුත් පිළිහයන්
හවළත්. හම නයන් යුගල පන්සිහයකින් සකවිති රජුහන්ගේ සිරුර හවළත්පා, රන්මුවත්පා හදහණක බෙහෙත්පා අන් රන්මුවත්පා හදහණකින් වසත්පා, හෙතැම වරගහයේ
සුවඳ දරින් චිතකයක හකත්පාට එ සිරුර දවත්. සකවිති රජහෙට (සකවිති
රජුහන්ගේ සිරුර දත්පා ඉතිරි වූ දත්පාගු තතැන්පත් හකත්පාට) සතර මසං හෙන්දිහයක
තුඹක (සසතූපයක) කරත්. අනඳහයන, හමහසස ම සකවිති රජුහන්ගේ
සිරුහරහි පිළිපදිත්. අනඳහයන, යමහසස සකවිති රජුහන්ගේ සිරුහරහි
පිළිපදිත් ද, එ හසසම තසත්පාගතයන්හන්ගේ සිරුහරහි පිළිපතැදද යුතු.
තසත්පාගතයනට සිවු මසං සන්දිහයක තුඹක කතැරැවිය යුතු. යම හකහනක
එහි මලේ හහෙද්ධෝ සුවඳ හහෙද්ධෝ සුවඳ සුණු හහෙද්ධෝ නඟන්නත්පාහු (පුදන්නත්පාහු) හහෙද්ධෝ හවත් ද, ආදරහයන් වඳින්නත්පාහු හහෙද්ධෝ හවත් ද, සිත හහෙද්ධෝ
පහෙදවන්නත්පාහු හවත් ද, එය ඔවුනට හබෙත්පාහහෙද්ධෝ කලේ වතැඩ පිණිස සුව
පිණිස වන්හන් යතැ” ය භත්පාගක්‍යවතුන් වහෙන්හසස වදත්පාළ හසසක.
තුඹට සුදුසු පුඟුහලද්ධෝ:
97. “අනඳහයන, තුඹ (සසතූප) හකත්පාට පුදනු ලබෙන්නට සුදුසු වූ හම
පුඟුහලද්ධෝ සතර හදහනකි. කවර සතර හදහනක ද යත්: අරහෙත් සමක්‍යක
සමබුදද තසත්පාගත හතහම තුඹින් (සසතූපහයන්) පුදනු ලබෙනුවට සුදුසු
ය. පහසස බුදුරජ හතහම තුඹින් පුදනු ලබෙන්නට සුදුසු ය. තසත්පාගත
සමමත්පා සමබුදුන්හන්ගේ සවු හතහම තුඹින් පුදනු ලබෙන්නට සුදුසුය, සකවිති රජ හතහම තුඹින් පුදනු ලබෙන්නට සුදුසු ය.
අනඳහයන, කවර කරුණක නසත්පා අරහෙත් සමක්‍යකසමබුදද තසත්පාගත
හතහම තුඹින් පුදනු ලබෙනුවට සුදුසු හවය ද යත්: අනඳහයන, ‘හම ඒ
භගවත් අරහෙත් සමක්‍යක සමබුදදයන් වහෙන්හසසහන්ගේ සසතූප යතැ’ ය
හබෙත්පාහහෙද්ධෝ හදනත්පා සිත පහෙදත්, සිත පහෙදත්පා කත්පාබුන් මරණින් මතු මනත්පාගති
ඇති සග හලත්පාවට පතැමිහණත්.
අනඳහයන, හම කරුණ නසත්පාම අරහෙත් සමක්‍යකසමබුදද තසත්පාගත
හතහම තුඹින් පුදනු ලබෙනුවට සුදුසු ය. අනඳහයන, කවර කරුණක
නසත්පා පහසස සමබුදුරජ තුඹින් පුදනු ලබෙනුවට සුදුසු ද යත්: අනඳහයන, හම ඒ භගවත් පහසස බුදුරජුහන්ගේ සසතූප යතැ’ ය හබෙත්පාහහෙද්ධෝ හදනත්පා සිත
පහෙදත්. ඔහු එහි සිත පහෙදත්පා කත්පා බුන් මරණින් මතු මනත්පා ගති ඇති සග
හලත්පාවට පතැමිහණත්. අනඳහයන, හම කරුණ නසත්පා ම පහසසබුදු රජ
තුඹින් පුදනු ලබෙනුවට සුදුසු ය.
අනඳහයන, කවර කරුණක නසත්පා තසත්පාගතයන්හන්ගේ සචචත්පා තුඹින් පුදනු
ලබෙන්නට සුදුසු ද යත්: අනඳහයන, ‘හම ඒ භගවත් අරහෙත්
සමක්‍යකසමබුදදයන් වහෙන්හසසහන්ගේ සවේවකහුහන්ගේ සසතූපහයකතැ’ ය
හබෙත්පාහහෙත්පා හදනත්පා සිත පහෙදත්. ඔහු එහි සිත පහෙදත්පා කත්පා බුන් මරණින් මතු
මනත්පා ගති ඇති සගහලත්පාවට පතැමිහණත්. අනඳහයන, හම කරුණ නසත්පා
ම තසත්පාගතයන්හන්ගේ සවේවත්පා තුඹින් පුද ලබෙනුවට සුදුසු ය.
අනඳහයන, කවර කරුණක නසත්පා සකවිති රජ තුඹින් පුදනු ලබෙනුවට
සුදුසු හවය ද යත්: අනඳහයන, ‘හම දතැහෙතැමි වූ දස රජ දහෙමින් ජනන්
රැඳතැවූ සකවිති රජුහන්ගේ සසතූප යතැ’ ය හබෙත්පාහහෙද්ධෝ හදනත්පා සිත පහෙදත්. ඔහු
එහි සිත පහෙ දත්පා කත්පා බුන් මරණින් මතු මනත්පා ගති ඇති සග හලත්පාවට
පතැමිහණත්. අනඳහයන, හම කරුණ නසත්පා සකවිති රජ තුඹින් පුද
ලබෙනුවට සුදුසු ය.
අනඳහයන, හම සසතූපත්පාරහෙ පුදගල සතර හදනත්පා යතැ” ය භත්පාගක්‍යවතුන්
වහෙන්හසස වදත්පාළ හසසක.
අනඳ හතරුන්හන්ගේ අසිරි දහෙම:
98. ඉකබිති අනඳ හතරණුහවද්ධෝ හවහහෙර වතැද හදත්පාරැ අගුළුකණුවතැ
එලේබෙතැ හගන “අහහෙද්ධෝ! මම රහෙත්බෙව ලබෙනුවට කළ යුතු දනෑ ඇති
කශකෂහයකිම හවමි. මට අනුකමපත්පා කරන මහන්ගේ ශත්පාසසතබෲන්
වහෙන්හසසහන්ගේ පිරිනවන ද වන්හන් යතැ” ය හෙඬමින් සිටිහයේ ය. එ කලේහි
භත්පාගක්‍යවතුන් වහෙන්හසස “මහෙහණන, ආනන්දහයද්ධෝ හකත්පාහි දතැ?” ය
භික්‍ෂූන් අමතත්පා වදත්පාළ හසසක. “වහෙන්ස, හතල අනඳ හතරණුහවද්ධෝ
හවහහෙර වතැද හදත්පාරැ අගුළු කණුවතැ එලේබෙතැහගන ‘අහහෙද්ධෝ! මම කළ යුතු
දනෑ ඇති කශකෂහයකිම හවමි, මට අනුකමපත්පා කරන මහන්ගේ ශත්පාසසතබෲන්
වහෙන්හසසහන්ගේ පිරිනවන ද වන්හන් යතැ’ ය හෙඬමින් සිටියත්පාහු” යතැ ය
භික්‍ෂූහු සතැළ කළත්පාහෙ. එ විටතැ භත්පාගක්‍යවතුන් වහෙන්හසස එකතරත්පා මහෙණකහු
බෙණවත්පා “මහෙණ, හමහි එව, ‘ඇවතැත්න, ශත්පාසසතතෘහු ඔබෙ කතැඳවති’ ය කියත්පා
මහන්ගේ වචනහයන් අනඳයන් කතැඳවත්පා හගනව” ය වදත්පාළ හසසක. ‘එහසස
යතැ වහෙන්සතැ’ ය එ මහෙණ භගවත් බුදුරජුනට පිළිවදන් දී, අනඳ
හතරුන් කරත්පා එළතැඹ, ‘ඇවතැත්න, අනඳහයන, ශත්පාසසතබෲන් වහෙන්හසස
ඔබෙ කතැඳවන හසසකතැ’ ය සතැළ කහළස ය. ‘එහසස යතැ ඇවතැත්න’ ය අනඳ
හතරණුහවද්ධෝ එ මහෙණ හෙට පිළිවදන් දී, භගවත් බුදුරජුන් හවත
එළතැඹියහෙ. එළතැඹ ඔබෙ ආදර සහිත වතැ වතැඳ පහසක ඉඳගත්හෙ. පහසක
හුන් ම අනඳ හතරුනට භත්පාගක්‍යවතුන් වහෙන්හසස හමය වදත්පාළ හසසක:
“අනඳහයන, හෙතැඬීහමන් වතැහඩක නතැත. හශද්ධෝක හනත්පා කරවු, හනත්පා
හෙඬවු. අනඳහයන, ප්‍රිය මනත්පාප සියලු දතැහයන් ඉවත් වීම, හවන් වීම, අන් සතැටියකට හපරැළීම කලේ තබෙත්පා ම මත්පා කීවත්පා හනත්පා හවේ ද?
අනඳහයන, යහමක උපන්හන් නම, වූහයේ නම, සකසස වූහයේ න,ම
පලුදු වන සුලු වී නම, ඒ සසවභත්පාවය ම ඇති තසත්පාගත ශරීරය ද හනත්පා
නතැහසස ව ය පතැතුව ද, එය හකත්පායන් ලතැහබෙන්හන් ද? හම කරුණ
අවිදක්‍යත්පාමත්පාන ය (හම හනත්පා වන දතැහයකි). අනඳහයන, හතත්පාප විසින්
හිතවත් වූ, සුව හගන හදන්නත්පා වූ, හදසතැටියක නතැති, (මුව හදද්ධෝනත්පා පතැන්
එළතැවීම ආදි) අප්‍රමත්පාණ වූ කමස්ත්‍රී සහෙගත කත්පාය කරමහයන් තසත්පාගත
හතහම ප්‍රතත්‍යුපසසථිත (නතර උවටන් කරනු ලදුහයේ) හවය. හිතවත් වූ, සුව හගන හදන, හදසතැටියක නතැති, (හම මුවහදද්ධෝනත්පා කලතැ ය සතැලකිරීම
ආදි විසින් පතැවතැත්වුණු) අප්‍රමත්පාණ වූ කමස්ත්‍රී සහෙගත වත්පාක කරමහයන්
ද ... (මහන්ගේ ශත්පාසසතතෘන් වහෙන්හසස නදුක නීහරද්ධෝග වන හසසකවත්පා යන ආදි
විසින් පතැවතැත් වුණු) අප්‍රමත්පාණ වූ කමස්ත්‍රී සහෙගත මනන්තඃකරමහයන් ද
තසත්පාගත හතහම ප්‍රතත්‍යුපසසථිත වී ය. අනඳහයන, හතපි කතෘතපුණක්‍යයහෙ
(හබෙත්පාහහෙද්ධෝ පින් කළ හකහනක), ප්‍රදන් වඩනුහයහි හයහදවු. වහෙත්පා
රහෙත් වන්නත්පාහු” (යනු ය.)
99. ඉකබිත්හතන් භත්පාගක්‍යවතුන් වහෙන්හසස මහෙණුන් අමතත්පා හමහසස
වදත්පාළ හසසක. “මහෙහණන, ගිය කලතැ යම රහෙත් සමමත්පාසමබුදු
හකහනක වූහු ද, ඒ භගවත් බුදුවරුනට ද, මට අනඳයන් හසස,
හමවතැන්නකහු පරම හකත්පාටතැති උවටුහවද්ධෝ වූහෙ. මහෙහණන, මතු දවසතැ
යම රහෙත් සමමත්පාසමබුදු හකහනක පහෙළ වන්නත්පාහු ද, ඒ භගවත්
බුදුවරුනට ද, මට අනඳයන් හසස, හමබෙන්දකහු පරම හකත්පාටතැති
උවටුහවද්ධෝ වන්නත්පාහෙ. මහෙහණන, අනඳහයද්ධෝ නුවණතැත්හතද්ධෝ ය.
මහෙහණන, අනඳහයද්ධෝ පිහයවිහයන් ම නතැණවත් හෙ. ‘තසත්පාගතයන්
දකනත්පා පිණිස එළතැහඹන්නට මහෙණුනට සුදුසු කලේ හම යතැ,
හමහහෙණියනට සුදුසු කලේ හම යතැ, උවසුවනට සුදුසු කල හම යතැ,
උවතැසියනට සුදුසු කල හම යතැ. රජකහෙට, රජමහෙ මතැත්තනට
හතත්පාටුවනට, හතත්පාටු සවේවනට සුදුසු කල හම යතැ’ ය දනති.
100. මහෙහණන, අනඳයන් හකහරහි හම අසිරිමත් පුදුම සතර දහෙම
හකහනක හවත්. කවර සතර හදහනක ද යත්: මහෙහණන, ඉදින්
මහෙණ පිරිහසක අනඳයන් දකනට එළහඹය නම, ඔබෙ දතැකහමන් ම එ
පිරිස ආරත්පාධිත සිතතැති හවය. ඉදින් එහි අනඳහයද්ධෝ දහෙම හසදත් නම, ඔබෙ වචනහයන් ද එ පිරිස සතුටු හවය. මහෙහණන, ඒ මහෙණ පිරිස
අපිරියත් ම (අතතෘපත ම) හවය. එ කලේහි අනඳහයද්ධෝ නහෙඬ හවත්.
මහෙහණන, ඉදින් හමහහෙණ පිරිහසක, උවසු පිරිහසක, උවතැසි
පිරිහසක අනඳයන් දකනත්පා වසස එළතැහඹය ද, දතැකහමන් ම එ පිරිස
සතුටු හවය. ඉදින් එහි අනඳහයද්ධෝ දහෙම හදසත් නම, ඔබෙ දම
හදසසහමනුදු එ පිරිස සතුටු හවය. මහෙහණන, උවතැසි පිරිස අතතෘපතම
හවය. එ කලතැ අනඳහයද්ධෝ නහෙඬ හවත්. මහෙහණන, හම අසිරිමත් පුදුම
සතර හදහනක අනඳයන් හකහරහි හවත්.
“මහෙහණන, හම අසිරිමත් පුදුම දහෙම සතර හදහනක සකවිති රජකහු
හකහරහි හවත්. කවර සතර හදහනක ද යත්: මහෙහණන, ඉදින් කතැත්
පිරිහසක සකවිති රජුහු දකනට එළතැහඹය ද, එ පිරිස ඔහු දතැකහමන් ම
සතුටු හවය. එහි ඉදින් සකවිති රජ කතත්පා හකහරහි නම, ඔහු
කතත්පාහයනුදු එ පිරිස සතුටු හවය. මහෙ හණන, කතැත් පිරිස එයන්
අතතෘපත ම හවය. එ කලේහි සකවිති රජ නහෙඬ හවය. මහෙහණන, ඉදින්
බෙමුණු පිරිහසක, ගතැහෙතැවි පිරිහසක, මහෙණ පිරිහසක, සකවිති රජු
දකනට එළතැහඹය ද, එ පිරිස ඔහු දතැකහමන් ම සතුටු හවය. එහි ඉදින්
සකවිති රජ ඔවුනට කතත්පා හකහරය ද, ඔහුහන්ගේ කතත්පාහයනුදු එ පිරිස
සතුටු හවය. එ මහෙණ පිරිස අතතෘපත ම හවය. එකලේහි සකවිති රජ
නහෙඬ හවය. මහෙහණන, එහසස ම අනඳයන් හකහරහි හම අසිරිමත්
පුදුම දහෙම සතර හදහනක හවත්. මහෙහණන, ඉදින් මහෙණ පිරිහසක
අනඳයන් දකනට එළතැහඹය නම, ඔබෙ දතැකහමන් ම එ පිරිස සතුටු
හවය. මහෙණ පිරිස (ඔබෙ දතැකහමහි) අතතෘපත ම හවය. එහි ඉදින්
අනඳහයද්ධෝ දහෙම හදසත් නම, දහෙම කතත්පාහයනුදු එ පිරිස සතුටු හවය. එ
මහෙණ පිරිස අතතෘපත ම හවය. එ කලතැ අනඳහයද්ධෝ නහෙඬ හවත්. ඉදින්
හමහහෙණ පිරිහසක, උවසු පිරිහසක, උවතැසි පිරිහසක අනඳයන්
දකනට එළතැහඹය නම, දතැකහමන් ම එ පිරිස සතුටු හවය, එහි ඉදින්
අනඳහයද්ධෝ දහෙම කියත් නම, ඔබෙ දහෙම කතත්පාහයනුදු එ පිරිස සතුටු
හවය, උවතැසි පිරිස එහි ලත්පා අතතෘපත ම හවය. එ කලේහි යතැ අනඳයන්
නහෙඬ වනුහයේ. මහෙහණන, හම අසිරිමත් පුදුම සතර දහෙම හු අනඳයන්
හකහරහි හවත්” යනු ය.
මහෙ සුදසුන් හදසුම:
101. භත්පාගක්‍යවතුන් වහෙන්හසස හමහසස වදත්පාළ කලතැ අනඳ හතරණුහවද්ධෝ
“වහෙන්ස, (ගලේ හසලේ ආදිහයන් විසම බෙතැවින්) රළු නුවරක වූ
(මහෙරුකහි ශත්පාඛත්පාවක බෙඳු) අතුනුවරක වූ හම කුඩත්පා නුවහරහි හනත්පා
පිරිනහවන හසසක්‍වෙත්පා. වහෙන්ස, චමපත්පා, රජගහෙ, සතැවතැත්, සත්පාහකත
(Saketa), හකත්පාහසත්පාඹනෑ (Kaushambi district), බෙරණතැසස යන ආදි
අන් මහෙ නුවරහු ඇත. ඒ එහකක භත්පාගක්‍යවතුන් වහෙන්හසස පිරිනහවන
හසසක වත්පා. හම නුවරන්හි තසත්පාගතයන් වහෙන්හසස හකහරහි හවහසසින්
පහෙන් වූ හබෙත්පාහහෙද්ධෝ කතැත් මහෙසලේහු ද බෙමුණු මහෙසලේහු ද ගතැහෙතැවි
මහෙසලේහු ද ඇත. ඔහු තසත්පාගතයන් වහෙන්හසසහන්ගේ සිරුරට ම්පූජත්පාසත්කත්පාර
කරන්නත්පාහෙ” ය සතැළ කළහෙ.
“අනඳහයන, කුඩත්පා නුවහරකතැ ය, රළු නුවහරකතැ ය, අතු නුවහරකතැ” ය
හමහසස නහෙමක කියවු. අනඳහයන, හබෙත්පාහහෙද්ධෝ හපර දවසතැ හමහි මුදුනතැ
අබිහසසස ලත්, සයු රහිම සිවු මහෙදිවයනට හිමි, පසමිතුරන් දිනූ, දනවුහි
තහෙවුරු බෙවට පතැමිණි, සන්ත්‍රම‍්බුවනන් සමත්පාන වූ මහෙ සුදසුන් නම
කතැන්ත්‍රහජක විය.
අනඳහයන, හම කුසිනත්පාරත්පා නුවර මහෙසුදසුන් රජුහුහන්ගේ කුශත්පාවතී නම
රජදහෙන විය. අනඳහයන, කුශත්පාවතී රජදහෙන හපර දිගින් ද පතැසිම
දිගින් ද අයමින් හදත්පාහළත්පාසස හයත්පාදුන් විය. උතුරු දිගින් ද දකුණු දිගින් ද
විතරින් සත් හයත්පාදුන් විය. අනඳහයන, කුශත්පාවතී රජදහෙන සමතෘදද ද
සතැපතින් පිරුහණේ ද හබෙත්පාහහෙද්ධෝ ජනයත්පා ඇත්හත් ද මිනසුන් හගන්
ගතැවතැසුහණේ ද සුලභ ආහෙත්පාර පත්පාන ඇත්හත් ද විය. අනඳහයන,
හදවියන්හන්ගේ ආලකමන්දත්පා රත්පාජදත්පානය යමහසස සමතෘදද ද, සසථිත ද, බෙහුජනවත් ද, යක්‍ෂත්පාකීරණ ද, සුභිකෂ ද, අනඳහයන, එහසස ම කුසත්පාවතී
රජදහෙනත් සමතෘදද ද සසථිත ද බෙහුජනවත් ද මනුෂක්‍යත්පාකීරණ ද සුභිකෂ ද
විය. අනඳහයන, කුශත්පාවතී රජදහෙන ඇත් හෙඬින් අසස හෙඬින් රිය හෙඬින්
හබෙර හෙඬින් මිහිඟුහබෙර හෙඬින් හවණ හෙඬින් ගී හෙඬින් සක හෙඬින් කසස
තලේ හෙඬින් අත්තත්පාලම ඈ හෙඬින් ‘බුදිවු හබෙත්පාවු කවු’ ය දසවතැන හෙඬින්
දතැ ය දස හෙඬින් නරතුරු විය. අනඳහයන, හතපි යවු. කුසිනත්පාරත්පාවට
පිවිස, කුසිනත්පාරත්පා වත්පාසී මලේලයනට “වත්පාසිෂසටහයන, අද රෑ පතැසිම යමහි
තසත්පාගතයන්හන්ගේ පිරිනවන වන්හන් ය, වත්පාසිෂසටහයන, පිටත් වතැ එවු.
වත්පාසිෂසටහයන, පිටත් වතැ එවු. “අප ගමහකහතහි තසත්පාගතයන්හන්ගේ
පිරිනවන වී ය. පතැසිම හසහමහි අපි ඔබෙ දකනට හනත්පා ලදුමහෙ’ය පසු
වතැ විපිළිසතැරි හනත්පා වවු’ ය සතැළ කරවු” යතැ ය භත්පාගක්‍යවතුන් වහෙන්හසස
වදත්පාළ හසසක.
අනඳ හතරණුහවද්ධෝ ‘වහෙන්ස, එහසස යතැ’ ය ම භගවත් බුදුරජුනට
පිළිවදන් අසසවත්පා, හෙතැඳ හපරවතැ පත්පා සිවුරු හගන තමත්පා හදහවන හකත්පාටතැති
ව කුසිනත්පාරත්පාවට වන්හෙ.
මලේලයන්හන්ගේ වතැඳීම:
102. එසමහයහි කුසිනත්පාරත්පාවත්පාසී මලේලහයද්ධෝ කිසි කරුහණකින්
සන්සත්පාගත්පාරහයහි (කත්පාරණත්පාකත්පාරණ විචත්පාරණ පිණිස රැසස වන හෙහලහි) කතැටි වූවත්පාහු හවත්. එ කලතැ අනඳ හතරණුහවද්ධෝ කුසිනත්පාරත්පා වතැසි
මලේලයන්හන්ගේ සන්සත්පානත්පාගත්පාරය හවත වතැඩියත්පාහෙ. වතැඩ, “වත්පාසිෂසටහයන, අද රෑ පතැසිම යමහි තසත්පාගතයන් වහෙන්හසසහන්ගේ පිරිනවන වන්හන් ය.
වත්පාසිෂසටහයන, නකමතැ යවු. වත්පාසිෂසටහයන, නකමතැ යවු. ‘අප ගමහකතතැ
තසත්පාගතයන් වහෙන්හසසහන්ගේ පිරිනවන වී ය. අපි පතැසීම සමහයහි
තසත්පාගතයන් වහෙන්හසස දකනට හනත්පා ලදුමහෙ’ ය පසු වතැ විපිළිසර
ඇතිහයද්ධෝ හනත්පා වවු” ය කුසිනත්පාරත්පා වතැසි මලේලයනට සතැළ කළහෙ.
අනඳ හතරුන්හන්ගේ හම වචන අසත්පා, මලේලහයද්ධෝ ද මලේල හලහහෙලිහයද්ධෝ ද
(විවත්පා හනත්පා පත් මලේල තරුණිහයද්ධෝ ද) මලේල බිරිහයද්ධෝ ද දුක ඇත්තත්පාහු, හදත්පාමනසස ඇත්තත්පාහු, සිතතැ උපන් හශද්ධෝක ඇත්තත්පාහු, ‘ඉතත්පා වහෙත්පා
භත්පාගක්‍යවතුන් වහෙන්හසස පිරි නහවන හසසක, ඉතත්පා වහෙත්පා සුගතයන්
වහෙන්හසස පිරිනහවන හසසක, ඉතත්පා වහෙත්පා හලද්ධෝකහයේ ඇස අතුරුදහෙන්
වන්හන් යතැ’ ය හකහහෙ උවත්පා (හකසස මුදත්පා) හෙඬත්, හදත්පාහහෙත්පාත් හුවත්පා (හද
අත් හිසතැ තබෙත්පා) හෙඬත්, මතැදින් බිඳුණවුන් හසස ඇද වතැහටත්, හපරැහළන්නත්පාහු වතැටි හහෙත්පාත් හතනට ම හපරැළී එත්, වතැටී හහෙත්පාත්
තතැනන් ඉවතට ද හපරැළී හයත්.
ඉකබිති මලේලහයද්ධෝ ද මලේල පුත්හු ද මලේල හලහහෙලිහයද්ධෝ ද මලේල
බිරිහයද්ධෝ ද දුක ඇත්තත්පාහු, හදත්පාමනස ඇත්තත්පාහු, සිතතැ උපන් හශද්ධෝකහයන්
යුකත වූවත්පාහු, මලේලයන්හන්ගේ උපවරතන නම සලේ වනයට, අනඳ
හතරුන් හවතට එළතැඹුණත්පාහෙ. එ කලේහි, “ඉදින් මම කුසිනත්පාරත්පා වතැසි
එකක එකකහු ලවත්පා භත්පාගක්‍යවතුන් වහෙන්හසස වතැන්දතැවීම නම, කුසිනත්පාරත්පා
පුරැ මලේලයන් විසින් හනත්පා වඳනත්පා ලද හසසක ම වන්නත්පාහෙ. එ කලේහි හම
රෑ පත්පාන් වන්හන් ය. මම කුසිනත්පාරත්පා වතැසි මලේලයන් කුල පරමපරත්පා
විසින් ය හවන හවන ම සිටුවත්පා ‘වහෙන්ස, හම නම මලේල හතම අඹුදරු
සහිත වතැ, පිරිස සහිත වතැ, ඇමතැත්තන් සිහිත වතැ භත්පාගක්‍යවතුන්
වහෙන්හසසහන්ගේ සිරිපත්පා හිස බිමතැ තබෙත්පා වඳී’ යතැ සතැළ හකහරමින්
භත්පාගක්‍යවතුන් වහෙන්හසස වතැන්දනෑවීම නම හයහහෙකතැ” ය අනඳ හතරුනට
හම සිත විය.
ඉකබිති අනඳ හතරණුහවද්ධෝ කුසිනත්පාරත්පා වතැසි මලේලයන් කුල පරපුර
විසින් හවන හවන ම සිටුවත්පා ‘වහෙන්ස, හම නම මලේල හතම දරුවන්
සහිත වතැ, බිරිය සහිත වතැ, පිරිස සහිත වතැ, ඇමතැත්තන් සහිත වතැ
භත්පාගක්‍යවතුන් වහෙන්හසසහන්ගේ සිරිපත්පා හිස බිමතැ තබෙත්පා වඳී’ යතැ ය කියත්පා
භගවත් (බුදුරජුන්) වතැන්දතැවූ හෙ. එ කලේහි අනඳ හතරණුහවද්ධෝ හම
නයන් පළමු යමහි ම කුසිනත්පාරත්පා නුවරැ මලේලයන් ලවත්පා භගවත්
බුදුරජුන් වතැන්දවූහෙ.
සුභද්‍ර පරිවත්පාජක වසසතුව:
103. එ සමහයහි සුභද්‍ර නම පිරිවතැජිහයක කුසිනත්පාරත්පාහයහි හවහසය.
“අද රෑ පතැසීම යමහි ශමණ හගභෞතමයන් වහෙන්හසසහන්ගේ පිරිනවන
හවතතැ” ය සුභද්‍ර පිරිවතැජි ඇසුහයේ ම ය. ඉකබිති ඔහුට “කිසි කහලක ම
(කලත්පාතුහරකින් ම) තසත්පාගත අරහෙත් සමමත්පාසමබුදුවරහයද්ධෝ හලත්පාවතැ
උපදනත්පාහෙ” ය වයසින් වතැඩි සිටි මහෙළු වූ ආචත්පායර්‍ය්‍ය ප්‍රත්පාචත්පායර්‍ය්‍ය පිරිවතැජියන්
කියන වචනහයක මත්පා විසින් අසන ලදහද ම ය. අද රෑ ම පතැසීම යමහි
මහෙණ හගත්පායුමත්පාණන් වහෙන්හසසහන්ගේ පිරිනවන වන්හන් ය. මට උපන්
සතැකහයක ද ඇත. යමහසස හම සතැකය දුරැලියතැ හහෙම ද එහසස මට
දහෙමහදසන්නට මහෙණ හගත්පායුමන් වහෙන්හසස හෙතැකි හසසකතැ’ ය “හමහසස
මම මහෙණ හගත්පායුම වහෙන්හසස හකහරහි පතැහෙතැදුහණම හවමි” ය හම
සිත විය. ඉකබිත්හතන් සුභද්‍ර පිරිවතැජි හතම මලේල රජුන්හන්ගේ
උපවරතන සලේවනය යම තතැහනක ද, අනඳ හතරණුහවද්ධෝ යම
තතැහනක ද, එ තතැනට එළතැඹිහයේ ය. එළතැඹ අනඳ හතරුන් අමතත්පා
“පින්වත් අනඳහයන, කිසි කහලකහි ම තසත්පාගත අරහෙත්
සමමත්පාසමබුදුවරහයද්ධෝ හලත්පාවතැ උපදනත්පාහෙ” ය වයසින් වතැඩි සිටි මහෙළු වූ
ආචත්පායර්‍ය්‍ය ප්‍රත්පාචත්පායර්‍ය්‍ය පිරිවතැජියන් කියන හම වචනය මත්පා ඇසුවත්පා ඇත. අද
රෑ ම පතැසිම යමහි මහෙණ හගත්පායුමන් වහෙන්හසසහන්ගේ පිරිනවන වන්හන්
ය. මට උපන් සතැකහයක ද ඇත. හම සතැකය මහගන් දුරු වී යන පරිදි
දහෙම හදසන්නට මහෙණ හගත්පායුමන් වහෙන්හසස හෙතැකි හසසකතැ’ ය හමහසස
මහෙණ හගත්පායුමන් වහෙන්හසස හකහරහි මම පතැහෙතැදුහණකිම හවමි.
පින්වත් අනඳහයන, මහෙණ හගත්පායුමන් වහෙන්හසස දකනට ලබෙන්හනම
නම මතැනතැවතැ’ ය හම වචන කී ය.
හමහසස කී කලේහි අනඳ හතරණුහවද්ධෝ ‘ඇවතැත් සුභද්‍රහයන, කම නතැත.
තසත්පාගතයන් වහෙන්හසස හනත්පා හවහහෙසන්න. භත්පාගක්‍යවතුන් වහෙන්හසස
කලත්පාන්ත වතැ හහෙද්ධෝනතැ හසසකතැ’ ය වදත්පාළහෙ. හදහවන වර ද සුභද්‍ර පිරිවතැජි
... හතහවන වර ද සුභද්‍ර පිරිවතැජි අනඳ හතරුනට “පින්වත් අනඳහයන, කිසි කහලකහි ම තසත්පාගත අරහෙත් සමමත්පාසමබුදු වරු හලත්පාවතැ
උපදනත්පාහෙ’ ය වහයද්ධෝවතෘදද වූ මහෙළු වූ ආචත්පායර්‍ය්‍ය ප්‍රත්පාචත්පායර්‍ය්‍ය පිරිවතැජියන්
කියන හම බෙසස මත්පා ඇසුවත්පා ඇත. අද රෑ ම පතැසීම යමහි මහෙණ
හගත්පායුමන් වහෙන්හසසහන්ගේ පිරිනවන වන්හන් ය. මට උපන් සතැකහයක ද
ඇත. හම සතැකය මහගන් දුරු වන පරිදි දහෙම හදසන්නට මහෙණ
හගත්පායුමන් වහෙන්හසස සමත් හසසකතැ’ ය හමහසස ඔබෙ හකහරහි මම
පතැහෙතැදුහණම හවමි. පින්වත් අනඳහයන, මහෙණ හගත්පායුමන් වහෙන්හසස
දකනට ලබෙන්හනම නම මතැනතැවතැ’ ය හම බෙසස පතැවතැසී ය. හතහවන වර
ද අනඳ හතරණුහවද්ධෝ සුභද්‍ර පිරිවතැජියත්පාට ‘ඇවතැත් සුභද්‍රහයන, කම නතැත.
තසත්පාගතයන් වහෙන්හසස හනත්පා හවහහෙසන්න. භත්පාගක්‍යවතුන් වහෙන්හසස
කලත්පාන්ත වතැ හහෙද්ධෝනත්පා හසසකතැ’ ය වදත්පාළහෙ.
104. සුභද්‍ර පිරිවතැජියත්පා හෙත්පා පතැවතැති අනඳ හතරුන්හන්ගේ හම කසත්පා සසංවත්පාදය
භගවත් බුදුරජුහු ඇසූහු ම ය. ඉකබිති භගවත්හු අනඳ හතරුන් බෙණවත්පා,
“අනඳහයන, කම නතැත. සුභද්‍රයත්පා නහෙමක වළකවවු. සුභද්‍ර හතහම
තසත්පාගතයන් දකනට ලබෙත්පා වත්පා. සුභද්‍රයත්පා යම කිසිවක මත්පා විචත්පාරන්හන් ද, ඒ සියලේල දතැනගනුහයහි අහපක්‍ෂත්පා ඇත්හත් ම, හවහහෙසන අදහෙසක
නතැත්හත් ම විචත්පාරය. විචත්පාරනු ලතැබූ මම යමක ඔහුට හහෙළි කරන්හනම
ද, යුහු ව ම හහෙස එය දතැනගන්හන් යතැ” ය වදත්පාළ හසසක.
එ කලේහි අනඳ හතරණුහවද්ධෝ සුභද්‍ර පිරිවතැජියත්පාට, “ඇවතැත්න, සුභද්‍රහයන, යන්නතැ. ඔබෙට භත්පාගක්‍යවතුන් වහෙන්හසස අවසර හදන හසසකතැ” ය කීහෙ.
එවිටතැ සුභද්‍ර පිරිවතැජි හතම භත්පාගක්‍යවතුන් වහෙන්හසස කරත්පා එළතැඹිහයේ ය.
එළතැඹ ඔබෙ හෙත්පා සතුටු වන්නට නසි, සිතතැ රැ හඳන්නට නසි කසත්පා නම
හකත්පාට එක පහසක ඉඳ ගත්හත් ය. එක පහසක හිඳ ම සුභද්‍ර පිරිවතැජි
හතම භගවත් බුදුරජුනට කසත්පා හකත්පාට “භවද හගභෞතමයන, ශත්පාවක
සසංඝයත්පා ඇති, සවු ගණ ඇති, ගණතැදුරු වූ, ප්‍රකට වූ, යශසස ඇති
හබෙත්පාහහෙද්ධෝ හදනත්පා විසින් සත්පාන්ධු යතැ ය සමමත වූ, කත්පාශක්‍යපහගද්ධෝත්‍රික පුරත්පාණ, හගද්ධෝශත්පාලමසසකරි, හකශකමබෙල දතැරු අජිත, කත්පාතක්‍යත්පායන හගද්ධෝත්‍රික
පකුද, කවරත්පාටිපුන්ත්‍ර සසංයත, ඥත්පාතපුන්ත්‍ර නරග්‍රන් ස යන යම හම
තීරසසංකර හකහනක වූහු ද, ඔහු හෙතැම හදනත්පා තමන් පිළිණ කළ හසස
සතක්‍යය දතැන ගත්තත්පාහු ද? ඔහු හෙතැම හදනත්පාම එහසස හනත්පා ම දතැන ගත්තත්පාහු
ද? හනත්පා හහෙත්පාත් (ඔවුන් අතුහරන්) එකතරත්පා හකහනක දතැන ගත්තත්පාහු
එකතරත්පා හකහනක හනත්පා ම දතැන ගත්තත්පාහු දතැ?” ය හම පතැණය විචත්පාහළස
ය.
“සුභද්‍රහයන, එයන් වතැහඩක නතැත. ‘ඒ සියලු හදනත්පා තමන් පිළින
කරන පරිදි සතක්‍යය දතැන ගත්තත්පාහු ද? සියලේහලද්ධෝම හනත්පාදතැන ගත්තත්පාහු
ද? හනත්පාහහෙත්පාත් එකතරත්පා හකහනක දතැන ගත්තත්පාහු, එකතරත්පා හකහනක
හනත්පා දතැන ගත්තත්පාහු ද?’ යන හම කරුණ සිටි වත්පා (ප හසකතැ තතැහබ් වත්පා).
සුභද්‍රහයන, හතත්පාපට දහෙමක හදසන්හනමි. එය අසවු, හමහනහි කරවු.
කියන්හනමි” ය භත්පාගක්‍යවතුන් වහෙන්හසස වදත්පාළ හසසක. “එහසස ය, වහෙන්සතැ” ය ම සුභද්‍ර පිරිවතැජි හතම භගවත් බුදු රජුනට පිළිවදන් ඇසසවී
ය. භත්පාගක්‍යවතුන් වහෙන්හසස හමය වදත්පාළ හසසක:
105. “සුභද්‍රහයන, යම දරම විනයහයක (යම සසසහනක) අරී අටතැඟි
මඟ හනත්පා ලතැහබෙය ද, එහි (පළමු වන) හසද්ධෝවත්පාන් මහෙණ ද හනත්පා ලතැහබ්
(හනත්පා මතැත), හදහවන හසදතැගතැමි මහෙණ ද එහි නතැත, හතහවන
අනතැගතැමි මහෙණ ද එහි නතැත, සතර වන රහෙත් මහෙණ ද එහි නතැත. වතැලි
දු සුභද්‍රහයන, යම සසසහනක අරී අටතැඟි මඟ ඇදද, එහි (පළමු)
හසද්ධෝවත්පාන් මහෙණ ද ඇත, හදහවන හසදතැගතැමි මහෙණ ද ඇත, හතවතැන
අනගතැමි මහෙණ ද ඇත, සතරවන රහෙත් මහෙණ ද ඇත. සුභද්‍රහයන, හම
(දහෙම විනය ඇති) සසසහනහි අරී අටතැඟි මඟ ඇත. සුභදුහයන, හමහි ම
(පළමු) හසද්ධෝවත්පාන් මහෙණ ද ඇත, හමහි ම හදහවන හසදතැගතැමි මහෙණ ද
ඇත, හමහි ම හතහවන අනතැගතැමි මහෙණ ද ඇත, හමහි ම සිවු වතැන
රහෙත් මහෙණ ද ඇත. හම සතර මහෙණුන්හගන් අනක්‍ය වූ පරප්‍රවත්පාදහයද්ධෝ
(පර තන්න්ත්‍රහයද්ධෝ) සතක්‍යහයන් ශුනක්‍ය හෙ. සුභද්‍රහයන, හම මහෙණහු ද නසි
පරිදි වසන්නත්පාහු නම හලත්පාව රහෙතුන් හගන් හිසස හනත්පා වන්හන් ය.”
“සුභද්‍රහයන, කුසලේ නම (නවන් මඟ නම) කිම දතැ ය හසත්පායනුහයම
මම පතැවිදි වීමි යන යමක ඇදද, එය වයසින් එකුන්තිසක ඇත්හතම
හකහළමි. සුභදුහයන, යම කහලක මම පතැවිදි වීම ද, එ දත්පා සිට හම
දනෑතුහරහි මඳක වතැඩි පසස පනසස වහසක ඉකුත් විය. අරීමඟ දහෙමතැ
විවසුන් වතැඩීම වශහයන් ඒකහදශහයකහි දු (එක හකත්පාටහසක නමුදු) පවත්නත්පා මහෙහණක හම සසසහනන් බෙතැහෙතැරැ නතැත. පළමු මහෙණ ද හම
සසසහනන් බෙතැහෙතැරැ නතැත. හදහවන මහෙණ ද නතැත. හතහවන මහෙණ ද
නතැත. සිවුවන මහෙණ ද නතැත. හම සතර මහෙණුන්හගන් අනක්‍ය වූ
පරප්‍රවත්පාදහයද්ධෝ හිසස හෙ. සුභද්‍රහයන, හම මහෙණහු නසි පරිදි
(සමක්‍යකප්‍රතිපන්න වතැ) වසන්නත්පා හු නම, හලත්පාව රහෙතුන් හගන්
හනත්පාසිසස වන්හන් ය.”
106. හමහසස වදත්පාළ කලේහි සුභද්‍ර පිරිවතැජි හතම භගවත් බුදුරජුනට,
“වහෙන්ස, දම හදසුම ඉතත්පා මනත්පා ය, වහෙන්ස, දම හදසුම ඉතත්පා මනත්පා ය.
යම හසස මුණින් නමත්පා තුබූ බෙඳුනක උඩුකුරු හකත්පාට තබෙන්හන් ද, වතැසුණු දතැයක විවතෘත කරන්හන් ද, මසං මුළත්පා වූවක හෙට මඟ කියන්හන්
ද, ඇසස ඇත්තන් රූප දකිති ය අඳුහරහි හතලේ පහෙනක හහෙද්ධෝ
දලේවන්හන් ද, එ හසසම භත්පාගක්‍යවතුන් වහෙන්හසස විසින් හනත්පාහයක
කරුණින් මට දහෙම පතැවතැසිණ. වහෙන්ස එයතැසූ මම භත්පාගක්‍යවතුන්
වහෙන්හසස ද දරමය ද භික්‍ෂූ සසංඝයත්පා ද සරණ හයමි. වහෙන්ස, මම
භත්පාගක්‍යවතුන් වහෙන්හසස හවතතැ පතැවිදද ලබෙම වත්පා, උපසපුව ලබෙම වත්පා” ය
කී ය.
“සුභද්‍රහයන, හපරැ අන් හතත්පාටු වූහයක හම සසසනතැ පතැවිදද කතැමතැත්හත්
නම, උපසපුව කතැමතැත්හත් නම, හහෙස සිවු මසක පිරිහවසස හවහසය. සිවු
මස ඇවනෑහමන් සතුටු වූ මහෙණහු ඔහු භික්‍ෂූත්ත්‍වය පිණිස පතැවිදි
හකහරත්, උපසපන් හකහරත්. වතැළිදු හමහි ලත්පා මත්පා විසින් පුඟුලේ
හවහසස දන්නත්පා ලදහද යතැ” ය භත්පාගක්‍යවතුන් වහෙන්හසස වදත්පාළ හසසක,
“ඉදින් වහෙන්ස, හපරැ අන් හතත්පාටු වූවත්පාහු හම සසසනතැ පතැවිදද
පතන්නත්පාහු, උපසපුව පතන්නත්පාහු, සිවු මසක පිරිහවසස වසන්නත්පාහු නම, සිවු මස ඇවනෑහමන් සතුටු සිතතැති මහෙණහු භික්‍ෂූත්වය පිණිස පතැවිදි
කරන්නත්පාහු, උපසපන් කරන්නත්පාහු නම, මම (සිවුමසක හනත්පා ව) සිවුවසක ම පිරිහවසස වසන්හනමි. සිවු වස ඇවනෑහමන් සතුටු වූ සිතතැති
මහෙණහු භිකක්ෂූභත්පාවය පිණිස මත්පා පතැවිදි හකහරත් වත්පා, උපසපන්
හකහරත් වත්පා” ය පිරිවතැජි කී ය.
ඉකබිති භගවත්හු අනඳ හතරුන් බෙණවත්පා, “අනඳහයන, එහසස වී නම
සුභද්‍රයත්පා පතැවිදි කරන්නතැ” ය වදත්පාළහෙ. “එහසස ය වහෙන්සතැ” ය කියත්පා ම
අනඳ හතරණුහවද්ධෝ භගවත් බුදුරජුනට පිළිවදන් දුන්හෙ. එ කලේහි සුභද්‍ර
පිරිවතැජි හතම අනඳ හතරුනට “ඇවතැත් අනඳහයන, යම හකහනක
හමහි ශත්පාසසතතෘන් හෙමුහයහි අන්හත්වත්පාසිකත්පාභිහසසකහයන් අභිකකත ද, ඒ
ඔබෙට මහෙත් ලත්පාභ හකහනක, ඒ ඔබෙ විසින් ලද හසස මතැනතැවතැ” ය කී ය.
සුභද්‍ර පිරිවතැජි හතම භගවත් බුදුරජුන් හවතතැ පතැවිදද ලතැබී ය, උපසපුව
ලතැබී ය. ආයුෂසමත් සුභද්‍ර හතම උපසපන් වූ හනත්පාහබෙද්ධෝ කලේ ඇත්හත් ම
හුහදකලත්පා වූහයේ ගණයත්පා හකහරන් හවන් වතැ හනත්පාපමත්පා වතැ හකහලසස
තවන වතැර ඇති වතැ කමටහෙන කරත්පා හමහහෙයූ සිතතැති වතැ වසනුහයේ, යමක පිණිස කුලදරුහවද්ධෝ මනත්පා ව ම ගිහිහගන් නකම සසුන් වදනත්පා හු
ද, ඒ මඟබෙඹසරැ හකළවර වූ හලත්පාවුතුරත්පා රහෙත් බෙව හම අත් බෙවේහි ම
හනත්පාහබෙද්ධෝ කලේහි ම හතහම ම නුවණින් දතැන පසක හකත්පාට ලතැබෙ විසී ය.
හහෙස “ඉපතැත්ම නතැවතැතිණ, මහෙ බෙඹසර වතැස නමතැවිණ. කළ යුතු දනෑ
හකත්පාට නමතැවිණ. හම රහෙත් බෙව පිණිස තව කළ යුතු දතැහයක නතැතතැ”
ය හවහසසින් දත්හත් ය. ආයුෂසමත් සුභද්‍රහයද්ධෝ රහෙතුන්හගන් එකතරත්පා
හකහනක වූ හෙ. ඔබෙ භගවත් බුදුරජුන්හන්ගේ අන්තිම ප්‍රතක්‍යකෂ ශත්පාවක
(ඔබෙ දරමත්පාණ කලේහි ම රහෙත් වූ අන්තිම ශත්පාවක) වූහෙ.
පසස වන බෙණවර ය.
තසත්පාගතයන් වහෙන්හසසහන්ගේ අන්තිම වචනය:
107. ඉකබිත්හතන් භත්පාගක්‍යවතුන් වහෙන්හසස අනඳ හතරුන් බෙණවත්පා
හමහසස වදත්පාළ හසසක:
“අනඳහයන, ප්‍රවචනය (හපළ දහෙම) ඉකුත් වූ ශත්පාසසතතෘහු ඇති එහකකතැ
ය ‘අපහන්ගේ ශත්පාසසතතෘහු නතැතතැ’ ය හතත්පාපට හම බෙඳු සිතක ඇති විය
හෙතැකහක ම ය. අනඳහයන, එය එහසස දතැකක යුතු හනත්පා හවය.
අනඳහයන, මත්පා විසින් යම දහෙහමකුත් විනහයකුත් හදසිණි ද
පතැණතැවිණි ද එය මත්පා ඇවනෑහමන් හතත්පාපට ශත්පාසසතතෘ හවය. අහනකක
කියම. අනඳහයන, දතැන් මහෙණහු උනුනට ආවුහසද්ධෝවත්පාදහයන්
(ඇවතැත්න ය යන වචනහයන්) කතත්පා හකහරත් ද, මත්පා ඇවනෑහමන් එහසස
කතත්පා හනත්පා කළ යුතු. අනඳහයන, (උපසපුහයන්) වඩත්පා මහෙළු වූ
මහෙණහු විසින් (උපසපුහයන්) වඩත්පා බෙත්පාල වූ මහෙණ හතම
සසංඥත්පානත්පාමහයන් හහෙද්ධෝ ඔහු අයත් හගත්පාන්ත්‍රහයේ නමින් හහෙද්ධෝ
ආවුහසද්ධෝවත්පාදහයන් හහෙද්ධෝ ඇමතැතියතැ යුතු. වඩත්පා බෙත්පාල මහෙණහු විසින් වඩත්පා
මහෙළු මහෙණ හතම ‘වහෙන්සතැ’ ය හහෙද්ධෝ ‘ආයුෂසමත්න’ ය හහෙද්ධෝ කියත්පා
ඇමතැතියතැ යුතු.
අනඳහයන, ඉදින් සසංඝ හතහම කතැමතැති වන්හන් නම, මත්පා ඇවනෑහමන්
කුඩත්පා අනු කුඩත්පා සික පද සමූහෙනනය හකහර වත්පා (උදුරත්පා ඉවත්
හකහරවත්පා).
අනඳහයන, මත්පා ඇවනෑහමන් චන්න මහෙණහෙට බ්‍රහෙසමදණේඩනය දියතැ යුතු.
‘වහෙන්ස, බ්‍රහෙසමමදණේඩනය නම කවහර දතැ’ ය අනඳ හතරණුහවද්ධෝ
පුළුවුත්හෙ. ‘අනඳහයන, චන්න මහෙණ යමක කතැමතැත්හතන් ද එය කියත්පා
වත්පා. මහෙණුන් විසින් හහෙ හතම කිසිවක හනත්පා කියතැ යුතු (ඔහු හෙත්පා කතත්පා
හනත්පා කළ යුතු), හනත්පා ම ඔවත්පා දියතැ යුතු, අනුශත්පාසනත්පා හනත්පා ම කට යුතු.
(බ්‍රහෙසම දණේඩන නම හම යතැ.)’
108. ඉකබිති භත්පාගක්‍යවතුන් වහෙන්හසස ‘මහෙණුන් බෙණවත්පා වදත්පාරනහසසක,
‘මහෙ හණන, එක මහෙණකුට නමුදු බුදුන් හකහරහි හහෙද්ධෝ දහෙම හකහරහි
හහෙද්ධෝ සඟන හකහරහි හහෙද්ධෝ මත්පාරගය හකහරහි හහෙද්ධෝ පිළිහවත හකහරහි
හහෙද්ධෝ සතැකහයක හහෙද්ධෝ විමතිහයන් ඇත් නම, මහෙහණන, එය විචත්පාරවු.
‘ශත්පාසසතතෘහු අපට හෙමු වූහෙ. අපි ඒ භත්පාගක්‍යවතුන් වහෙන්හසස හවතින්
විචත්පාරන්නට හනත්පා හෙතැකි වූ මු’ ය පසු වතැ විපිළිසතැරි හනත්පා වවු’ ය වදත්පාළ
හසසක. හමහසස වදත්පාළකලේහි ඒ මහෙණහු නහෙඬ වූහෙ. භගවත්හු හදහවන
වර ද ... හතහවන වරද ‘මහෙහණන, එක මහෙණකුට නමුදු බුදුන්
හකහරහි හහෙද්ධෝ දහෙම හකහරහි හහෙද්ධෝ සඟන හකහරහි හහෙද්ධෝ මත්පාරගය
හකහරහි, පිළිහවත හකහරහි හහෙද්ධෝ සතැකහයක හහෙද්ධෝ විමතිහයක හහෙද්ධෝ
ඇත් නම එය විචත්පාරවු. ‘ශත්පාසසතතෘහු අපට හෙමු වූහෙ, අපි ඒ භත්පාගක්‍යවතුන්
වහෙන්හසස හවතින් විචත්පාරන්නට හනත්පා හෙතැකි වූ මු’ ය පසු වතැ විපිළිසතැරි
හනත්පා වවු’ ය වදත්පාළහෙ. හතහවන වරැ ද ඒ මහෙණහු නහෙඬ වූහු. එ විට
භත්පාගක්‍යවතුන් වහෙන්හසස මහෙණුන් බෙණවත්පා, ‘මහෙහණන, ශත්පාසසතතෘහු
හකහරහි හගභෞරවහයනුදු හතත්පාප හනත්පා විචත්පාරනු විය හෙතැකක. (එහසස
කලතැ) යහෙලු මහෙණ හතහම යහෙලු මහෙණකුට හහෙද්ධෝ සතැළ හකහර වත්පා’ ය
වදත්පාළ හෙ. හමහසස වදත්පාළ කලේහි ද ඒ මහෙණහු නහෙඬ වුහෙ.
එ කලේහි අනඳ හතරණුහවද්ධෝ ‘වහෙන්ස, ආශසචයර්‍ය්‍ය! වහෙන්ස, අදභූත ය!
වහෙන්ස, බුදුරජුන් හකහරහි හහෙද්ධෝ දහෙම හකහරහි හහෙද්ධෝ සඟන හකහරහි
හහෙද්ධෝ මඟ හකහරහි හහෙද්ධෝ පිළිහවත හකහරහි හහෙද්ධෝ එක මහෙණකහෙට දු
සතැකහයක හහෙද්ධෝ විමතිහයන් හහෙද්ධෝ නතැතතැ’ ය හමහසස හම භික්‍ෂූ සසංඝයත්පා
හකහරහි මම පතැහෙතැදුහණමි’ ය භගවත් බුදුරජුනට සතැළ කළහෙ.
“අනඳහයන, හතපි පතැහෙතැදීහමන් (ප්‍රසත්පාදය හහෙසතු හකත්පාට හගන) හමහසස
කියවු. අනඳහයන, තසත්පාගතයන්හන්ගේ වූකලි හම කරුහණහි ලත්පා ‘හම
මහෙණ මුළුහයහි එක මහෙණකුට ද බුදුන් හකහරහි හහෙද්ධෝ දහෙම හකහරහි
හහෙද්ධෝ සඟන හකහරහි හහෙද්ධෝ ම හඟහි හහෙද්ධෝ පිළිහවහතහි හහෙද්ධෝ සතැකහයක
හහෙද්ධෝ විමතිහයක හහෙද්ධෝ නතැත. අනඳහයන, හම පන්සියක මහෙණුන්
අතුරැ යම පතැසිම සවු මහෙහණක හවේ ද, හහෙස සිවු අවත්පාහි හනත්පා වතැහටන
සුලු සමක්‍යකත්ත්‍ව නයමහයන් නයත වූ, සමහබෙද්ධෝධිය (ඉදිරි මත්පාරගන්ත්‍රයය) ප්‍රතිෂසෂ්ඨත්පා හකත්පාට ඇත්හත මතැ” ය දතැනීම ඇත්හතකු වි වදත්පාළ හසසක.
ඉකබිත්හතන් භත්පාගක්‍යවතුන් වහෙන්හසස මහෙණුන් ඇමතැතූ හසසක:
“මහෙහණන. දතැන් හතත්පාප අමතමි (හතත්පාපට උපහදසස හදමි).
සසංසසකත්පාරහයද්ධෝ නතැහසන සුලු හෙ. (එබෙතැවින්) හනත්පා පමත්පාහයන් (එළතැඹතැවූ
සිහිහයන්) රහෙත් බෙව පිණිස කළ යුතු දනෑ සපය වූ (සපුරවු)”
හම භත්පාගක්‍යවතුන් වහෙන්හසසහන්ගේ අන්තිම වචනය විය.
භත්පාගක්‍යවතුන් වහෙන්හසස පිරිනවීම:
109. ඉකබිති භත්පාගක්‍යවතුන් වහෙන්හසස පළමු දහෙන් සම වතැදුණු හසසක.
පළමු දතැහෙතැහනන් නතැඟී හදහවන දහෙන් සම වතැදුණු හසසක. හදහවන
දතැහෙතැහනන් නතැඟී හතහවන දහෙන් සම වතැදුණු හසසක. හතහවන
දතැහෙතැහනන් නතැඟී සිවුවතැන දහෙන් සමවන් හසසක. සිවුවතැන දතැහෙතැහනන්
නතැඟී ආකත්පාසත්පානඤසචත්පායතන දහෙන් සමවත් හසසක.
ආකත්පාසත්පානඤසචත්පායතන සමවතින් නතැඟි විඤසඤත්පාණඤසචත්පායතනයට
සමවන් හසසක. විඤසඤත්පාණඤසචත්පායතන සමවතින් නතැඟී
ආකිඤසචඤසඤත්පායතනයට සමවන් හසසක. ආකිඤසචඤසඤත්පායතන
සමවතින් නතැඟී හන්වසඤසඤත්පානත්පාසඤසඤත්පායතනයට සමවන් හසසක.
හන්වසඤසඤත්පානත්පාසඤසඤත්පායතන සමවතින් නතැඟී සඤසඤත්පාහවේදයත
නහරද්ධෝදයට සමවන් හසසක.
එ කලේහි අනඳ හතරණුහවද්ධෝ ‘අනුරුදදයන් වහෙන්ස, භත්පාගක්‍යවතුන්
වහෙන්හසස පිරිනවී හසසක දතැ?’ ය අනුරුත් හතරුන් විචත්පාළහෙ. ‘ඇවතැත්
අනඳහයන, භත්පාගක්‍යවතුන් වහෙන්හසස හනත්පා පිරිනවි හසසක.
සඤසඤත්පාහවේදයත නහරද්ධෝදයට සමවන් හසසකතැ’ ය අනුරුත් හතරණුහවද්ධෝ
වදත්පාළහෙ.
ඉකබිත්හතන් භත්පාගක්‍යවතුන් වහෙන්හසස සඤසඤත්පාහවේදයත නහරද්ධෝද
සමත්පාපත්තිහයන් නතැඟී සිට හන්වසඤසඤත්පානත්පාසඤසඤත්පායතනයට සමවන්
හසසක. හන්වසඤසඤත්පානත්පාසඤසඤත්පායතන සමවතින් නතැඟී
ආකිඤසචඤසඤත්පායතන සමවතට සමවන් හසසක. ආකිඤසචඤසඤත්පායතන
සමවතින් නතැඟී විඤසඤත්පානඤසචත්පායතනයට සමවන් හසසක.
විඤසඤත්පානඤසචත්පායතන සමවතින් නතැඟී ආකත්පාසත්පානඤසචත්පායතනයට
සමවන් හසසක. ආකත්පාසත්පානඤසචත්පායතන සමවතින් නතැඟී සිවුවතැන දහෙනට
සමවන් හසසක. සිවුවතැන දතැහෙතැහනන් නතැඟී හතහවන දහෙනට සමවන්
හසසක. හතහවන දතැහෙතැනන් නතැඟී හදහවන දහෙනට සමවන් හසසක.
හදහවන දතැහෙතැනන් නතැඟී පළමු දහෙනට සමවන් හසසක. පළමු දතැහෙතැනන්
නතැඟී හදහවන දහෙනට සමවන් හසසක. හදහවන දතැහෙතැනන් නතැඟී
හතහවන දහෙනට සමවන් හසසක. හතහවන දතැහෙතැනන් නතැඟී සිවුවතැන
දහෙනට සමවන් හසසක. සිවුවතැන දතැහෙතැනන් නතැඟී එයට අනතුරු වතැ
පිරිනවි හසසක.
110. භගවත් බුදුරජුන් පිරිනවි කලේහි, පිරිනහවනු හෙත්පා මතැ බිහිසුනු වූ
හලත්පාමුදහෙ ගතැනුම ඇති කරන මහෙද භූමිචලනහයක විය. හදවේහබෙර
පතැළිණ. භගවත් බුදුරජුන් පිරිනවි කලේහි, පිරිනවන හෙත්පා මතැ සහෙමපති
මහෙ බෙඹ “සබ්හබ්ව නකඛිපිසසසන්ති ... සමබුදහදත්පා පිරිනබ්බුහතත්පා” ය
හම ගීය ගතැයී ය.
එහි අදහෙස: “හලත්පාවතැ හෙතැම සත්හු ම යම හසස (ජීවිහත්න්න්ද්‍රිය
පරිහෙත්පාණිහයන්) සිරුර හෙතැරදමත් ද, එහසස ම දශවතැදනෑරුම ඥත්පාණබෙලයට
පතැමිණි, හලත්පාවතැ ඔබෙට සමපුඟුලකහු නතැති, තසත්පාගත වූ සමබුදද වූ හම
බෙඳු වූ ශත්පාසසතතෘන් වහෙන්හසස පිරිනවි හසසක.”
භගවත් බුදුරජුන් පිරිනවි කලේහි, පිරිනහවනු හෙත්පා මතැ සකහදවිඳු
“අනචචත්පාවත සසංඛත්පාරත්පා ... හතසසං වූපසහමත්පා සුහඛත්පා” ය හම ගය කී ය.
එහි අදහෙස: “පසහයන් හෙටගත් සියලු දනෑ ඒකත්පාන්තහයන් ඉපතැහදන
වතැනතැහසන සුලු ය. ඔහු ඉපතැද නතැහසත්. ඔවුන්හන්ගේ සසංසිඳීම සුව හගන
හදය.”
භගවත් බුදුරජුන් පිරිනවි කලේහි පිරිනහවනු හෙත්පා මතැ අනුරුත්
හතරණුහවද්ධෝ “නත්පාහු අසසසත්පාසපසසසත්පාසත්පා ... විහමත්පාකහඛත්පා හචතහසද්ධෝ අහු”
ය හම ගත්පාසත්පා වදත්පාළහෙ.
එහි අදහෙස: “තහෙවුරු සිතතැති, අටහලද්ධෝ දහෙමින් හනත්පාසතැහලන
බුදුරජුන්හන්ගේ ආශසවත්පාස ප්‍රශසවත්පාසහයද්ධෝ නතැවතැතුණත්පාහෙ (හනත්පා පතැවතැත්මට
පතැමිණියත්පාහෙ). ඒ මුනහු තතෘෂසණත්පා නතැතියත්පාහු, නවන් අරමුණු හකත්පාට
කලුරිය කළත්පාහෙ ඔබෙ (හනත්පා හෙතැකුලුණු සිතින් මරණත්පාන්තික) හවේදනත්පාව
ඉවතැසූහෙ. පහෙනක නහවනු හසයන් ඔබෙ සිතතැ මිදීම විය.”
භගවත් බුදුරජුන් පිරිනවි කලේහි ඔබෙ පිරිනහවන්නත්පා හෙත්පා මතැ අනඳ
හතරණුහවද්ධෝ හම “තදත්පාසි යසං හිසංසනකසං ... සමබුදහදත්පා පරිනබ්බුහත” ය
හම ගය වදත්පාළහෙ.
එහි අදහෙස: “(සිලේ ආදි) සියලු උතුම කරුණින් යුත් සමමත්පාසමබුදු
රජුන් පිරිනවි කලේහි, එ හකහණහි මහෙත් බිහිසුනු හපත්පාහළද්ධෝ සතැලීහමක
විය. එහකහණහි මහෙත් හලත්පාමුදහෙ ගතැන්හමක විය. ”
111. එහි හනත්පාපහෙ වූ රත්පාගය ඇති යම මහෙණ හකහනක වූහු ද, ඔහු
භගවත් බුදුරජුන් පිරිනවි කලේහි, “භත්පාගක්‍යවතුන් වහෙන්හසස ඉතත්පා යුහු වතැ
පිරිනවි හසසක! සුගතයන් වහෙන්හසස ඉතත්පා යුහු වතැ පිරිනවි හසසක!!
හලත්පාහවේ ඇස ඉතත්පා යුහු වතැ අතුරුදහෙන් වී යතැ!!!” ය ඇතතැම හකහනක
හදත්පාහහෙත්පාත් හුවත්පා හෙඬත්, මතැදින් බිඳී වතැටුණවුන් හසස වතැහටත්.
(හපරැහළන්නත්පාහු) වතැටුණ තතැනට ම හපරැළී එත්, වතැටුණු තතැනන්
ඔබ්බෙට ද හපරැළී හයත්. යම මහෙණ හකහනක පහෙ වූ රත්පාග ඇත්තත්පාහු ද, ඔහු එළතැඹතැවූ සිහි ඇත්තත්පාහු නුවණින් සලකන්නත්පාහු, ‘සසංසසකත්පාරහයද්ධෝ
අනතක්‍යහෙ. ඔවුන් හනත්පානතැහසන බෙහවක හකත්පායන් ලතැහබෙන්හන් දතැ’ ය
සලකන්හනද්ධෝ ඉවසත්.
112. ඉකබිති අනුරුත් හතරණුහවද්ධෝ භිකක්ෂූන් අමතත්පා, “ඇවතැත්න, හෙතැඬුහමන් වතැහඩක නතැත. හනත්පා ම හසත්පාවිවු. හනත්පා ම වතැලතැහපවු. ප්‍රිය
මනත්පාප හෙතැම දතැහයන් ඉවත් වීම, හවන් වීම, අන් සතැටිහයකින් වීම යන
හමය කලේ තබෙත්පා ම භත්පාගක්‍යවතුන් වහෙන්හසස විසින් වදත්පාරන ලදුහයේ හනත්පා
හවේ ද? ඇවතැත්න, යහමක උපන්හන් ද, වූහයේ ද පසහයන් සකසස වූහයේ
ද, නතැහසන සුලු ද, එය හනත්පා නතැහසස ව” ය යන්න හකත්පායන්
ලතැහබෙන්හන් ද? හම කරුණ අවිදක්‍යමත්පාන ය. ඇවතැත්න, හදවතත්පාහවද්ධෝ ද
හතත්පාප හෙතැඬුමට හදත්පාසස කියත්” ය වදත්පාළහෙ.
“වහෙන්ස, අනුරුත් හතරුන, ඔබෙ හකහසස වූ හදවතත්පා හකනකු හමහනහි
කරත් දතැ?” ය අනඳ හතරණුහවද්ධෝ පුළුවුත්හෙ. “ඇවතැත් අනඳයන, අහෙ සතැ
හපත්පාහළත්පාවතැ ය සසංඥත්පා ඇති හදවතත්පා හකහනක ඇත. ඔහු ‘භත්පාගක්‍යවතුන්
වහෙන්හසස ඉතත්පා වහෙත්පා පිරිනවි හසසකතැ ය, සුගතයන් වහෙන්හසස ඉතත්පා වහෙත්පා
පිරිනවි හසසකය, හලත්පාවතැ ඇස ඉතත්පා වහෙත්පා අතුරු දහෙන් වී යතැ’ ය හකහහෙ
මුදත්පා වතැලතැහපත්. හිසතැ අත් හුවත්පා වතැලතැහපත්. මතැදින් බිඳුණවුන් හසස ඇද
වතැහටත්. බිමතැ හපරැහළන්නත්පාහු වතැටී හහෙත්පාත් තතැනට ම හපරැළී එත්, වතැටී හහෙත්පාත් තතැනන් ඔබ්බෙට ද හපරැළී හයත්. අනඳහයන, හපත්පාහළත්පාවහි
හපත්පාහළත්පාවතැ ය සසංඥත්පා ඇති හදවතත්පා හකහනක ඇත. ඔහු “... අතුරුදහෙන්
වී යතැ” ය හකහසස මුදත්පා වතැලතැහපත්. යම හදවතත්පා හකහනක පහෙ වූ රත්පාග
ඇත්හතද්ධෝ ද (අනත්පාගත්පාමී හහෙද්ධෝ රහෙත් වූ හවද්ධෝ ද), ඔහු “සසංසසකත්පාරහයද්ධෝ
අනතක්‍යහෙ, (ඔහු හනත්පා නතැහසත් යන) එය හමහි හකත්පායන් ලතැහබ් දනෑ?”
එළතැඹතැවූ සිහි ඇත්තත්පාහු, නුවණින් දන්නත්පාහු ඉවසත්. ”
113. එ කලේහි අනුරුත් හතරණුහවද්ධෝ ද අනඳ හතරණුහවද්ධෝ ද ඒ රැය
ඉතිරි හකත්පාටස දතැහෙතැමි කතත්පාහයන් හගවූහෙ. ඉකබිති අනුරුත්
හතරණුහවද්ධෝ අනඳ හතරුන් අමතත්පා, “ඇවතැත්න, අනඳහයන,
කුසිනත්පාරත්පාවට යන්න. කුසිනත්පාරත්පාවට වතැද, “වත්පාසිෂසෂ්ඨයන, භත්පාගක්‍යවතුන්
වහෙන්හසස පිරිනවි හසසක. එහි යම ගමනකට අදහෙසස කරවු ද එයට (දතැන්
කත්පාලය හවේ යතැ ය) කත්පාලය දනවු” යතැ ය කුසිනත්පාරත්පාවත්පාසී මලේල රජුනට
සතැළ කරවු” යතැ ය වදත්පාළත්පාහෙ. ‘එහසස යතැ වහෙන්සතැ’ ය ම අනඳ
හතරණුහවද්ධෝ අනුරුත් හතරුනට පිළිවදන් දී, හපරවරුහයහි හෙතැඳ
හපහරවතැ පත්පාසිවුරු හගන, තමත්පා හදවතැන හකත්පාටතැති වතැ, කුසිනත්පාරත්පාවට
පිවිසියත්පාහෙ. එ සමහයහි කුසිනත්පාරත්පා වතැසි මලේලහයද්ධෝ ඒ කටයුත්හතන් ම
සන්සත්පාගත්පාරහයහි රැසසවූවත්පාහු හවත්. එ කලතැ අනඳ හතරණුහවද්ධෝ
කුසිනත්පාරත්පා වතැසි මලේලයන්හන්ගේ සන්සත්පාගත්පාරය කරත්පා එළතැඹියත්පාහෙ. එළතැඹ
ඔවුනට ‘වත්පාසිෂසෂ්ඨහයන, භත්පාගක්‍යවතුන් වහෙන්හසස පිරිනවි හසසක. එහි යම
ගමනකට අදහෙසස කරවු නම එයට කලේ දනවු’ යතැ ය සතැළ කළත්පාහෙ.
අනඳ හතරුන්හන්ගේ හම වචන අසත්පා, මලේල රජහු ද, මලේල රජුන් පුත්තු
ද, මලේල රජුන් හලහහෙළිහයද්ධෝ ද, මලේල රජුන් බිරිහයද්ධෝ ද, දුක ඇත්තත්පාහු
හදත්පාමනසස ඇත්තත්පාහු, සිත්හි උපන් දුකින් යුකත වූවත්පාහු, “ඉතත්පා වහෙත්පා
භත්පාගක්‍යවතුන් වහෙන්හසස පිරිනවී හසසක! ඉතත්පා වහෙත්පා සුගතයන් වහෙන්හ සස
පිරිනවි හසසක!! ඉතත්පා වහෙත්පා හලත්පාවතැ ඇස අතුරුදහෙන් වී යතැ!!!’ ය ඇතතැම
හකහනක හකහහෙමුදත්පා හෙඬත්, ඇතතැම හකහනක හදත්පාහහෙත්පාත් හුවත්පා
හෙඬත්, ඇතතැම හකහනක මතැදින් බිඳුණවුන් හසස ඇද වතැහටත්, වතැටී
හහෙත්පාත් තතැනට හපරැළී එත්, වතැටී හහෙත්පාත් තතැනන් ඔබ්බෙට හපරැළී හයත්.
114. එයට පසු කුසිනත්පාරත්පා වත්පාසී මලේලහයද්ධෝ පුරුෂයන් බෙණවත්පා
“සගහයන, එහසස වී නම හතපි කුසිනත්පාරත්පාහයහි සුවඳ දනෑ හෙත්පා මලේ ද සියලු
තූයර්‍ය්‍ය භත්පාණේඩ ද රැසසකරවු යතැ” ය ඇණතැවූහෙ. ඉකබිති කුසිනත්පාරත්පා පුරවතැසි
මලේලහයද්ධෝ සුවඳ ද මලේ ද සියලු තූයර්‍ය්‍ය භත්පාණේඩ ද කත්පාසික වසසන්ත්‍ර යුගල
පන්සියයක ද හගන මලේලයන්හන්ගේ උපවරතන සලේ උයන යම
තතැහනක ද, භගවත් බුදුරජුන්හන්ගේ ශ්‍රී හදහෙය යම තතැහනක ද, එ තතැනට
එළතැඹියත්පාහෙ. එළතැඹතැ, භගවත් බුදුරජුන්හන්ගේ සිරි සිරුරට නතැටුමින්
ගීහයන් වතැයුහමන් මලින් සුවඳින් සත්කත්පාර කරන්නත්පාහු, හගභෞරව
කරන්නත්පාහු, බුහුමන් කරන්නත්පාහු, ම්පූජත්පා කරන්නත්පාහු මහෙඟු වතින් වියන්
බෙඳනත්පාහු, මඩුලුමලේ පිළිහයල කරන්නත්පාහු එක දවසක හගවූහෙ. ඉකබිති
කුසිනත්පාරත්පා වතැසි මලේලයනට ‘අද භත්පාගක්‍යවතුන් වහෙන්හසසහන්ගේ ශ්‍රී හදහෙය
ආදත්පාහෙන කරන්නට ඉතත්පා හනත්පා කලේ ය. හසට දවසතැ අපි භත්පාගක්‍යවතුන්
වහෙන්හසසහන්ගේ ශ්‍රී හදහෙය ආදත්පාහෙන කරන්නමු’ ය හම සිත විය. එයට පසු
කුසිනත්පාරත්පා වතැසි මලේලහයද්ධෝ භගවත් බුදුරජුන් සිරි සිරුරට නතැටුම ගතැයුම
වතැයුම මලේ සුවඳ යන හමයන් සත්කත්පාර ගරුකත්පාර කරන්නත්පාහු, බුහුමන්
කරන්නත්පාහු, ම්පූජත්පා කරන්නත්පාහු, මහෙඟු වතින් වියන බෙඳනත්පාහු, මඬුලුමලේ
පිළිහයල කරන්නත්පාහු, හදහවන දවස ද හගවූහෙ, හතහවන දවස ද
හගවූහෙ, සතරවතැන දවස ද හගවූහෙ, පසසවතැන දවස ද හගවූහෙ, සවතැන
දවස ද හගවූහෙ. ඉකබිති සත්වතැන දවහසහි කුසිනත්පාරත්පා වතැසි මලේලයනට
“අපි භත්පාගක්‍යවතුන් වහෙන්හසසහන්ගේ සිරි සිරුර නතැටුම ගී වතැයුම මලේ සුවඳ
යන හමයන් සත්කත්පාර ගරුකත්පාර මත්පානන ම්පූජන කරන්නහමද්ධෝ, නුවර
දකුණු හදසින් දකුණු දිගට වතැඩම කරවත්පා, (ඇතුළු නුවරට හනත්පා
පිවිසසවත්පා) නුවර බෙතැහෙතැරින් ම බෙතැහෙතැරට පමුණුවත්පා, නුවරට දකුණු දින්ගේහි දී
ආදත්පාහෙන කරන්හනමු” ය හම සිත විය.
115. එ සමහයහි පත්පාහමත්පාක මලේල රජුහු අට හදහනක ඉසස හසද්ධෝදත්පා නත්පා
අළුත් වසසන්ත්‍ර හෙතැඳගත්තත්පාහු, “අපි භත්පාගක්‍යවතුන් වහෙන්හසසහන්ගේ ශ්‍රී හදහෙය
ඔහසත්පාවත්පා හගන යන්නමහෙ” ය තතැත් කරන්නත්පාහු දු එය ඔහසත්පාවන්නට
හනත්පා හෙතැකි හවත්. එ විට කුසිනත්පාරත්පා වතැසි මලේලහයද්ධෝ ‘වහෙන්ස, අනුරුදදහයන, හම පත්පාහමත්පාක මලේලහයද්ධෝ අට හදන හිසස හසද්ධෝදත්පා නත්පා
අළුත් වත් හෙතැඳ “අපි භත්පාගක්‍යවතුන් වහෙන්හසසහන්ගේ ශ්‍රී හදහෙය
ඔහසත්පාවන්හනමු’ ය තතැත් කරන්නත්පාහු එය ඔහසත්පාවන්නට යම
හහෙහයකින් හනත්පා හෙතැකි හවත් ද, එයට හහෙසතුව කවර යතැ? එයට ප්‍රතක්‍යය
කවර යතැ?” ය අනුරුත් හතරුන් විචත්පාළහෙ. “වත්පාසිෂසෂ්ඨහයන, හතත්පාප
අදහෙස අන් සතැටිහයක. හදවියන් අදහෙස අන් සතැටිහයකතැ” ය අනුරුත්
හතරණුහවද්ධෝ වදත්පාළහෙ. “වහෙන්ස, හදවියන් අදහෙස හකහසස දතැ?” ය
මලේලහයද්ධෝ විචත්පාළහෙ. “වත්පාසිෂසෂ්ඨහයන, ‘අපි භත්පාගක්‍යවතුන් වහෙන්හසසහන්ගේ
සිරි සිරුර නතැටුම ගී වතැයුම මලේ සුවඳ යන හමයන් සත්කත්පාර ගුරුකත්පාර
බෙහුමත්පාන ම්පූජත්පා හකහරමින් නුවරැ දකුණු හදසින් දකුණු දිගට වතැඩම
කරවත්පා නුවර බෙතැහෙතැරින් ම බෙතැහෙතැරට පමුණුවත්පා නුවරට දකුණු දින්ගේහි දී
ආදත්පාහෙන කරන්නමු’ ය හතත්පාප අදහෙස ය. “අපි භත්පාගක්‍යවතුන්
වහෙන්හසසහන්ගේ සිරි සිරුර හදවේ නතැටුමින් හදවේ ගතැයුමින්, හදවේ මලින්
හදවේ සුවඳින් සත්කත්පාර ගුරුකත්පාර බෙහුමත්පාන ම්පූජනත්පා හකහරමින් නුවර
උතුරින් උතුරු දිගට වතැඩම කරවත්පා, උතුරු හදත්පාරින් නුව ර ට පිවිසසවත්පා, නුවරට මතැදින් නුවර මතැදට පමුණුවත්පා, නතැහගනහිර දිගතැ හදත්පාරින් පිටතට
වතැඩම කරවත්පා, නුවරට හපරදිගතැ මලේලයන්හන්ගේ මුකුට බෙන්‍ධන නම යම
සනෑහයක ඇදද, එහි ආදත්පාහෙනය කරන්නමහෙ’ යනු හදවතත්පාවන් හන්ගේ
අදහෙස යතැ” ය අනුරුත් හතරණුහවද්ධෝ වදත්පාළහෙ. “වහෙන්ස,
හදවතත්පාවන්හන්ගේ අදහෙස යමහසස ද එහසස හවේ වත්පා” ය මලේලහයද්ධෝ කීහෙ.
116. එ සමහයහි වනත්පාහි කුසිනත්පාරත්පා නුවර ගතෘහෙසන්ධි ද වතැසිකිළි කත්පාණු
ද කතැලිකසල දමන තතැන් ද දකවත්පා ම දනක පමණ බෙහෙල හකත්පාට මදත්පාරත්පා
මලින් අතුරන ලදහද විය. ඉකබිති හදවිහයද්ධෝ ද කුසිනත්පාරත්පා පුරැ මලේල
රජදරුහවද්ධෝ ද භගවත් බුදු රජුන්හන්ගේ ශ්‍රී ශරීරය දිවක්‍ය වූ ද මත්පානුෂක වූ ද
නතැටුහමන් ගතැයුහමන් වතැයුහමන් මලින් සුවඳින් සත්කත්පාර කරන්නත්පාහු, හගභෞරව කරන්නත්පාහු, බුහුමන් කරන්නත්පාහු, පුදන්නත්පාහු නුවරැ උතුරින්
උතුරු දිගට වතැඩම කරවත්පා, උතුරු වහෙසලේ හදත්පාරින් නුවරට පිවිසසවත්පා, නුවරැ මතැදින් නුවරැ මතැදට පමුණුවත්පා හපරදිගතැ වහෙසලේ හදත්පාරින් පිටතට
වතැඩම කරවත්පා, නුවරට හපර දිගතැ වූ මලේල රජුන්හන්ගේ මුකුටබෙන්දන නම
යම සනෑහයක (මසංගල ශත්පාලත්පාහවක) වී ද එහි තතැන් පත් කළත්පා හෙ.
117. ඉකබිති කුසිනත්පාරත්පා පුරැ මලේල රජුහු “අනඳ හතරුන් වහෙන්ස, හකහසස අපි තසත්පාගතයන් වහෙන්හසසහන්ගේ සිරි සිරුහරහි පිළිපදිමු දතැ?” ය
අනඳ හතරුන් විචත්පාළහෙ. “වත්පාසිෂසෂ්ඨහයන, සකවිති රජුහන්ගේ සිරුහරහි යම
හසස පිළිපදිත් ද, තසත්පාගතයන් වහෙන්හසසහන්ගේ සිරි සිරුහරහි ද එහසස ම
පිළිපතැදියතැ යුතු” යතැ ය අනඳ හතරණුහවද්ධෝ වදත්පාළහෙ. ‘අනඳ හතරුන්
වහෙන්ස, සකවිති රජුහන්ගේ සිරුහරහි හකහසස පිළිපදිත් දතැ?’ ය මලේල
රජුහු විචත්පාළහෙ. “වත්පාසිෂසෂ්ඨයන, සකවිත්තහුහන්ගේ සිරුර අළුත් වතින්
හවළත්. අළුත් වතින් හවළත්පා හමත්පාහනත්පාවට නඟත්පා පනෑදු කපුපුළුනන්
හවළත්. නඟත්පා පනෑදු කපුපුළුනන් හවළත්පා (යළි) අළුත් වතින් හවළත්. හම
නයන් යුගල පන් සිහයකින් සකවිති රජුහන්ගේ සිරුර හවළත්පා, රන්මුවත්පා
හතලේ හදහණක බෙහෙත්පා අන් රන්මුවත්පා හදහණකින් වසත්පා, සියලු වගහයේ
සුවඳ දරින් දර සනෑයක තනත්පා, සකවිති රජුහන්ගේ සිරුර දවත්. සිවුමසං
හෙන්දිහයක සකවිති රජුට (ඔහු සිරුරැ ඉතිරි වූ අලු ඈ නදන් හකත්පාට) සසතූපයක නසංවත්. වත්පාසිෂසෂ්ඨහයන, සකවිති රජුහන්ගේ සිරුහරහි හමහසස
පිළිපදිත්. වත්පාසිෂසෂ්ඨහයන, සකවිති රජුහන්ගේ සිරුහරහි යම හසස පිළිපදිත් ද
,එහසසම තසත්පාගතයන් වහෙන්හසසහන්ගේ ශ්‍රී හදහෙහයහි ද පිළිපතැදද යුතු.
සිවුමසං හෙන්දිහයකතැ තසත්පාගතයන් වහෙන්හසස ට (ඔබෙ ශත්පාරීරික දත්පාතූන්
නදහෙන් හකත්පාට සසතූපක කළ මනත්පා ය. එහි යම හකහනක මලේ හහෙද්ධෝ
සුවඳ හහෙද්ධෝ ... නඟන්නත්පාහු (පුදන්නත්පාහු) හහෙද්ධෝ හවත් ද, ආදරහයන්
වඳින්නත්පාහු හහෙද්ධෝ හවත් ද, සිත පහෙදවන්නත්පාහු හහෙද්ධෝ හවත් ද, එය ඔවුනට
හබෙත්පාහහෙද්ධෝ කලේ වතැඩ පිණිස සුව පිණිස වන්හන් යතැ” ය අනඳ
හතරණුහවද්ධෝ වදත්පාළහෙ.
ඉකබිති කුසිනත්පාරත්පා පුර වතැසි මලේල රජුහු පුරුෂයන් බෙණවත්පා ‘එහසස නම
සගයන, මලේල රටතැ ඇති නඟත්පා පත්පාදන ලද කපුපුළුන් එක තතැන් කරවු’
යතැ ය ඇණතැවූහෙ. එයට පසු කුසිනත්පාරත්පා පුරැ වතැසි මලේල රජුහු භගවත්
බුදුරජුන් සිරි සිරුර අළුත් වතින් හවළූහෙ. අළුත් වතින් හවළත්පා නඟත්පා
පත්පාදන ලද කපු පුළුහනන් හවළූහෙ. නඟත්පා පත්පාදන ලද කපු පුළුහනන්
හවළත්පා, නවමු වතින් යලි හවළූහෙ. හම නයන් යුගල පන්සිහයකින්
භගවත් බුදුරජුන් සිරි සිරුර හවළත්පා, රන්මුවත්පා හතලේ හදහණකතැ බෙහෙත්පා
අන් රන්මුවත්පා හදහණකින් වසත්පා සියලු වගහයේ සුවඳ දරින් චිතකයක
හකත්පාට, භගවත් බුදුරජුන්හන්ගේ ශ්‍රී හදහෙය එයට නතැඟූහෙ.
මහෙකසුප හතරුන් වතැඩම කිරීම:
118. එසමහයහි වූ කලි මහෙකසුප හතරණුහවද්ධෝ පත්පාවත්පා නුවරින්
කුසිනත්පාරත්පාව බෙලත්පා පන්සියක පමණ වූ මහෙ බික සඟන කතැටුවතැ දික
මඟට පිළිපන්නත්පාහු හවත්. එ කලතැ මහෙසුප හතරණුහවද්ධෝ මහෙ මඟින්
ඉවත් වතැ, එකතරත්පා රුකක මුලතැ වතැඩ හුන්හෙ. එ සමහයහි එකතරත්පා
ආජීවකහයක කුසිනත්පාරත්පා නුවරින් මදත්පාරත්පා මලක හගන පත්පාවත්පා නුවර බෙලත්පා
අදන් මඟට පිළිපන්හන් හවය. මහෙකසුප මහෙහතරණුහවද්ධෝ දුරැ ම එන ඒ
ආජීවකයත්පා දුටුහු. දතැක “ඇවතැත්න, අප ශත්පාසසතබෲන් වහෙන්හසස දනවු දතැ”
ය විචත්පාළත්පාහෙ. “එහසස ය, ඇවතැත්න, දනමි. අදට මහෙණ හගත්පායුමත්පාහණද්ධෝ
පිරිනවී සත් දවසක ඇත්හතද්ධෝ යතැ. මත්පා විසින් එ තතැනන් හම මදත්පාරත්පා මල
ගන්නත්පා ලද යතැ” ය ආජීවක කී ය. එහි යම අවීතරත්පාග මහෙණ හකහනක
වූහු ද, ඔහු “ඉතත්පා වහෙත්පා භත්පාගක්‍යවතුන් වහෙන්හසස පිරිනවී හසසක, ඉතත්පා වහෙත්පා
සුගතයන් වහෙන්හසස පිරිනවී හසසක, ඉතත්පා වහෙත්පා හලත්පාව ඇස අතුරුදහෙන්
වි යතැ” ය ඇතතැම හකහනක හදද්ධෝත් හුවත්පා හෙඬත්, ඇතතැම හකහනක
මතැදින් බුන් රුකක හසයන් ඇද වතැහටත්, හහෙත්පාත් තතැනට හපරැළී එත්
හහෙත්පාත් තතැනන් ඔබ්බෙට හපරැළි හයත්. යම විතරත්පාග මහෙණ හකහනක
වුහු ද, ඔහු ‘සසංසසකරහයද්ධෝ අනතක්‍යහෙ. ඔහු හනත්පා නතැහසත් යන යහමක
ඇදද, එය හමහි හකත්පායන් ලතැහබ් දතැ!’ ය එළතැඹතැවූ සිහි ඇත්තත්පාහු, නුවණින් දන්නත්පාහු ඉවසත්පා සිටිත්.
119. එ සමහයහි සුභද්‍ර නම වූ මහෙළු කලතැ පතැවිදි වූහයක එ පිරිසතැ
හුන්හන් හවය. එ විටතැ සුභද්‍ර මහෙළු පතැවිදි තතැන ඒ භික්‍ෂූනට “ඇවතැත්න, කම නතැත. නහෙමක හසත්පාවිවු. නහෙමක වතැලතැහපවු. අපි ඒ මහෙත්පා ශමණයත්පා
හගන් හමත්පාහනත්පාවට මිදුණමහෙ. ‘හමය හතත්පාපට කතැප හවය, හමය
හතත්පාපට හනත්පා කතැප හවේ’ යතැ ය අපි ඔහුහගන් උපද්‍රතැතහයද්ධෝ වමු. දතැන්
වනත්පාහි යමක අපි කතැමතැති වන්නහමද්ධෝ ද, එය කරන්නමු, යමක හනත්පා
කතැමතැති වන්නහමද්ධෝ ද, එය හනත්පා කරන්නමු” ය කීය. එ කලතැ මහෙසුප
හතරණුහවද්ධෝ භික්‍ෂූන් අමතත්පා “ඇවතැත්න, කම නතැත. නහෙමක හසත්පාවිවු, නහෙමක වතැලහපවු. ඇවතැත්න, ප්‍රිය මනත්පාප හෙතැම දතැයන් ම ඉවත් වීම, හවන් වීම, අන් සතැටිහයකින් වීම යන යහමක ඇදද, හමය කලේ තබෙත්පා
ම භත්පාගක්‍යවතුන් වහෙන්හසස විසින් වදත්පාරන ලදහද හනත්පා හවේ ද? යහමක
උපන්හන් ද, වූහයේ ද, සතැකතැසුහණේ ද. පලුදු වන සුලු ද, එහසස වූ
තසත්පාගතයන් වහෙන්හසසහන්ගේ සිරුර ද පලුදු හනත්පා හවේව’ ය යන ඒ කරුණ
හකත්පායන් හමහි ලතැහබෙන්හන් ද? හම කරුණ විදක්‍යත්පාමත්පාන හනත්පා හවේ” යතැ
ය වදත්පාළහෙ.
120. එසමහයහි පත්පාහමත්පාක මලේල රජුහු සිවු හදහනක හිසස හසද්ධෝදත්පා නත්පා
නවමු වත් හෙතැඳ ‘අපි භත්පාගක්‍යවතුන් වහෙන්හසසහන්ගේ චිතකයට ගින අවුලු
වන්නමහෙ’ ය (යත්න කරන්නත්පාහු දු) ගින අවුලුවන්නට හනත්පා හෙතැකි
හවත්. එ විට කුසිනත්පාරත්පාවත්පාසී මලේල රජුහු ‘වහෙන්ස, අනුරුත් හතරුන, හම පත්පාහමත්පාක මලේල රජුහු සතර හදනත්පා හිසස හසද්ධෝදත්පා නත්පා නවමු වත් හෙතැඳ
‘අපි භතෘගක්‍යවතුන් වහෙන්හසසහන්ගේ චිතකයට ගින අවුලුවන්නමහෙ’ ය
යත්න කරන්නත්පාහු දු, යම හහෙහයකින් ගින අවුලුවන්නට හනත්පා හෙතැකි
හවත් ද, ඒ හහෙසතුව කවර යතැ? ඒ ප්‍රතක්‍යය කවර යතැ?” ය අනුරුත්
හතරුන් විචත්පාළහෙ. “වත්පාසිෂසෂ්ඨහයන, හදවතත්පාවන්හන්ගේ අදහෙස අන්
පරිදහදකිනතැ” ය අනුරුත් හතරුණුහවද්ධෝ වදත්පාළහෙ. “වහෙන්ස,
හදවතත්පාවන්හන්ගේ අදහෙස හකහසස හවේ දතැ?” ය මලේල රජුහු පුළුවුත්හෙ.
“වත්පාසිෂසෂ්ඨහයන, හම මහෙසුප හතරණුහවද්ධෝ පත්පාවත්පා නුවරින් නකමතැ
කුසිනත්පාරත්පාව බෙලත්පා පන්සියක පමණ වූ මහෙ බිකසඟන සමග අදන් මඟ
පිළිපන්හෙ. ‘මහෙසුප මහෙ හතරණුහවද්ධෝ භත්පාගක්‍යවතුන් වහෙන්හසසහන්ගේ සිරිපත්පා
හනත්පාවඳනත්පා තත්පාක භත්පාගක්‍යවතුන් වහෙන්හසසහන්ගේ චිතකය ගින හනත්පා ගනී
වත්පා’ යනු හදවතත්පාවන්හන්ගේ අදහෙස හවේ යතැ” ය අනුරුත් හතරණුහවද්ධෝ
වදත්පාළහෙ. “වහෙන්ස, හදවතත්පාවන්හන්ගේ අදහෙස යම හසස ද, එහසස හවේ වත්පා” ය
මලේල රජුහු කීහෙ.
121. ඉකබිත්හතන් මහෙකසුප හතරණුහවද්ධෝ කුසිනත්පාරත්පා නුවරැ මුකුට
බෙන්දන නම මලේලයන්හන්ගේ කචතක්‍යය යම තතැහනක ද, භත්පාගක්‍යවතුන්
වහෙන්හසසහන්ගේ චිතකය යම තතැහනක ද, එතතැනට එළතැඹියත්පාහෙ. එළතැඹ
සිවුර එකසස හකත්පාට හදත්පාහහෙත්පාත් නඟත්පා තුන් වටක චිතකය පතැදකුණු
හකත්පාට, හිසස නමත්පා භගවත් බුදු රජුන්හන්ගේ සිරි පත්පා වතැන්දත්පාහෙ. ඒ පන්සියක
භික්‍ෂූහු ද සිවුර එකසස හකත්පාට හදත්පාහහෙත්පාත් නඟත්පා තුන් වටක චිතකය
පතැදකුණු හකත්පාට, හිස නමත්පා භගවත් බුදුරජුන්හන්ගේ සිරි පත්පා වතැන්දත්පාහෙ.
මහෙසුප හතරුන් විසින් ද ඒ පන්සියක භික්‍ෂූන් විසින් ද භත්පාගක්‍යවතුන්
වහෙන්හසසහන්ගේ සිරි පත්පා වඳනත්පා ලද කලේහි, භගවත් බුදුරජුන්හන්ගේ චිතකය
හතහමම ගින ගත.
122. දතැහවන්නත්පා වූ, භගවත් බුදුරජුන් සිරි සිරුර සිවියතැ ය හහෙද්ධෝ සම ය
හහෙද්ධෝ මසතැ ය හහෙද්ධෝ නහෙරැ ය හහෙද්ධෝ සඳමිදුලුයතැ ය යහමක වී ද, එහි අළු
හනත්පා ම පතැනණ, දතැලි ද හනත්පා ම පතැනණ. ශත්පාරීරික දත්පාතුහු ම ඉතිරි වූහෙ.
යම හසස දතැහවන ගිහතලතැ හහෙද්ධෝ තලහතලතැ අළුහයක හනත්පා ම පතැහන් ද, දතැලිහයක හනත්පා ම පතැහන් ද, එහසස ම දතැහවන, භගවත් බුදුරජුන් සිරි
සිරුරැ සිවි යතැ ය හහෙද්ධෝ සමතැ ය මසතැ ය නහෙරැ ය හහෙද්ධෝ සඳමිදුලු යතැ ය
යහමක වී ද, එහි අළු ද හනත්පා පතැනණ, දතැලි ද හනත්පා පතැනණ, ශත්පාරීරික
දත්පාතුහු ම ඉතිරි වූහෙ. ඒ පන්සියක වසසන්ත්‍ර යුගලයන් අතුහරන් ද යම
වසසන්ත්‍රහයක හෙතැමට යතැටින් වී ද, යම වසසන්ත්‍රහයක හෙතැමට පිටින් වී ද, ඒ
වසසන්ත්‍ර හදක ම හනත්පා දතැවිණ. භගවත් බුදුරජුන් සිරි සිරුර දතැවුණු කලේහි
අහෙසින් දිය දහෙර පහෙළ වතැ චිතකය නවී ය. වටත්පා සිටි සලේ රුක හි අතු
පතරින් ද ජලය මතු වී චිතකය නවී ය. කුසිනත්පාරත්පාවත්පාසී මලේල රජුහු ද
හෙතැම වරගහයේ සුවඳ කතැවු සුවඳ දිහයන් භගවත් බුදුරජුන්හන්ගේ චිතකය
නවූහෙ.
ඉකබිති කුසිනත්පාරත්පා වතැසි මලේල රජදරුහවද්ධෝ සන්සත්පාගත්පාරහයේ අඩයතැටි
මතැදිරියක හකත්පාට දුනුපවුරක වටත්පා ලවත්පා භගවත් බුදුරජුන්හන්ගේ ශත්පාරීරික
දත්පාතූන් එහි තුළට වතැඩම කරවත්පා නතැටුහමන් ගීහයන් වතැයුහමන් මලින්
සුවඳින් පුරත්පා සත් දිනක ගරු කළහෙ, බුහුමන් කළහෙ, පිදූහෙ.
ශත්පාරීරික දත්පාතුන් හබෙදීම:
122. හවේහදන්හී පුන්ත්‍ර වූ මගදත්පාධිපති අජත්පාසත් රජ ‘භත්පාගක්‍යවතුන් වහෙන්හසස
කුසිනත්පාරත්පාහි දී පිරිනවි හසසක ලතැ’ ය ඇසී ය. එ කලතැ හවේහදහි පුන්ත්‍ර
මගදත්පාධිපති අජත්පාසත් රජ කුසිනත්පාරත්පා වතැසි මලේල රජදරුවනට
“භත්පාගක්‍යවතුන් වහෙන්හසස ද ක්‍ෂත්‍රිය වූ හසසක. මම ද ක්‍ෂ ස ත්‍රියහයකිමි. මම ද
භත්පාගක්‍යවතුන් වහෙන්හසසහන්ගේ ශත්පාරීරික දත්පාතූන් හගන් හකත්පාටසක
ලබෙන්නට සුදුසසහසමි. මම ද භත්පාගක්‍යවතුන් වහෙන්හසසහන්ගේ ශත්පාරීරික
දත්පාතූන් පිණිස සසතූපයක ද පුද උහළලක ද කරන්හනමි” ය කියත්පා
දූතයකු යතැවී ය.
විසලේ පුර වතැසි ලිචචවී රජචරුහවද්ධෝ ‘භත්පාගක්‍යවතුන් වහෙන්හසස
කුසිනත්පාරත්පාහිදී පිරිනවි හසසක ලතැ’ ය ඇසූහෙ. එ කලතැ විසලේ පුරැ වතැසි
ලිචචවී රජුහු කුසිනත්පාරත්පා වතැසි මලේලයනට “භත්පාගක්‍යවතුන් වහෙන්හසස ද
ක්‍ෂත්‍රිය හයද්ධෝ ය. අපි දු ක්‍ෂත්‍රිය යමහෙ. අපි දු භත්පාගක්‍යවතුන් වහෙන්හසසහන්ගේ
ශත්පාරීරික දත්පාතුන් හකත්පාටසක ලබෙන්නට සුදුසසසමහෙ. අපි දු භත්පාගක්‍යවතුන්
වහෙන්හසසහන්ගේ ශත්පාරීරික දත්පාතූනට සසතූපයක ද කරන්නමු. පුද උහළල ද
කරන්නමු” ය දූතයකු යතැවූහෙ.
කිඹුලේවත් පුරැ වතැසි ශත්පාකක්‍ය රජදරුහවද්ධෝ “භත්පාගක්‍යවතුන් වහෙන්හසස
කුසිනත්පාරත්පාහි දී පිරිනවි හසක ලතැ” ය ඇසූහෙ. ඉකබිති කිඹුලේවත් වතැසි
ශත්පාකක්‍යහයද්ධෝ කුසිනත්පාරත්පාහි වතැසි මලේලයනට “භත්පාගක්‍යවතුන් වහෙන්හසස අහප
හශසෂසෂ්ඨ නනෑහයද්ධෝ ය. අපි දු භත්පාගක්‍යවතුන් වහෙන්හසසහන්ගේ ශත්පාරීරික දත්පාතූන්
හගන් හකත්පාටසක ලබෙන්නට සුදුසසසමහෙ. අපි දු භත්පාගක්‍යවතුන්
වහෙන්හසසහන්ගේ ශත්පාරීර දත්පාතූනට සසතූපයක ද කරන්හනමු, පුද උහළලක ද
කරන්හනමු” ය කියත්පා දූතයකු යතැවූහෙ.
අලේලකපප රට වතැසි බුලි රජුහු “භත්පාගක්‍යවතුන් වහෙන්හසස කුසිනත්පාරත්පාහි දි
පිරිනවි හසසක ලතැ” ය ඇසූහෙ. ඉකබිති අලේලකපප රව වතැසි බුලි
රජදරුහවද්ධෝ කුසිනත්පාරත්පාහි වතැසි මලේලයනට “භත්පාගක්‍යවතුන් වහෙන්හසස ද
ක්‍ෂත්‍රියහයද්ධෝ ය, අපි ද ක්‍ෂත්‍රියම හෙ. අපි දු භත්පාගක්‍යවතුන් වහෙන්හසසහන්ගේ
ශත්පාරීර දත්පාතූන් හකත්පාටසකට සුදුසු වමු. අපි දු භත්පාගක්‍යවතුන් වහෙන්හසසහන්ගේ
ශත්පාරීර දත්පාතූනට සසතූපයක ද කරන්නමු, පුද උහළල ද කරන්නමු” ය
දූතයකු අත කියත්පා යතැවූහෙ.
රඹගම නුවරැ වතැසි හකද්ධෝලිය රජුහු “භත්පාගක්‍යවතුන් වහෙන්හසස කුසිනත්පාරත්පා
හිදී පිරිනවී හසසක ලතැ” ය ඇසූහෙ. ඉකබිති රඹගම වතැසි හකද්ධෝලිය
රජදරුහවද්ධෝ “භත්පාගක්‍යවතුන් වහෙන්හසස ද ක්‍ෂත්‍රිය වූ හසසක. අපි දු
ක්‍ෂත්‍රියයම හෙ. අපි දු භත්පාගක්‍යවතුන් වහෙන්හසසහන්ගේ ශත්පාරීරික දත්පාතූන්
හකත්පාටසක ලබෙන්නට සුදුසු වමු. අපි දු භත්පාගක්‍යවතුන් වහෙන්හසසහන්ගේ ශත්පාරීර
දත්පාතූනට සසතූපයක කරන්නමු, පුද උහළලක ද කරන්නමු” ය දූතයකු
අතතැ කියත්පා යතැවූහෙ.
හවේෂ්ඨදීප නගරත්පාධිපති බ්‍රත්පාහෙසමණ හතහම “භත්පාගක්‍යවතුන් වහෙන්හසස
කුසිනත්පාරත්පාහි දී පිරිනවී හසසක ලතැ” ය ඇසී ය. ඉකබිති හවේෂ්ඨදීපක බෙමුණු
හතහම “භත්පාගක්‍යවතුන් වහෙන්හසස වූ කලි ක්‍ෂත්‍රියහයක. මම බෙමුහණකිමි.
මම දු භත්පාගක්‍යවතුන් වහෙන්හසසහන්ගේ ශත්පාරීර දත්පාතූන් හකත්පාටසක ලබෙන්නට
සුදුසසහසමි. මම දු භත්පාගක්‍යවතුන් වහෙන්හසසහන්ගේ දත්පාතූනට සසතූපයක
කරන්හනමි, පුද උහළල ද කරන්හනමි” ය කියත්පා කුසිනත්පාරත්පා පුරවතැසි
මලේලයනට දූතයකු යතැවී ය.
පත්පාවත්පා නුවරැ වතැසි මලේලරජහු “භත්පාගක්‍යවතුන් වහෙන්හසස කුසිනත්පාරත්පාහි දී
පිරිනවි හසසක ලතැ” ය ඇසූහෙ. ඉකබිති පත්පාවත්පා පුරැ වතැසි මලේලහයද්ධෝ
“භත්පාගක්‍යවතුන් වහෙන්හසස ද ක්‍ෂත්‍රිය වූ හසසක. ඇපි දු ක්‍ෂත්‍රියයම හෙ. ඇපි දු
භත්පාගක්‍යවතුන් වහෙන්හසසහන්ගේ ශත්පාරීර දත්පාතූන් හකත්පාටසක ලබෙන්නට
සුදුසසසමහෙ. ඇපි දු භත්පාගක්‍යවතුන් වහෙන්හසසහන්ගේ ශත්පාරීර දත්පාතූනට සසතූපයක
කරන්නමු, පුද උහළල ද කරන්හනමු” ය කියත්පා කුසිනත්පාරත්පා වතැසි
මලේලයනට දූතයකු යතැවූහෙ.
හමහසස කී කලේහි කුසිනත්පාරත්පා වතැසි මලේල රජුහු ඒ රත්පාජ සමූහෙයනට, ඒ
රත්පාජගණයනට “භත්පාගක්‍යවතුන් වහෙන්හසස අප ගමහකහතහි පිරිනවි
හසසක. අපි භත්පාගක්‍යවතුන් වහෙන්හසසහන්ගේ ශත්පාරීර දත්පාතු හකත්පාටසස හනත්පා
හදන්හනමු” ය කීහෙ.
123. හමහසස කී කලේහි හද්‍රද්ධෝණ බ්‍රත්පාහෙසමණ හතහම ඒ රත්පාජසමූහෙයන් ඒ
රත්පාජගණයන් බෙණවත්පා හම වදන් පතැවතැසී ය:
“පින්වත්න, මහන්ගේ හම එක වචනය අසත් වත්පා.
අප බුදුරජහු ක්‍ෂත්පාන්තිවත්පාද වූහෙ.
උතුම පුඟුලකහුහන්ගේ සිරුරු හකත්පාටසස
නමිති හකත්පාට අවිහයන් ඇන හකත්පාටත්පා ගතැන්හමක
වන්හන් නම, හමය හනත්පා මතැනතැවි.
භවත්න, අපි හෙතැම හදනත්පා ම එකසිත් වතැ එකමුතු වතැ,
සතුටු හවමින් දත්පාතූන් අට හකත්පාටසක කරමු.
ඒ ඒ හදසතැ සසතූපහයද්ධෝ පතැතිර පවත්හනද්ධෝ හවත් වත්පා.
(ඒ හෙතැම හදසතැ) පසතැසියත්පාණන් වහෙන්හසසට
පතැහෙතැදුණු හබෙත්පාහහෙද්ධෝ ජනහයද්ධෝ හවත්” යනු ය.
124. (බෙමුණු හමහසස කී කලේහි) “බෙමුණත්පාණන, එහසස වී නම ඔබෙ ම
භත්පාගක්‍යවතුන් වහෙන්හ සසහන්ගේ ශත්පාරීර දත්පාතූන් අට හකත්පාටසකට සම හසස
මනත්පා හකත්පාට හබෙදන්නතැ” ය ඒ රජදරුහවද්ධෝ කීහු. ‘එහසස යතැ පින්වත්න’
ය කියත්පා ම හද්‍රද්ධෝණ බ්‍රත්පාහෙසමණ හතම ඒ රජමුළුවනට ඒ ගණයනට
පිළිවදන් දී, භගවත් බුදුරජුන්හන්ගේ ශත්පාරීරික දත්පාතූන් සම හසස අට
හකත්පාටසකට හමත්පාහනත්පාවට හබෙදත්පා ඒ රත්පාජ සමූහෙයන් ගණයන් බෙණවත්පා,
“භවත්න, මට හම (දත්පාතු හබෙදූ) නතැළිය හදත්වත්පා. මම ද හම නතැළියට
සසතූපයක කරන්හනමි. පුද උහළලක ද කරන්හනමි” ය හම බෙසස
පතැවතැසී ය. ඔහු හද්‍රද්ධෝණ බ්‍රත්පාහෙසමණයත්පාට නතැළිය දුන්නත්පාහු ම ය.
පිපපලී වන නගර වත්පාසී හමද්ධෝරිය රජ දරුහවද්ධෝ “භත්පාගක්‍යවතුන් වහෙන්හසස
කුසිනත්පාරත්පාහි දී පිරිනවි හසසක ලතැ” ය ඇසූහෙ. ඉකබිති පිපපලිවන නුවරැ
වතැසි හමද්ධෝරිය රජුහු කුසිනත්පාරත්පා වතැසි මලේල රජුනට “භත්පාගක්‍යවතුන්
වහෙන්හසස ද ක්‍ෂත්‍රිය වූ හසසක. අපි දු කෂත්‍රියයම හෙ. අපිදු භත්පාගක්‍යවතුන්
වහෙන්හසසහන්ගේ ශත්පාරීරික දත්පාතු හකත්පාටසක ලබෙන්නට සුදුසසසමහෙ. අපි දු
භත්පාගක්‍යවතුන් වහෙන්හසසහන්ගේ ශත්පාරීරික දත්පාතූනට සසතූපයක කරන්නමු, පුද
උහළල ද කරන්නමු” ය කියත්පා දූතයකු යතැවූහෙ. “භත්පාගක්‍යවතුන්
වහෙන්හසසහන්ගේ ශත්පාරීරික දත්පාතු හකත්පාටසක (ඉතිරි වතැ) නතැත. භත්පාගක්‍යවතුන්
වහෙන්හසසහන්ගේ සියලු ශත්පාරීර දත්පාතූහු හබෙදත්පා හදන ලදහෙ. හමයන් අඟුරු
හගනයවු” යතැ ය මලේල රජුහු කියත්පා යතැවූහෙ. ඒ පිපපලීවනක රජුහු ද
(ආදත්පාහෙනසසසත්පානහයන්) අඟුරු හගන ගියහෙ.
දත්පා සනෑ පුද:
124. ඉකබිත්හතන් කවහදන්හී පුන්ත්‍ර වූ මගදත්පාධිපති අජත්පාසත් රජ රජගහෙ
පුරහයහි භගවත් බුදුරජුන්හන්ගේ ශත්පාරීරික දත්පාතූනට සසතූපයක ද පුද
උහළලක ද හකහළස ය. විසලේ පුරැ වතැසි ලිචචවීහු ද භගවත්
බුදුරජුන්හන්ගේ ශත්පාරීරික දත්පාතූනට විසලේ පුරැ සසතූපයක ද පුද උහළලක ද
කළහෙ. කිඹුලේවත් වතැසි ශත්පාකහයද්ධෝ ද භගවත් බුදුරජුන්හන්ගේ ශත්පාරීරික
දත්පාතූනට සසතූපයක ද පුද උහළලක ද කිඹුලේවත් පුරැ කළත්පාහෙ.
අලේලකපප රටතැ බුලි රජුහු ද අලේලකපප නුවරැ භගවත් බුදුරජුන සහන්ගේ
ශත්පාරීරික දත්පාතූනට සසතූපයක ද පුද උහළලක ද කළත්පාහෙ. රඹගම වතැසි
හකද්ධෝලිය රජුහුද රඹගම නුවරැ (Ramgram Municipality) භගවත්
බුදුරජුන්හන්ගේ දත්පාතූනට සසතූපයකද පුද උහළලකද කළත්පාහෙ. හවේෂ්ඨදීප
නුවරැ වතැසි බෙමුණුද හවේෂ්ඨදීපහයහි භගවත් බුදුරජුහන්ගේ ශත්පාරීරික දත්පාතූනට
සසතූපයකද පුද උහළලක ද කළත්පාහෙ. පත්පාවත්පා නුවරැ වතැසි මලේලහයද්ධෝ ද
පත්පාවත්පා නුවරැ භගවත් බුදුරජුන්හන්ගේ දත්පාතූනට සසතූපයකද පුද උහළලක ද
කළත්පාහෙ. කුසිනත්පාරත්පා පුරැ වතැසි මලේල රජුහු ද භගවත් බුදුරජුන්හන්ගේ
දත්පාතූනට සසතූපයක ද පුද උහළලක ද කළත්පාහෙ. හද්‍රද්ධෝණ බෙමුණු ද (දත්පාතූන්
මිනූ) නතැළියට සසතූපයක ද පුද උහළලක ද කළත්පාහෙ. පිපලීවන නුවරැ
වතැසි හමත්පාරිය රජුහු ද පිපපලීවන නුවහරහි (ආදත්පාහෙන කළ තතැනන්
හගනත්පා) අඟුරු පිණිස සසතූපයක ද පුද උහළලක ද කළත්පාහෙ. හමහසස
ශත්පාරීරික දත්පාතූන් තතැන්පත් කළ සසතූප අහටක, නතැළිය තතැන්පත් කළ
නව වතැන සසතූපය, දස වතැන අසංගත්පාර සසතූපයතැ ය සියලු සසතූප දශහයක.
හමහසස හම දස සසතූප පළමුහවන් වී ය.
125. පසතැසස ඇති බුදුරජුන්හන්ගේ සිරුරැ දත්පාතූහු හද්‍රද්ධෝණ අහටකි. එයන්
හද්‍රද්ධෝණ සතක දත්පාතූන් දඹදිවතැ පුදත්. පුරුෂ හශසෂසෂ්ඨයන් වහෙන්හසසහන්ගේ
එක හද්‍රද්ධෝණයක දත්පාතූන් රඹගමතැ නත්පාරජුහු පුදති. එක දළදත්පාහයක වූ කලි
හදවියන් විසින් පුදනු ලතැහබ්. එක දළදත්පාහයක ගන්දත්පාර පුරහයහි පුදනු
ලතැහබ්. යලි තව ද දළදත්පාහයක කළිඟු රජුහන්ගේ රහටහි පුදනු ලතැහබ්. තව
එක දළදත්පාවක (නත්පාහලත්පාවතැ) නත්පා රජුහු පුදති. ඒ සතර දළදත්පා වහෙන්හසසහන්ගේ
හතදින් හම මුළු හපත්පාහළත්පාව හශසෂසෂ්ඨ ම්පූහජද්ධෝත්සවහයන් සතැරැසුහණේය.
හමහසස පසතැසියත්පාණන්හන්ගේ සිරුරුදත්පා හසසු ජනයත්පා විසින් හමත්පාහනත්පාවට
සත්කත්පාර කරනු ලතැහබ්. හදවියන් විසින් ද රජුන් විසින් ද මනත්පා ව
සත්කතෘත විය. හදවිඳු විසින්ද නයඳුන් විසින්ද නරිඳුන් විසින් ද එහසසම
උතුම මිනසුන් විසින් ද පුදන ලද ඒ බුදු රජ හතම ඒකත්පාන්තහයන්
කලේප සිය ගණහනකිනුදු දුරලභ ය. හදත්පාහහෙත්පාත් මුදුනතැ තබෙත්පාගත්හතද්ධෝ වතැ
ඔබෙ නමදි වු.
සම සත්පාළිසස දන්තදත්පාතූන්ද හකශ දත්පාතූන්ද හලද්ධෝමදත්පාතූන්ද එක එකක
පත්පාසත්පා සකවළ පිළිහවළින් හදවිහයද්ධෝ හගන ගියහෙ.
[නමි.]
For non-commercial distribution only. - Free for republishing.