Hành trình khám phá nghệ thuật trầm hương by Hải Trầm Hương - HTML preview

/ Home / International / Hành trình khám phá nghệ thuật trầm hương

PLEASE NOTE: This is an HTML preview only and some elements such as links or page numbers may be incorrect.
Download the book in PDF, ePub, Kindle for a complete version.

5.1 Lịch sử của trầm hương

Trong lịch sử và nguồn gốc của trầm hương, có nhiều chi tiết và diễn biến thú vị được ghi chép trong các tài liệu cổ đại và truyền thống. Trong Kinh Cựu Ước, cây lô hội xuất hiện nhiều lần, và trong bốn trường hợp được đề cập, nó thường kết hợp với nhựa cây Mật nhi lạp (myrrh). Nicodemus đã mang một hỗn hợp của nhựa cây Mật nhi lạp và lô hội đến với Chúa Jesus. Tại khu vườn địa đàng, hỗn hợp này mang mùi giống với tất cả các loại gia vị

chính và trầm hương (Agarwood). Trầm hương không chỉ thể hiện mùi hương thơm ngon mà còn chứa những đặc điểm giống với nhựa cây Mật nhi lạp, đánh dấu một phần của lịch sử tôn giáo và văn hóa.

Nguồn gốc của trầm hương

Trong cả Kinh Qur'an và Kinh Thánh, Nữ hoàng Sheba, đến từ một vương quốc miền nam Trung Đông, đã tặng vua Solomon những món quà từ cây trầm hương và các loại sản phẩm khác. Yemen, cũng nằm ở miền nam Trung Đông, đã tiến hành giao dịch với Ấn Độ trong thời kỳ vua Solomon. Nhờ các loại hương liệu cổ đại từ Trung Đông, chẳng hạn như nhựa 34

Hành trình khám phá nghệ thuật trầm hương

cây Mật nhi lạp và nhũ hương, một số hương liệu đã tìm đường đến Trung Quốc và các khu vực khác trên lục địa.

Có lý thuyết cho rằng các thương nhân Ả Rập đã đem gỗ trầm hương từ Ấn Độ và Viễn Đông, nơi mà nó xuất phát, đến các vùng khác trên thế giới. Một du khách tên Ibn Battuta, sống vào thế kỷ 14, đã kể về những cảnh tượng tuyệt vời về cây trầm hương mà anh thấy ở

Hindustan, Java và Ceylon. Trên bờ biển, cây lô hội và các loại hạt giống được bán như

thực phẩm hàng ngày. Trên bãi biển, gỗ quế, beckham và lô hội kalani tồn tại dọc theo bờ

biển. Những mẩu câu chuyện này góp phần làm nổi bật sự quý báu của trầm hương trong xã hội cổ đại.

Một nhân vật nổi tiếng trong truyện Đêm Ả Rập, Sinbad, đã mua gỗ lô hội từ Ceylon trong chuyến hành trình thứ năm của mình. Cây trầm hương cũng thường xuất hiện trong tác phẩm của Kalidasa, một nhà văn tiếng Phạn cổ điển nổi tiếng. Trong các tác phẩm này, trầm hương được miêu tả trong các tình tiết về sự chuẩn bị cho bữa tiệc khoái lạc, làm tươi mát ngực bằng mùi hương dễ chịu và treo mái tóc đen trong làn khói trầm hương nghi ngút.

Sự sử dụng của trầm hương không giới hạn trong xã hội, mà nó còn thể hiện trong các nền tôn giáo dưới hình thức đốt trầm hương trong các nghi lễ tôn thờ. Kinh Vedas quy định các phương pháp và thành phần cần thiết để tạo hương thơm, và trầm hương đã trở thành một phần không thể thiếu trong các nghi thức tôn giáo và y học truyền thống Ayurveda của Ấn Độ.

Khi Phật giáo xuất hiện ở Ấn Độ, nó hấp thụ nhiều yếu tố của văn hóa Ấn Độ, bao gồm việc sử dụng hương trầm truyền thống. Trong Phật giáo, trầm hương vẫn được sử dụng trong các loại hương trầm và trong chuỗi hạt cầu nguyện, với mục tiêu giới thiệu truyền bá việc sử dụng gỗ trầm hương cho Trung Quốc, nơi Phật giáo cũng được truyền bá.

Vào đầu thế kỷ thứ 3, Trung Quốc đã đối mặt với nhu cầu ngày càng tăng về gỗ trầm hương do sự sụt giảm của nguồn cung cấp trong nước. Người Trung Quốc đã phải thực hiện thương mại với các quốc gia như Việt Nam, nơi có lượng lớn sản xuất gỗ trầm hương.

Hành trình khám phá nghệ thuật trầm hương

Nguyễn Nguyễn Nam Kỳ, trong cuốn sách "Miền Nam Việt Nam trong Thế kỷ XVI và XVI I,"

đã ghi lại sự thiết lập của một độc quyền người bán đối với việc bán Calambac bởi các lãnh chúa Nguyễn. Sự xuất hiện của gỗ trầm hương tại Nhật Bản cũng được ghi lại trong Nihon-shoki (Biên niên sử Nhật Bản), khi gỗ lô hội trôi dạt vào bờ đảo Awaji, gần Kobe, và lan tỏa mùi hương của nó. Trầm hương đã được giới quý tộc và tầng lớp thể hiện sự giàu có và quyền lực trong xã hội Nhật Bản thời phong kiến, thường được đốt những mẩu trầm hương khổng lồ để thể hiện sự thịnh vượng.

Về mặt thiên nhiên, cây Dó Aquilaria đã thích nghi với môi trường sống trên các sườn đồi đá, cát, hoặc đất vôi, nơi thoát nước tốt và cung cấp sự phát triển tốt. Chúng thường phát triển tốt ở độ cao từ 0 đến 850 mét, và có thể lên đến 1000 mét tại những vị trí với nhiệt độ

trung bình hàng ngày là từ 20-22 độ C.

Quá trình hình thành trầm hương diễn ra khi cây Gió Aquilaria bị nhiễm nấm hoặc nấm mốc cụ thể. Một số cây bị nhiễm ngẫu nhiên bởi các loại nấm hoặc nấm mốc, và sau đó, chúng bắt đầu sản xuất nhựa trong gỗ nhằm đáp ứng sự tấn công gây tổn thương của nấm. Tuy nhiên, do sự tiến hóa đã ưa thích sự sống sót của các cây khỏe mạnh, nên không nhiều cây bị nhiễm trầm. Chỉ có khoảng 10-20% cây tự nhiên sản xuất trầm hương để tự bảo vệ. Quá trình đáp ứng miễn dịch của trầm hương phát triển chậm chạp, mất gần 10-20 năm để tạo ra gỗ trầm hương chất lượng cao hơn. Các yếu tố như biến đổi di truyền, điều kiện đất đai, ánh sáng mặt trời và thời tiết đều đóng vai trò quan trọng trong quá trình hình thành trầm hương. Tuy nhiên, vẫn chưa có nhiều thông tin về quá trình biến gỗ thành gỗ trầm hương.

Trước khi bị nhiễm trầm, gỗ không bị ảnh hưởng và có màu sáng.

Theo thời gian, nhựa trầm hương làm tăng khối lượng và mật độ của gỗ, và cũng thay đổi màu sắc của nó thành màu nâu sẫm hoặc đen. Dầu trầm hương chứa chủ yếu Sesquiterpenes, một loại dầu khó tổng hợp một cách tự nhiên.

Phương pháp thu thập trầm hương theo truyền thống liên quan đến việc xác định vị trí cây bị nhiễm trầm và sau đó chặt hạ chúng. Chỉ những người thu gom kỳ cựu hoặc dân tộc bản địa mới có thể phân biệt giữa cây bị nhiễm trầm và cây không bị nhiễm. Đối với những 36

Hành trình khám phá nghệ thuật trầm hương

doanh nhân Trung Đông, việc thu thập gỗ trầm hương đòi hỏi họ phải thực hiện cuộc hành trình qua rừng của Đông Nam Á trong nhiều ngày, sau đó chặt cây và đưa chúng trở lại các thành phố chính trong nước và Trung Đông.

Bắt đầu từ một thành phố lớn như Bangkok hoặc Hồ Chí Minh, một cuộc hành trình thu thập tiêu thụ nhiều ngày và yêu cầu sự dẫn đường của người địa phương hoặc người bản địa. Trước đây, họ sử dụng các thuyền thô sơ làm từ thân cây chuối để di chuyển, nhưng hiện nay, họ sử dụng thuyền máy để thu thập gỗ trầm hương. Sự thu thập thường diễn ra trên các sườn dốc cao hoặc địa hình dốc. Một cuộc thám hiểm thu thập có thể kéo dài từ

hai tuần trở lên. Sự phân biệt giữa cây bị nhiễm trầm và không bị nhiễm thường dựa vào sự

kinh nghiệm. Sau khi xác định vị trí và loại cây, việc chẩn đoán cơ bản được thực hiện. Việc này, mặc dù cơ bản, đòi hỏi nhiều năm để trở nên thành thạo. Những vết cắt phải được thực hiện trên các nhánh, thân và rễ của cây, và sự cắt quá sâu có thể làm hỏng gỗ trầm hương bằng cách làm chảy các chất ướt từ các lớp khỏe mạnh của thân cây vào nội dung khô.

Khai thác trầm hương

Hành trình khám phá nghệ thuật trầm hương

Sau khi cây bị chặt hạ, gỗ lô hội phải trải qua quá trình chế biến để tách lấy trầm hương.

Quá trình này thường bắt đầu bằng việc đánh bại thân cây để loại bỏ vỏ và lớp ngoại. Sau đó, gỗ được tách ra và tạo thành các mảng khúc tròn hoặc thanh gỗ hình trống, thường với lỗ bên trong. Các mảng gỗ này chứa phần lõi của trầm hương, nơi mà nhựa trầm hương thường tập trung.

Sự tiến hành tiếp theo là tách trầm hương ra khỏi gỗ. Quá trình này có thể tiến hành thông qua một số phương pháp, bao gồm cắt gỗ, đục hoặc sử dụng các phương pháp hóa học.

Một phương pháp phổ biến để đục gỗ trầm hương là thông qua sử dụng máy tiện cơ. Máy tiện cơ giúp chuyên gia đục ra lớp gỗ ngoại, để loại bỏ phần lõi chứa trầm hương.

Sau khi trầm hương đã được tách ra, nó còn ẩm và có mùi rất đặc trưng. Để đạt được mùi hương trầm hương độc đáo, trầm cần phải trải qua quá trình sấy khô và lão hóa. Sấy khô được thực hiện để giảm độ ẩm của trầm hương xuống mức an toàn và ngăn sự phát triển của nấm mốc. Lão hóa sau đó kéo dài trong một thời gian dài để trầm hương phát triển hương thơm đặc trưng và màu sắc đậm hơn. Một số sản phẩm trầm hương có thể được lão hóa trong thời gian dài, thậm chí là hàng thập kỷ, trước khi được sử dụng để sản xuất hương liệu hoặc sản phẩm dưỡng da.

Ngoài việc sử dụng trầm hương làm hương liệu và trong ngành công nghiệp hương liệu, nó cũng có giá trị trong y học truyền thống và thiền đạo. Trong y học truyền thống, trầm hương đã được sử dụng trong các loại thuốc và liệu pháp để điều trị các bệnh và tạo cảm giác thư giãn. Trong thiền đạo, trầm hương thường được đốt để tạo ra một môi trường thiền đạo dễ chịu và làm thư giãn tâm trạng.

Tuy nhiên, việc khai thác trầm hương từ thiên nhiên đã gây ra mối lo ngại về bảo vệ môi trường và sự cân nhắc về bảo tồn các loài cây Dó Aquilaria. Các nỗ lực bảo vệ và duy trì các nguồn cung cấp gỗ trầm hương bền vững đã được triển khai trong nhiều quốc gia để

đảm bảo rằng việc khai thác không gây hại đến các loài cây hoang dã và môi trường sống của chúng.

Hành trình khám phá nghệ thuật trầm hương

Trong những năm gần đây, việc phát triển trầm hương nhân tạo đã trở nên phổ biến để

giảm áp lực đối với tài nguyên thiên nhiên. Việc sản xuất trầm hương nhân tạo thường bắt đầu bằng việc chưa gỗ của cây Dó Aquilaria bằng các tác nhân hóa học hoặc nhiễm nấm, sau đó chờ cho đến khi nhựa trầm hương phát triển trong gỗ. Loại trầm hương nhân tạo này có thể cung cấp mùi hương và tính chất tương tự như trầm hương tự nhiên, mà không cần đến việc khai thác cây trầm hương từ thiên nhiên.

Tóm lại, trầm hương là một loại hương liệu và sản phẩm có giá trị lịch sử, tôn giáo và văn hóa. Quá trình hình thành và thu thập trầm hương đã phát triển qua nhiều thế kỷ và đã trở

thành một ngành công nghiệp quan trọng, nhưng cũng đang đối diện với các vấn đề liên quan đến bảo vệ môi trường và bảo tồn tài nguyên thiên nhiên.

5.2 Tìm hiểu về nguồn gốc và lịch sử trầm hương từ các quốc gia khác nhau

Trong nhiều thế kỷ, trầm hương đã tỏa sáng như một biểu tượng của sự giàu có và quyền lực trong nhiều nền văn minh khác nhau trên thế giới. Từ châu Á đến Ai Cập và Trung Đông, trầm hương luôn được xem là một vật phẩm đắt đỏ và quý hiếm. Chỉ những người giàu có và quyền lực có cơ hội sử dụng sản phẩm từ gỗ trầm hương hoặc gỗ trầm hương.

Thậm chí ngày nay, trầm hương vẫn được xem là một món quà trang trọng và xa xỉ, đặc biệt bởi tính quý hiếm và giá trị đắt đỏ của nó.

Trầm hương tại Trung Quốc: Trong xưa, ở Trung Quốc cổ đại, gỗ trầm hương thường được sử dụng cho việc làm quan tài. Ví dụ như vua Yu Gwan, người triều đại hưng thịnh nhất thời bị phế truất và quan tài trầm hương được sử dụng để chôn cất Quan Vũ. Thương giới Trung Quốc cổ đại cũng đã sử dụng trầm hương rộng rãi trong các lễ kỷ niệm cá nhân và vị thần của họ. Trong Phật giáo, các chuỗi hạt quý giá của các nhà sư Phật giáo cấp quyền cao 39

Hành trình khám phá nghệ thuật trầm hương

thường được làm bằng gỗ trầm hương và được sử dụng trong việc điều trị bệnh cho người dân bằng cách nghiền thành bột và sử dụng như một loại thuốc.

Trầm hương tại Hàn Quốc: Trong triều đại Goryeo, vua Mun Jong đã sử dụng gỗ trầm hương trong y học. Vị vua này bị thấp khớp do tuổi già và ông được các nhà thảo dược điều trị bằng các loại cây thảo dược truyền thống, trong đó trầm hương đứng đầu danh sách.

Ngoài ra, trầm hương còn được xem là một món quà vô giá khi Thái tử Joong-Jong mất chiếc vòng tay làm từ gỗ trầm hương nhưng không lo lắng về việc mất nó, bởi ông tin tưởng rằng nó sẽ quay trở lại với ông.

Trầm hương tại Hồng Kông: Hồng Kông, với vị trí quan trọng tại bến cảng, đã trở thành trung tâm thương mại hương xông và trầm hương từ nhiều khu vực khác nhau. Đây là nơi mà kinh doanh hương xông và trầm hương được ủy quyền cho người nước ngoài và đã tạo ra các mối quan hệ thương mại quý báu với Trung Quốc và các vùng lân cận. Từ ngôn ngữ, Hồng Kông có nghĩa là "cảng của hương nhang," chỉ vị trí quan trọng của nó trong ngành hương thơm.

Trầm hương tại Trung Đông: Trong thế kỷ thứ 4, các nhà buôn Ả Rập và Ba Tư đã xây dựng các cửa hàng ở ngoại ô Canton và đã giao dịch trầm hương. Các cuộc điều tra khám phá đã tiết lộ nguy hiểm và cực khổ mà những người tham gia trong việc thu thập trầm hương phải đối mặt để thu thập món hàng quý giá này. Trầm hương đã trở thành một biểu tượng của giàu có và quyền lực trong văn hóa Trung Đông.

Trầm hương tại Ấn Độ: Ở Ấn Độ, trầm hương luôn đóng một vai trò quan trọng trong đời sống tôn giáo và văn hóa. Theo một truyền thuyết, trầm hương được cho là đã xuất hiện khi nhà tiên tri Adam đến gần cây Dó Bầu. Anh đã lấy lá của cây Dó Bầu để phủ trên mình, và từ đó, trầm hương đã được giới thiệu vào thế giới sau khi anh ta bị đuổi khỏi Vườn Địa đàng. Với nguồn gốc đặc biệt như vậy, cây trầm hương trở thành một biểu tượng của tâm linh và giá trị đối với người dân Ấn Độ.

Như vậy, trầm hương đã không chỉ là một sản phẩm thơm ngon mà còn là một phần quan trọng của lịch sử, văn hóa, và tôn giáo trong nhiều nền văn minh trên khắp thế giới.

Hành trình khám phá nghệ thuật trầm hương

Chương 6: Đặc điểm

và sử dụng trầm

hương ở Việt Nam

Hành trình khám phá nghệ thuật trầm hương

6.1 Mối quan hệ giữa trầm hương và văn hóa Việt Nam Từ thời xa xưa, Trầm hương đã được coi là một kho báu quý giá, một món quà từ đất nước Việt Nam gửi tặng đến phương Bắc. Trên con đường tơ lụa, Trầm hương đã trở thành một hàng hóa giao thương quan trọng, xuất khẩu đến nhiều quốc gia như Ấn Độ, Mông Cổ, Ai Cập và nhiều quốc gia khác. Vị trí đặc biệt của Trầm hương trên thị trường thế giới luôn được xác nhận và đánh giá cao.

Lịch sử lưu truyền kể lại rằng từ thời An Dương Vương, Trầm hương đã trở thành một loại gỗ được vua chúa ưa thích. Thời kỳ Thục Phán, Trầm hương đã được sử dụng để chế biến thành các loại thuốc quý giá giúp chữa bệnh tiêu hóa, bệnh sinh lý và bệnh tim mạch, chỉ

có hoàng gia mới được sử dụng. Vào thế kỷ thứ 10, vua Đinh Tiên Hoàng đã sai người cất giữ long bào trong những hộp gỗ trầm được điêu khắc tinh tế với hy vọng rằng long bào sẽ

được ướp hương thơm của Trầm hương.

Trong đời sống tâm linh của người Việt Nam, làn khói thơm của Trầm hương luôn đại diện cho sự linh thiêng và tâm linh cao quý. Nó được tôn vinh và xem là sự kết nối giữa thế giới hiện thực và cõi linh thiêng. Mùi hương này đại diện cho sự nguyện ước, bình an và sự hộ

trì.

Trầm hương Việt Nam, loại gỗ đặc biệt này, là một nguồn tài nguyên có giá trị vô cùng đặc biệt. Nó chỉ có thể được tìm thấy ở những nơi xa xôi, nơi mà cây trầm hương hấp thụ tinh hoa của đất trời qua nhiều thế kỷ. Gỗ trầm hương này mang trong mình mùi hương ấm áp, thanh tao, và đặc biệt. Nó mang lại cảm giác nhẹ nhàng, thư thái và giúp giảm căng thẳng.

Trầm hương được sử dụng để thanh tẩy không khí, loại bỏ uế khí, trừ tà khí, và mang lại may mắn cho gia đình. Trong những dịp quan trọng như năm mới, Trầm hương không thể

thiếu, được sử dụng để xông nhà và xua đuổi tà khí. Ngoài ra, nó còn được tạo thành các loại trang sức như vòng cổ và vòng tay với mục đích chiêu tài, hộ mệnh, và đem lại sự bình an cho người sử dụng.

Hành trình khám phá nghệ thuật trầm hương

Trầm hương Việt Nam không chỉ là một món quà độc đáo từ đất nước, mà còn là một biểu tượng của mùi hương tinh tế và giá trị tâm linh lớn mà nó mang lại cho người Việt Nam và cả thế giới.

6.2 Những thứ người Việt thường sử dụng trầm hương trong cuộc sống hàng ngày

Trầm hương đã trở thành một phần không thể thiếu trong cuộc sống hàng ngày của người Việt. Dưới đây là một số ứng dụng phổ biến của trầm hương trong đời sống hàng ngày:

● Làm quà tặng: Trầm hương thường được sử dụng để làm quà tặng trong các dịp quan trọng như Tết Nguyên Đán, ngày cưới, hoặc trong các buổi lễ đặc biệt. Đây là cách thể hiện lòng tôn trọng và tặng nhau sự quý giá.

● Làm hương thơm trong nhà: Trầm hương được đốt để làm sạch không khí trong nhà, loại bỏ mùi khó chịu và mang lại một hương thơm tự nhiên. Nó giúp tạo ra môi trường thư giãn và tĩnh lặng.

● Y học truyền thống: Trầm hương được sử dụng trong y học truyền thống để điều trị

một số vấn đề về sức khỏe, như làm giảm căng thẳng và tạo cảm giác thư giãn. Nó cũng được sử dụng trong một số phương pháp thư giãn như yoga và thiền.

● Trong nghi lễ tôn giáo: Trầm hương thường xuất hiện trong các nghi lễ tôn giáo ở Việt Nam. Nó được đốt trong các lễ hội và lễ cúng để tạo không gian linh thiêng và thánh thiện.

● Trang sức và đồ trang sức: Gỗ trầm hương được sử dụng để làm trang sức và đồ trang sức, từ vòng cổ và vòng tay cho đến ống hoàn và bút viết. Nó thường được xem là biểu tượng của vẻ đẹp và quý phái.

Trầm hương không chỉ là một nguồn tài nguyên quý báu mà còn là một phần quan trọng của văn hóa và cuộc sống hàng ngày của người Việt. Sự kết hợp giữa giá trị vật chất và 43