Periyaarukku Ethiraana Munai Mazhungum Vaathangal (Tamil Edition) by Kolathur Mani - HTML preview

PLEASE NOTE: This is an HTML preview only and some elements such as links or page numbers may be incorrect.
Download the book in PDF, ePub, Kindle for a complete version.

7.

irt«, Mfk«, njthu«, âUthrf« v‹w th®¤ijfS«

irt¡ flîŸfË‹ bga®fS« flîŸfË‹ kidÉ, ãŸisfË‹ bga®fS« KGJ« MÇa bkhÊÆnyna ïU¥gJ V‹? m¥bga®fS¡F¥ òida¥gL« fijfS«

òuhz§fS« bgU«ghY« MÇa _y¤âÈUªJ bkhÊ

bga®¡f¥g£ljhf ïU¥gJ V‹? - v‹w nfŸÉfis vG¥ò«

bgÇah® rka«-irt«-itzt« v‹git gh®¥gd Mâ¡f¤

J¡F ciH¡F« ÃWtd§fshfnt ïU¡»‹wd v‹W«, ïij bjǪnjh, bjÇahknyh Jiz¥ nghŒ¡ bfh©oU¡»wh®fŸ

v‹W« vL¤J¡ fh£L»wh®.

jÄœ kj« vd¡ Tw¥gL« irt¢ rka¤âš cŸs MÇa¡

TWfis És¡»¡ T¿ jÄH® kuò«, ïªJ kjK« - kuò vJ, kj«

vJ v‹W ãǤJ¥ gh®¡f ïayhj tifÆš ã‹Å¥ ãizªJ

»l¡»‹wd v‹gij bgÇah® És¡»íŸsh®.

ï¥nghJ Tl ‘KUfid’ jÄœ¡ flîshf¡ fh£l áy®

Kidí«nghJ R¥ãukÂa‹ ntW KUf‹ ntW v‹W

ãǤJ¡ fh£l KoahkY«, K‹d® kidÉahf ïUªj tŸË, MÇa CLWtY¡F¥ ã‹d® bjŒthid v‹w r£ló®t kidÉ¡F¥ ãwF KUfD¡F tªJ nr®ªj it¥gh£oahf¤

jh‹ jÄH® kdâš MH nt%‹¿íŸsh® v‹gijí«

m¿aKo»wJ.

‘khnah‹’ v‹gâš kh v‹w brhšY¡FŸs fU¥ò vD«

bghUis¡ fUâ âUkhyhf - fUikÃw¡ f©zdhf -

És¡F»wh®fŸ. mªj f©z‹ vD« jiytD« Tl

bfhs¤ö® kÂ

13

e¥ã‹id v‹w jiyÉia¤jh‹ ïizahf¡

bfh©oUªjjhf¡ TW»‹wd gHªjÄœ üšfŸ áy. ï¥nghJ

f©zD« »UZzD« fyªJ nghíŸs NHÈš jiyÉfshf ghkh, U¡FkÂiaí«, mijÉl nto¡ifahf ãw‹

kidÉah»a ïuhjhití«jh‹ fUJ« ngh¡FŸsnj jÉu e¥ã‹idia Ãid¥ngh® xUtU« ïy®.

gÇghlš âUKUfh‰W¥gil ngh‹w r§f ïy¡»a§fŸ

T‰W¥go KUfD¡F taJ 2000. Mdhš, 1300 M©LfS¡F

K‹ò k£Lnk m¿Kfkhd ‘Édhaf‹’ v¥go KUfD¡F

m©z‹ Mdh‹?

ï¥go MÇa« irt¤ij ÉG§»íŸs ÃiyÆš ‘ònuh»j Éy¡F’ bfhŸifÆš jŤ jÄœ ïa¡f« jh‹ bgÇahU¡F

K‹ndho v‹gJ òu£lš thjkšyth? mJk£Lkšy, ‘ònuh»j’

v⮥ig K‹bdL¤j bgÇahÇ‹ RakÇahij ïa¡f¤ijna v⮤jt®fŸ ïªj irt®fŸ.

‘RakÇahij irt®’fŸ

kiwkiy mofŸ ngh‹w ‘jŤ jÄœ ïa¡f«’ el¤âa irt®fS¡F vâuhf bgÇahÇ‹ RakÇahij¡ bfhŸiffisna‰W

mt® tÊ Ã‹w RakÇahij ‘irt®’fŸ ïUªjh®fŸ. mt®fŸ

bgÇahÇ‹ RakÇahij ïa¡f¤â‹ tÊÆš ònuh»j v⮥ò, #hâ v⮥ò, bg©zoik v⮥ò¡ fU¤J¡fis V‰W gu¥ã tªjd®.

ïJ v¥nghJ elªjJ? njhH® bg. kÂaur‹ TWtJnghš bgÇahU¡F K‹dhš mšy; bgÇahU¡F¥ ã‹d®jh‹ v‹gJ

tuyhW. ïJ F¿¤J áy brŒâfisí« gh®¥ngh«.

22.11.1925 m‹W fhŠáòu« fh§»u° kheh£oš fh§»u°

gh®¥gd®fË‹ Tlhukh» É£lJ; mij xÊ¥gnj ïÅ v‹

ntiy v‹W T¿ bgÇah® m« kheh£oÈUªJ btËna¿dh®.

mij¤ bjhl®ªJ KGikahd RakÇahij¥ gu¥òiuna mtuJ ntiy¤ â£lkhdJ.

m¥nghJ bgÇahUl‹ gh®¥gd v⮥ò, #hâ v⮥ò, bg©zoik v⮥ò js§fËš KGikahfî« gFâahfî«

brašg£l ‘irt®fŸ’ gyU©L; t.c.áj«gudh® (t.c.á.),

14

bgÇahU¡F vâuhd ‘Kid kG§F«’ thj§fŸ!

brh. KUf¥gh, ».M.bg.ÉRtehj«, nf.v«.ghy R¥ãukÂa«, kÂ.âUehî¡fuR KjÈah®, fh.m¥ghJiu vd gyU©L.

mt®fËš t.c.á mt®fŸ 1917 Kjny gh®¥gdušyhj fh§»urhuhš el¤j¥g£l br‹id khfhz r§f¤âš bgÇah®, âU.É.f, tujuhRY ehíL M»nahnuhL ïizªJ

gÂah‰¿at®. fhŠáòu« kheh£L¡F¥ ã‹d® 1925, 1926

M©LfËš Úâ¡f£á khehLfËY« fyªJbfh©L jdJ

gh®¥gdušyhjh® Mjuî¡ fU¤Jfis T®ikahf btË¥gL¤âat®.

RakÇahij¥ ãu¢rhu ïa¡f üyhd “Phd NÇa‹” v‹w üY¡F mˤJŸs mªJiuÆš t.c.á. jdJ gh®¥gd ònuh»j v⮥ig¡ fLikahf gâî brŒJŸsh®. “ãuhkz¥

ònuh»j®fS«, órhÇfS« ãuhkzušyhjt®fSila bghUŸfis¡ ftUtj‰fhf bjh‹W bjh£L¢ brŒJ tU«

Nœ¢áfisí«, nkhr§fisí«, bfhiyfisí« vL¤J¡T¿

ãuhkzušyhjh®fŸ ï‹D« ãuhkz¥ ònuh»j®fisí«, órhÇfisí« ÉU«ò»‹wh®fsh vd mt‹ (Phd NÇa‹) Édwh‹.

ïªJ rka« v‹gj‹ bghŒfisí«, òu£Lfisí«, Mghr§fisí«, m¢rka¥ bgauhš brŒa¥gL« rl§FfË‹

thÆyhf ãuhkzušyhjh®fŸ jhœ¤j¥gLtijí«, m¡bfhŸis fËÅ‹W«, jhœÉÅ‹W« ãuhkzušyhjh®fŸ j¥òtj‰FÇa mtáa¤ijí«, tÊfisí« mt‹ (Phd NÇa‹) e‹F

És¡F»‹wh‹” v‹bwšyh« ‘Phd NÇa‹’ K‹DiuÆš F¿¥ã£LŸsh®.

mt® 1927 M« M©o‹ ïWâÆš njt¡nfh£ilÆY«, fhiu¡Fo khzt® k‹w¤âY«, ãw ïl§fËY« M‰¿a ciufŸ, t.c.á.Æ‹ br£oeh£L¢ brh‰bghÊîfŸ vD« jiy¥ãš RakÇahij ïa¡f¢ rh®ò Vlhd ‘Fku‹’ ïjÊš 1928 #dtÇ Kjš kh®¢ tiu bjhl®¢áahf btËÆl¥g£LŸsd.

mt‰¿š “kD Úâ f©l nrhHid¥ g‰¿¡ T¿a bghGJ, ï¥bghGâU¡F« kD °ÄUâia el¤â¡ fh£oaik¡fhfnt

bfhs¤ö® kÂ

15

‘kD Úâ f©l nrhH‹’ v‹W bga® tªjbj‹W bghUŸgL«gona nr¡»Hh® T¿dhbu‹W T¿dh®fŸ. mt® m¥bghU£gL«go T¿ÆU¥ghuhÆ‹ mt® kD°ÄUâia¥ go¡fÉšiy v‹W jh‹

Tw nt©L« … vªj üyhdhY« F‰wÄU¡Fkhdhš mjid¤ jŸs¤

ja§f¡ TlhJ.... ãiHÆU¡Fkhdhš tŸStušy, átbgUkhnd ahf£L« ah® T¿dhY« jŸsnt©oaJ jh‹ . flîns vGâdh®

v‹W Tw¥gL« üÈY« ãiHÆU¡Fkhdhš mjidí«

jŸsnt©oaJ jh‹.... ntj¤âš ãiHfËU¡fyh« âU¤j nt©LtJ jh‹. irt¤âY« m¥gona jh‹. vªj üÈš ãiHfŸ

fhz¥gL»‹wdnth mitfis¢ Ó®âU¤j nt©LtJ

ï‹¿aikahjjhF« v‹W t.c.á. ngáíŸsh®. (njtnfh£il khzt® r§f M©L ÉHh¢ brh‰bghÊî – Fku‹ 26-1-1928) âUtŸSt® xU fÉ, x¥g‰w m¿P®. ehD« mtiu¡ flîŸ

v‹nw ngh‰W»nw‹. mt® üÈš thbs‹W«, Éšby‹W«, ntš v‹W« ïU¡»‹wnja‹¿¤ J¥gh¡»ba‹whtJ, Õu§»ba‹whtJ

ïšiy. ï¥bghGJ í¤j¤â‰F rhjd§fshf J¥gh¡»í«

Õu§»ínk ïU¡»‹wd. í¤j¤â‰F¢ bršy nt©oa mtáa«

neÇo‹ v‹ brŒtJ? “tŸSt® J¥gh¡»ia¥ g‰¿í« Õu§»ia¥

g‰¿í« x‹W« brhšyÉšiy. vdnt m¢rhjd§fis¡ bfh©L

ngh® òÇa kh£nl‹. tŸStU¡bf‹d ò¤âÆšiyah? mtiu¡

fh£oY« eh« v‹d nkjhÉfsh»É£nlh« v‹W xUt‹ ï¥nghJ

T¿¡ bfh©L ïU¥ghdhdhš mJ v›tsî _l¤jdbk‹gij Ú§fŸ nahá¤J¥ ghU§fŸ” v‹W TW« t.c.á., gh®¥gd ònuh»j®

fS¡F ‘j£riz’ jUtij ÃW¤j nt©L« v‹W« ngáíŸsh®.

“bj‹òy¤jh® fl‹ x¥òjš” v‹gj‰F “ãJ®¡fl‹ brŒjš”

v‹nw bghUŸ it¤J¡bfhŸnth«. m¥bghGJ« F¿¥ã£l tF¥gh®¡F btŸË nyh£lh, j§f¤ j£L M»aitfŸ bfhL¡f nt©Lbk‹W fhz¥glÉšiyna... rã©o, ââ KjÈa brŒa nt©Lbk‹W brh‹dhš, “Iah, mJ v§fs¥gD¡F¥ nghfhJ.

eh§fŸ ï¥bghGJ ÉʤJ¡ bfh©nlh«; ïÅ Vkh‰w KoahJ”

v‹W T¿ÉL§fŸ. bfhR ahidia ÉG§» É£lJ v‹W brh‹dhš ïij e«g Koíkh?

e©g® âahfuh#‹ br£oah®, kidÉíl‹ g®khî¡F br‹W

tªâU¡»wh®. ïj‰fhf mtiu #hâia É£L Éy¡f nt©Lbk‹W

16

bgÇahU¡F vâuhd ‘Kid kG§F«’ thj§fŸ!

áy ïl§fËš Tw¥gL»wjh«. ïJ v›tsî m¿ahik.

kidÉíl‹ f¥gny¿¢ br‹wj‰fhf xU tF¥ghU¡F ïu©lhÆu«, _thÆu« bfhL¤J ãuhaá¤j« brŒJ bfhŸtjh? ãuhaá¤j bkšyh«

ek¡F¤ jh‹. mt®fS¡F tªJ É£lhš “ntj¥ ãukhzÄU¡»wJ.

mªj ehadh® m¥go¢ brhšÈÆU¡»wh®. ïªj ehadh® ï¥go¢

brhšÈÆU¡»wh®” v‹W T¿ ÉLth®fŸ . bghJ¡ nfhÆšfËš midtU¡F« rk cÇik nt©L«. yŠr« th§fhj ÚâgâÆl« juf®

nt©lh« ...” - v‹W ònuh»j®fS¡F vâuhf rh£ilia RH‰W»wh®.

t.c.á M‰¿a fhiu¡Fo¢ brh‰bghÊî ‘Fku‹’ 15-3-1928 ïjÊš btËah»íŸsJ.

RakÇahij ïa¡f¤â‹ Fuyhfnt mtuJ Fuš xȤjd.

Mdhš, bg. kÂaurdh® ca®¤â¥ ão¡F« K‹ndho ‘irt«’ -

ïj‰fhf t.c.á.ia¡ fLikahf rhoaJ.

irt®fË‹ Kf_oahf...

v¥go ïªJ fyh¢rhu«, njt ghiõ rk°»Uj« v‹gt‰iw gh®¥gd®fŸ Kf_o fshf¥ ga‹gL¤J»wh®fnsh, m¥go¤jh‹

jÄœ¥ g©ghL, jŤjÄœ v‹gJ« irt®fS¡fhd Kf_oahfnt ga‹gL¤j¥g£lJ v‹gij¥ òǪJ bfhŸs nt©L«. irt®fŸ

gh®¥gd®fis v⮤jh®fŸ v‹gJ c©ik jh‹; gh®¥gd®

Mâ¡f¤ij mt®fŸ v⮤jh®fsh v‹whš mJjh‹ ïšiy.

gh®¥gd®fŸ ïl¤âš irt®fŸ c£fh®ªJ bfhŸsnt©L«

v‹gj‰fhf¤jh‹ gh®¥gd®fis v⮤jh®fŸ.

t.c.á.Æ‹ fU¤Jfis fLikahf rho, ‘mu§»‹¿ t£lhlš’

v‹w jiy¥ãš bgh.K¤ijahãŸis v‹gt® irt Vlhd

‘átner‹’ V£oš f£Liu vGâdh®. “K‹ndho” irt¡ T£l¤ij, t.c.á.Æ‹ ïªj ‘RakÇahij KH¡f«’ M¤âu¤â‹ ÉË«ò¡F¡

bfh©L nghŒ ÃW¤âaJ.

t..c.á. ngáaJ KGikahd RakÇahij ïa¡f¤â‹ fU¤J

v‹gjhš clnd ‘FomuR’ V£oš kiwkiyaofŸ jdJ kfŸ

âUkz¤ij¥ gh®¥gd ònuh»j® it¤J el¤âaij¡ f©o¤J

vGâaJjh‹ - mªj kW¥ò¡ f£LiuahsU¡F (K¤ijah ãŸis¡F) Ãidî¡F tªJ É£lJ. “be‰¿¡ f©iz¡ fh£odhY« F‰w«

bfhs¤ö® kÂ

17

F‰wnk” v‹W ‘FomuR’ btËÆ£l jiy¥ig ÃidîT®ªJ, e¡Ñu®

KGikahd m¿t‰wt® v‹W« “átbgUkhid” v⮤jjhš fL«

J‹g¤ij mDgɤjt® v‹W« e¡Ñuidna rhL»wh®. ïnjh bgh. K¤ijahãŸis vGâaJ:

“ït®fŸ midtU« be‰¿¡ f©iz¡ fh£odhY« F‰w«

F‰wnkba‹W e¡Ñu® T¿aij mo¡fo vL¤J¡ TW»‹wd®. fšÉ

Ãu«ghikahš e¡Ñu® m§‡d§ T¿dhbu‹gijí« (m¥go) T¿ajhš, mtuJ J‹g¤ijí« á¿J« v©Âdh®fËšiy”

v‹»wh®. m¤Jl‹ KoaÉšiy. t.c.á. ÛJ mt®fŸ nfhg«, ï‹D«

nknynghŒ ãÇ£oõhiu v⮤J, t.c.á. ‘Rnjá’ f¥gš É£lijna Fiw TW»wh®. “ãothj¤jhš f¥gš Él¥nghŒ mjdhš »il¤j j©lidÆÈUªJ ghl« f‰fhjt®; r®t tšyikÄ¡f ãÇ£oõhÇ‹

f£lisiana kâ¡fhjt®. mnjnghšjh‹, flîŸ f£lis ahdhY« v⮡f nt©L« v‹W ngR»wh®. ïj‰fhd J‹g¤ij mt®

mDgÉ¥gh®” v‹W ‘rhgÄ£L’ m¢RW¤J»wh® - ïnjh mtuJ

f£LiuÆ‹ k‰bwhU gFâ:

“ït®fŸ Rnjá¡ fyf¤â‹nghJ ö¤J¡FoÆš jd¡F¤

njh‹¿a í¤âna rhy¢ áwªjbjd¡ T¿ MuthuŠ brŒJ, mjdhš jhdilªj gaidí« kwªJ, cyf¤JŸ xU gFâÆY« muriuí«

mt® f£lisiaí« kâahikahš, áy ehŸ Äf¡ fLªJ‹g« mDg ɤjthWnghy, r®tnyhf ehafuh»a flîisí«, mt® f£lisia í« kâ¡f ÉšiyahÆ‹ Ú©lehŸ M‰bwhzh¤ J‹g¤ij aDgɤJ tUªJth® v‹gijí« kwªjik tUªj¤j¡fJ”.

mnj neu¤âš 1926ïš ‘ònuh»j® Ú¡f«’ v‹w KH¡f£njhL

bjhl§»a RakÇahij ïa¡f«, tlbkhÊ Ú¡f«, eif Ml«gu§fŸ

Ú¡f«, g£lhilfŸ Ú¡f«, m¿î¡F¥ bghUªjhj rl§FfŸ Ú¡f«, bg©zoik Ú¡f« v‹W bjhl®ªJ K‹nd‰w¥ ghijÆš K‹nd¿¡ bfh©nl ïUªjJ.

bg©QÇik¡F vâuhf tªj ‘jÄœ¤ âUkz«’

28.5.1929ïš mU¥ò¡nfh£il mUnf R¡»y e¤j¤âš xnu nkilÆš 3 ònuh»j kW¥ò âUkz§fŸ elªjd. mJ F¿¤J

‘FomuR’ ïjÊš btËtªj brŒâ ïJ:

18

bgÇahU¡F vâuhd ‘Kid kG§F«’ thj§fŸ!

“rhjhuzkhŒ mªâU¡F« eifa‹¿, âUkz¤J¡bfd ntW eif vJîÄ‹¿, g£lhil Éy¡», fjuhil mªJ (mJî«

ò¤jhil m‹W. bgÇahU« mJtiu fjiu MjǤJ¡ bfh©Ljh‹

ïUªjh®) xU KG RakÇahij¤ âUkzkhf mU¥ò¡nfh£il R¡»ye¤j¤âš 28-5-1928 m‹W _‹W âUkz§fŸ xnu nkilÆš elªnj¿aJ, mªj¤ âUkz¤âš xU tajhd _jh£o F¤JÉs¡F

V‰w beU¥ò¡ F¢áia ciu¡F« nghJ, kzkfÅ‹ jf¥gdhuhd

°ß JiurhÄ bu£oah® vGªJ “vj‰fhf ï§F És¡F¥ g‰w it¡fnt©L«? gfš 11-00 neu¤J¡F ï§F ïU£lhfth ïU¡»wJ? mdhtáakhf m®¤jÄšyhjij¢ brŒahÔ®fŸ” v‹W

jL¤J É£lh®. jÉu ntbwªj rl§ifí« it¤J¡ bfhŸsÉšiy.

k‰wgo xnu xU rl§»šjh‹ všnyhU« <Lg£oUªjh®fŸ. mjhtJ

gfš 12 k Kjš ïuî 2-00 k tiuÆY« tªâUªj Rkh® 5000

ngU¡F¡ Fiwahkš nrhWngh£l t©zkhf ïUªjh®fŸ”

(FomuR 3-6-1928 g¡12) mJjh‹ FomuR F¿¥ãL« mªj xnu xU

rl§F.

mnj ehËš 12-00 k¡F _‹whtJ âUkz¤ijí« el¤â Ko¤JÉ£L, kJiu¡F br‹W m§nfí« e©gfš 1-30 k¡F

k‰bwhU KG RakÇahij¤ âUkz¤ij el¤â it¤jJ« ïnj fhyf£l¤âš jh‹.

ït‰iwbašyh«Él âUkz¤ij Ãfœ¤â it¡f tªj bgÇahiu, kzkfŸ ïu¤âd«khŸ (mt® xU ÔÉu FomuR thrf®; RakÇahij¡ bfhŸifa®) “Phd¡ Fzh et kÂna tUf” v‹w ghliy¥ gho tunt‰wJ« (1928ïš) xU TLjš brŒâ.

nkY« bgÇah® bg© ÉLjiy¡F ãŸis¥ngW« xU

jilna v‹w mo¥gilÆš ‘f®¥g M£á’ (ï‹iwa FL«g¡

f£L¥gh£L Kiw) F¿¤J RakÇahij âUkz nkilfËš 1928 ïš ngr¤ bjhl§»ÆUªjh®.

Mf, jŤ jÄœ ïa¡f« gh®¥gd, tlbkhÊ Éy¡F¤

âUkz§fS¡F K‹ndhoahf ïšiy v‹gJ k£Lkšy; xU rÇahd ã‹ndho ahfthtJ ïUªjh®fsh v‹whš, mJî«

ïšiy.

bfhs¤ö® kÂ

19

1937-1939 M« M©LfËš RakÇahij ïa¡fK«, jŤjÄœ

(irt) ïa¡fK« ïªâ gh®¥gÅa« v‹w bghJ vâÇia 圤J«

Xu«r¤ â£l¤njhL ïizªJ brašg£ld®. fU¤âaš mo¥gil v‹¿šyhkš, eilKiw jªâu¤â‹gh‰g£ljhŒ mikªjJ mªj T£lÂ. ïu©lh« cyf¥ nghÇdhš, fh§»uR mik¢ruit gjÉ

Éyf, f£lha ïªâí« Tlnt xʪjj‹ ã‹ giHagona mªj¡

T£l ãǪjJ.

m¥nghJjh‹, ïªâ v⮥ò¥ nghÇš ïizªJ

brašg£ljhš, jŤjÄœ ïa¡f¤jh® (irt®fŸ), RakÇahij ïa¡f¤â‹ghš g‰W bfh©L gh®¥gd®, rk°»Uj Éy¡F k£LÄ‹¿

rh°âu, rl§FfŸ kW¥ò, Mzhâ¡f v⮥ò¥ gh®itÆš jhÈ kW¥ò ngh‹w òu£áfu¡ TWfŸ bfh©l RakÇahij¤ âUkz§fis brŒJbfhŸs jiy¥g£L ÉLth®fnsh v‹w m¢r¤njhL, ïªâ v⮥ò¥ ngh® elªJ Koªj áy khj§fS¡FŸ (irt®fŸ) x‹W To

‘jÄH® âUkz kheh£il’¢ br‹idÆš 16-7-1939 m‹W el¤âd®

(ToaJ irt®fŸ; – elªjJ jÄH® âUkz khehL) gh®¥gd® –rl§F

- tlbkhÊ Éy¡»a gF¤j¿î rh®ªj - âUkz« v‹gJ x¥gªj«

jh‹; jhÈ v‹gJ moik¢ á‹d« - vD« bg©QÇik ngQ«

RakÇahij¤ âUkz¤ij jÄH® âUkzkhf tiuaW¤jh®fsh v‹whš mJjh‹ ïšiy. “tlbkhÊ kªâu§fS¡F¥ gâyhf irt¥

ghlšfŸ. gh®¥gd®fS¡F¥ gâyhf irt®fŸ. ï›tsîjh‹

irt®fŸ tF¤j jÄH®¤ âUkz«” (Fku‹ 27-7-1939)

“1916 M« M©L kiwkiy mofsh®

bjhl§»a ‘jŤ jÄœ ïa¡f«’ bkhʤ

öŒik k£L« ngrÉšiy; rk‰»Uj«

cŸË£l ãw bkhÊ¢ brh‰fis¤ jÄÊÈUªJ

Ú¡FtJ nghš, jÄH® thœÉaš rl§FfŸ

M»at‰¿ÈUªJ rk‰»Uj¤ijí«, MÇa ònuh»j®fisí« Ú¡Ftijí« tÈíW¤âaJ.

gh®¥gd®fS¡F¥ gâyhf jÄÊš jÄH®fis¡

bfh©L FL«g¢ rl§Ffisí« M‹Äf Ãfœîfisí« el¤â¡ bfhŸs nt©L« v‹W

kiwkiyaofsh® tÈíW¤âdh®. (mjhtJ, irt®fis¡ bfh©L irt âUkiwfis Xâ

20

bgÇahU¡F vâuhd ‘Kid kG§F«’ thj§fŸ!

el¤j nt©L« v‹wh®) “muáaš ïa¡f§fŸ

brašgL« fhy« tªjã‹, bgÇah®

gh®¥gÅa v⮥ig¥ bgU« å¢áš bfh©L

br‹wh®. g£objh£oba§F« gh®¥gÅa Mâ¡f v⮥ò guÉaJ. ïj‰bfšyh«

K‹ndhofshf, mo¤js« mik¤njhuhf¤

jÄH¿P®fŸ ïUªjh®fŸ v‹gij ï‹iwa¤

jÄGz®ths®fŸ òǪJbfhŸs nt©L«”

v‹W ï¥nghJ 2014ïš vGJ»wh® njhH® kÂaur‹.

ïnj fU¤ij 1929 ïš irt á¤jhªj kfh rkh#¤â‹ (ï¥nghJ irt á¤jhªj¥

bgUk‹w«) khj ïjHhd ‘á¤jhªj«’ #]‹ khj ïjÊš, m›Éjœ MáÇa® k.ghyR¥ãukÂa KjÈah® Ñœ¡f©lthW vGâíŸsh®.

“RakÇahij ïa¡f¤âYŸs ešy gFâ fbsšyh« kiwkiyaofŸ Phd¤ jªijahf mUŸ RuªJ ï£l ã¢irba‹gJ jÄœehL

m¿ªjnj. ï¥ã¢ir th§»¥ ãu¢rhu«

brŒgt®fŸ ã¢irÆ£l ãjh brŒj e‹¿ia kw¥ghuhÆ‹ m¥ãu¢rhu« KGikí« flȉ

bgŒj kiH nghš xU gaD« juhJ nghF«.”

m‹W ghyR¥ukÂa KjÈah® vGâaij ï‹W bg.kÂaur‹

vGJ»wh®, m›tsîjh‹.

bg. kÂaur‹ bgÇahU¡F K‹ndhofshf ò¤jiunah, á¤j®fisnah, mnah¤â jhriunah, rkfhy« vÅD«, m«ng£fiunah T¿ÆUªjhšTl òǪJbfhŸs Koí«. Mdhš kiwkiy mofis K‹ndhoahf¡ TWtJ v¥gonah?

ïªâ v⮥ò¡F« jŤjÄœ eh£L¡ bfhŸif¡F«

bgÇahU¡F ïªj jÄH¿P®fŸ jh‹ K‹ndhoahf ïUªjh®fsh?

mijí« gh®¥ngh«.

kÂaur‹ vGJ»wh®:

bfhs¤ö® kÂ

21

‘1937’ïš “br‹id khfhz Kjyik¢ruhf Mdîl‹

ïuh#hÍ, 1938 ïš xU gFâ gŸË¡Tl§fËš btŸnsh£lkhf ïªâia¡ f£lha¥ ghlbkhÊah¡»dh®. (ghl bkhÊahf mšy; f£lha¥ ghlkhf¤jh‹ M¡»dh®-M®) mªj ïªâ¤ âÂ¥ig¤ jÄœ

m¿P®fŸ v⮤jd®. ïªâ¤ âÂ¥ò v⮥ò¥ nghuh£l¤âš bgÇah®

fyªJ bfh©L K‹bdL¤j¥ ã‹, mJ bgU« å¢ir¥ bg‰wJ.

jÄHf« jGÉa vG¢á V‰g£lJ” v‹»wh® bg.kÂaur‹. Mf, ïªâ v⮥ãY« jÄH¿P®fŸ jh‹ K‹ndhofŸ. bgÇah® ã‹ndhona v‹gij¤jh‹ ntW tifÆš btË¥gL¤âíŸsh®.

xU Ô§if, Ô¢braiy v⮡f nt©L« v‹W gyU¡F¤

njh‹W«; Ãid¥gt®fisÉl brašgLgt®fŸjh‹ bt‰¿¡F¡

fhuzkhf ïU¥gh®fŸ. eilKiwÆš eh« gyiu¡ fh©»nwh«.

e«Äl« ngR« nghbjšyh«, ‘Ú§fŸ brhštbjšy« rÇjh‹’

v‹gh®fŸ. ‘vd¡F¥ gy M©Lfshfnt ïªj fU¤J c©L’

v‹gh®fŸ. kidÉia, fztid, FL«g¤ij, bjUit, #hâia, Ciu, f£áia¡ fhuz« fh£o #hâ xÊ¥ò, #hâ kW¥ò¤ âUkz«, gF¤j¿î, bghJîilik v‹W gyt‰¿š ã‹th§Ftij¥

gh®¡»nwh«.

mjdhšjh‹ ‘áªâ¡fhj kilaD«, áªâ¤J rÇ v‹W

cz®ªjij eilKiw¥gL¤jhj m¿thËí« rÇÃf®

rkkhdt®fns’ v‹»wh®fŸ. ïªj vL¤J¡fh£L, ïªâ v⮥ò¥

nghU¡fhf mšy. bghJthf¤jh‹ Tw¥g£lJ.

ïªâ v⮥ò¥ ngh® v‹W gh®¡»wnghJTl ïªâ¤ âÂ¥ig v⮡f nt©L« v‹w áªjid Tl jÄH¿P®fS¡F KjÈš tuÉšiy v‹gJjh‹ c©ik. r‰W ÉÇthf¥ gh®¥ngh«.

xnu ehËš KobtL¤jJ mšy !

1935 M« M©L ïªâa murh§f¢ r£l« v‹gij M§»nya muR m¿Kf¥gL¤âaJ. mJ 1937 M« M©L V¥uš khj¤âÈUªJ

eilKiw¡F tªjJ. m¢r£l¤â‹ mo¥gilÆš elªj nj®jÈš -

br‹id khfhz r£lk‹w¤ nj®jÈš fh§»uR bgU«gh‹ik¥

bg‰wJ. 1935 M« M©L r£l¤âš MSe®fS¡F r£lk‹w¤

Ô®khd§fis Ú¡fwî (ïu¤J) brŒjš, beU¡fo fhy¢ r£l§fis¥

22

bgÇahU¡F vâuhd ‘Kid kG§F«’ thj§fŸ!

ga‹gL¤Jjš KjÈa mâfhu§fŸ tH§f¥g£oUªjd.

(ï›tâfhu§fŸ ï¥nghJ FoauR¤ jiytU¡F tH§f¥g£LŸsd)

‘nk‰f©l mâfhu¤ij¥ ga‹gL¤j kh£nl‹’ v‹W MSe®

cWâbkhÊ tH§»dhš k£Lnk gjÉ V‰ng‹ v‹W ïuh#

nfhghyh¢rhÇ (ïuh#hÍ)í«, mtuJ mik¢r®fS« åuh¥ò ngá tªjh®fŸ. m¤jifa cWâ bkhÊ tH§f MSe® cl‹glÉšiy.

XÇU khj§fŸ k£L« fh§»uR bghW¤J¥ gh®¤jJ. ã‹d®

jh§fshfnt #]iy khj« gjÉ V‰W¡ bfh©ld®.

m›tik¢ruitia¥ bgÇah® “ruzhfâ kªâÇrig” v‹wiH¤J

»©lš brŒjh®.

mik¢r®fŸ, r£l¥ nguit¤ jiyt®, nkyit¤ jiyt®

M»a g¤J¥ gjÉfËš MW gh®¥gd®fŸ. (r£lk‹w¤ Jiz¤

jiytU« U¡Fk ïy£RÄgâ v‹»w gh®¥gd¥ bg©kÂna).

mik¢ruit mik¡f¥g£l Kiwna gh®¥gd Mâ¡f¤ij Ãiyeh£Ltjhf mikªjJ. ïij RakÇahij ïa¡f¤J¡F

K‹djhfnt R£o¡fh£oat®, jÄœehL fh§»u° fÄ£o¥ bghJ¢

brayhs® nry« ghÇ°l® v°.É.ïuhkrhÄna Mth®. (ïtuJ

JizÉah®jh‹ nry« rhujh fšÉ ÃWtd§fË‹ ÃWtd® Mth®) ït® ã‹dhËš 1960fËš ïuÆšnt¤Jiw ïiz mik¢ruhf ïUªjnghJ, âU¢brªö® nfhÉÈš F«ã£LÉ£L âUÚW

nf£lnghJ, N¤âuD¡F ifÆš bfhL¡f KoahJ v‹W gh®¥gd m®¢rf® fšö© ÛJ ngh£lh®. nfŸÉ¥g£l bgÇahU«, mtÇa¡fK«jh‹ jÄœehL KGJ« T£l§fŸ el¤â¡ f©o¤jd.

mnj nfhÉY¡F, Kjš â.K.f. muá‹ mwÃiya¤ Jiw mik¢ruhd ehty® beLŠbrÊa‹ gh®itÆl¢ br‹wnghJ

gh®¥gd m®¢rf® g›Éakhf âUÚW bfhL¡f, mij ehty® fšö©

ÛJ ngh£L tªjh®. ïit, fh§»uáY« j‹khd KŸst®fŸ

ïUªjh®fŸ v‹gijí«, M£á kh‰w« gh®¥gd®fË‹ ngh¡»š V‰gL¤âa kh‰w¤ijí« btË¥gL¤J« Ritahd Ãfœî fshF«.

m›thW gjÉna‰w ïuh#hÍ, V‰bfdnt Úâ¡ f£á M£á¡

fhy¤âš »uhk¥òw§fËš V‰gL¤âÆUªj 2200 gŸËfis Ãâ¥g‰wh¡ Fiwia¡ fhuzkhf¡ fh£o _odh®. Mdhš, 12 ïy£r

%ghŒ Ãâ xJ¡» (ï‹iwa kâ¥ãš gy nfho %ghŒfŸ) ntj

bfhs¤ö® kÂ

23

ghlrhiyfŸ ÃWÉ, gh®¥gd MáÇa®fS¡F bfhG¤j r«gs«

tH§»dh®. (ïnj ïuh#hÍ 1952 ïš mL¤j Kiw Kjyik¢ruhdnghJ, Ãâ beU¡foia¡ fhuz« fh£o 6000 »uhk¥òw gŸËfis _odh®.) ïj‰bfšyh« c¢rkhf, ïuh#hÍ gjÉna‰w xU khj¤âš, 10.8.1937 m‹W br‹id ïuhk»UZzh kl¤âš elªj bghJ¡

T£l¤âš br‹id khfhz¤âYŸs všyh ca®Ãiy¥ gŸËfËY«, všyh khztU¡F« ïªâ bkhÊia¡ f£lha¥ ghlkhf mik¡f¥

nghtjhf m¿É¤jh®. mL¤j¤ â§fŸ, »¿¤Jt¡ fšÿÇÆš ngRifÆš všyh¥ gŸËfËY« - Mdhš Kjš _‹W ghu§fËš k£L« v‹wh®. mL¤j fšÉ M©L bjhl§Ftj‰F K‹djhf 21.4.1938 m‹W ïªâia¡ f£lha¥ ghlkh¡F« Mizia¥

ãw¥ã¤jh®. gŸËfŸ bjhl§»aîl‹ nghuh£lK« bjhl§»aJ.

Mdhš 21.4.1938ïš ïuh#hÍ ãw¥ã¤j ïªâ¡ f£lha MizÆš jÄHf¤âš 60, MªâuhÉš 54, f‹dl eh£oš 4, kiyahs¤âš 7 Mf 125 gŸËfËš k£Lnk Kjš _‹W got§fËš (6M« tF¥ò, Kjš ghu«) ïªâia¥ òF¤âdh®. mL¤j â§fŸ, ïªâÆš njwhÉ£lhY« guthÆšiy - khzt®fŸ nkš tF¥ò¡F

kh‰w¥gLth®fŸ v‹wh®. mj‰fL¤j â§fŸ, ïªâÆš xU üW

brh‰fŸ bjǪjhš nghJ«, k‰wgo eh‹ KG ïªâia¥ go¡f¢

brhšyÉšiyna v‹wh®. k‰W« xU Kiw, ï‹iw¡F ïªâ nt©Lkh nt©lhkh v‹gnj ãu¢áid mšy. MŸtJ ehdh mšyJ xU <nuhL ïuhkrhÄah v‹gJjh‹ ãu¢áid v‹wh®.

ï‹bdhU Kiw, ï‹iwa ãu¢áid bašyh« ïªj eh£L¡ fšÉ

Kiwia cUth¡F« cÇik vd¡»U¡»wjh mšyJ vdJ e©g®

ïuhkrhÄ eha¡fU¡»U¡»wjh? v‹gJjh‹ v‹wh®.

ïªâ¡ »s®¢áÆ‹ Jt¡f¡ fhy¤âš ïuh#hÍ,r£lk‹w¤âš

“ïªâia ah® v⮡»wh®fŸ? xU ïuhkrhÄí« xU nrhkRªju ghuâí« jhnd! ïuhkrhÄnah gh®¥gd¤ JntÎ; ghuânah g©oj®.

xU gh®¥gd JntÎí« xU g©ojU« v⮥gj‰fh eh‹ ïªâia É£LÉLtJ” v‹wh®. (cldoahf r®.V.o. g‹Ü®bršt«

“v⮥gt®fŸ ïu©L nguhfnt ïU¡f£L«. MjÇ¥gt® Ú§fŸ

xUt®jhnd” v‹W gâyo bfhL¤jh®.) Mdhš mªj M¢rhÇah®, ïªâ¥ nghÇ‹ ïWâ¡ f£l¤âš, “ò‰¿ÈUªJ <rš »s«òtJnghš

24

bgÇahU¡F vâuhd ‘Kid kG§F«’ thj§fŸ!

ïªâ v⮥ò¥ ngh® åu®fŸ tU»wh®fns! ïªj ïªâ rÅaD¡F

ï›tsî v⮥ò ïU¡F« v‹W bjǪâUªjhš ïªâia it¤âU¡fnt kh£nl‹” v‹wh®.

“âObu‹W v‹ å£oš âUl®fŸ òFªJ É£lhš å£oš ifÆš »il¤j vªj Míj¤ijí« bfh©L mt®fis eh‹

jh¡Fnt‹. mJjh‹ ÃahaK«Tl. mJnghšjh‹ ïªâ v⮥ò¥

g‰¿a v‹Dila ml¡FKiwí«” v‹W ã‹bdhUKiw T¿dh®.

åWbfh©L vGªj »s®¢á

ïªâ v⮥ò¡ »s®¢áÆ‹ ntf« mtiu m¥gobašyh« kh¿

kh¿¢ brhšy it¤jJ; ml¡F Kiwiaí« tY¡f it¤jJ. Mdhš mtUila ml¡FKiwahš »s®¢áÆ‹ ntf« á¿J«

jÂaÉšiy. ml¡f ml¡f nkY« nkY« åWbfh©L vGªjJ

»s®¢á; åWbg‰W vGªjd® jÄH®.

3.6.1938 m‹W, ïªâ v⮥ò¥ ngh®, Kjš r®thâfhÇ

br.bj.ehaf«, r©Kfhdªj mofŸ, g£oÅ¥ nghuh£l« el¤â tªj gšyl« bgh‹D¢rhÄ M»a _tÇ‹ ifâš bjhl§»aJ. M©, bg©, FHªijfŸ vd 1271 ng® ifjh»d®. bjhl®ªJ Xuh©L¡F

nkyhf elªJ tªjJ ïªâ v⮥ò¥ ngh®. 21.2.1940ïš ãw¥ã¡f¥g£l murhizÆš f£lha ïªâ¥ ghl¤ â£l« âU«g¥ bg‰wJ«

Koî¡F tªjJ. ïªâ tªjJ«, v⮤jJ« xnu ehËš KobtL¤J

elªjjšy. mj‰F xU Ú©l tuyhW c©L.

1906 M« M©oÈUªnj ïªâahÉ‹ bghJ bkhÊahf ïªâ mšyJ ïªJ°jhÅ ïU¡f nt©L« v‹W ngr¥g£L tªjhY«, fhªâÆ‹ jiyik tªj ã‹dnu mJ ÔÉukhƉW. 1917 M« M©L

ï‹iwa F#uh¤ khÃy«, gnuh¢ v‹w ïl¤âš elªj fšÉ kheh£oš fhªâ ïªâahÉš bghJ bkhÊ F¿¤J mG¤jkhf gâî brŒjJ«, bj‹dh£oš v⮡FuY« clnd btË¥g£lJ. Úâ¡ f£áÆ‹

ehnslhd ‘âuhÉl‹’ ïjÊš 1.8.1917 m‹W ‘Ä°l® fhªâí«, ïªâí«’ v‹w ïªâ v⮥ò¡ f£Liu btË tªjJ.

mid¤âªâa fh§»uR khehLfËš Éthj§fŸ ïªâ/

ïªJ°jhÅÆš fhªâahÇ‹ ÉU¥g¥go el¡f¤ bjhl§»d.

bfhs¤ö® kÂ

25

br‹id khfhz¥ ãuâÃâfŸ v⮥ò« bjhl®ªJ ÃyÉaJ.

fhªâí«, bj‹Åªâa¥ ãuâÃâfŸ ïªâia¡ f‰f nt©L« v‹gij tÈíW¤âa t©zkhf ïUªJŸsh®.

mj‹ bjhl®¢áahf 1918 ïš ïªöÇš eilbg‰w ïªâ rh»¤âa r«nksd kheh£oš bj‹ÅªâahÉš ïªâia¥ gu¥òtj‰fhd braš â£l§fis fhªâ cUth¡»dh®. mj‹ Éisthf 1918 ïš br‹idÆš ‘j£áz ghuj Ϫâ ãu¢rhu rig’ (bj‹Åªâa ïªâ gu¥ò mit)ia ÃWÉdh®. mnjhL É£lhuh fhªâ? âuhÉl bkhÊÆd® áWgh‹ikÆd®; vdnt bgU«gh‹ikÆd® bkhÊia¡

f‰W¤jhdhf nt©L« v‹w ghár thj¤ij ïÅ¥ò¤ jlÉ ngr¤

bjhl§»dh®. “âuhÉl®fŸ áWgh‹iknahuhf ïU¥gjhš, ïªâahÉ‹ ãw gFâÆš cŸst®fŸ, âuhÉl ïªâahÉš cŸst®fSl‹ ngRtj‰F jÄœ, bjY§F, f‹dl«, kiyahs«

M»at‰iw¡ f‰W¡ bfhŸtijÉl ïªâahÉ‹ ãw gFâfËš bghJ

bkhÊahf cŸs ïªâia áWgh‹ikÆduhd âuhÉl®fŸ f‰W¡

bfhŸtJjh‹ njáa¥ bghUshjhu¤J¡F ešyJ” v‹W ‘a§

ïªâah’Éš vGâdh®.

fhªâ ÛJ«, fhªâah® ngá tªj îkhz¤ â£l¤â‹ ÛJ« KG

e«ã¡if it¤J fh§»uáš ïizªJ gÂah‰¿¡ bfh©oUªjh®

bgÇah®. kJÉy¡if kdâš bfh©L, fŸ jU« ku§fis bt£o v¿í§fŸ v‹wh® fhªâ. tl ïªâahÉš fŸ jUtJ <¢r ku«jh‹; vdnt bt£odh®fŸ. Mdhš, bgÇahnuh bghUŸ kâ¥ò Ä¡f 500

bj‹id ku§fis bt£o¤ jŸËdh®.

“M§»nyna muR Úâa‰w muR; mj‹ Úâk‹w§fis¥

òw¡fÂí§fŸ” v‹wh® fhªâ. 1920fËš jd¡F tunt©oÆUªj

%.50,000/¡fhd ïu©L fl‹ g¤âu§fŸ fhyhtâ Mtij m¿ªJ«, gy® t‰òW¤âí« Úâk‹w« bršyhkš ïHªjh® bgÇah®.

mnj fijjh‹ ïªâ Éõa¤âY«.

“njáa eyD¡F ïªâ goí§fŸ” v‹W T¿ É£lh® fhªâ. mJ

nghjhjh bgÇahU¡F! 1922 M« M©L g©oj nkhâyhš neU, É£lšghŒ gnlš, lh¡l® m‹rhÇ M»nah® <nuh£L¡F

tªâUªjnghJ, jdJ giHa ïuÆšnt Ãiya khËifÆš,

26

bgÇahU¡F vâuhd ‘Kid kG§F«’ thj§fŸ!

30 khzt® f‰F« ïªâ¥ gŸË x‹¿id¤ jkJ bryÉš bjhl§», 2 M©LfŸ tiu el¤â tªjh®. mâš 15 ãŸisfS¡F czî KjÈait ït® bghW¥ò. (âU.É.f. thœ¡if tuyhW) MdhY«, mnj 1922 M« M©o‹ ïWâÆš âU¥óÇš eilbg‰w jÄœ khfhz fh§»uR kheh£oš ïªâia¥ gu¥ò»nwh«

v‹W T¿¡ bfh©L, ïªâÆš cŸs Jsájh°, ïuhkhaz¤ij¥

gu¥òtij¡ f©o¤J¥ ngR»wh®, bgÇah®. Mf ïªâ v‹gj‹ Clhf tltÇ‹ g©gh£L¤ âÂ¥ò el¡»wJ v‹w áWbgh¿ bgÇah®

kdâš 1922 nyna njh‹¿ÆU¡»wJ.

1925 et«gÇš jÄœehL fh§»uR khehL fhŠáòu¤âš eilbg‰wJ. jiyik âU.É.f. ïªj kheh£ošjh‹ bgÇah® f£á ÉâfË‹go njitahd msî¡F nkš f£á¥ ãuâÃâfË‹

x¥òjnyhL K‹ it¤j tF¥òthǤ Ô®khd¤ij¥ gÇÓyid¡F¡Tl vL¤J¡ bfhŸshkš jŸSgo brŒjh® jiyt® âU.É.f. jÄœ¤

bj‹wš âU.É.f., kheh£L¤ jiyt® v‹w KiwÆš xU Ô®khd¤ij K‹ it¤jh®. bgÇahU« mtnuhL gyU« kheh£L¥ gªjiy É£L

btËna¿a ã‹d®, m ªj¤ jÄH¿P® K‹bkhʪj Ô®khd« ïªâ gu¥ò¡fhd Ô®khd«. “jÄHf ïisP®fŸ ïªâ nrthjs¤âš ïiza nt©Lbk‹W«, nrth js¤â‹ »isfŸ x›bthU efu¤â Y«, jhYfh¡fËY« mik¡f¥gl nt©Lbk‹W«, ïªâia¥

gu¥òtâš M®t« FiwªJŸsJ; mij kh‰¿ jÄH®fŸ ïªâia Éiuthfî«, e‹whfî« gÆy nt©L«” v‹W« tÈíW¤Jtnj jÄœ¤ bj‹wš âU.É.f. bfh©L tªJ Ãiwnt‰¿a Ô®khd«.

1926nyna ïªâ v⮥ig bjhl§»at®, bgÇah®

Mdhš, jh‹ flªj mŒªjh©Lfshf x›bthU khfhz fh§»uR khehLfËY« bjhl®¢áahf t‰òW¤â tªj tF¥òthÇ

Ô®khd« V‰f¥glhjijí«, ïWâahf fhŠáòu« kheh£oY«

ÉâfË‹go 30 cW¥ãd®fS¡F khwhf vGgJ cW¥ãd®fËl«

ifbah¥g« bg‰W¡ bfhL¤J« Éthj¤J¡F¡Tl vL¤J¡

bfhŸs¥glhkš Nœ¢áahf ifÉl¥g£lijí« f©l bgÇah®, fh§»u° kheh£oš ïUªJ btËnaW»wh®. btËna¿a bgÇah®, jh‹ fh§»uáš ïUªjnghJ f©iz _o¡ bfh©L ã‹g‰¿ tªj fh§»uR-fhªâ bfhŸiffis ÛshŒî brŒa¤ bjhl§F»wh®.

bfhs¤ö® kÂ

27

KjÈš mtuhš âwdhŒî¡F cŸshd¡ bfhŸif fhªâÆ‹

‘ïªâ’ bfhŸif jh‹. 1925 et«g® ïWâÆš btËna¿a bgÇah®, 1926 kh®¢ khj« jdJ ‘FomuR’ ïjÊš, “jÄʉF¤ JnuhfK«, Ϫâ ghiõÆ‹ ïufáaK«” v‹w jiy¥ã£L xU f£Liu vGâíŸsh®.

ïªâ¥ go¥gt®fËš 100¡F 3 nguhŒ k¡fŸ bjhifÆYŸs gh®¥gd®fËš 100¡F 97 ngU«, 100¡F 97 nguhŒ cŸs gh®¥gdušyh jhÇš 100¡F 3 ng®Tl go¤âU¡f kh£lh®fŸ. Mdhš gz« 100¡F

97 %ghŒ gh®¥gdušyhjh® gz« v‹gjhf F¿¥ã£LÉ£L, “ïªj¥

go¥ã‹ v©Â¡if v¥go ïUªjhY« ek¡F mij¥ g‰¿ mâf¡

ftiy x‹W« ïšiy. Mdhš, ïâš 100 ïš xU g§F ftiyTl jÄœbkhÊ¡F vL¤J¡ bfhŸtâšiy v‹gijí«, ïªâ go¤j ãuhkz®fshš ek¡F V‰gL« bfLâiaí« Ãid¡F«nghJ, ïij¥g‰¿ tUªjhkY«, ï«khâÇ gy‹ju¤j¡f ïªâ¡F eh«

ghLg£l K£lhŸjd¤â‰F«, eh« gz« bfhL¤j ig¤âa¡fhu¤jd¤

â‰F« bt£f¥glhkY« ïU¡f KoaÉšiy” v‹W, jh‹ ïªâ¥

gŸËia¤ j‹ bryÉš el¤âaijba©Â jh‹ ïiH¤JÉ£l ãiH¡F j‹idna behªJ bfhŸ»wh® bgÇah®. bjhl®ªJ ïªâia¥

gŸËfËš f£lha¥ ghlkh¡f¥glyh« v‹W« mJ bgU«gh‹ik ahsuhŒ thG« gh®¥gdušyhj k¡fS¡F¤ Ô§fhfnt Koí«

v‹gijí« vGJ»wh®. “ïªâia¥ bghJ bkhÊah¡f nt©L« v‹w ftiyíŸst®fŸ nghš, njr¤â‹ nguhš M§fh§F ãuhkz®fŸ

ngRtJ«, mij¢ r®¡fh®, gŸË¡Tl« KjÈa gyÉl§fËš f£lha¥ghlkh¡f¥ ãua¤jd¥gLtJ« ah® e‹ik¡F? ïÅ bfhŠr fhy¤â‰FŸ ïªâ¥ ãu¢rhu¤â‹ gyid eh« mDgÉ¡f¥ ngh»nwh«.

ãuhkzušyhjh®¡F V‰g£l gy Mg¤JfËš ïªâí« x‹whŒ

Koí« nghÈU¡»wJ” v‹W K‹ cz®ªJ vGJ»wh®.

ïªâÆ‹ Ô§F F¿¤J m¿ªjhY«, mt®fŸ gh®¥gd®fS¡F¥

gaªJ bfh©L«, njr¤Jnuh» g£l« tªJÉLnkh v‹W mŠáí«

btËna ngr¤ JÂtâšiy, v‹»wh® bgÇah®. “ bghJthf ïªâ v‹gJ btË khfhz§fËš ãuhkz kj¥ ãu¢rhu« brŒa¡ f‰ã¤J¤

jU« xU ɤijah»É£lJ. ïu©lblhUtU¡F« mj‹ ïufáa«

bjǪjhY« ãuhkz®fS¡F¥ gaªJ bfh©L jh§fS« x¤J¥ gho ÉL»wh®fŸ. ahuhtJ JªJ btËÆš brh‹dhš ït®fis¤

28

bgÇahU¡F vâuhd ‘Kid kG§F«’ thj§fŸ!

njr¤Jnuh»ba‹W brhšÈÉL»wh®fŸ” v‹W m¡f£LiuÆš bgÇah® TW»wh®. (‘FomuR’ 7.3.1926) xU ntis fhŠáòu« kheh£oš jÄœ¤ bj‹wš âU.É.f., k¡fS¡F ïªâ f‰ã¡f vL¤j Ka‰áfis v©Â, bfh©L tªj Ô®khd¤ij kd¤âš bfh©L ï›thW vGâÆU¥ghnuh bjÇaÉšiy.

mL¤jjhf 20.1.1929 ‘Fomuáš’ ‘ïªâ¥ òu£á’ vD« jiy¥ãš jiya§f« x‹iw vGJ»wh® bgÇah®. ïªâia¥ gu¥ò« â£l bryîfS¡fhf Ãâ âu£L« Ka‰áia¡ F¿¤J vGj tªj bgÇah®, ïªâ bkhÊ, bkhÊÆ‹ jFâ, ga‹ F¿£bjšyh«

ÉÇthf vGâÉ£L, “ï¥nghJ jÄœeh£oš ïªâ ghiõ gu¥g tªâU¥gbj‹gJ, j‰fhy« jÄœeh£oYŸs cz®¢áia xÊ¡f¢ brŒí« Nœ¢ánaahF«. Mjyhš, ïj‰F vªj gh®¥gdušyhjhuhtJ gz« bfhL¤jhš, mJ bgÇa r_f¤

JnuhfkhF«” v‹W Ko¡»wh®.

mL¤jjhf 10.5.1931 ‘FomuR’ ïjÊš ‘fjU« Ϫâí«’ v‹w jiy¥ãš k‰bwhU f£Liuia vGâíŸsh® bgÇah®. m¡

f£LiuÆš, njhH® bg. kÂaur‹ ïªâ v⮥ò¡F K‹ndhofshf¡

TW« jÄœ¥ g©oj®fis¥ g‰¿, Ó‰w¤njhL vGJ»wh®.

“Ϫâia muáaš Éõakhf M¡», mij¡ fjiu¥nghš -

V‹ fjiuÉl mâfkhf x›bthUtU¡FŸS« òF¤j¥ gh®¥gJ

v›tsî tŠrfkhd fhÇa« v‹gij ekJ nrhz»ÇfŸ mnef®

ï‹D« czunt ïšiy. jÄœ¥ g©oj®fŸ rh«giyí«

k©izí« FiH¤J NL ngh£lJnghš nkbyšyh« Ô£o¡

bfh©L át át át v‹gj‰F«, uhk uhk uhk v‹gj‰F«

cjîth®fns jÉu k‰wgo ekJ k¡fŸ ÛJ mdhtáakhf xU

ghiõ, Nœ¢á¤ âw¤âš Rk¤j¥gL»‹wnj v‹w m¿î« ftiyí«

»ilahJ v‹nw brhšy nt©oÆU¡»wJ” v‹»wh®.

ï›tÇfŸ âU.É.f.it¢ R£L»wjh? mšyJ kiwkiy mofisah? ehk« Ô£L« uhfita§fhu®fisah? ek¡F¥

òy¥glÉšiy. Mdhš, jÄH¿P®fŸ ïªâ¤ âÂ¥ig¥ g‰¿

m¡fiwa‰nw ïUªâU¡»wh®fŸ v‹gJ e‹F òy¥gL»wJ.

bfhs¤ö® kÂ

29

mL¤jjhf, 14.6.1931ïš e‹Åy¤âš eilbg‰w RakÇahij kheh£oš, ‘Ϫâ f©ld¤ Ô®khd«’ Ãiwnt‰w¥g£oU¡»wJ.

17.1.1932ïš ‘rk°»Uj rÅa‹’ v‹w jiy¥ãš Ϫâia v⮤J«, 18, 19.6.1932ïš eilbg‰w k‹dh®Fo RakÇahij kheh£oš M‰w¥g£l ïªâ v⮥ò brh‰bghÊîfŸ F¿¤J«

‘FomuR’ vGâíŸsJ.

13.1.1936 m‹W br‹id g¢ira¥g‹ fšÿÇÆš jÄœ¤

âUehŸ ÉHh eilbg‰WŸsJ. m›ÉHhÉš bgÇahU«, âU.É.f.î« òfœbg‰w jÄœ¥ òyt® fh.ek¢átha KjÈahU«

fyªJ bfh©LŸsd®. mâš jÄœ F¿¤J«, jÄœ ts®¢á F¿¤J«, jÄiH nk«gL¤j jÄiH kj¤âÈUªJ ãÇ¡f nt©L« vdî«, ÔghtË ngh‹w _le«ã¡ifí«, RakÇahija‰wJ«, MghrkhdJkhd ÉHh¡fis¡ bfh©lhLtijÉl jÄœ¤

âUehsh« bgh§fiy¡ bfh©lhl nt©L« vd tÈíW¤âí«

ÉÇthd brh‰bghÊî x‹¿id M‰¿íŸsh®.

bgh§fŸ ÉHhÉY« ïªâ v⮥ò m›ÉHhÉY« ïªâ v⮥ò¡ fU¤J¡fis¥ ngáíŸsh®.

“jÄœeh£oš tªJ jÄœ f‰W tÆW ts®¥gt®fsh»a gh®¥gd®fns ïªâ ghiõ, ïªâa ghiõahf nt©Lbk‹W

Ka‰á¤J bt‰¿ bg‰W tU»wh®fŸ. nfh®¤ ghiõ, murh§f ghiõ M»ait bašyh« ïªâ kakhf nt©L« v‹»wh®fŸ.

fhuz« nf¤ lhš ïªâ ghiõÆš Jsájh° ïuhkhaz« e‹whŒ

És§Fbk‹»wh®fŸ” v‹bwšyh« ngá tªj bgÇah®, njhH®

kÂaurÅ‹ ‘K‹ndho’ jÄH¿P®fis¡ F¿¤J«

F¿¥ã£LŸsh®. “jÄœ¥ g©oj®fS¡F ïij¥ g‰¿ á¿J«

ftiy ïUªjJ v‹W brhšy Koa Éšiy. jÄœ¥ g©oj®fŸ

ïªj muáašthâfË‹ T¢rY¡F« gh®¥gd®fË‹ Mâ¡f¤J¡F«

gaªJ bfh©L thia _o¡ bfh©oU¡»wh®fŸ” v‹gnj mJ.

ïªj ïo¤Jiu v§nfh elªj T£l¤âš mšy; xU fšÿÇ

T£l¤âš - khzt®fS«, nguháÇa¥ bgUk¡fS«, F¿¥ghf jÄœ¥ nguháÇa®fS« cŸs mitÆš, mJî« âU.É.f., fh.

ekátha KjÈah® ngh‹w jÄH¿P®fS« ïUªj mitÆšjh‹

jÄœ¥ òyt®fË‹ ïªâ F¿¤JŸs ftiya‰w ngh¡if¡

30

bgÇahU¡F vâuhd ‘Kid kG§F«’ thj§fŸ!

f©o¤J¥ ngáíŸsh®. “jÄH¿P®fŸjh‹ ïªâ v⮥ò¥ nghiu¤

bjhl§»d®. bgÇah® ã‹d® tªJ nr®ªJ všyh¥ òfiHí«

mtnu j£o¥ g¿¤J¢ br‹WÉ£lh®” v‹w xU brŒâ gy ÃfœîfËš ngr¥gL»‹wJ. ‘eh« jÄH® f£á’ Mtz¤âš, r¡ântš v‹w eg® vGâíŸs, ‘jÄœehL jÄHU¡nf’ v‹w üÈš, mtnu btËÆ£l xËehlhÉš vd gutyhf ï¡fU¤nj K‹

it¡f¥gL»wJ.

mt®fŸ TW« thj« - 10.8.1937 m‹W br‹id ïuhk

»UZz kl¤âš elªj bghJ¡ T£l¤âšjh‹ m‹iwa br‹id khfhz Kjyik¢r® ïuh#hÍ, mL¤j¡ fšÉah©L Kjš ïªâ f£lha¥ ghlkhf ca®Ãiy¥ gŸËfËš it¡f¥gL« v‹W

ngádh®. clnd jÄH¿P®fŸ 26.8.1937 m‹W fuªij jÄœ¢

r§f¤âš ïªâ v⮥ò¡ T£l¤ij el¤âaJ jh‹ Kjš ïªâ v⮥ò elto¡ifahf všnyhuhY« Tw¥gL»wJ. Mdhš, mj‰F K‹djhfnt 22.8.1937 m‹W ‘Fomuáš’, “Rah£áah?

gÊth§F« M£áah?” v‹w jiy¥ãš xU jiya§f¤ij bgÇah® vGâÆU¡»wh®. mâš, M§»nya® M£áiaí«, gh®¥gd M£áiaí« x¥ã£L ïu©L¡F« xnu bfhŸifjh‹

v‹»wh®. “m¡»ufhu¢ rÅa‹fŸ ãÇ£oZ r®¡fhiu ruzhfâ milªJ kªâÇ °jhd¤âš mk®ªJ M£á brY¤j Mu«ã¤jJ

Kjš x›bthU JiwÆY« gÊ th§F« Fz¤ijí«, m¡»ufhu Mâ¡f¤ij v‹bw‹W« ÃiyÃW¤J« ftiyí« bfh©L Nœ¢á M£á el¤j¥g£L tU»wJ” v‹W bjhl§F« mªj Ú©l jiya§f¤â‹ ïilÆš - “ï‹W ek¡F bjhšiyahí«, e«

RakÇahij thœî¡F <dkhfî« ïUªJ tU« M£á gh®¥gd M£ánaahF«. ãÇ£oZ M£á¡F v¥goahtJ ãÇ£oZ bfho gw¡f nt©oaJjh‹ mj‹ K¡»a¡ bfhŸifnah mnjnghš gh®¥gd M£á¡F« v¥goahtJ gh®¥gdušyhj k¡fis mG¤â mʤJ gh®¥gd M£áia (kDÚâ bfhL§nfhš M£áia) ÃiyÃW¤j nt©L« v‹gnjahF«” v‹»wh®.

mJk£Lkšyhkš, ïuh#hÍ jiyikÆyhd fh§»u°

M£á¥ g‰¿ jÄœehL fh§»u° f£áÆ‹ brayhsuhf ïUªj nry« v°.É. ïuhkrhÄ, ïuh#hÍ mik¤j mik¢ruit g‰¿

bfhs¤ö® kÂ

31

btËÆ£oUªj m¿¡ifia¥ g‰¿¡ F¿¥ãL»wh®. “m¡»ufhu kªâÇ M£áia nry« ghÇ°l® v°.É.uhkrhÄ rÇahd cgkhd¤Jl‹ tU¤J¡ fh£odh®. mjhtJ ï‹iwa M£áia xU ãns¡ Éahâ¡F x¥ã£lh®” v‹gij vL¤Jiu¤J,

“m¡»ufhu M£á ï‹W e« k¡fË‹ m¿î, Rjªâu«, bghUshjhu«, ehfÇf« M»a _‹W eh‹F fhÇa§fËY«

btË¥gilahŒ ijÇakhŒ gÊ th§F« j‹iknahL ifit¤J

fhÇa§fis¡ fh£L ÄUf¤jdkhŒ el¤j Mu«ã¤JÉ£lJ. kÅj r_f m¿it ghœgL¤j nt©oaj‰fhfnt Ϫâ ghiõia¤

jÄœ k¡fŸ go¤jhf nt©L« v‹W f£lha¥gL¤J« fšÉia¤

âÂ¥gij” vL¤J¡ fh£L»wh®. “fšÉ Éõa¤âš ïu©L K¡»a Éõa« ifahs¥gl nt©oaJ mtáa« v‹gij vtU« kW¡f KoahJ. x‹W fšÉahš k¡fS¡F¥ gF¤j¿î« RakÇahij cz®¢áí« V‰glnt©L«” v‹bwšyh« vGâÉ£L, ïªâ â¡f¥g£lhš gh®¥gdušyhj khzt®fŸ rªâ¡f ïU¡F«

ã‹dilîfis És¡»a bgÇah®, jÄœ¥ g©oj®fis neh¡»

j‹ Ó‰w¤ij btË¥gL¤J»wh®.

“f«guhkhaz¤â‹ fU¥bghUŸ f©Lão¤j k¡fËš 100¡F 5 ngU¡fhtJ RakÇahijnahL r_f¥ g‰nwh, jhŒbkhÊ¥

g‰nwh ïU¡»wJ v‹W ahuhtJ brhšy Koíkh? v‹W

nf£»‹nwh«. MÇa ïuhkhaz« bfhS¤j¥gl nt©L« v‹W

MâÆš eh« brh‹d fhy¤âš, “ïuhkhaz¡ fij MghrkhdJ, btW¡f¤jFªjJ, Ñœ k¡fŸ ïa‰ifiaí«, bf£l Fz§fisí«

á¤jÇ¥gJ v‹W«, Mdhš f«g‹ fɤâw«, jÄÊ‹ fiy¤âw«

KjÈait f«guhkhaz¤âš ky¤âš »l¡F« K¤J¥nghš bghâªJ »l¥gjhš mij vÇ¡f¡TlhJ” v‹W« brh‹d f«guhkhaz¡ fU¥bghUŸ g©oj®fŸ ï‹W g¡fh g£luhd M¢rhÇ ah® Jsájh° ïuhkhaz« go¥gj‰fhf Ϫâia¡

FHªijfS¡F¡ f£lha¥ ghlkh¡f nt©L« v‹W brhšÈ, mj‰F nt©oa fhÇa§fŸ brŒJ tU«nghJ, “kidÉia k‰bwhUt‹ nriyia mÉœ¤J¥ gyh¤fhu« brŒtij¥ gh®¤J¡

bfh©oUªj åu®fŸ fij (kfhghuj«) nghš ï‹W thŒ âwthkš moikahŒ, Jnuh»ahŒ jÄœ khJ¡F Jnuh»ahŒ 剿U¡F«

fhuz« v‹d v‹W nf£»nwh«” vd kfhåu®fŸ v‹W Õ‰¿¡

32

bgÇahU¡F vâuhd ‘Kid kG§F«’ thj§fŸ!

bfh©l Õk‹, m®¢Rd‹ cŸË£l gh©lt®fŸ K‹ mt®fsJ

T£LÇik kidÉ Juîgij (ghŠrhÈ)Æ‹ J»iy cǤjnghJ

be£il ku§fshf Ëwij¥nghš, Ú§fŸ bgUikahf m‹id v‹W ngh‰W« jÄœ¥ bg©Q¡F Mg¤J tU«nghJ

thshÉU¡F« jÄœ¤ Jnuhf¤ij¡ fLikahf rhL»wh® bgÇah®.

mnjhL É£LÉlÉšiy bgÇah®. bjhl®ªJ m¤jiya§f¤âš jÄœ¥ g©oj®fŸ v›Éj vâ®Éidí« M‰whkš »l¥gij¡

f©L nkY« bgh§F»wh®.

“ekJ jÄœ¥ g©oj® f«guhkhaz¤âš fU¥bghUŸ

njlî«, âUÉisahlš òuhz¤J¡F 77 MtJ ciu vGjî«, bgÇa òuhz¤J¡F 113 MtJ ciu vGjî« jh‹ jFâíilat®

fshfî« ftiy cilat®fshfî«” cŸsij¡ f©o¡»wh®.

“ïªj eh£oš c©ik¤ jÄœ ïu¤j« XL« k¡fŸ xUt®

ïUtuhtJ ïU¡»wh®fsh v‹nw rªnjf¥gl nt©oÆU¡»wJ”

v‹»wh®, bgÇah®

njhH® kÂaur‹ bgUÄj¤njhL F¿¥ãLtij¥nghy, jÄH¿P®fŸ ïªâ v⮥ò¡F tÊfh£oÆUªjhš ïªj¡ nfhg«

bgÇahU¡F v¥go tªâU¡f Koí«?

“Mifahš, M§fh§FŸs jÄœ k¡fŸ bghJ¡ T£l«

ngh£L, ïªj Nœ¢áia¡ f©o¤J¤ Ô®khd« ngh£L nk‹ik j§»a ft®dU¡F«, jÄœ ntshs kªâÇ fd« lh¡l® R¥guha‹

mt®fS¡F«, MÇa kªâÇ fd« M¢rhÇahU¡F«, g¤âÇif fS¡F« bjÇa¥gL¤j nt©L«” v‹W 22.8.1937 ‘Fomuáš’

jiya§fkhf vGJ»wh®.

m¥go¥g£l nt©LnfhS¡»z§f, 27.8.1937 m‹W fuªij jÄœ¢ r§f¤âš el¤j¥g£l ïªâ v⮥ò¡ T£l¤ij¤jh‹

10.8.1937ïš ïuh#hÍÆ‹ f£lha ïªâ v⮥ò m¿É¥ò¡F vâuhd Kjš vâ®Éid v‹W«, bgÇah® mj‰F¥ ã‹dnu ïªâ v⮥ò¥

nghÇš ïizªJ bfh©lh® v‹»wh®fŸ ïªj m¿P®fŸ! ãwU¡F

Mnyhrid brh‹dnjhL ÃW¤â¡ bfhŸsÉšiy bgÇah®. 1.7.1937

Kjš, ehnslhf kh‰w¥g£L btËtªJ bfh©oUªj jkJ

‘ÉLjiy’Æš V‰bfdnt btËÆl¥g£oUªj nahridia ï¤jiya§f¤âš Û©L« vL¤Jiu¡»wh®.

bfhs¤ö® kÂ

33

“âUbešntÈÆÈUªJ xU ‘#hjh’ mjhtJ jÄœ ghiõ mãkhd« bfh©l k¡fŸ Kiwp£L¡ T£l« x‹W bjhl§», nenu br‹id tiuÆš fhšeilahŒ elªJ, tÊÆš M§fh§F

T£l« ngh£L, Ô®khdK« brŒJ k¡fS¡F ïªâ¥ òu£ilí«

Nœ¢áiaí« És¡»¡ bfh©LnghŒ ruzhfâ kªâÇfS¡F¤

bjÇɤJ¤ jÄiH¡ fh¥gh‰wî«, Énuhjkhd Nœ¢áia mÊ¡fî« Ka‰á¡f nt©oaJ K¡»a flikahF«” v‹w braš â£l¤ijí« K‹ it¡»wh®.

ïuh#hÍ 10.08.1937ïš m¿É¤âUªjhY« f£lha ïªâ, mL¤j fšÉah©oš, mjhtJ 01.06.1938ïš gŸËfŸ nfhil ÉLKiw¡F¥ã‹ gŸËfŸ âw¡f¥g£l ã‹d®jh‹ eilKiw¡F

tªjJ. 03.06.1938 m‹W RakÇahij ïa¡f K‹d¤ jiytU«, ïªâ v⮥ò¥ nghÇ‹ Kjš r®thâfhÇahf m¿É¡f¥g£l tUkhd br.bj. ehaf«, r©Kfhdªj mofŸ M»nah® ifJ

brŒa¥g£L ïu©L khj áiw¤ j©lid tH§f¥g£lJ.

ïªâ v⮥ò ãu¢rhu¥ gil

RakÇahij ïa¡f K‹ndhofshd ‘efu öj‹’ MáÇa®

kzit âUkiyrhÄ, g£L¡nfh£il mH»ÇrhÄ, _tÿ®

ïuhkhÄ®j¤ j«khŸ, I.FkhurhÄ¥ ãŸis KjÈa 100 ng®fis¡

bfh©l ïªâ v⮥ò fhšeil¥ ãu¢rhu¥ gil 01.08.1938 m‹W

âU¢á ciwôÇÈUªJ òw¥g£L, 42 ehŸfŸ, 87 bghJ¡ T£l§

fis el¤â, 928 »nyh Û£l®fŸ ga¤J 11.09.1938 m‹W

br‹idia milªjJ. m§F elªj ïªâ ãu¢rhu¥ gilia tunt‰W br‹id fl‰fiuÆš kiwkiy mofŸ jiyikÆš eilbg‰w T£l¤âšjh‹ ‘jÄœehL jÄHU¡nf’ v‹w KH¡f«

Kj‹Kiwahf bgÇahuhš K‹ it¡f¥g£lJ.

ehty® nrhkRªju ghuâah®, butu©¤ mUŸ j§ifah, _tÿ® ïuhkhÄ®j¤j«khŸ, g©oij ehuha m«ikah®, t.gh.

jhkiu¡ f©Â m«ikah®, ntÿ® õ®òÔ‹, âU¥ó® bkhŒÔ‹

ngh‹w jiyt®fS«, jÄH¿P®fS« m¡T£l¤âš fyªJ

bfh©lh®fŸ. ï› tunt‰ò¡ T£l¤âš jÄH¿P®fŸ

ïU¡»wh®fns v‹W áy® mŒíw¡TL«. ï¥g¤â¡F ïu©L¥

34

bgÇahU¡F vâuhd ‘Kid kG§F«’ thj§fŸ!

g¤â¡F K‹dhš F¿¥ãl¥g£l ‘FomuR’ jiya§f¤â‹ ïWâ¥

gFâiaí«, mL¤JtU« g¤âiaí« go¤jhš mªj mŒa« ÔU«.

“ïªj rka« jÄœ k¡fŸ ö§» ïU¥gh®fnsahdhš jÄœ

k¡fŸ ã‹dhš c©ikÆnyna N¤âu®fshfnt M»Él nt©otU«. ïâš fh§»u°, #°o°, RakÇahij v‹w ãÇîfnsh, M°âf«, eh°âf« v‹w cz®¢áfnsh, irt«, itzt« v‹»‹w rka ngjnkh nt©oaâšiy v‹gnjhL, MÇaušyhj jÄœ k¡fŸ ahtU« x‹W To Ka‰á¤J ntiy brŒa nt©oaJ mtáaK« mtruKkhd fhÇa« v‹gij ftiynahL bjÇɤJ¡ bfhŸ»nwh«” v‹W Ko¡F« mªj jiya§f¤â‹ tÊahf bghJ vâÇahf jÄœ k¡fS¡F tU»‹w ïªâ¤ âÂ¥ig všyh ntWghLfisí« xJ¡» it¤JÉ£L

v⮥ngh« v‹w mutiz¡F« ngh¡F bgÇahÇlK«, miH¥ig V‰W ïizí« bgUªj‹ik M°âf, irt, fh§»u°

jiyt®fS¡F« ïUªJŸsJ v‹gij m¿a Koí«. mªj áªjid¥ ngh¡F eh« bgUiknahL v©zî«, ng¡ fh¡fî«, e« jiyKiw¡F É£L¢ br‹w MHkhd ghlkhfnt eh« fUj nt©L«.

bfhs¤ö® kÂ

35

jÄœehL jÄHU¡nf F¿¤J

nkY« njhH® kÂaur‹ m›îiuÆš ‘jÄœehL

jÄHU¡nf’ KH¡f« Kj‹KjÈš vG¥ãaJ g‰¿

ngáíŸsij¡ F¿¤J« áy És¡f§fis¤ ju ÉU«ò»nwh«.

KjÈš njhH® kÂaur‹ TWtij¥ gh®¥ngh«.

1938-š br‹idÆš elªj ïªâ v⮥ò¥ bghJ¡

T£l¤âš ‘jÄœehL jÄHU¡nf!’ v‹w KH¡f«

vG¥g¥g£lJ. mªÃfœî g‰¿ â.K.f.É‹ Kj‹ik¤

jiyt®fËš xUtuhf És§»a ehty®. ïuh.beLŠ

brÊa‹ vGâa ‘â.K.f’ v‹w jiy¥ãš cŸs üÈš TWtij¥ ghU§fŸ.

“ïªâa¤ Jiz¡ f©l¤âÈUªJ jÄHf« jÅna ãÇa nt©L« v‹w fU¤J ïªâ v⮥㋠Éisthf 1938-š cUth»aJ. ïªâahÉ‹ njáa bkhÊahfî«, M£á bkhÊahfî«, bghJ bkhÊahfî« M¡»L«

neh¡f¤âš jÄHf¤âš f£lha ïªâ òF¤j¥g£l neu¤âš, jÄHh®t« bfh©l ngu¿P®fS«, bghJ k¡fS« mªj f£lha ïªâia¤ ÔÉukhf v⮡F« gÂÆš

<Lg£lh®fŸ. ïªâ v⮥ò jÄHf¤â‹ gy gFâfËY«

X§» tsu¤ bjhl§»aJ.

1937-M« M©oš M¢rhÇah® Kjyik¢ruhf ïUªj fhy¤âš njh‹¿a ïªâ v⮥ò ïa¡f« k¡fŸ

cŸs¤âš jÄHh®t¤ijí«, jÄHÅ‹ g©ila bgUikfisí«, mt‹ M©L òfœ bg‰w tuyhWfisí«, jÄÊy¡»a§fË‹ áw¥òfisí«

öÉaJ. tleh£L ïªâ Vfhâg¤âa Mâ¡f«, tleh£L

36

bgÇahU¡F vâuhd ‘Kid kG§F«’ thj§fŸ!

muáaš Mâ¡f¤ijí«, bghUshjhu Mâ¡f¤ijí«, thÂf Mâ¡f¤ijí« ehsilÉš jÄœ¥ ngu¿P®fS¡F cz®¤â‰W.

mj‹ Éisthf 1938 M« M©L nk â§fËš br‹id¡

fl‰fiuÆš T£l¥ bg‰w khbgU« ïªâ v⮥ò¥ bghJ¡ T£l¤âš

‘jÄœehL jÄHU¡nf Mf nt©L«’ v‹w Ô®khd¤ij K‹bkhʪjt® nguháÇa® kiwkiyaofŸ Mth®fŸ. mjid tÊbkhʪJ ngáat®fŸ bgÇah® ïuhkrhÄ, r.nrhkRªju ghuâah®

Mth®fŸ.

ehty®. beLŠbrÊa‹ mt®fË‹ ïªj¡ T‰W eh‹ ifÆš it¤JŸs ‘â.K.f.’ v‹W bga® jh§»a üÈš cŸsJ. mªüiy ehty® beLŠbrÊa‹ vGâíŸsh®. mªüš 1961 M« M©L Kjš gâ¥ghf tªJŸsJ. eh‹ go¤j gFâ ïªüÈ‹ 10, 11 g¡f§fËš cŸsJ. ïªj ïl¤âš ïu©L fU¤Jfis¥ gâî brŒJ bfhŸs nt©L«. jŤ jÄœeh£o‰fhd Kj‰Fuš bfhL¤jt®fŸ

jÄH¿P®fŸ. ï¡Fuš m¿P®fŸ Fuyhf k£L« RU§» Élhkš mjid k¡fŸ Fuyhf¥ gu¥ãat® bgÇah®.”

ïJ jh‹ njhH® kÂaur‹ ciuÆš ïUªJ ï¥nghJ eh«

vL¤J¡ bfhŸS« gFâahF«.

â.f.- â.K.f.É‹ bt›ntW Ãiy¥ghLfŸ

KjÈš njhH® kÂaur‹ Mjhukhf¡ ifah©oU¡F«, ehty® ïuh.beLŠbrÊa‹ vGâíŸs ‘â.K.f.’ v‹w jiy¥ãyhd üš F¿¤J«, mJ vGj¥g£l fhy« F¿¤J« gh®¥ngh«.

“1949-š m©zhî«, mtUl‹ gy K‹d njhH®fS«

bgÇahÇl« ïUªJ ãǪJ br‹W âuhÉl K‹nd‰w¡ fHf« v‹w xU òâa mik¥ig¡ f©ld®. bjhl¡f¤âš v§fS¡F« jiyt®

bgÇah®jh‹; vdnt â.K.f.î¡F bghJ¢ brayhs® k£Lnk ïU¥gh®; jiyt® eh‰fhÈ fhÈahfnt ïU¡F« v‹W T¿dh®fŸ. ‘MY¡F

ÉGjhf ïU¥nghnka‹¿ thiH¡F¡ f‹whf ïU¡f kh£nlh«’

v‹wh®fŸ. mjhtJ “bgÇahÇ‹ rKjha¥ òu£á¥ gÂfS¡F

Mjuthf (‘MY¡F ÉGjhf’) â.K.f. ÉFnk m‹¿, j§fŸ

ts®¢á¡fhf¤ j§fis cUth¡»a bgÇahÇ‹ ïa¡f¤ij mÊ¥gt®fshf (‘thiH¡F¡ f‹whf’) ïU¡f kh£nlh«” v‹wh®fŸ.

â.f.î«, â.K.f.î« xnu ïy£áa¤ij¡ bfh©l ïU ntW ïa¡f§fŸ;

bfhs¤ö® kÂ

37

ïy¡F x‹W jh‹. ïa¡f§fŸ jh‹ ïu©L – v‹gij “â.f.î«

â.K.f.î« ïu£il¡ FHš J¥gh¡»” v‹W T¿¡ bfh©lh®fŸ.

v‹whY«, k¡fis¡ TW ngh£L, nkš ÑHhf mL¡», #hâa mL¡»‹

c¢áÆš mk®ªJ bfh©L, m¡f£lik¥ig¤ j§fŸ j‹dyD¡fhf òÅj«, ntj«, flîŸ, òuhz« v‹bwšyh« òS», mªj #hâa¡

f£lik¥ig¡ fh¥gh‰w¤ Jo¡F« MÇaU¡F (gh®¥gdU¡F) vâuhf

‘âuhÉl®’ v‹w milahs¤J¡FŸ, MÇa¥ g©gh£lhš eR¡f¥gL« ‘N¤âu®fis’ x‹W âu£o el¤â tªj rKjha¥ òu£á¡F, g©gh£L¥ òu£á¡bfd bgÇahU«, RakÇahij ïa¡fK«

K‹ÅW¤â tªj vâ®îfshd MÇa®, âuhÉl® v‹gij¥

òw¡f¤jd®.

tl¡F, bj‰F vd, Ãy¥gu¥òfis vâ®îfshf¡ fh£o (tl¡F

thœ»wJ; bj‰F njŒ»wJ) bgÇahÇ‹ g©gh£L¥ nghiu¡

FH¥ãao¤jd®. ï¥ngh¡if¥ bgÇah® fLikahf Ék®á¤jh®.

“R«kh tl¡F thGJ, bj‰F njíJ v‹W T¿¤ âÇtJjhdh bghJ¤ bjh©L? mnl! gh®¥gh‹ thœ»‹wh‹; jÄH‹ njŒ»‹wh‹

v‹W vL¤J¢ brhšÈ, mj‰F¥ gÇfhu« fhQtJ mšyth bghJ¤

bjh©lhF«” v‹wh® bgÇah®. (ÉLjiy 27.04.1961) ï‹W ‘thG«

tl¡F¡F’ j§fis, j§fŸ CHš brh¤ij¡ fh¤J¡ bfhŸs thšão¤J ÉgJ ntW brŒâ.

âuhÉl® K‹nd‰w¡ fHf« v‹W bga® N£lhkš òJ¡

f£á¡F¤ âuhÉl K‹nd‰w¡ fHf« v‹W it¤J¡ bfh©lj‰F

m©zh És¡fK« jªjh®. “âuhÉl® K‹nd‰w¡ fHf« v‹W TW«

bghGJ mâš âuhÉl® k£Lnk m§f« bgwyh« v‹W vG¥òtjhf mikªJ ÉL»wJ. ï¥nghJŸs cyf¢ NœÃiy¡F, fhy¥ ngh¡F¡F

ïJ cfªjjhf vd¡F¥ glÉšiy. e«Kila f£áÆ‹ ïy£áa«

âuhÉl eh£il brGikahd óÄahf¥ ng¡ fh¥gjhF«.

m¤jifa âuhÉl k©Âš âuhÉl® k£Lnk thHyh« v‹W

tiuaiw brŒtJ FW»a neh¡fkhF«. ï§nf âuhÉlK« thHyh«; MÇaK« thHyh«” - 17.09.1949 br‹id uhã‹r‹ ó§fhÉš eil bg‰w â.K.f. bjhl¡f ÉHh bghJ¡ T£l¤âš ‘m©zh’ ngáaJ.

Éehaf® bgh«ik cil¥ãš â.K.f.É‹ Ãiy¥ghL

MÇa¥ g©gh£L ÃWtdkhd ïªJ kj¤â‹ Kj‹ik¡

flîshf ÃW¤j¥gLtJ Éehaf®. MÇa muáaš f£lik¥ghd

38

bgÇahU¡F vâuhd ‘Kid kG§F«’ thj§fŸ!

ïªâahit¡ fh¥gh‰w ‘bkhÊtʤ njáa«’ v‹gij kW¤J

‘g©gh£L¤ njáa«’ vd¡ T¿ âir âU¥ò« bgU«gh‹ik thj«

ngR« ïªJ kj bt¿a®fŸ, áWgh‹ik k¡fS¡F vâuhd csÉaš cUth¡f¤J¡F ï¥nghJ« ga‹gL« Kj‹ik ÉHhî« Éehaf®

C®ty« jh‹.

ïªJkj moik¤ jisÆÈUªJ jhœ¤j¥g£nlh® ÉLjiy bgw òu£áahs® m«ng¤f® nj®ªbjL¤J, 1956-š j‹id ïiz¤J¡

bfh©l kh®¡f« ò¤j kh®¡f« MF«.

ïu©L brŒâfisí« ïiz¥gJ nghy 1953 M« M©L

ò¤j® ãwªjehŸ (27.05.1953) m‹W khiy 6.30 k¡F “v‹id Ñœ

#hâahf¥ ãw¥ã¤jj‰fhf cil¡»nw‹; v‹id¢ N¤âu‹, ntákf‹

v‹W f‰ã¤jj‰fhf cil¡»nw‹ v‹W T¿athnw, j§fŸ bryÉš brŒj / th§»a ãŸisah® bgh«ikfis cilí§fŸ” v‹W

bgÇah® m¿É¤jh®.

Mdhš MY¡F ÉGjhf ïU¥ngh« v‹W brh‹d â.K.f.,

“eh§fŸ ãŸisahiuí« cil¡f kh£nlh«; ãŸisahU¡F¤

nj§fhí« cil¡f kh£nlh«” v‹W Fj®¡f« ngáaJ.

mªj rka§fËš â.K.f.nt Tl MÇauhtJ âuhÉluhtJ

v‹W ngr¤ bjhl§»ÆUªj fhy«. mj‰F¥ gâš brhšY« tifÆš jUkòÇ kht£l« bgh«ÄoÆš M‰¿a brh‰bghÊÉš bgÇah®

És¡f« brh‹dh®. (ÉLjiy 07.09.1953) mjhtJ “ï‹iwa âd«

MÇa® – âuhÉl® v‹w ãÇÉid ïu¤j¥ gߣirÆ‹ ngÇš mšy; mšyhkš fyh¢rhu, gH¡ftH¡f, mDZlhd¤â‹ goahF« v‹gij midtU« czu nt©L«” v‹»nwh«. “ïªj fh§»uR¡fhu®fŸ, f«ôÅ°LfŸ v‹gt®fŸ kh¤âu« ïªj¥go MÇauhtJ, âuhÉluhtJ v‹W nf£gJl‹, gh®¥gd®fis mŒa®fŸ v‹W

brhšÈ¡ bfhŸtnjhL, e«kt®fŸ v‹W brhšÈ¡ bfhŸS»w, e«ÄlÄUªJ ãǪJ nghdt®fS« ïªj¥gona, ïªj eh£L¥

gh®¥gd®fŸ MÇa®fŸ mšy v‹gjhf¢ brhšy Mu«ã¤J

É£lh®fŸ. fh§»u°, f«ôÅ°¤ v‹d? nrhõÈ°LfŸ všnyhU«

gh®¥gd Mâ¡f¤âYŸs f£áfŸ jh‹; ï‹D« bfhŠr ehËš f©Ù® JËfS¡F« (â.K.f.î¡F«) mtnd jiytdh» ÉLth‹.”

v‹w msî¡F¡ fLikahf¥ bgÇah® Ék®á¡»wh®. â,K.f.î¡F¥

gh®¥gd¤ jiyik ï‹W tiu V‰glÉšiy v‹whY«, mâÈUªJ

bfhs¤ö® kÂ

39

ãǪJ nghd m©zh â.K.f.î¡F 1980fË‹ ïWâÆš V‰g£lij ehk¿nth«.

f¤â it¤J¡ bfhŸS§fŸ !

mL¤jjhf, 1953 m¡nlhgÇš M¤öÇš elªj kheh£oš, MÇa®fŸ ö©o ÉL« t‹KiwfËš ïUªJ j«ik¥ ghJfh¤J¡

bfhŸs “âuhÉl® fHf¤jt® midtU« 6 m§Fy Ús¤J¡F¡

Fiwahj f¤â it¤J¡ bfhŸS§fŸ” vd Ô®khŤjJ âuhÉl®

fHf«. â.K.f.nth “f¤âia¤ Ô£lhnj, j«ã! ò¤âia¤ Ô£L” v‹W

FW¡Frhš X£oaJ. ah® ahU¡F vJ kG§»ÆU¡»wnjh mij¤

Ô£o¡ bfhŸs£L« v‹wh® bgÇah®.

‘flîns ïšiy’ v‹w bfhŸif bfh©l âuhÉl®

fHf¤âÈUªJ ãǪJ nghdt®fŸ “x‹nw Fy«; xUtnd njt‹”

v‹w âU_yÇ‹ tÇfis, xU âiu¥gl¤â‹ KoÉš m©zh ga‹gL¤j, mijna j§fŸ flîŸ bfhŸif v‹gJ nghš fh£o¡

bfhŸs¤ bjhl§»d® â.K.f.Éd®.

m©zh vGâa ‘ntiy¡fhÇ’ ehlf« ‘#Û‹jh® ntjhry KjÈah®’ kd« âUªâ ngR« trd£njhL Ãiwî bgW«. mªj trd«: ‘gz¤ âÄU« #h⤠âÄU« xÊa nt©L«’ v‹W« ‘x‹nw Fy« xUtnd njt‹’ v‹W« eh£L k¡fS¡F ciu¥ngh«. “x‹nw Fy«, xUtnd njt‹” ï¥go Ko¡f¥g£lJ mªj ehlf«.

mj‰F vâ®Éidahf “flîns ïšyhj f£áÆÈUªJ ãǪj mt‹ f©l K‹nd‰w«, xU flîŸ c©L v‹gJ jh‹” v‹wh®

bgÇah®. (ÉLjiy 10.07.1960)

“1959-š F«gnfhz¤âš elªj ÃâaË¥ò¡ T£l¤âš, “xU

flîŸ c©L v‹W«, mjid¡ F«ãL§fŸ” v‹W« bgÇah®

T¿ajhf xU â.K.f. VL vGâaJ. mj‰F¡ ‘f©Ù®¤ JË’ (â.K.f.) g¤âÇ¡if x‹W, “m©zh ghijÆš bgÇah® tªJ É£lh®” v‹W

<d¤jdkhd KiwÆš nrâ btËÆ£LŸsJ.

f©Ù®¤ JËfŸ mJtiu xU flîŸ v‹W T¿dh®fsh«!

eh‹ ïšiy v‹W kW¤J tªnjdh«! ï‹W jh‹ jtiw cz®ªJ

xU flîŸ v‹w mt®fË‹ tÊ¡F tªâU¡»nwdh«!

g¤âÇ¡if¡fhu‹fËš vtD« nah¡»a‹ »ilahJ. všnyhU«

ï¥go¥g£l mnah¡»adhf¤jh‹ M»ÉL»wh‹. ehD« khd§

40

bgÇahU¡F vâuhd ‘Kid kG§F«’ thj§fŸ!

bfl¤jh‹ ït®fis¥ g‰¿¥ ngR»nw‹. xUtD¡fhtJ khd

<d¤ij¥ g‰¿¡ ftiyna ïšiyna!” (‘ÉLjiy’ 24.11.1959) v‹W

bgÇah® fLikahf¢ rhodh®.

j§fŸ Raey¤J¡nf vÅD«, m‹iwa ïªJ rKjha¤âš ÃyÉ tªj cl‹f£il Vwš, FHªij kz«, eugÈ, njtjhá Kiw M»a fh£LÄuh©o Kiwfis¤ jil brŒJ«, fhy§fhykhf¡ fšÉ

kW¡f¥g£L tªj ciH¡F« k¡fS¡F¥ bghJ¡fšÉ Kiwia¡

bfh©L tªJ« ïUªjd® M§»nya®. j§fË‹ kj¥ão jsU»wJ

v‹W fUâ j§fŸ ntjfhy nk£oikfis Û£L ÃWî« tŠrf neh¡f¤njhL “ÉLjiy¥ nghuh£l«” v‹w ntl« ó©L

eatŠrf¥ gh®¥gd®fS«, Ru©lš gÅah¡fS« eo¤J tªjd®.

r_f rk¤Jt« neh¡» ef®tj‰F, bgU«gh‹ik ciH¡F«

k¡fŸ, mo¤j£L k¡fŸ nghâa ÉÊ¥òz®î«, fšÉa¿î« bg‰W

Ãiy¥gL¤â¡ bfhŸtj‰F K‹ghf, fh§»u° v‹w gh®¥gd-gÅah T£l¤jh® if¡F ehL nghŒ ÉLtJ Mg¤J v‹W fUâdh®fŸ

bgÇah®, m«ng¤f® ngh‹w k¡fŸ jiyt®fŸ. m›to¥gil Ænyna ‘Rjªâu’ ehis, J¡f ehŸ v‹wh® bgÇah®. mªehis ï‹g ehshf m¿É¤jh® m©zh - m‹W bjhl§» V£o¡F¥

ngh£oahfnt brašg£L tªjJ â.K.f.

ïªâ v⮥ò, tF¥òthÇ cÇik, ïuhkhaz v⮥ò¥ gu¥òiu brŒJ tªj RakÇahij ïa¡f¤ij É£L btËna¿aJ«, ïªâ¤

âÂ¥ig MjǤJ tF¥òthÇ cÇikia v⮤J, f«guhkhaz¤âš bghJîilik¤ j¤Jt¤ij¡ ‘f©l¿ªJ’ f«guhkhaz¥ gu¥òiu brŒjh® éth. mnjnghš, gz¡fhu¡ f£áahd Úâ¡f£áíl‹

RakÇahij ïa¡f« cwî it¤âU¥gij¡ Fiw T¿É£L, Úâ¡f£á¡»Uªj gh®¥gdušyhjh® cz®î«, tF¥òthÇ cÇik V‰ò« ïšyhj bgU«bfhŸis gz¡fhu®fŸ Ãu«ãa fh§»u°

f£áÆš rªjh cW¥ãduh» 1937 nj®jÈš fh§»uR¡F nj®jš gu¥òiuí« brŒjh® éth. mtiu¥ nghynt tF¥òthÇ cÇik v⮥ò, ïªâ Mjuî, “ïJ muáaš f£áašy; tUzháuk(m)j®k«

fh¡f tªj f£á” vd bgÇahuhš F¿¥ãl¥g£l ïuhrháÆ‹ Rjªâuh¡

f£áíl‹ cwî vd vâU« òâUkhf všyht‰iwí« gh®¡fî«

ngrîkhf el¡fîkhf ïUªjJ â.K.f.

gh®¥gd®fis cW¥ãd®fshf nr®¥gâšiy v‹w bfhŸifnahoUªj â.K.f. gh®¥gd®fisí« nr®¤J¡ bfhŸtJ

bfhs¤ö® kÂ

41

v‹W« K‹dnu KobtL¤âUªjJ. mj‹ mo¥gilÆš fHf¤â‹

r£l â£l¡ FGÉš <.bt.». r«g¤, K.fUzhÃâ, ïuh. brÊa‹ M»a _tnuhL, gh®¥gd tH¡FiuPuhd É.ã.uhkidí« ïiz¤J¡

bfh©lJ â.K.f.É‹ bra‰FG. (mtuJ kf‹ ã.v°. ïuhk‹ jh‹

â.K.f.É‹ 2006-2011 M£áÆ‹ nghJ muR jiyik tH¡FiuPuhf ÃaÄ¡f¥g£oUªjh®.)

ãǪJ nghd 1949 M« M©oÈUªJ rKjha ïa¡fkhfnt bjhlU« v‹W m¿É¤âUªj â.K.f., 1956ïš elªj jdJ khÃy kheh£oš nj®jÈš <LgLtJ vd KobtL¤J, 1957-š eilbg‰w r£lk‹w, ehlhSk‹w¤ nj®jšfËš ngh£oÆ£lJ.

m¥nghJ bgÇah®, “rhâ xÊa nt©LbkÅš r£lrig¡F¥

nghŒ gaÅšiy; f©Ù®¤ JËfis (â.K.f.it)¡ nf£»‹nw‹, âuhÉl eh£L¡ bfhŸif v‹d? r£lrig nghf¡ TlhJ v‹gJ

jhnd! Ú§fS« ïj‰F K‹ r£lrig nghf nt©L« v‹W

T¿dt®fis¥ gh®¤J ã¤jyh£l« brŒa¥ ngh»wh®fŸ; tÆW

ts®¡f¥ ngh»wh®fŸ v‹W C® Cuhf¥ ãu¢rhu« brŒjt®fŸ jhnd?

m¥go¥ ãu¢rhu« brŒJÉ£L ï¥nghJ ‘K‹nd‰w«’ v‹W bga®

it¤J¡ bfh©L ï«khâÇ k¡fis Vkh‰¿dhš ïJ K‹nd‰wkh?

ã‹nd‰wkh?” (ÉLjiy 12.09.1956) v‹W nf£lh®.

nj®jÈš ngh£oÆLtjhf Koî brŒj ã‹d® â.K.f.É‹

ngh¡»š V‰g£l kh‰w§fisí« R£o¡fh£o rho tªjh® bgÇah®.

gh®¥gd®fŸ v‹gij¤ j§fŸ ïjœfËš ’ãuhkz®fŸ’ v‹W vGj¤

bjhl§»ÆUªjJ â.K.f.

“r£lrig¡F¥ nghf nt©Lkhdhš gh®¥ghDila jaî nt©L«. jh‹ vGJ« g¤âÇ¡ifÆš ‘ãuhkz®fŸ’ v‹W jh‹ vGj ïaY«. ïij¤ jhnd fh©»nwh«. ïªj <d¥ãwÉfshš v¥go ek¡FŸs cÇikfis¤ JªJ nf£fnth, vGjnth Koí«?”

(ÉLjiy 05.05.1957) v‹w nfŸÉia vG¥ãdh® bgÇah®.

jh‹ bršY»w ïl§fËš všyh« bghJ k¡fËl« bjhl®ªJ

‘gh®¥ghid’ ãuhkz‹ v‹W miHahÔ®fŸ v‹w nt©Lnfhis it¤J tªjt® bgÇah®.

“c§fS¡F cWâahf ïWâahf x‹iw¡

TW»nw‹; kwªJ« c§fŸ thÆš ‘ãuhkz‹’

42

bgÇahU¡F vâuhd ‘Kid kG§F«’ thj§fŸ!

v‹W tu¡ TlhJ; ‘gh®¥gh‹’ v‹W TW§fŸ.

f©o¥ghf ãuhkz‹ v‹W Tw¡ TlhJ.

f©Ù®¤ JËfŸ (â.K.f.) ‘ãuhkz‹’ v‹gij¤

jÉu ntW th®¤ijia cgnah»¡f

kh£lh®fŸ”

(ÉLjiy 30.06.1957)

“f©Ù®¤ JËfŸ (â.K.f.) ehL ãÇa nt©L« v‹W brhšY»‹wh‹ v‹whš mJ

òu£L. vby¡õD¡F ÉF« nghJ nj®jš ÉŠPhd« (m¿¡if) - vby¡õ‹ nkÅ

bg°nlh ngh£lh‹. mâš ehL ãÇa nt©L«

v‹w ng¢nr ïšiy. ïuh#hÍ brh‹dij¤

jh‹ brh‹dh‹.”

(ÉLjiy 27.10.1957)

“f©Ù®¤ JËfŸ gh®¥ghid¥ g‰¿

rhÄia¥ g‰¿ _¢R ÉL»wh®fsh? gh®¥gh‹

jaÉš X£L¥ ã¢ir bg‰W¥ gjÉ¡F¥ nghf nt©L« v‹nw f£á it¤J¡ bfh©oU¡

»wh®fŸ”

(ÉLjiy 07.01.1959)

“ïªj¡ f©Ù®¤ JËfŸ f£áiana

vL¤J¡ bfhŸS§fŸ! ïuhtzD¡F vâuhf ïuhk‹ fhyoÆš v¥go ÉÕlz‹ ÉGªjh ndh, mJ nghš ïªj¡ f©Ù®¤ JËfŸ gh®¥

ghÅ‹ moikfshf ïU¡»wh®fŸ. âuhÉl®

fHf« v‹whny gh®¥gh‹ thrid ïU¡f¡

TlhJ. bga® jh‹ âuhÉl K‹nd‰w¡ fHf«.

bga® it¤J¡ bfh©lh®fns jÉu, k‰wgo gh®¥ghÅl¤âš óuzkhf mŒ¡»akh» É£

lh®fŸ. ï‹iw¡F¡ f©Ù®¤ JËfŸ f£áÆ‹

tÊfh£ona gh®¥gh‹ (ïuh#hÍ) jh‹. mªj¡

f£á¡F¥ bghJ¢ brayhsuhf xU gh®¥ghid¤

jh‹ bfh©L tu¥ ngh»wh®fŸ. v§fS¡F¥

gaªJ bfh©L tuyhkh? nt©lhkh? v‹W

ïU¡»wh®fŸ.”

(ÉLjiy 28.09.1959)

“ïªj¡ f©Ù®¤ JËfŸ c§fËl« tªJ

eh§fS« âuhÉl® fHf¤âd® jh‹; K‹nd‰w«

m›tsî jh‹ v‹»wh®fns! v‹d

bfhs¤ö® kÂ

43

K‹nd‰w«? eh‹ gh®¥ghid¢ nr®¡f¡ TlhJ

v‹whš Ú mtid¡ f£áÆš nr®¤J¡

bfh©lhŒ! nj®jš TlhJ v‹W eh‹ T¿dhš Ú r£l rig¡F É»whŒ! ïJ Rjªâu« ïšiy,

#dehaf« ïšiy v‹W eh‹ T¿dhš Ú

ïšiy, ïšiy, ïJ #dehaf« jh‹ v‹W T¿

X£L¡ nf£»whŒ! ïJth K‹nd‰w«!”

ÉLjiy 28.10.1959)

1938-š jÄœehL ÉLjiy g‰¿¥ ngáa bgÇah®, m¥nghJ

ïUªj br‹id khfhz« jÄœehL KGtJ«, bjY§F¥ gFâ 7

kht£l§fŸ, f‹dl¥ gFâ 1 kht£l«, kiyahs¥ gFâ 1 kht£l«

M»at‰iw¡ bfh©ljhF«. ï¥nghija Mªâu, f‹dl, nfus khÃy§fËš ãw gFâfŸ m¥nghJ bfh¢á, âUth§T®, ikN®

mur®fŸ, mŒjuhgh¤ Ã#h« M»nahÇ‹ M£áÆš ïUªjd.

bgÇahU« mJtiu br‹id khfhz« v‹»w muáaš Ãy¥gu¥ãš 1956 tiu ïUªJ tªj bjY§F, kiyahs, f‹dl®fŸ M»nahÇ‹

x¤JiH¥ò fUâ ‘âuhÉl ehL âuhÉlU¡nf’ v‹W kh‰¿aik¤J¡

bfh©oUªjh®.

nkY« bgÇah® âuhÉl ehL v‹W F¿¥ã£lJ jÄœehL, Mªâuh, nfush, f®ehlfh v‹w eh‹F khÃy§fS« nr®ªj gFâia mšy; muáaš myfhd (Political Unit) br‹id khfhz¤ij¤jh‹

v‹»w nghâY«, bgÇahiu¥ bghW¤j tiu gh®¥gd-gÅah eyD¡fhf mik¡f¥g£LŸs muáaš f£lik¥ãÈUªJ jÅahf¥

ãǪj jŤ jÄœehnl mtuJ ïy£áakhf És§»aJ.

1953-š br‹id khfhz¤âÈUªj bjY§F kht£l§fis k£L« jÅahf¥ ãǤJ, et«g® Kjš ehŸ Mªâu khÃy« mik¡f¥

g£lJ. 1956 et«g® Kjš ehËš, f®ehlf«, nfus«, jÄœehL vd bkhÊ tÊ khÃy§fŸ mik¡f¥g£ld. mj‹ ã‹d® nfhÇ¡ifia

“jÄœehL jÄHU¡nf” vd âU¤â mik¤J¡ bfh©lh®.

m¡nfhÇ¡ifia jdJ ïWâ ehŸ tiu cWâahf¥ gu¥ãí« tªjh®.

jŤ jÄœehL nfhÇ¡ifia tÈíW¤â, 1960 M« M©L jÄœehL

Ú§fyhd njr¥gl vÇ¥ò¥ nghuh£l¤ij m¿É¤âUªjh®. jhD«, j‹ mik¥ò« m¥nghuh£l¤âš fyªJ bfhŸtjhf m¥nghJ ‘eh«

jÄH®’ v‹w mik¥ig el¤â tªj Mâ¤jdhU« (‘âd¤jªâ’ ïjœ

cÇikahs®) m¿É¤jh®.

44

bgÇahU¡F vâuhd ‘Kid kG§F«’ thj§fŸ!

m¥nghuh£l¤ij És¡» <nuh£oš elªj xU bghJ¡

T£l¤âš M‰¿a ciu, â.K.f. ÛJ« mt®fsJ âuhÉl ehL

nfhÇ¡if g‰¿a Ék®rdkhf k£Lk‹¿, ï‹W ‘âuhÉl®’ v‹gJ

F¿¤j vªj òÇjYÄ‹¿ Fj®¡f« ngᤠâÇ»w áy ’âO®’ jÄœ¤

njáa®fS¡F« bgÇahÇ‹ Ãiy¥gh£il¤ bjËth¡F«

x‹whF«.

‘âuhÉl®’ v‹w brhšiy k£L« it¤J¡ bfh©L bjY§f®, f‹dl®, kiyahËfŸ Mâ¡f¤ij, jÄœeh£oš c©lh¡»

it¤âU¥gjhf¡ TW« ‘öa’ jÄœ njáa®fS¡F« És¡fkhf mikí«. m¥go v‹d jh‹ TW»wh® bgÇah®? gh®¥ngh«.

“K‹ò âuhÉl ehL nf£lh®. ï¥nghJ mij É£L É£lh®.

jÄœehL nf£»wh®” v‹W áy® brhšYth®fŸ. ïJ

bgU«ghY« FW«ò¡fhf¡ nf£f¥gL»w nfŸÉahF«.”

“jÄœehL v‹gJ« âuhÉl ehL jh‹. K‹ò bjY§f‹, kiyahË, f‹doa‹ všyh« e«Kl‹ nr®ªJ ïUªjh‹.

mt®fŸ všnyhU« x¥ò¡ bfhŸS«go ‘âuhÉl ehL’ v‹W

brh‹ndh«. ï¥nghJ mtdt‹ ãǪJ mtdt‹ jŤ jÅ

khÃy« bg‰W ïU¡»‹wh‹. ‘jÄœehL’ v‹W brhšY«go ï¥nghJ jÄHf« ïU¡»wJ. Mfnt ‘jÄœehL’ v‹W

brhšY»nwh«.”

“ï¥nghJ âuhÉl ehLfshd eh‹F ehLfS« nr®ªJ jh‹

Mf nt©Lbk‹whš mt®fS¡F¥ ãÇa nt©L« v‹w cz®¢á c©lh? V‰g£oU¡»wjh? v‹gJ xUòw« ïU¡

f£L«. m¥gona âuhÉl ehL ãǪjhš ek¡bf‹d ïyhg«?”

“ï‹W v¥go jÄœehL gh®Èbk©oš k‰w 14 ehLfS¡F«

moikahf ïU¡»wnjh, mnj nghš, ehis k‰w 3 ehL

fS¡F« moikahf¤jh‹ ïU¡f nt©o tU«.”

“jÄœehL 3 nfho #d¤ bjhif; kiyahË x‹nw fhš nfho; f‹doa‹ 2 nfho; Mªâuh¡fhu‹ _‹wiu¡ nfho. ït®fŸ

x‹W nr®ªjhš v‹d Ãiy? k‰wt®fŸ Mnw K¡fhš nfho, jÄH‹ _‹W nfho. eh« k‰wt®fS¡F ikdhÇ£oahf¤ jhnd ïU¥ngh«?”

“mt®fŸ _‹W ngU« nr®ªJ gh®Èbk©¤ bk«g®fŸ 87 ng®.

bfhs¤ö® kÂ

45

e« jÄœeh£L¡F 41 ng® jh‹. mnj khâÇ r£lrig bk«g®fŸ

mt®fŸ _‹W ngU« nr®ªjhš Rkh® 600 ng®fŸ. ek¡F 207

ng® jh‹.”

“k‰wgo, flîŸ, kj, rh°âu, ïÊî xÊ¥ò cz®¢ánah, ïªâia v⮡F« cz®¢ánah, mªj (Mªâu«, nfus«, f‹dl«) eh£L¡fhu®fS¡F¡ »ilahJ. m¥òw« vj‰fhf xnu ïuh{Ía« (ehL)? vj‰fhf¡ T£L ntQ«?”

“Mfnt jh‹, R«kh âuhÉl ehL v‹W brhšYtJ e«Kila fhÇa¤ij¡ bfL¡f¤ jh‹ ga‹gLnk jÉu, ntW vj‰F«

ga‹glhJ v‹gij m¿a nt©L«. “ - 22.05.1960 <nuhL

brh‰bghÊî. (ÉLjiy 24.05.1960) mnj rka¤âš “X£L¡fhund ! cz®ªJ gh® !” v‹w jiy¥ãš X® m¿¡ifia¥ bgÇah® vGJ»wh®. mâš, “ehL ãÇa nt©oaJ

jh‹; mij eh§fŸ x¥ò¡ bfhŸ»nwh«; mj‰fhf¤jh‹ r£lrig¡F¥

nghf nt©Lbkd ÉU«ò»nwh« v‹W brhšY»w r£lrig

‘r®tnuhf ÃthuÂ’(mid¤J nehŒfisí« Ô®¡F«

kUªJ)¡fhu®fis¥ gh®¤J tz¡f¤Jl‹ bjÇɤJ¡ bfhŸtjhtJ”

v‹W bjhl§», “Ú r¤âa« brŒJ V‰W¡ bfh©LŸs muáaš r£l¥go r£lk‹w«, ehlhSk‹w¤âš ãÇÉidia¥ g‰¿¥ ngr Koíkh? x£Lbkh¤j jÄœehnl MjǤjhY« ehlhSk‹w¤âš ïj‰fhd Ô®khd¤ij Ãiwnt‰w nghâa gy« c©lh?” v‹bwšyh«

nfŸÉ vG¥ãÉ£L “ehL ãÇÉidÆš mtruK« m¡fiwí«

c§fS¡F ïU¡Fkhdhš c§fŸ ‘ïy£áaK« _¢R«’ mJnt jh‹

v‹whš v‹d brŒa nt©L«! r¤âa¥ ãukhzK«, rghehaf®

jaÉdhš r©l¥ ãur©lK« brŒJÉ£lhš nghJkh? ehL ãǪJ

ÉLkh?” v‹gJ ngh‹w »L¡F¥ ão nfŸÉfis¤ bjhl®¢áahf vG¥ã â.K.f.it¤ jh¡» tªj fhy« jh‹ 1961.

mJ k£Lkšy. bgÇah® giwa® ïd¥ bg©fŸ #h¡bf¤

nghLtij¡ Tl ÉU«gÉšiy v‹W fiyP® fUzhÃâ jdJ

‘KubrhÈ bgh§fš kyÇš’ fh®£^‹ ngh£L gÊ Rk¤J« msî¡F¥

nghdh®.

ïj‰fhd gâiy, bgÇah® â.K.f. Ãfœ¢á x‹¿nyna, ã‹ehËš T¿dh® v‹gJ jÅ¢ brŒâ. ( ïij¥ bg£o brŒâÆš fhzyh« )

46

bgÇahU¡F vâuhd ‘Kid kG§F«’ thj§fŸ!

ïit jh« 1961 M« M©oš ÃyÉ tªj muáaš NHš; â.f.–

â.K.f. cwî (gifik)¢ NHš.

m©zh bghJ thœ¡if¡F tªjJ v¥nghJ?

br§Fªj® 12MtJ khehL«, br§Fªj® 2MtJ thÈg®

khehL« 1934 nk khj« 20, 21 M« ehŸfËš âU¥óÇš elªjd.

ïu©lh« ehŸ kheh£oš bgÇah® ’rkj®k«’ v‹w jiy¥ãš ciuah‰¿dh®. m¥nghJ elªjJ jh‹ m©zh-bgÇah® M»nahÇ‹

Kjš rªâ¥ò.

“vd¡F bgÇahnuhL bjhl®ò V‰g£lJ 1934 M« M©oš jh‹. m¥nghJ eh‹ ã.V (Md®°) nj®î vGâÆUªnj‹. nj®î Koî bjÇahj neu« mJ. m¥nghJ nfhit¡F mL¤j âU¥óÇš xU thÈg® khehL elªjJ. m§nf jh‹ ehD« bgÇahU«

Kj‹KjÈš rªâ¤J¡ bfh©nlh«. mt® ÛJ vd¡F¥ g‰W« ghrK«

V‰g£ld. mtUila Ó®âU¤j¡ fU¤JfŸ vd¡F¥ ão¤jd.

bgÇah® v‹id¥ gh®¤J ‘v‹d brŒ»whŒ?’ v‹W nf£lh®.

‘go¡»nw‹, gߣir vGâÆU¡»nw‹’ v‹nw‹. ’c¤ânahf«

gh®¡f¥ ngh»whah?’ v‹W nf£lh®. ‘ïšiy, c¤ânahf« gh®¡f ÉU¥g« ïšiy. bghJ thœÉš <Lgl ÉU¥g«’ v‹W

gâyˤnj‹. m‹W Kjš mt® v‹ jiyt® Mdh®. eh‹ mtU¡F

Råfhu¥ ò¤âu‹ M»É£nl‹” v‹»wh® m©zh.

Mdhš m©zhÉ‹ ng¢RfËš ïUªJ« vG¤JfËš ïUªJ«, m©zhÉ‹ ts®¥ò kfdhd gÇks« bjhF¤j ‘ngu¿P®

m©zhÉ‹ j‹tuyh‰¿‹’go, m©zh, br‹id nfhɪj eha¡f®

ca®Ãiy¥ gŸËÆš Xuh©L fhy« ntiy gh®¤j ãwnf bghJ

thœÉš ïw§»dh®. mtuJ bghJ thœî nj®jnyhLjh‹

bjhl§»aJ. “1935M« M©oš eh‹ br‹id efurig m§f¤âd®

nj®jY¡F ËW njh‰nw‹” vd m©zhnt F¿¥ã£LŸsh®. nkY«

“eh§fŸ mªj¡ »Hik ïjiH¤ (etíf«) bjhl§»a neu« fh§»u°

f£á nj®jÈš khbgU« bt‰¿ bg‰W åu cyh tªJ bfh©oUªj neu«. eh§fŸ nr®ªâUªj Úâ¡ f£ánah ãiH¤âU¡»wjh ïšiyah v‹W Iíw¤j¡f Ãiy¡F M£g£L j¤jˤj neu«” v‹W«

F¿¥ã£LŸsh®. Mf, mt® Jt§»a bghJ thœî v‹gJ f£á muáaš thœî! nj®jÈš ngh£oÆL« bghJ thœî jh‹. Mf, mtuJ bghJ thœî bjhl¡f« RakÇahij ïa¡f¤âÈUªJ mšy, Úâ¡f£áÆÈUªJ jh‹.

bfhs¤ö® kÂ

47

Úâ¡f£áÆ‹ Vlhd ‘ÉLjiy’ bgÇah® bghW¥ò¡F

Él¥g£L, mJ âdrÇ M¡f¥g£L br‹idÆÈUªJ <nuh£L¡F

kh‰w¥g£lJ. mªj rka¤âš jh‹ – 1937-ïš ‘ÉLjiy’Æš gÂah‰w m©zh <nuhL nghŒ¢ nr®ªjh®. ‘FomuR’« m§F elªJ

tªjJ. mj‰F« Jiz Ëwh® m©zh. m¥go¤jh‹ bjhl§»aJ

bgÇah® – m©zh beU¡f«.

‘Kid kG§F«’ Mjhu§fŸ!

‘jÄœehL jÄHU¡nf’ v‹w Ô®khd¤ij K‹ bkhʪjnj kiwkiymofŸ v‹W«, bgÇah® ã‹ bjhl®ªjh® v‹W« ehty®

beLŠbrÊa‹ vGâa ‘â.K.f.’ v‹w üÈÈUªJ njhH®

bg.kÂaur‹ Mjhu« fh£L»wh®. ïJ, âuhÉl® fHf¤J¡F«

â.K.f.î¡F« ïilna ‘Ku©ghLfŸ’ Ãiwªj fhyf£l¤âš vGj¥g£l üš. ïJ F¿¤J nkY« áy tuyh‰W¤ jftšfis¥

gh®¥ngh«:

1956-ÈUªJ 1960 tiu ehty® ïuh.beLŠ brÊa‹ â.K.f.É‹

bghJ¢ brayhsuhf ïUªjh®. 1961ï‹ bjhl¡f« â.K.f.Éš <.bt.».

r«g¤, fiyP® fUzhÃâ M»nahÇilna bjhl§»a curš c¢r¤ij milªj fhy f£l«. bghJ¢ brayhsuhf tu v©ÂÆUªj fiyP® tu¡ TlhJ v‹gj‰fhf¥ gjÉÆš ïU¥gt®fŸ (m¥nghJ

fiyP® r£lk‹w cW¥ãd®) bghJ¢ brayhsuhf¡ TlhJ v‹w Ô®khd¤ij¤ Ô®khd¡ FG jiytuhf ïUªj <.bt.».r«g¤ bfh©L

tªjh® (m¥nghJ <.bt.».r«g¤ ehlhSk‹w cW¥ãd®).

vdnt r«g¤ kâaHfid ÃW¤j, fiyP® á.ã.á‰wuir ÃW¤j Koî brŒjd®. FH¥g« nt©lhbkd m©zhnt (mtU« r£l k‹w cW¥ãd® jh‹) Éâfis¤ js®¤â bghJ¢ brayhs® Mdh®.

ïªj cŸf£á¥ órš bjhl§»ÆUªj fhy f£l¤âš, â.K.f.

bjhl§f¥g£lnghJ â.K.f.î¡F¥ nghŒ, nghd ntf¤âš Û©L«

bgÇahÇl« tªJÉ£l òu£á¡ fÉP® ghuâjhr‹ 15.03.1960ïš jdJ

‘FÆš’ ïjÊš Ñœ¡f©lthW vGâdh®.

“bgÇah® fHf¤J¡F nr®¤J it¤j bgUªbjhifna, mtiu¢

R‰¿¡ bfh©oUªjt®fŸ všyh« mij RU£o¡ bfh©L Xl áªâ¡f it¡»wJ” v‹bwšyh« vGâÉ£L “ï‹W bgÇahÇ‹ Ãiyia neh¡Fnth® f©Ù® ÉLth® v‹gâš mŒaÄšiy. FUrhÄ

48

bgÇahU¡F vâuhd ‘Kid kG§F«’ thj§fŸ!

(F¤öá), bghJ¢ brayhs®, ÉLjiy¡F MáÇa®. mt® mªj ïu©L

Míj§fisí« it¤J¡ bfh©L brŒí« ntiy v‹d bjÇíkh?

m©zh¤Jiu ntiy brŒ»wh®. »is¡ fHf§fŸ všyht‰¿Y«

ãÇÉidia V‰gL¤âÉ£lh® fhÈ¥ gr§fis všyh« ifÆš ão¤J¡ bfh©L ïÊbrašfŸ mid¤ijí« brŒJ tU»wh®. ïªj ÃiyÆš r«g¤ mt®fŸ, ‘f©Ù®¤ JË¡ f£á’ia cj¿¤ jŸË

É£L¤ âuhÉl® fHf¤ij¢ nr®ªJ mij¡ fh¥gh‰¿¤ ju nt©L«”

v‹W vGâdh®.

1961 bjhl§»a rka«, r«g¤ij kiwKfkhf¤ jh¡», ‘âuhÉl ehL’ ïjÊš ‘všnyhU« ïªeh£L k‹d®’ v‹w bjhl® x‹iw vGâdh® m©zh. mâš ‘òayh®’ v‹bwhU fijkhªj‹. mJ

r«g¤ij¡ F¿¤jnj.

mj‰F vâ®Éidahf ‘m©zhÉ‹ k‹d®’ v‹w jiy¥ãš r«g£, f©zjhrÅ‹ ‘bj‹wš’ V£oš bjhl® vGj¤

bjhl§»ÆUªjh®. mJ, bra‰FGÉš r«g¤J«, f©zjhrD«

jh¡f¥gL« Ãiyia cUth¡»aJ. r«g¤ kWehŸ jdJ Éyfš foj¤ij¡ bfhL¤JÉ£lh®. r«g¤â‹ mit¤jiyt® gjÉ¡F

ehty® ïuh.beLŠbrÊa‹ nj®ªbjL¡f¥g£lh®.

mj‰F K‹djhfnt, 1961 #dtÇ 31M« ehË£l ‘FÆš’

V£oš òu£á¡ fÉP® Û©L« xU jiya§f¤ij vGâdh®. mâš,

“âU. r«g¤J â.K.f.it É£L tªJ ÉlÉšiy; Mdhš, mt®

â.K.f.Éš ïU¡»wh® v‹W« brhšÈÉl KoahJ. â.K.f.Éš cŸs bghšyhjt®fŸ v§FKŸs bghšyhjt®fŸ nghš mšy®.

filªbjL¤j bghšyhjt®fŸ. jh« bfh©oUªj ešy bfhŸiffis mt®fŸ jiyÑHhf kh‰¿¡ bfh©lt®fŸ. jÄHÇ‹ jhÈ

mW¥gijna neh¡fkhf¡ bfh©l M¢rhÇÆl« (ïuh#hÍ) T£L

nruî« x¥ã É£lh®fŸ. mªj â.K.f. gr§fŸ vâ®tu¡ f©lhš Ko¢Rkh¿¥ gr§fŸ vâ®tªjJ nghš njh‹W»‹wJ vd¡F!” v‹W

vGâdh®.

ïWâÆš, 19.04.1961 m‹W r«g¤ ‘jÄœ¤ njáa¡ f£á’ v‹w òâa f£áia m¿É¤J É£lh®. jÅ¡f£á bjhl§»a r«g¤

bgÇahiu neÇš rªâ¤jh®. “ï›tsî fhy« fʤjhtJ v‹ kfD¡F

v‹ ò¤â tªjnj v‹W v©Â k»œ»nw‹” v‹wh® bgÇah®.

m¥nghJjh‹ r«g¤ t»¤J tªj mit¤ jiyt® gjÉ¡F¤

bfhs¤ö® kÂ

49

nj®ªbjL¡f¥g£oUªj ïuh. beLŠbrÊa‹ bgÇahÇ‹ T‰W¡F¥

gâyoahf “m‹W âuhÉl® fHf« ãÇtj‰F¤ jªij fhuzkhf ïUªjh®. ï‹W âuhÉl K‹nd‰w¡ fHf« ãÇtj‰F¤ jika‹

fhuzkhf ïU¡»wh®” v‹W F¿¥ã£lh®. ïJ jh‹ 1961‹ bjhl¡f¡

fhyh©oš ÃyÉ tªj jÄHf muáaš NHš; â.f.- â.K.f. cwî¢

NHš.

ï¥go¥g£l muáaš NHš ÃyÉa 1961 #]iyÆš ehty®.

ïuh. beLŠbrÊa‹ vGâ btËÆ£l üšjh‹ njhH® kÂaur‹

F¿¥ãL« ‘â.K.f.’ v‹w üš. ïªj gifik¢ NHš ‘jÄœehL

jÄHU¡nf’ v‹w KH¡f¤ij KjÈš vG¥ãaJ bgÇah® jh‹

v‹gij¡Tl ehty®. ïuh.beLŠbrÊa‹ V‰W¡ bfhŸs Koahkš brŒâU¡Fnkh? ehk¿nah«.

v¥goÆU¥ãD« ehty®. ïuh.beLŠbrÊaÅ‹ T‰iw Û©L« xU Kiw gh®¥ngh«.

“1938 M« M©L nk â§fËš br‹id fl‰fiuÆš T£l¥bg‰w khbgU« ïªâ v⮥ò¥ bghJ¡T£l¤âš “jÄœehL

jÄH®¡nf Mf nt©L«” v‹w Ô®khd¤ij K‹bkhʪjt®

nguháÇa® kiwkiy mofŸ Mth®fŸ. mjid tÊbkhʪJ

ngáat®fŸ bgÇah® ïuhkrhÄ, r.nrhkRªju ghuâah® M»nah®fŸ

Mth®fŸ” v‹gnj Kj‰gFâ.

KjÈš xU kheh£oš K‹bkhÊa¥gL« Ô®khd§fŸ, K‹bkhʪJ ngáatuhš jh‹ bfh©L tu¥g£lJ v‹gJ v›tsî c©ik v‹gJ khehL el¤âa mDgt« cŸs midtU¡F«

e‹F bjÇí«. K‹djhfnt tiua¥g£L jah® ÃiyÆš ïU¡F«

Ô®khd tÇfis xUt® thá¥gh®. mJnt K‹bkhʪjh® v‹W

Tw¥gL«. eh« fUâ¥gh®¡f nt©oat‰¿š ïJî« x‹W.

mL¤jjhf ehty®. ïuh.beLŠbrÊa‹ gâÉ£LŸsthwhd br‹id fl‰fiuÆš 1938 nk â§fËš VnjD« T£l«

T£l¥g£ljh v‹gij MŒnth«. âU¢á ciwôÇš 01.08.1938 m‹W

òw¥g£L 42 eh£fŸ ïªâ v⮥ò És¡f§fisí«, nghuh£l Mjuití« âu£oathW tªj ïªâ v⮥ò¥ ãu¢rhu¥ gil tunt‰ò¡ T£l« 11.09.1938 m‹W jh‹ eilbg‰wJ. m¡T£l¤âš jh‹ “jÄœehL jÄHU¡nf” v‹w KH¡f« Kj‹Kjyhf vG¥g¥g£ljhf gšntW tuyh‰W gâîfŸ TW»‹wd.

50

bgÇahU¡F vâuhd ‘Kid kG§F«’ thj§fŸ!

Mdhš ehty® ïuh.beLŠbrÊa‹ 1938 nk â§fŸ v‹»wh®.

ek¡F¡ »il¤JŸs juîfË‹go, 26.06.1938 m‹W fh‹gfö®

fÈòšyh jiyikÆš 50,000 ng®fŸ Toa ïªâ v⮥ò¡ T£l«

elªJŸsJ. mâš bgÇah®, m©zh, ».M.bg. ÉRtehj«, nf.v«.

ghyR¥ãukÂa« M»a ehšt® k£L« ngáíŸsd®. mL¤jjhf 31.07.1938 m‹W br‹id fl‰fiuÆš 60,000 ng® Toa ïªâ v⮥ò¡

T£l« r®. ã.o.uhr‹ jiyikÆš elªJŸsJ. mâš v‹.É. eluhr‹, lh¡l® jUkh«ghŸ, kiw.âUehî¡fuR KjÈnah® ciuah‰¿íŸsd®.

Mdhš, ïuh. beLŠbrÊa‹ üÈš cŸsJ nghš 1938 nk khj« vªj ïªâ v⮥ò¡ T£lK« br‹id fl‰fiuÆš eilbgw Éšiy. Mdhš 28.05.1938 m‹W âU¢áÆš ïªâ v⮥ò thÇa§fË‹ kªâuhnyhrid¡ T£l« v‹gjhf xU T£l« ehty®

nrhkRªju ghuâah® jiyikÆš ToíŸsJ. mâšjh‹ br‹id khÃy ïªâ v⮥ò thÇa« (The Anti-Hindi High Command) mik¡f¥

g£lJ. mâY« jŤ jÄœehL Ô®khd« vJî« Ãiwnt‰w¥

g£ljhf¤ bjÇaÉšiy.

Mdhš njhH® kÂaur‹ bgU« c‰rhf¤Jl‹

F¿¥ã£oU¥gJ ngh‹wbjhU brh‰bghÊî«, Ô®khdK« ntW áy T£l§fËš ngr¥g£LŸsd.

1937 m¡nlhgÇš br‹id bghJ¡ T£lbkh‹¿š ngáa nrhkRªju ghuâah® “ jÄœ¥ g©gh£il¡ fh¥gj‰fhf¤ jÄœ khÃy«

mik¡f¥gl nt©L« “ v‹W« ïªâ v⮥ò¥ nghuh£l fhy« jh‹

ïj‰F cfªj jUz« v‹W« ngáíŸsh®.

mJ nghynt 12.10.1937 ïš âUbešntÈ jÄœ¥ ghJfh¥ò¢

r§f¤â‹ rh®ãš jÄH¿P® v«.v°.ó®zȧf« ãŸis jiyikÆš nrhkRªju ghuâahU«, m©zhî« ciuah‰¿a bghJ¡ T£l¤âš

“jÄœ khÃy« mik¡f¥gl nt©L«” v‹W« Ô®khd«

Ãiwnt‰w¥g£LŸsJ. ( âdk 18.10.1937 / 17.10.1996 ) 12.11.1937 m‹W âUitahW brªjÄœ¡ fšÿÇ rh®ãš ckhknfRtu« ãŸis jiyikÆš eilbg‰w ïªâ v⮥ò¡

T£l¤âš ngáa nrhkRªju ghuâah® “Mªâu khfhz¤ij¡

fh§»urh® ãǤJÉl¤ Ô®khŤâU¥gJ nghš jÄœ khfhz¤ijí«

ãǤJÉl Ô®khd¤ij¡ bfh©L tUtJ mtáabk‹W”

t‰òW¤âdh®. (FomuR 21.11.1937)

bfhs¤ö® kÂ

51

Mdhš ïitbašyh« jÄœ ngR« kht£l§fis¥ ãǤJ

jÅ khÃy« mik¡f nt©L« v‹gij tÈíW¤jnta‹¿, jŤ

jÄœehL nfhUtd mšy.

njhH® kÂaur‹ beLŠbrÊaÅ‹ vªj üiy¥ bgÇahÇ‹

muáaš bgUikfis¡ Fiw¤âl nt©L« v‹w M®t« bgh§f -

‘â.K.f.’ v‹w üÈš 10, 11M« g¡f§fËÈUªJ vªj g¤âfis vL¤J¡ fh£odhnuh, mj‰F Kªija g¤â Vndh njhH® kÂaur‹

f©Q¡F¥ glhkš kiwªJ nghŒÉ£lJ. m¥g¤â ã‹tUkhW:-

“jÄœehL jÄH®¡nf Mf nt©L« v‹w v©z« ï¥bghGJ

jh‹ òâjhf¤ njh‹¿ÆU¡»wJ v‹W ahU« v©z nt©lh«.

mªj¡ fU¤J¡F 1938M« M©oš Kj‹ Kjyhf ɤâ£lt®fŸ

âuhÉl K‹nd‰w¡ fHf¤â‹ K‹ida gu«giuÆd® Mt®.

jÄœehL jÅ ehlhf¥ ãÇa nt©L« v‹w fU¤J tY¥bg‰W

ts®ªJ áy M©LfËš, mDgt m¿É‹ Éisthfî«, ts®¢áÆ‹ m¿F¿ahfî« “âuhÉlehL âuhÉlU¡nf” v‹w fU¤jhf kh¿‰W. “jÄœehL jÄH®¡nf” v‹w fU¤ij cŸsl¡»¡

bfh©L ts®ªj fU¤J jh‹ “âuhÉl ehL âuhÉlU¡nf” v‹gJ.

ïJ jh‹ kÂaur‹ fhz¤ jt¿a / vL¤J¡fh£l¤ jt¿a K‹

g¤âahF«. mâš F¿¥ã£LŸsgo “jÄœehL jÄH®¡nf” v‹gj‰F

ɤâ£l â.K.f.É‹ K‹ida gu«giuÆd® ah®? fh§»uR¡fhuuhd nrhkRªju ghuâahuh? mšyJ irt¥gHkhd kiwkiy mofsh?

ïUtU« m‹W; bgÇah®jh‹ v‹gJ muáaÈ‹ mÇ¢Rto m¿ªj vt® xUtU¡F« òy¥gLnk? kÂaurD¡F k£L« V‹

òy¥glÉšiy? Éilia v§fËl« brhšy nt©oa âšiy; Ú§fŸ òǪJ bfh©lhš mJnt nghJ«.

mnjhL, K‹ida gu«giuÆd® v‹W vGâa beLŠbrÊadhš, bgÇah® v‹W vGjKoahkš nghdj‰fhd fhuz¤ijí« ïjDl‹ nr®¤J nahá¤J¥ ghU§fŸ.

Kjyhtjhf, ehty® beLŠbrÊa‹ mt®fË‹ ‘â.K.f.’ v‹w üš ÃidîfËÈUªnj vGj¥g£oU¡f nt©L«. vdnt jh‹, 1938

br¥l«g® 11M« ehs‹W eilbg‰w ïªâ v⮥ò tÊeil ãu¢rhu¥

gilia tunt‰W, br‹id fl‰fiuÆš eilbg‰w tunt‰ò ÃfœÉ‹ khjnk 1938 nk vd kh‰¿¥ gâa¥g£LŸsJ. ïu©lhtjhf, m›thnw MÆD« njhH® kÂaur‹ nk‰nfhŸ fh£L« g¤âfS¡F

52

bgÇahU¡F vâuhd ‘Kid kG§F«’ thj§fŸ!

Kªâajhf cŸs g¤âÆš ‘jÄœehL jÄHU¡nf’ v‹w KH¡f«

Kj‹Kjyhf â.K.f.É‹ K‹ida gu«giuÆduhš K‹it¡f¥g£lJ v‹W«, ã‹d® m«KH¡f« ‘âuhÉlehL

âuhÉlU¡nf’ v‹W kh‰¿aik¡f¥g£lJ v‹W« T¿ÆU¥gâš, K‹ida gu«giuÆd® v‹gJ bgÇahiu¡ F¿¥gnj v‹gij vt®

xUtU« vËâš cŒ¤Jzu Koí«. m¡fhy¡f£l¤âš bgÇahU¡F« â.K.f.î¡F« ïilna ïUªj fLikahd KWfš Ãiyna, beLŠbrÊadhš neuoahf ‘bgÇah®’ v‹W F¿¥ãl Koahkš ‘K‹ida gu«giuÆd®’ v‹W R‰¿ tis¤J Tw¢

brŒâU¡f nt©L«. ïit xUòw« ïU¡f, ehty® beLŠbrÊa‹

vGâaJ ïªj xU üš k£Lnk mšy.

1996M« M©oš ‘âuhÉl ïa¡f tuyhW’ (Kjš bjhFâ) v‹w üÈidí«, 2000M« M©oš ‘thœÉš eh‹ f©lJ«

nf£lJ«’ v‹w ïa¡f tuyhW bjhl®ghd ïUüšfis vGâíŸsh®. ‘âuhÉl ïa¡f tuyhW’ v‹w üÈ‹ ïUgjh« g¡f¤âš

“1938-ïš, ïªâ v⮥ò¥ gil, âU.nf.É.mHf®rhÄ mt®fis¥

gil¤ jiytuhf¡ bfh©L, âU¢áÆÈUªJ òw¥g£L br‹id tªJ

nr®ªjnghJ, mjid tunt‰gj‰fhf¡ T£l¥g£oUªj T£l¤âš ehD« gh®itahsdhf¡ fyªJ bfhŸtâš bgUÄj§ bfh©nl‹”

v‹W F¿¥ã£LŸsh®. mnj üÈ‹ 707, 708 M»a g¡f§fËš

“gilÆd® 1938 Mf°L 1 M« ehŸ òw¥g£L 234 C®fË‹ tÊna tªJ, 87 bghJ¡T£l§fis el¤â, 43 eh£fS¡F¥ ãwF, 1938

br¥l«g® 11 M« ehs‹W br‹id¡F tªJ nr®ªjd®. m¥nghJ

fšÿÇ khztdhf ïUªj eh‹, jÄH® bgU«gil ïWâ¡ T£lkhf nfhl«gh¡f¤âÈUªJ òw¥g£L¡ fl‰fiuia neh¡»¢

bršY«nghJ, mjDl‹ ïiz¤J¡ bfh©L ïªâ v⮥ò KH¡f§fis KH§»¡ bfh©nl br‹nw‹. br‹id¡F tªjilªj jÄH® bgU«gilÆdiu tunt‰f, âUtšÈ¡nf fl‰fiuÆš nguháÇa® kiwkiy mofsh® jiyikÆš khbgU« bghJ¡

T£l« x‹W T£l¥g£lJ. mªj T£l¤âš bgÇah® ïuhkrhÄ, ngu¿P® m©zh, ehty® nrhkRªju ghuâah®, r®.ã.o. ïuhr‹, jt¤âU r©Kfhdªjh mofsh®, âUkâ Ûdh«ghŸ átuhR, lãŸô.ã.V. brsªju gh©oa‹, gut°J ïuh#nfhghyh¢rhÇah®, g£L¡nfh£il nf.É. mHf®rhÄ M»nah® ÉÇîiufŸ

M‰¿dh®fŸ. mªj¡ T£l¤âš ïWâtiu ïUªJ brh‰bghÊîfis¡

nf£L k»G« thŒ¥ãid eh‹ bg‰nw‹” v‹W F¿¥ã£LŸsh®.

bfhs¤ö® kÂ

53

mj‹go KGikahf¡ nf£F« thŒ¥ãš elªjJ v‹d v‹gJ

mªüÈš v§F« fhnzh«.

Mdhš, mjid¤ bjhl®ªJ beLŠbrÊa‹ vGâ 2000M«

M©L btËahd “thœÉš eh‹ f©lJ« nf£lJ«” v‹w üÈ‹

46M« g¡f¤âš gâa¥g£LŸs brŒâ - mt® KGikahf¡

nf£lâš “jÄœehL jÄHU¡nf” v‹w KH¡f« Kj‹KjÈš ahuhš vG¥g¥g£lJ v‹gj‰F ehty® beLŠbrÊaÅ‹ rh£áank ek¡F

mG¤jkhf¡ TW»wJ. “br‹id fl‰fiuÆš ïªâ v⮥ò¥

bgU«gil¡F¢ áw¥ghd tunt‰ò mË¡f¥g£lJ. mªj¡

T£l¤âš eh‹ khztdhf¡ fyªJ bfh©nl‹. bgÇah® mt®fŸ

ïy£r¡fz¡fhd k¡fŸ k¤âÆš åuKH¡fÄ£lh®. mªj¡ T£l¤âš ngáa bgÇah®, ïªâa muáaš mik¥ãš jÄH® ey« jÅahf¥

ghJfh¡f¥gl cWâ VJ« ïšiy v‹W«, vª ehS« gh®¥gdU«

tleh£lhU« k£L« jh‹ Mâ¡f« brY¤â tUt® v‹W«, mj‰fhd gÇfhu« jÄœeh£o‹ M£á jÄH® if¡F tUtJ jh‹ v‹W« T¿

“jÄœehL jÄH®¡nf” v‹w bfhŸif KH¡f¤ij Kj‹Kjyhf m¿Kf¥gL¤âdh®” v‹W bjËîgl¡ T¿íŸsh®.

ïJtiu Tw¥g£lit mid¤J« eh« vL¤J¡ bfh©l bghUS¡F ï‹¿aikahjit mšybtÅD« njhH® kÂaur‹

beLŠbrÊaÅ‹ ‘â.K.f.’ v‹w üÈÈUªJ nk‰nfhŸ fh£oa fhuz¤jhnyna ehK« És¡f¤J¡fhf ï›tsî« vGj neÇ£lJ.

jÄH¿P®fŸ T¿a ã‹ jh‹ bgÇah® jŤ jÄœehL F¿¤J¥

ngádh® v‹D« njhH® kÂaurÅ‹ T‰W F¿¤J¥ gh®¥ngh«.

bgÇahU¡F v¥nghâUªJ eh« ntwhdt®fŸ, tleh£lh®

ntwhdt®fŸ; m‹Åa®fŸ v‹w v©z« ïUªJ tªJŸsJ

v‹gij m¿a 1929-ïš ïUªJ juîfŸ cŸsd. mit jh« vit?

KjyhtJ juî ‘FomuR’ V£oš 12.05.1929 m‹W btËtªJŸs

“kiyahsK« khsÉahî«” jiya§f¤âš cŸsJ. m¥go v‹d jh‹ cŸsJ v‹W gh®¥nghnk. “bj‹dh£L¥ gh®¥gd®fŸ

muáaÈyhtJ, kj ïaÈyhtJ, rKjha ïaÈyhtJ j§fŸ

òu£L¡fŸ všyh« btËahŒ ÉLtj‹ _y« bryth»É£lhš tleh£oÈUªJ ahuhtJ xUtiu¡ bfh©L tªJ ã¤jyh£l¥

ãu¢rhu« brŒtJ tH¡f«. mJ kh¤âukšyhkš jh§fshf jŤJ

btËÆš òw¥g£L ãu¢rhu« brŒa Koahj g£r¤âY«

54

bgÇahU¡F vâuhd ‘Kid kG§F«’ thj§fŸ!

btËeh£oÈUªJ ahiuahtJ ão¤J tªJ mt®fŸ kâ¥ã‹

kiwÉš nkil nkny¿¥ ngr ïl« r«ghâ¤J¡ bfhŸtJ tH¡f«”

v‹»wh®.

m›thW btËeh£oÈUªJ miH¤J tu¥g£lt®fis mnj jiya§f¤âš g£oaÈL»wh® bgÇah®. “mjhtJ br‹w tUõ¤â‰F

K‹ âU.fhªâia¡ T£o¡ bfh©L tªJ…mt® rhaK«

btS¤J..................” ãwF, “âU.g#h{ (#k‹yhš g#h{ v‹D« ït®

mid¤âªâa fh§»u° f£áÆ‹ bghUshsuhf ïUªjt®. g#h{

FGk¤â‹ ÃWîe®) mt®fis¤ jUɤJ mt®fSl‹ âǪjâš cŸs nah¡»aijí« nghŒ…..........................” “ïªj tUõ¤â‰F âU.

g©o¤ khsÉah mt®fis¤ jUɤJ......................”

Mf, ïªj¤ jiya§f¤âš bgÇah® ah® ahiu btËeh£od®

v‹»wh®. F#huh¤âš ãwªj fhªâ; ïuh#°jhÅš ãwªj kh®thÇ

g#h{; c¤âu ãunjr¤âš ãwªj g©oj kj‹nkhf‹ khsÉah M»nahiu¤ jh‹. 1929-ïš bgÇah® gh®itÆš F#uh¤J«, ïuh#°jhdK«, c¤âu ãunjrK« btËehLfŸ.

mL¤jJ, 25.08.1929-ïš FomuR V£oš “RakÇahij ïa¡f«” v‹w jiy¥ãš vGâa jiya§f«. RakÇahij ïa¡f¤â‹ å¢rhd brašghLfËš m⮪J nghd kjthâfŸ

t®zháuk khehLfŸ, irt khehLfŸ el¤âí«, njáa nkilfËY«, rka khehLfËY« RakÇahij ïa¡f« kj¤ij¥ ghœ g©Â

tU»wJ; mij xÊ¡f nt©L« v‹W TÉ¥ gh®¤jh®fŸ

v‹bwšyh« vGâa ã‹ bgÇah® Ñœ¡f©lthW bjhl®»wh®.

“ï›tsî« nghjhkš btËehLfËÈUªJ, âUths®fŸ fhªâ, khsÉah, _Šnr M»at®fis¡ bfh©L tªJ ïj‰F (RakÇahij ïa¡f¤â‰F) vâÇilahf ãu¢rhu« brŒJ« gh®¤jh®fŸ” v‹W

F¿¥ã£LŸsh®. Mf, Kªija btËeh£od® g£oaÈš, òâjhf ï‹iwa r£O°f® khÃy¤âš cŸs ãyh°óÇš ãwªj ghy»UZz átuh« _Šnrití« nr®¤J¡ bfhŸ»wh® bgÇah®.

Mªâu¥ ãÇÉidÆ‹nghJ bgÇah® T¿aJ v‹d?

tleh£oÈUªJ jÄHf« tªj jiyt®fis btËeh£o ÈUªJ tªjt®fŸ v‹W bgÇah® ‘FomuR’ V£oš vGâaij flªj thu« F¿¥ã£oUªnjh«.

bfhs¤ö® kÂ

55

nkY«, 8.9.1929 FomuR jiya§f¤âš tšyghŒ g£nlÈ‹

ciufis¡ F¿¤J vGJ»wh®. jÄœehL tªj g£nlš, “ï§F

ãuhkz tF¥ò¡nf Énuhjkhf ãu¢rhu« brŒa¥ g£L tU»wJ. ïªj ãu¢rhukhdJ ãuhkz®fis¤ jh¡Ftjhf kh¤âukšyhkš e«Kila MÇa ehfÇf¤âš áwªjt‰iw všyh« jh¡Ftjhf¤

bjÇ»wJ. xU ãuhkziu (âU.ïuh#nfhghyh¢rhÇahiu) ‘ir¤jh‹

brh%g«’ v‹W xU rhuh® JntΡ»‹wd®. ïJ njáa j‰bfhiyna ahF«. tF¥ò Jntõ¤ij v⮤J¥ ãu¢rhu« brŒtij¡ fh£oY«

áwªj njáa ntiy ntW »ilahJ” v‹bwšyh« ngáa g£nliy¥

gh®¤J bgÇah® vG¥ò« nfŸÉ ïJ jh‹.

“âuhÉl njr¤J¡F tªj ïtU¡F MÇa j®k¤ij¥ g‰¿a ãu¢rhu¤âš ftiy vj‰fhf nt©L«?” v‹W nf£LÉ£L, ïªj eh£oš V‰g£oU¡f nt©oa Ó®âU¤j§fS¡F všyh« ïJ

tiuÆš K£L¡f£ilahf ïUªJ tªâU¥gJ MÇa ãu¢rhukh?

mšyJ ‘gh®¥gd Jntõ’ ãu¢rhukh? KjyhtJ ïªj eh£oYŸs gh®¥gdušyhjh® nah¡»aijí«, mªj°J« ï‹dJ ï‹dJ v‹W

ïtU¡F¤ bjÇíkh?

“gh®¥gd®fËš á.ïuh#nfhghyh¢rhÇ, ÓÅthrŒa§fh®, rªjhd«, r¤âa_®¤â, tujh¢rhÇ, V.bu§frhÄ mŒa§fh®, v«.nf.M¢rhÇah® KjÈnahUila nah¡»aij âU.g£nlY¡F¤

bjǪjJ rÇahf ïU¡Fkh? mšyJ âU.uhkehj‹, âU.uhkrhÄ

KjÈnah®fS¡F¤ bjǪjJ rÇahf ïU¡Fkh?” v‹W mL¡fL¡fhŒ

nfŸÉfis¥ bgÇah® vG¥ò»wh®.

Mf, ï¤jiya§f¤âš ‘âuhÉl njr¤J¡F’ tªjtuhf gnliy¡ TW»wh®. mL¤J, ïªj eh£oš V‰g£oU¡f nt©oa Ó®âU¤j¤â‰F¥ gh®¥gd® jil v‹W TWtâš ‘ïªj eh£oš’ v‹W

F¿¥ãLtJ ïªâahitah? ‘âuhÉl njr«’ v‹W Tw¥g£l br‹id khfhz¤ijah? v‹w mŒa« ek¡FŸ vH¡TL«.

mij¤ bjËth¡f¤jh‹, mL¤jjhf ‘ïªj eh£oYŸs’

gh®¥gdušyhjh® nah¡»aijia ah® e‹F m¿ªâU¡f Koí«?

v‹w nfŸÉia vG¥ã gh®¥gd®fËš uh#hÍ, r¤âa_®¤â, ÓÅthra§fh® ngh‹nwhiuí«, gh®¥gd® mšyhjhÇš v°.ïuhkehj‹, uhkrhÄ (ïJ <.bt.uhkrhÄah? mšyJ r®.V.uhkrhÄ

KjÈahuh? bjÇaÉšiy. ahuhf ïUªjhY«) ngh‹nwhiu¡

56

bgÇahU¡F vâuhd ‘Kid kG§F«’ thj§fŸ!

F¿¥ãLtjhš ‘ïªj ehL’ vd Û©L« br‹id khfhz¤ij jh‹

bgÇah® F¿¥ãL»wh® v‹gij vËâš czu Koí«.

Mf btËeh£od® vd tleh£odiuí«, ‘ïªj ehL’ vd br‹id khfhz¤ijí« F¿¥ã£L vGâ, ïu©L« bt›ntW

ehLfŸjh‹ v‹w áªjid¥ ngh¡F 1929-nyna bgÇahÇl«

btË¥gLtij vt® xUtuhY« vËâš òǪJ bfhŸs Koí«.

tleh£odiu btËeh£od® v‹W F¿¥ãL« bgÇah®, br‹id khfhz¤â‹ xU gFâahf m¥nghJ És§» tªj Mªâu¥

gFâÆdiu v¥go¥ gh®¤jh® v‹gijí« mnj M©oš vGj¥g£l k‰bwhU jiya§f« bjËîgL¤J»wJ.

mJ, “bešÿ® kfhehL” v‹w jiy¥ãš 22.9.1929 ‘FomuR’

ïjÊš vGj¥g£LŸs jiya§fnk MF«. mªj jiya§f«

bj‹Åªâa ey cÇik¢ r§f¤â‹ (Úâ¡f£áÆ‹) khfhz khehL

bešÿÇš mj‰fL¤j khj« el¡f ÉU¥gij x£o vGj¥g£ljhF«.

mªj kheh£oš gh®¥gdušyhjhÇ‹ muáaš f£áahd Úâ¡f£áÆš gh®¥gdiuí« nr®¤J¡ bfhŸsyh« v‹w Ô®khd¤ij¡ bfh©L

tªJ Ãiwnt‰W« Ka‰á elªJ tUtij m¿ªj bgÇah®, m«Ka‰áia ifÉl nt©L« mšyJ K¿ao¡f¥gl nt©L«

v‹w nfhÇ¡ifnahL Ô£l¥g£lnj m¤jiya§f«.

m¤jiya§f¤âš “ï«kfhehL bjY§F eh£oš TLtJ

ek¡F Ä¡f¥ gyådbk‹nw njh‹W»‹wJ. VbdÅš, bjY§F eh£L

k¡fS¡F ïªj Éõa« m›tsî öu« ftiy¥gl¤ j¡fjhf ïšiy” v‹»wh®. br‹id khfhz¤âš cŸs bjY§F ngR« gFâ/

kht£l§fŸ v‹W F¿¥ãlÉšiy; bjY§F ehL

v‹nw F¿¥ãL»wh® v‹gJ kd¤JŸ gâa it¡f nt©oabjhU

brΉ.

mj‰fhd fhuz¤ijí« TW»wh®.” mt®fS¡F (bjY§F

eh£ltU¡F) ï‹D« gh®¥gd®-gh®¥gd® mšyhjh® v‹»‹w Éõa« m®¤jkhdjhfnt brhštj‰»šiy. ïj‰F K¡»a cjhuz«

v‹dbt‹whš Mªâu njr¤âš ï‹D« fh§»uR¡F kâ¥ò«

Mjuî« ïU¥gnj MF«” v‹»wh®. K‹ò bjY§F ehL v‹W

brh‹d bgÇah®, ï›tÇfËš mij Mªâu njr« v‹W F¿¥ãL

»wh®. nkY«, mªj Mªâu njr¤jt®fis¥ g‰¿í« ÉtÇ¡»wh®.

bfhs¤ö® kÂ

57

“Mªâu njr¤J¥ gh®¥gd® mšyhjh®fŸ ïÅí« kj r«gªjkhd òuhz§fËY« FU£L e«ã¡iffËY« <Lg£lt®fŸ

Mth®fŸ. v›tsî¡bf›tsî FU£L e«ã¡iffËY« òSF

òuhz§fËY« <Lg£L ïU¡»‹wh®fnsh, m›tsî¡f›tsî mt®fis nkjhÉfŸ v‹W« bgÇat®fŸ v‹W« Ãid¤ J¡

bfh©oU¥gt®fŸ. vdnt, _le«ã¡iffËÈUªJ«, f©_o ã‹g‰W« FU£L elto¡iffËÈUªJ« v‹W Mªâu njr¤jt®fŸ

ÉLjiy bgW»‹wh®fnsh m‹W jh‹ mt®fŸ gh®¥gd®fË‹

kâ¥òfËÈUªJ«, muáaš òu£LfËÈUªJ« ÉLjiyaila Koí«. Mjyhš, mJ tiuÆY« eh« vªj tifÆY« Mªâu njr¤jt®fis¥ ã‹g‰WtJ, kWgoí« FÊÆš nghŒ ÉGtijna x¡F«.

ï›thbwšyh« bjY§F eh£lt®, Mªâu njr¤jt® v‹w brh‰fËš mt®fis¥ ãǤJ jÅeh£ltuhf k£Lkšy, mt®fnshL cwî bfhŸtJ Tl e«ik kWgoí« gh®¥gd, òuhz, kj¥ gLFÊÆš jŸËÉL« v‹W v¢rÇ¡fî« brŒ»wh®. 1929-ïš bgÇah® bfh©oUªj mnj fU¤ij¤ jh‹ 1955, 56fËY«

bfh©oUªjh® v‹gijí« eh« x¥ò neh¡f nt©L«.

“bghJthf Mªâuh ãǪjâÈUªnj eh£L¥ ãÇÉidÆš vd¡F¡ ftiyÆšyhkš nghŒ É£lJ. ãwF f‹dlK«, kiyahsK« (f®ehlfK«, nfushî«) ãÇtâš ïUªJ ïu©L, _‹W

fhuz§fshš Ó¡»u¤âš ãǪjhš njtyh« v‹»w v©z« njh‹¿

É£lJ..” v‹W 1955 M« M©oš TW»wh®.

m¥go¡ T¿a bgÇahiu¤ jh‹, ï§FŸs ‘öa’ jÄH®fS«,

‘âO®’ jÄœ¤ njáa®fS« jÄœeh£oš bjY§F, f‹dl, kiyahËfŸ Mâ¡f¤ij cUth¡»at®; fh¤J Ëwt® v‹bwšyh«

ö‰¿¤ âÇ»‹wd®. MªâuhnthL, f‹doaD«, kiyahËí«

nghŒÉ£lhš njtyh« v‹W V‹ bgÇah® ÉU«ãdh®. mijí«

mtnu TW»wh®: “x‹W f‹doaD¡F«, kiyahË¡F« ïd¥g‰nwh, ïd RakÇahijnah, gF¤j¿î cz®¢ánah ïšiy v‹gjhF«.

v¥gobaÅš mt®fS¡F tUzháuk btW¥ò »ilahJ. N¤âu‹

v‹gJ g‰¿ ïÊnth, bt£fnkh bgU«ghyhndhU¡F¡ »ilahJ.

kj _le«ã¡iffËš _œ» É£lt®fŸ. ïu©L – mt®fŸ ïUtU«

k¤âa M£á v‹D« tlt® M£á¡F¤ j§fŸ ehL moikahf

58

bgÇahU¡F vâuhd ‘Kid kG§F«’ thj§fŸ!

ïU¥gJ g‰¿í« mt®fS¡F á¿J« ftiy ïšiy. Mfnt, ï›ÉU JiwfËY« ek¡F v⮥ghd v©z« bfh©lt®fŸ -

vâÇfŸ v‹nw brhšyyh«.” v‹bwšyh« És¡f« bfhL¤jnjhL

bgÇah® ËW ÉlÉšiy. 1953-ïš Mªâuh ãǪjj‰F¥ ã‹dU«

br‹id khfhz¤â‹ 14 kht£l§fËš xU f‹dl kht£lK«

(bj‹ f‹dl« – South Canara) xU kiyahs kht£lK«

(kygh® kht£l«) ïUªjJ. mªj ïu©L kht£l§fshš, jÄH®fŸ

cÇik¡F, jÄœeh£L cÇik¡F V‰g£L tªj ï‹dšfŸ, ïilôW

fis¢ R£o¡ fh£L»wh®.

“_‹whtJ.. m¥go 14-ïš 2, 7-ïš xU ghf°j®fshf ïUªJ

bfh©L jÄœeh£o‹ muáaš, bghUshjhu«, c¤ânahf«

KjÈaitfËš 3-ïš 2 ghf¤ij milªJ bfh©L, ïit fyªJ

ïU¥gjhš e« eh£il “jÄœehL” v‹W brhštj‰F ïlÄšyhkš jL¤J M©L bfh©oU¡»wh®fŸ” v‹»wh® bgÇah®. mjhtJ, jÄH®, jÄœeh£L cÇikfËš 3ïš 2 g§if mDgÉ¡»wh®fŸ

v‹gJ k£Lkšy, ïªj ïu©L kht£l« k£L« e«nkhL ïU¥gjhš ekJ eh£il “ jÄœehL” v‹WTl Tw Koahkš “br‹id khÃy«”

v‹W brhšy nt©o ïU¡»wnj v‹gj‰fhfî« Ó‰w« bfhŸ»wh®.

bjhl®ªJ, “ïij eh‹ Mªâuh ãǪjJ Kjš brhšÈ¡

bfh©nl tªâU¡»nw‹. Mjyhš, ït®fŸ Ó¡»u« xÊa£L« v‹nw fUâ tªnj‹. mªj¥go ešy r«gtkhf ãÇa ne®ªJÉ£lh®fŸ.

Mjyhš ïªj ãÇÉidia tunt‰»nw‹”. (ÉLjiy m¿¡if 12.10.1955) ï›thwhd áªjidnahoUªj bgÇah® f‹dluh«, ãw âuhÉl bkhÊ¡ FL«g¤âd® Mâ¡f¤ij¤ jÄœeh£oš c©lh¡»atuh«. rÇ, Vnjh jdJ fHf¤ njhH®fŸ k£L« go¡F«

jdJ V£oš m¿¡ifnahL É£LÉ£lhuh bgÇah®? ïšiy, jdJ

mik¥ghd âuhÉl® fHf¤â‹ eLt© FGit¡ T£o, xU

Ô®khd¤ijí« Ãiwnt‰¿, âuhÉl® fHf¤â‹ mâfhu¥ ó®tkhd Ãiy¥gh£il btË¥gL¤J»wh®.

âuhÉl® fHf¤â‹ k¤âa bra‰FG Ãiw nt‰¿a Ô®khd¤ij¡ fh©ngh«. “tleh£lhDila M£á Mâ¡f¤âÈUªJ

KG¢ Rjªâu¤Jl‹ Éyf nt©L« v‹w Ka‰á¡F x¤JiH¡f K‹tu ïZl¥glhj Mªâuh, nfush, f‹dl ehLfŸ âuhÉl eh£oÈUªJ Éy¡fkilªJÉ£lj‰F ï¡fÄ£o k»œ¢á miltnjhL, ïÅ jÄœehL KG Rna¢ir ÉLjiy¡F

bfhs¤ö® kÂ

59

mâÔÉukhf ghLgl nt©oabjd ï¡fÄ£o Ô®khÅ¡»wJ.”

(ÉLjiy: 26.10.1956) v‹gnj mªj¤ Ô®khd«. Ô®khd¤njhL bgÇah®

kdÃiwtilªJÉlÉšiy. 1938-ïš ‘jÄœehL jÄH®¡nf’ v‹w KH¡f¤ij K‹ it¤âUªjh Y«, m¥nghija muáaš gu¥ghš xU§»izªâUªj br‹id khfhz¤âš ïizªâUªjnjhL

k£LÄ‹¿, gh®¥gd® mšyhj k¡fË‹ mik¥ghd Úâ¡f£áÆY«

fyªâUªj kiyahs, f‹dl, bjY§F k¡fË‹ x¤JiH¥ò¡fhf 1939-ïš mt®fisí« ïiz¡f ‘âuhÉlehL âuhÉlU¡nf’ v‹w KH¡f¤ij K‹it¤J ïa§» tªjh® bgÇah®.

Mdhš, 1953-ïš MªâuK«, 1956-ïš f‹dl, kiyahs¥

gFâfS« jÅahf¥ ãǪJ nghd ã‹ò«, m«KH¡f¤ij V‹

bjhl®ªJ it¤ âU¡f nt©L« vd¡ fUâ KH¡f¤ij ‘jÄœehL

jÄHU¡nf’ vd kh‰¿aik¤J, mijna j‹ thœehŸ ïWâtiu if¡ bfh©oUªjh®.

bjhl®ªJ ‘âuhÉlehL âuhÉlU¡nf’ v‹w KH¡f¤ij it¤J¡ bfh©L ïa§»a âuhÉl K‹nd‰w¡ fHf¤ij ïJ

FW«gšyth? ekJ ntiyfis¡ Fiy¥gjšyth? FW¡Frhš X£Ltjšyth? v‹W fLikahf¢ rhoaijí« ï¡f£LiuÆ‹ K‹

gFâfËš gh®¤njh«. Mf, 1929-M« M©oš bgÇahÇ‹ gh®itÆš, c¤âu ãunjr«, F#uh¤, ïuh#°jh‹, ï‹iwa r£O°f® M»at‰iw btËehlhfnt fUâ tªâU¡»wh®. mnjhL, ã‰fhy¤âš jÄœeh£nlhL ïizªJ Ú©l beL§fhy« xnu muáaš myfhŒ

ïa§» tªj f‹dl®, bjY§f®, kiyahËfŸ xʪjhš njtyh« v‹W

T¿ tªâU¡»wh®. ‘jÄœehL jÄHU¡nf’ v‹w KH¡f¤ij 1973-M«

M©o‹ ïWâÆš Ãfœªj j‹ rhî tiu bjhl®ªJ if¡

bfh©oUªJŸsh®. Mdhš, beLŠbrÊa‹ jdJ ‘â.K.f.’ v‹w üÈš jtWjyhf, v›Éj Mjhu¤ JizíÄ‹¿, Ãidî¥ ãrfhf F¿¥ã£LŸs x‰iw¡ F¿¥ig¡ ifÆbyL¤J¡ bfh©L, jÄH¿P®fns ‘jÄœehL jÄHU¡nf’ v‹w KH¡f¤ij K‹

it¤jh®fŸ vd Föfykhf F¿¥ãL« njhH® kÂaur‹ -

bjhl®¢áahf¤ j§fŸ thœehŸ ïWâtiu Tl nt©lh«, 1938-¡F¥

ãwF jÄœeh£L ÉLjiy F¿¤J, mªj jÄH¿P®fŸ xUKiwahtJ

ngáaij vL¤J¡fh£l Koíkh v‹W rthš É£L¡ nf£f ÉU«ò»nwh«. rÇ, 1929-ïš bgÇah® T¿aj‹ bjhl®¢á c©lh?

c©L. mt‰iwí« gh®¥ngh«.

60

bgÇahU¡F vâuhd ‘Kid kG§F«’ thj§fŸ!

t‹ÅaFy r¤âÇa® kheh£oš

nry¤âš 1930ïš eilbg‰w t‹ÅaFy r¤âÇa® kheh£oš bgÇah® M‰¿a brh‰bghÊÉš mt® F¿¥ãL« xU brŒâ eh«

Éthâ¤J¡ bfh©LŸs brŒâ F¿¤j mt® gh®itia És¡F»wJ.

“ïªâah xU ehL v‹W Mdhš jhnd ïªâah KGikí« g‰¿¥ ngr ek¡F cÇik c©L. ï¥nghJ ïªâah xU ehlhf ïU¡

»‹wjh? Ú§fns nahá¤J¥ ghU§fŸ! rhâfŸ

fh£á rhiyahf, kj f©fh£á rhiyahf, ghiõfŸ f©fh£á rhiyahf, rhÄfŸ fh£á rhiyahf ïU¡»‹wnj xÊa ntW v‹dkh ÆU¡»‹wJ? ïªj ÃiyÆYŸs ïªâah ÉLjiynah K‹nd‰wnkh miltJ v‹gJ

rh¤âakhdjhFkh? v‹gij Ú§fns nahá¤J¥

ghU§fŸ” v‹gnj mJ. (FomuR 01-06-1930) ïj‹ tÊahf bgÇah® TwtU« fU¤JfŸ jh‹ v‹d? KjÈš ïªâah v‹gJ xnu ehL mšy v‹W TW»wh®. mJ gy ehLfŸ

nr®ªj xU Ãy¥gu¥ò v‹gnj mt® fU¤J. ïªâah xnu ehL

v‹whšjhnd eh« mJg‰¿, mjhtJ, ïªâah KGikiaí« g‰¿¥

ngrKoí« v‹w brh‰fŸ ïªâah KGikiaí« g‰¿¥ ngrKoahJ; jÄœehlh»a ekJ eh£il¥ g‰¿ nt©Lkhdhš ngryh« v‹w fU¤ijjhnd mJ fh£L»wJ !

mJ k£Lkšy, ntW ntwhd gyt‰¿‹ bjhF¥ghf És§F«

f©fh£á rhiy ngh‹nw ïªâah cŸsJ. mjhtJ gšntW

rhâfshŒ cŸst‰¿‹ bjhF¥ghf, kj§fË‹ bjhF¥ghf k£Lkšy; gšntW bkhÊfË‹ (ghiõfË‹) bjhF¥ghfî« ïªâah És§F»wJ v‹gij¤ jh‹ mt® F¿¥ãL»wh®. mjhtJ gšntW

bkhÊfis¥ ngR«, gšntW bkhÊtÊ njáa ïd§fis¡

bfh©lJjh‹ ïªâah v‹w fU¤ij 1930ïnyna mt®

bfh©oUªjh® v‹gij¤ jhnd ïJ fh£L»wJ!

mL¤J 1936M« M©L¡F tUnth«. 1936M« M©L

#dtÇ khj« 13M« ehŸ br‹id g¢ira¥g‹ fšÿÇÆš jÄœ¤

âUehŸ ÉHh eilbgW»wJ. bgh§fš ÉHhitbah£o eilbg‰w m›ÉHhÉš bgÇah®, “ÔghtË ngh‹w _le«ã¡ifí«,

bfhs¤ö® kÂ

61

RakÇahij m‰wJ«, Mghr khdJkhd g©oiffis¡

bfh©lhLtijÉl ï¥go jÄœ¤ âUehŸ v‹W jÄœk¡fŸ

T£Lwî¡F«, k»œ¢á¡F« bfh©lh£l¤J¡F« mDTykhf¤

âUehŸfis¥ gu¥gnt©L«. ekJ bg©fS« gF¤j¿î«, RakÇahijí« ïUªjhY« xU âUehŸ nt©oÆU¡»wjhš, ÔghtËiaí«, kj¥ g©oiffisí« bfh©lhl Mir¥gL

»wh®fŸ” v‹W bgh§fiy¤ jÄœ¤ âUehŸ vd xU kh‰W ÉHhthf¡

bfh©lhLkhW gǪJiu¤jJ« m¡T£l¤âš jh‹.

mnj T£l¤âš ïªâah F¿¤J« ngR»wh®. “nõ¡°ãa®

nt©Lkh? 炙yhªJ nt©Lkh? v‹whš 炙äZ kfnd nõ¡°ãa® nt©L« v‹ghdh«. eh« vij¡ nf£gJ? ïªâah nt©Lkh? f«g ïuhkhaz« nt©Lkh? v‹whš c©ik¤

jÄœkf‹ v‹d brhšYth‹? ïu©L rÅaD« nt©lh«

v‹Wjhnd brhšYth‹” v‹»wh® bgÇah®.

ïâš Kjš nfŸÉ¡F btWknd 炙äZ kf‹ vd 炙yhªâ‹ Fokfid¡ F¿¥ã£lt®, ïu©lhtJ nfŸÉ¡F

“c©ik¤ jÄœkf‹” v‹W ãǤJ¡ TW»wh®. mjhtJ c©ikahd jÄœeh£od® vt® xUtU« jÄHiu ïÊîgL¤J«

f«guhkhaz¤ij k£Lkšy; jÄHiu moik¥gL¤J« ‘ïªâah’

v‹w muáaš f£lik¥igí« V‰f kh£lh®fŸ v‹gijna TW»wh®. Mf, RakÇahijíŸs jÄH® ‘ïªâah’ Éš ïU¡f ÉU«gkh£lh®fŸ v‹gj‹tÊ jŤ jÄœeh£il ÉiHtJ jh‹

ïj‹ cŸsl¡f« v‹gij m¿a Koí«. ïJnt 1936-M« M©oš ïªâah, jÄœehL F¿¤J bgÇah® bfh©oUªj Ãiy¥ghL MF«.

62

bgÇahU¡F vâuhd ‘Kid kG§F«’ thj§fŸ!

1937ïš bgÇahÇ‹ Ãiy¥ghL

ïªâ âÂ¥ò F¿¤j ïuh#hÍ muá‹ fU¤JfŸ

btËtu¤ bjhl§»a 1937M« M©o‹

Ãiy¥ghLfis¡ F¿¤J¥ gh®¥ngh«.

1937 m¡nlhgÇš eilbg‰w br‹id bghJ¡

T£l¤âY«, mnj m¡nlhgÇš âUbešntÈÆš jÄœ¥

ghJfh¥ò r§f¤â‹ rh®ãš eilbg‰w bghJ¡

T£l¤âY« 12.11.1937 m‹W âUitahW brªjÄœ¡ fšÿÇ

rh®ãš eilbg‰w bghJ¡ T£l¤âY« Mªâuh jÅahf¥

ãÇa Kaštij¥nghy jÄHU¡F v‹W« jÅahf jÄœkhÃy« mik¡f¥gl nt©L« v‹W nfhU«

Ô®khd§fis ehty® nrhkRªju ghuâah® K‹bkhʪj brŒâfis¥ gh®¤njh«. nk‰Tw¥g£l _‹W

T£l§fS¡F« K‹djhf 19.91937 m‹W <nuhL bfhšy«

ghisa¤âš eilbg‰w ïªâ v⮥ò¡ T£l¤âš bgÇah®

M‰¿a ciuia¥ gh®¥ngh«.

“ïªâah e« jhŒehL v‹W brhštj‰F v‹d Mjhu« ïU¡»wJ? ïªâah v‹»w bga® ïªj eh£L¡F

v¥nghJ V‰g£lJ? ïj‰F všiy v‹d? g®kh nghd tUõ« ãǪJ É£lJ. mj‰F K‹ ïy§if ãǪJ

É£lJ. mj‰F K‹ knyah ãǪJ É£lJ. mj‰F K‹

ne¥ghs«, ò¤jh‹ (ó£lh‹) ãǪJ É£lJ. ï¥gona v›tsnth ãǪJ v›tsnth nr®ªâU¡»wJ. ïªj ÃiyÆš jhŒehL vJ? jf¥g‹ ehL vJ? òuhzfhy¤âš 56 ehLfŸ ïUªjnj. m¥nghJ xU eh£L¡fhu‹ xU

eh£il¤ jhŒehL v‹W fUâdhdh?

bfhs¤ö® kÂ

63

ï¥nghJ« ne‰W r£lrigÆš Mªâu®fŸ j§fis¤

jÄœeh£oÈUªJ ãǤJ¤ jÅ khfhz« Mf M¡f nt©Lbk‹»wh®fŸ. khfhz Rjªâu« bfhL¤J, khfhz¤â‰F

khfhz« r®t RjªâukhŒ j‹j‹ fhÈnyna ÉF«goahd Ãiyik V‰g£L, Inuh¥gh njr¤ij¥nghš ghiõ thÇahf jŤjÅ ehlhf¥

ãǪJ bfh©lhš ïªâah v¥go všnyhU¡F« jhŒehlhF«? neghš e« xU Íšyh nghYŸs É°Ôuz«. mt®fŸ ïªâahit¤

jhŒehbl‹gh®fsh? irahÄš (ï‹iwa jhŒyhªJ) bgÇJ« ïªJ

kj« jh‹. mt®fŸ ïªâahit¤ jhŒehbl‹gh®fsh?

Inuh¥ghÉš eh®nt, °ål‹, bl‹kh®¡, Ahy©£, bgšÍa«, ngh®¤J¡fš, »ß° M»a ehLfŸ ekJ eh‹F Íšyh, _‹W Íšyh, ïu©L Íšyh É°ÔuzKŸsit. ït®fŸ všnyhU«

j§fŸ eh£il¤ jhŒ ehbl‹gh®fns xÊa, Inuh¥ghit¤

jhŒehbl‹gh®fsh? Mfnt, jÄœ eh£lt®fŸ, âuhÉl k¡fŸ vªj¡

fhuz« bfh©L ïªâahit jhŒ ehbl‹W Twnt©L« v‹gJ«, ïªâah óuhî« v¥nghJ« xnu Fil Æ‹ Ñœ ïU¡fnt©L« v‹gJ

vd¡F És§fÉšiy” v‹»wh® bgÇah®.

ï›îiu¥ gFâ btË¥gL¤J« brŒâjh‹ v‹d? xU kht£l msÉyhd gu¥ò bfh©l neghs« jÅehlhf ïU¡f Koí«nghJ, ïu©L, _‹W, eh‹F kht£l§fË‹ gu¥òila gy Inuh¥ãa ehLfŸ jÅehLfshf ïU¡f Koí« v‹»wnghJ, jÄœehL k£L«

V‹ jÅehlhf ïU¡fKoahJ? v‹gJ x‹W.

bkhÊtÊahf m¥nghJ nf£f¥g£L tªj Mªâu khÃy«

nghy r®t Rjªâukhd thŒ¥nghL mid¤J bkhÊngR« gFâfS«

jÅehLfŸ Mfnt©L« v‹w vâ®gh®¥ò« MtY« k‰bwh‹W.

F¿¥ghf jÄœeh£lt® vj‰fhf ïªâahit jhŒehbl‹W

Twnt©L«? njitÆšiyna v‹w F¿¥ò k‰bwh‹W M»a _‹W

brŒâfis mG¤jkhf ciu¡F« gFâfsšyth ïit?

mnj ciuÆ‹ bjhl®¢áahf¡ TW« brŒâfisí« gh®¥ngh«.

“ïªâah xU neõdh? mj‰F ghiõ vJ? kj«vJ?

ïªâahÉš v¤jid kj«? v¤jid M¢rhu mDZlhd«? ïªJ

64

bgÇahU¡F vâuhd ‘Kid kG§F«’ thj§fŸ!

kj¤jhš ïªâah neõdhƉW v‹whš, mjhtJ neõD¡F kjnk ãujhd« v‹whš ï°yhÄaU¡F«, »¿¤JtU¡F«, bgs¤jU¡F«, gh®áfS¡F« ïªâah neõdhFkh? vij¡ bfh©L mt®fŸ

ïªâahit neõ‹ v‹gJ. ghiõia¡ bfh©L neõ‹ ãÇ¥gJ

v‹whš khfhz« x‹W¡F eh‹ifªJ neõ‹ M»Élhjh?” v‹w nfŸÉfis vG¥ò»wh® bgÇah®.

bjhl®¢áahf, “kjuh° xU neõ‹ mšybt‹W«, mJ jŤJ

ïU¡fKoahJ v‹W« nf.ã.ãŸis brh‹dh®. kjuh° xU jÅ

neõdhŒ ïUªjJ. ï‹W« ïU¡»wJ” v‹WF¿¥ãL»wh®.

všyh« rÇ. mj‰F¤ Ô®îjh‹ v‹d? mijí« mnj ciuÆ‹

ã‰gFâÆš TW»wh® bgÇah®. “ï‹iwa muáaiy¥ gh®¡»‹w nghJ, v¡fhuz« bfh©lhtJ, v¥ghLg£lhtJ, e« eh£il tleh£L r«gªj¤âÈUªJ jÅahŒ ãǤJ¡ bfh©lhš xÊa ek¡F

eh£L ÉLjiynah, khdnkh V‰gl¥ nghtâšiy” ïJjh‹

bgÇah® TW« Ô®î. 19.9.1937-ïš M‰¿a ï›îiu 26.9.1937 ehË£l

‘FomuR’ ïjÊš btËÆl¥g£LŸsJ.

fU¤Jfis Éij¤J, fs¤âš Ëwt® bgÇah®!

bjhl®¢áahf jÄœehL jÅehL, tlehL btËehL v‹w áªjidiaí«, ïªâah xnu ehlšy; gyehLfË‹ T£lik¥ng v‹w fU¤ijí«, tleh£lh® ãoÆš ïUªJ jÄœeh£il¥ ãǤJ

jÅehlhf mik¤J¡ bfh©lhš xÊa, gh®¥gd, gÅah KjyhËfŸ

Ru©lÈÈUªJ eh« Ûsnt KoahJ v‹w fU¤ijí« 1937ïnyna bgÇah® bfh©oUªjh® v‹gij vt® xUtU« vËâš òǪJ

bfhŸs Koí«.

MdhY«, bgÇahU¡F¤ jÄœ k¡fËilna cŸs òfœ, bgUik M»at‰iw¤ jh§»¡ bfhŸs Koahjt®fŸ, mšyJ jh«

ÉU«ò« bfhŸiffis k¡fËl« vL¤J¢ br‹W mt‰iw V‰f it¡f Koahjt®fŸ, bgÇah® bg‰¿Uªj e«ã¡ifia k¡fËl«

bgw Koahjt®fŸ, “Ml¤ bjÇahjtŸ Tl« nfhzš” v‹W

T¿aij¥ nghy m‹W Kjš ï‹W tiu VnjD« t¡fiz ngána tªâU¡»wh®fŸ.

bfhs¤ö® kÂ

65

bgÇah®, ‘âuhÉl ehL’ v‹w nfhÇ¡ifnahL ïa§»a fhy«

1939 Kjš 1956 tiuÆyhd 17 M©Lfns. 1956 Kjš “jÄœehL

jÄHU¡nf” v‹w KH¡f¤ij K‹it¤nj mL¤j 17 M©LfŸ

ngádh®, ïa§»dh®. m©zh K‹it¤j “âuhÉl ehL

âuhÉlU¡nf” v‹w nfhÇ¡if 1963ïš ifÉl¥g£LÉ£lJ.

m©zh nfhÇaJ« Tl, âuhÉl ehL v‹w x‰iw eh£il mšy;

“bkhÊtÊ ãǪJ, ïdtÊ Tl¡ Toa, ãǪJ bršY« cÇikíl‹

Toa âuhÉl- rkj®k - FoauR¡ T£lh£ána” v‹nw m©zh bjËthf¡ T¿ tªâU¡»wh®. 29 khÃy§fŸ bfh©l ïªâahÉš ïUªJ ãǪJ nghF« Ra îza cÇik nfhUnthU¡F, eh‹F

khÃy§fŸ mšyJ muRfŸ bfh©l âuhÉl ehL F¿¤J V‹

m›tsî nfhg« v‹gJ xU òÇahj òâ®jh‹.

v›thwhÆD«, flªj 50 M©Lfshf ‘âuhÉl ehL’ v‹w ng¢nr jÄœeh£oš ïšiy. 1939 Kjš 1956 tiu 17 M©LfŸ

k£Lnk bgÇahU«, 1939 Kjš 1963 tiu 24 M©L fhynk m©zhî« âuhÉl eh£L¡ bfhŸifia¡ bfh©oUªjh®fŸ.

mâY« bgÇah®, 1956 ïÈUªJ 1973ïš jdJ thœehŸ ïWâtiu ÆY« 17 M©LfŸ jŤ jÄœeh£ilna ngá tªâU¡»wh®.

m©zh kiwªJ 45 M©LfS«, bgÇah® kiwªJ 41 M©LfS«

flªJÉ£ld. mt®fŸ 17, 24 M©LfŸ bfh©oUªj bfhŸiffis, mt®fŸ kiwªJ 41, 45 M©LfŸ fʪj ã‹dU«, jÄœ¤ njáa¤ij bt‹bwL¡f¤ jilahf cŸsd v‹W ãj‰¿¤ âÇtij, ‘Ml¤

bjÇahjtŸ - Tl« nfhzš’ v‹gij¤ jÉu ntW v¥go¤jh‹

És¡FtJ ?

m¥go¥g£l M£l¡fhu¡fËš áy®, v›Éj mo¥gil MjhuKÄ‹¿ RakÇahij ïa¡f¤ij c©ikahf¤ njh‰Wɤjt®

v°.ïuhkehj‹jh‹ v‹W«, bgÇahÇ‹ vG¤JfŸ všyh« F¤öá FUrhÄÆ‹ vG¤Jfns v‹W« ï¥nghJ« ngá¡ bfh©

oU¡»wh®fŸ.

1925 et«g® ïWâÆš jh‹ bgÇah® fh§»uir É£L

btËna¿dh®. Mdhš 1925, nk khj bjhl¡f¤ânyna ‘FomuR’

V£il¤ bjhl§» ïUªjh®.

66

bgÇahU¡F vâuhd ‘Kid kG§F«’ thj§fŸ!

mªj rka«, <nuh£o‹ K¡»a rªâ¥ãš ïUªjJ xU Éehaf®

nfhÉš. mj‰F mUnf ïUªjd ïu©L mirt czî ÉLâfŸ.

mt‰iw m¥òw¥gL¤j nt©L« v‹W áyÇ‹ mG¤j¤jhš, efuh£áí« t‰òW¤âaJ. mj‰»z§f filia á¿J jŸË

50 moöu¤J¡F m¥ghš it¤J¡ bfh©ld®.

mJ F¿¤J ‘FomuR’ bjhl§f¥g£l ïu©lh« khj¤ânyna, 5.7.1925 ïjÊš bgÇah® vGJ»wh®. “‘áÉš’ ÉehafU¡F ‘ÄÈnlÇ’

czî g¡f¤âÈU¥gJ ïªJ¡fS¡F¥ ão¡fÉšiy. ïªJ¡fË‹

cz®¢áia kf«kâa e©g®fŸ kâ¤J mitfis vL¤JÉl nt©L« v‹W T¿aj‰F v‹ tªjd«” v‹W ghuh£L»wh®. mªj mirt¡ filfŸ 50 mo¡F m¥ghš jŸË it¡f¥g£L É£lJ

v‹wJ« T¢rÈ£l ïªJ¡fS« mikâ M»É£lh®fŸ. ntW

cŸneh¡f§fnshL brŒa¥g£lnj ïJ v‹gij m¿ªj bgÇah®, mij v¥go gâÉL»wh® ghU§fŸ. “ ‘Éehaf®’ T¢rš btW«

th®¤ijfŸ v‹gJ âra«. ‘ÄÈnlÇ’ czÉ‹ thrid 50 mo öu¤âYŸs ÉehafU¡F v£lhkš nghdhš mtU¡F ïªJ¡fŸ

“bfsutkhd fšyiw ml¡f«” brŒa nt©oaJ jhnd rÇahf ïU¡f Koí«” v‹W, xnu neu¤âš ïªJ kjthâfË‹ Raey kj btË¥gh£ilí«, flîŸfË‹ ‘r®tr¡â’ ã¤jyh£l¤ijí« vŸË

eifahL»wh® bgÇah®.

‘Rauh{a f£á’ v‹w bgauhš fh§»uáš ïUªj gh®¥gd®fŸ

r¤âa_®¤â jiyikÆš nj®jÈš <LgL« MirnahL xU f£áia ï§F bjhl§» ïUªjd®. mªj Rauh{a f£áia¥ g‰¿ 25.10.1925

ehË£l ‘FomuR’ ïjÊ‹ jiya§f¤âš ï›thW vGJ»wh®, bgÇah® (m¥nghJ bgÇah® fh§»uášjh‹ ïUªjh®) “Rauh{a f£á v‹w ng® kh¤âu« ïU¡»wnj mšyhkš Rauh{a f£á¡bf‹W

V‰g£oU¡F« â£lbk‹d? uhéa¤ (muáaš) â£l« VjhtJ

ïU¡»wjh? bghUshju¤ â£l« VjhtJ ïU¡»wjh? r_f K‹nd‰w¤

â£l« VjhtJ ïU¡»wjh? vd C‹¿¥ gh®¤jhš, c¤ânahf¤ij všyh« jh§fns if¥g‰¿¡ bfhŸs nt©L« v‹gij¤jh‹ uhéa¤

(muáaš) â£lkhfî«, mj‹ r«gsbkšyh« j§fS¡nf tu nt©L« v‹gij¤ jh‹ bghUshjhu¤ â£lkhfî«, ïªj c¤ânahfK«, r«gsK« ãuhkz®fsh»a j§fŸ #hâahU¡nf tªJ

Él nt©L« v‹gJ jh‹ r_f¤ â£lkhfî« it¤J¡ bfh©

oU¥gjhf¤ bjÇ»wJ” v‹W vŸsš eilÆš vG⢠brš»wh®.

bfhs¤ö® kÂ

67

MdhY«, bgÇahÇ‹ vŸsš eil vG¤J¡fbsšyh« F¤öá FUrhÄ vGâaJ jh‹, bgÇah® mt‰iw¤ j‹ bgaÇš btËÆ£L¡

bfh©lh® v‹W T¿¤ âÇnth® áy® ï‹W« ïU¡»wh®fŸ.

mjšyhkš ‘á¤âuò¤âu‹’ v‹w bgaÇš vGjg£LŸsit mid¤J« F¤öá FUrhÄ vGâaJjh‹ v‹W TWnthU« c©L.

1925 Kjyhf vGj¥g£LŸs ‘á¤âu¥ò¤âu‹’ f£Liufis všyh«

ah® vGâÆU¥gh®fŸ? 1927 ïWâÆš bgÇahÇl« tªJ nr®ªj F¤öá FUrhÄjh‹ v‹W v¥go ït®fshš Trhkš òSf Ko»wJ? V‹

bgÇahU¡F ïa¡f¤ij el¤j MnyhridfŸ T¿ tÊ el¤âatnu F¤öájh‹ v‹nghU«Tl ïU¡»wh®fŸ.

Mdhš bgÇahiu É£L btËna¿a F¤öá FUrhÄ V‹

bjhl®ªJ X® ïa¡f¤ij el¤j KoaÉšiy? bgÇahÇl«

ïUªjtiu ‘jŤ jÄœehL’ ngáat®, btËna¿a ã‹ ‘m»y ïªâah’ ngáaj‰F v‹d fhuz«? gâš TWth® c©nlh?

rÇ, mL¤J v°.ïuhkehj‹jh‹ RakÇahij ïa¡f¤ij¤

bjhl§f¡ fhuzkhf ïUªjtU« ts®¤jtUkh? m¥go¥g£l bfhŸif¡fhu® V‹ ïuh#hÍíl‹ nghŒ¢ nr®ªjh®? nr®ªJ mt®

mik¢ruitÆš v¥go mik¢rU« Mdh®? mik¢ruhf ïUªj fhy¡f£l¤âš f£lha ïªâ¡ bfhŸifia ïuh#hÍ bfh©L tªj nghJTl, mij éthit¥ nghynt MjǤJ¡ bfh©L, v¥go mik¢ruhf¤ bjhlu KoªjJ? v‹gj‰F¥ gâš TWth® vtU« ïy®.

mªj v°.ïuhkehj‹ v›thW gÂah‰¿dh® v‹gj‰F

‘Fomuá’nyna Éilí« ïU¡»wJ.

2.5.1925 m‹W bjhl§f¥g£l ‘FomuR’ V£o‹ Kjyhkh©L

Ãiwî ehis x£o 2.5.1926 m‹W ‘ekJ g¤âÇ¡if’ v‹w jiy¥ã£L

bgÇah® xU jiya§f« vGâíŸsh®. mâš, “FomuR njh‹¿a ãwF mJ uhéa (muáaš) cyf¤âY« r_f cyf¤âY« bgÇa khWjš V‰gL¤âÆU¡»wJ v‹W gy® ek¡F vGâ ÆU¥gij ehK«

cgnah»¤J¡ bfhŸ»nwh«. ‘FomuR’ MáÇaU¡F c©ik e©g®fshŒ ïUªJ tªj °ßkh‹fshd lh¡l® tujuh#&Y ehíL, âU.É.fÈahzRªju KjÈah® KjÈat®fË‹ T£Lwî

‘FomuR’¡F¡ »il¤âU¡Fnk ahdhš, mšyJ Fiwªjg£r«

mt®fSila v⮥ghtJ ïšyhJ ïUªâU¡Fkhdhš ï‹D«

68

bgÇahU¡F vâuhd ‘Kid kG§F«’ thj§fŸ!

bgÇa khWjš V‰g£oU¡F«. v‹d brŒtJ? cŸsij¡ bfh©L

âU¥â mila nt©oaJ jh‹” v‹W ÃyÉa NHiy tU¤j¤Jl‹

F¿¥ãL« bgÇah®, “âU.É.f. fh§»uÌ‹ nguhš ãuhkz®fS¡F

X£L th§»¡ bfhL¡f C%uhŒ, »uhk« »uhkkhŒ, bjU¤ bjUthŒ¤

âǪJ, jdJ bjh©il »Êí«tiu (»ÊªjhY« Tl) ãu¢rhu«

brŒa¥ nghtjhŒ brhšÈÆU¡»wh®” v‹W F¿¥ã¤LŸsh®.

mj‹go, âU.É.f., tujuh#&Y ehíL M»nah® jkJ f£áia¥ gu¥g, v›tsî fLikahf, å¢rhf ciH¡»wh®fŸ v‹gJ F¿¤J bjh©il

»ÊªjhY« Tl v‹gij mil¥ò¡F¿ ngh£L mG¤jkhf¡

F¿¥ãL»wh® bgÇah®. mnj ntis RakÇahij ïa¡f¤âš jd¡F

Mjuthf cŸs e©g®fis¥ g‰¿í« R£o¡fh£l¤ jtwÉšiy.

“°ßkh‹fŸ r®¡fiu¢ br£oah®, Rnuªâu eh¤ M®ah, v°.ïuhkehj‹, j©lghÂ¥ ãŸis ngh‹wt®fŸ kdâš kh¤âu«

ntfkhf ïU¡»wh®fns xÊa, btËÆš tªJ mt®fis¥ nghš ntiy brŒa ftiyÆšyhjt®fshŒ ïU¡»wh®fŸ. ïªj ÃiyikÆš, ‘FomuR’¡F ïU¡F« bghW¥igí« fZl¤ijí«

Ãid¤J¥ ghU§fŸ” v‹W ftiynahL bjhl®»wh® bgÇah®.

jh§fŸ xU bfhŸifia V‰W¡ bfh©lhš k£L« nghJkh?

mj‰fhf kdjsÉš Mj§f¥g£lhš, Mtšg£lhš k£L«

nghJkh? fs¤âš ïw§»¥ gÂah‰w nt©lhkh? v‹gnj bgÇahÇ‹ nfŸÉ; gÂah‰w nt©L« v‹gnj mtÇ‹ vâ®gh®¥ò; ÉiHî; ÉU¥g«. mnj tifjh‹ njhH® kÂaur‹ ngh‰¿¥ òfG«

jÄH¿P®fŸ ïªâ v⮥ò¥ nghÇš elªJ bfh©l ÉjK«.

f£lha ïªâ¡ bfhŸifia 1938 #]‹ khj« bjhl§F« fšÉ

M©oš ïUªJ, m‹iwa br‹id khfhz¤âš cŸ ml§»ÆUªj jÄHf¤âš 60; Mªâu¤âš 54; f®ehlf¤âš 4; kiyahs¤âš 7 vd 125 ca®Ãiy¥ gŸËfËš MW Kjš v£lh« tF¥ò tiu ïªâ f£lha¥ ghlkhf ïU¡F« v‹w murhiz 21.4.1938-ïš ãw¥ã¡f¥g£lJ. áy eh£fËš m›thiz F¿¤j brŒâfŸ

midtU¡F« nghŒ¢ nr®ªjJ.

cldoahf gŸËfŸ âwªjîl‹ gŸËfS¡F K‹dhš M®¥gh£l§fŸ, mik¢r®fŸ åLfS¡F K‹dhš k¿aš vd gštif ïªâ v⮥ò brašâ£l§fŸ Ô£l¥g£ld. bgÇahU«

bfhs¤ö® kÂ

69

bjhl®¢áahf 8.5.1938; 15.5.1938; 22.5.1938; 29.5.1938 M»a ehË£l

‘FomuR’ ïjœfËš ‘ïªâ tªJÉ£lJ. ïÅ v‹d? xU if gh®¡f nt©oaJ jh‹!’ ‘beU¡fo v‹WÄšyh beU¡fo!’ ‘bjh©l®fns!

br‹id bršf!’ ‘ngh® _©LÉ£lJ. jÄH® x‹W nr®f!’ v‹w jiy¥òfË£L jiya§f§fis vGâ midtU« f£á, kj«, #hâ nt‰Wikfisí« flªJ ïªâ v⮥ò¥ nghÇš Fâ¤J, å¢rhf brayh‰w nt©L« v‹gij tÈíW¤J»wh®.

m¥go ‘ïªâ tªJÉ£lJ. ïÅ v‹d? xU if gh®¡f nt©oaJjh‹!’ v‹w jiy¥ã£L vGj¥g£l Kjš thu¤

jiya§f¤âš (8.5.1938) ‘klhâgâfS¡F k‹Å¥ò’ vd cŸjiy¥ã£L “jÄœ klhâgâfŸ v‹gt®fns, Ú§fŸ ïJ tiu elªJ bfh©lijí« kwªJ ÉL»nwh«”, …”c§fËl« g¡â ÉRthr« fh£Lgt®fis v§fËl« Éu£o ÉL§fŸ” v‹W

nt©LnfhŸ it¡»wh®.

bghJk¡fS¡F khbgU« É©z¥g« v‹w cŸjiy¥ãš

“c§fŸ brsfÇa§fS¡F ml§»d rfy gÇR¤jkhd Mjuîfisí« mËí§fŸ. c§fsJ thÈg ïisP®fis nghU¡F¡ f¢ir f£o Éu£o moí§fŸ” vd nt©L»wh®.

bršt®fS¡F xU th®¤ij vd¡ F¿¥ã£L “c§fŸ giHa el¤ijfis kwªJ ÉL»nwh«” v‹W bjhl§», giHa Ru©lš F‰w§fS¡F¥ gÇfhu« v‹d bjÇíkh? “elªjJ elªJ É£lJ

mij gÇfÇ¡f, c§fshš brŒa¡ ToaJ, Ú§fŸ khd¤âY« cÆÇY«

bgÇjhf kâ¡F« c§fŸ bršt¤ij ï¡fUk¤â‰F cjÉ bgÇa åuuhF§fŸ” vd tÈíW¤J»wh®.

ïisP®fS¡F nt©LnfhŸ vd ÉˤJ, gy brŒâfis¡

T¿ “moglî«, ïuh¥g£oÅ gfš g£oÅ »l¡fî«, J(bjh)iy tÊ el¡fî« jah® brŒJ bfhŸS§fŸ. ngh®Kid á¥ghŒ nghš M¡»id¡F (f£lis¡F) mo gÂaî« jah® brŒJ bfhŸS§fŸ”

v‹W Ko¡»wh®.

bgÇnah®fS¡F É©z¥g« v‹w k‰bwhU cŸjiy¥ãš

“bgÇnah®fns! K‹ khâÇ fh£l thU§fŸ! c§fSila cŸs§fS¡F¥ òâa m§»ia kh£o¡ bfhŸS§fŸ - c§fŸ

70

bgÇahU¡F vâuhd ‘Kid kG§F«’ thj§fŸ!

kh®ig¥ gh®¡fhÔ®fŸ, mo¢Rt£il¥ ghU§fŸ. åu ïisP®fS¡F

Ú§fŸ tÊfh£L»wt®fŸ v‹gij x›bthU mo it¡F« nghJ«

Phgf¤âš ití§fŸ” v‹W Ko¡»wh®.

m¤jiya§f¤âš vGj¥g£LŸs ntWáy brh‰fis¤jh‹

midt® ftd¤J¡F« K‹it¡f ÉU«ò»nwh«. mJ jh‹ eh«

R£o¡ fh£l ÉU«ò« gFâí« Tl

“njhH®fŸ v°.v°. ghuâah® (r. nrhkRªju ghuâah®), ckhknfRtu« ãŸis, ».M.bg.ÉRtehj«, tŸsš átPhd njáf®

ngh‹wt®fŸ ÑÊw§» tªJ ÉidP®fsh» k‰w thÈg®fS¡F

tÊfh£ofshf bršy nt©L«” v‹gnj mJ.

ï¢brh‰bwhl® ek¡F¡ TW« brŒâ jh‹ v‹d? nkny bga®

F¿¥ãl¥g£LŸs vt® xUtU« ïJehŸ tiuÆY« ÑÊw§»

tuîÄšiy; fU¤jhs®fshf ïU¡»wh®fns m‹¿ ÉidP®fŸ

(bra‰gLnth®) MfîÄšiy v‹gJjhnd.

všnyhUila x¤JiH¥ò« ïªâ v⮥ò¥ nghuh£l¤J¡F¤

njit v‹W fUâa bgÇah® vGâa tÇfŸjh« ïit; mutiz¤J

br‹W mid¤J¤ ju¥ãdÇ‹ x¤JiH¥igí« ehoa bgÇah®

vGâaitjh‹ ïit; mití« v¥nghnjh xU rka«

vGj¥g£ljšy; ïªâ v⮥ò¥ ngh® bjhl§f nt©oÆUªj mâc¢r ÃiyÆš vGj¥g£lit. v§nfh jÅÆl¤ âš ïufáakhŒ¡

Tw¥g£litašy; m¥nghJ jÄœeh£o‹ K‹d thu Vlhfî«, ïªâ v⮥ò brŒâfis, nghuh£l§fis, â£l§fis m¿a jÄœehL KGJ« ÉÇthf thá¡f¥g£l ‘FomuR’ V£oš, f£lha ïªâ¥ ghl murhiz ãw¥ã¡f¥g£lj‹ ã‹d® btËtªj Kjš ïjÊš jiya§fkhf vGj¥g£l tÇfns ïit. ï›tÇfŸ ïªâ v⮥ò¥ nghiu jÄH¿P®fŸ el¤âdh®fsh? bgÇah® el¤âdhuh?

v‹gij¤ bjËthf ek¡F És¡F«.

mj‰F« K‹ghf 20-3-1938ïš Fomuáš “r®t f£á jÄH®

khehL” v‹w jiy¥ã£L vGâíŸs jiya§f¤âš ïªâ¤ âÂ¥ò Ka‰á, fhªâ fšÉ¤ â£l«, fl‹ Ãthuz r£l« ngh‹w beU¡fofis¢ R£o¡ fh£o vGJ»wh® bgÇah®. ïjidí«

bfhs¤ö® kÂ

71

go¤jhšjh‹ vj‰fhf nk‰F¿¥ãl¥g£l jÄH¿P®fis¡ ÑnH

ïw§»tªJ ÉidP®fshFkhW bgÇah® nt©odh® v‹gJ ek¡F

KGikahf¥ òÇí«.

“Ϫâ Ka‰á mÊaî«, fhªâ¡ fšÉ¤ â£l« ifÉL«go¢

brŒaî« jÄœ k¡fŸ bgÇabjhU Ka‰á brŒa nt©oaJ Äfî«

mtruK«, mtáaK« Md fhÇakhŒ ïUªJtU»wJ. bghUis¥

g‰¿ahtJ v¥goahtJ rÇ¥gL¤â¡ bfhŸsyh« v‹whY« rÇahd bghW¥ò«, e«ã¡ifí« cŸs jiyt®fŸ ah® v‹gJ fodkhd ãu¢áidahf ïUªJtU»wJ. ah® v¥goÆUªj nghâY« ïªj Éõa§fisí« k‰W« áy muáaš Éõa§fisí«g‰¿

Mnyhá¤J Koî brŒa V¥uš khj¤âš xU r®t f£á jÄH® khehL

To nahá¡f nt©oaJ mtáa« v‹gijí« mâÈUªJ

j¡fbjhU »s®¢á brŒJ xU Koî¡F tunt©L« v‹gijí« Ä¡f ftiynahL bjÇɤJ¡ bfhŸ»nwh«.”

bgÇah® V¥uš khj« el¤jyh« v‹W v©Âa r®t¡ f£á jÄH® khehLjh‹, nk khj¤âš ToaJ. m›thW 28.5.1938 m‹W

âU¢áÆš To ÃWt¥g£l jÄœ khÃy ïªâ v⮥ò thÇa¤J¡F

(Anti-Hindi High Command) nk‰f©lthW, Ék®á¡f¥g£l nrhkRªju ghuâahiu¤ jiytuhfî«, ».M.bg. ÉRtehj¤ij¢ brayhsuhfî«

mk®¤â É£L, nkny Ék®á¡f¥g£l ckh knfRtu« ãŸisíl‹, jhD«, C.ò.m. rîªjugh©oa‹, nf.v«.ghyR¥ãukÂa«

M»nahUl‹ btW« cW¥ãduhf ïUªJjh‹ brašg£LŸsh®

bgÇah® . “gjÉ mšy mtuJ eh£l«; g eilbgw nt©L«

v‹gJ k£Lnk mtuJ eh£l«” v‹gij vt® xUtuhY« vËâš czu Koí«.

mJnghynt, bjhl®ªJ 42 eh£fŸ eilbg‰w âU¢á-br‹id tÊeil¥ ãu¢rhu¥ gilÆš fyªJ bfh©nlh® g£oaY«, nghuh£l¤âš áiw br‹nwh® g£oaY« ïªâ v⮥ò¥ nghiu el¤âaJ bgÇahU«, mtuJ RakÇahij ïa¡fKnk v‹gij¤

bjËthf cz®¤J«.

Mf, Mªâu khÃy« vd bjY§f®fŸ j§fS¡fhd jÅ khÃy«

nfhÇ it¤j nfhÇ¡iffis¥ nghy jÄH®fS¡F v‹W« jÅ

72

bgÇahU¡F vâuhd ‘Kid kG§F«’ thj§fŸ!

khÃy« mika nt©L« v‹w Ô®khd« k£Lnk jÄH¿P® nrhk Rªju ghuâahuhš 1937-ïš áy Ãfœ¢áfËš K‹ bkhÊa¥g£lJ

v‹gJ c©ik jh‹.

mJî«Tl bgÇah® mªÃfœîfS¡F K‹djhfnt <nuhL

bfhšy«ghisa« ïªâ v⮥ò¥ bghJ¡T£l¤âš

“v¥ghLg£lhtJ e« eh£il tleh£L r«gªj¤âÈUªJ ãǤJ¡

bfh©lhš xÊa ek¡F ÉLjiynah, khdnkh V‰gl¥

nghtâšiy” v‹W ngáa ã‹d® jh‹. v¥go ïU¥ãD« bgÇah®

ÉU«ãaJ tlt® Mâ¡fk‰w Rjªâu¤ jÄœeh£il nrhkRªju ghuâah® K‹bkhʪjnjh br‹id khfhz¤âYŸs jÄœ¥

gFâfis¡ bfh©l jÅ jÄœ khÃy¤ij¤ jh‹.

vdnt ehty® beLŠbrÊa‹ Ãidî¥ ãrfhf, xU ïl¤âš 1938 nk khj« fl‰fiu¡ T£l« vd jtWjyhf¡ T¿aij it¤J¡

bfh©L njhH® kÂaur‹ ngáíŸsh®. Mdhš, mnj beLŠbrÊa‹

vGâa ãw üšfËš bgÇah® jh‹ Kj‹Kjyhf jŤ jÄœehL g‰¿

ngáat® v‹gij mG¤j« âU¤jkhf¡ T¿íŸsijí« f£LiuÆ‹

ãw ïl§fËš vL¤J¡ fh£oÆUªnjh«. Mf, ònuh»j kW¥ò¤

âUkz KiwahdhY«, ïªâ v⮥ò¥ ngh® MdhY«, jŤ

jÄœehL nfhÇ¡if MdhY« jÄH¿P®fŸ K‹bdL¤jt‰iw¤jh‹

bgÇah® bjhl®ªjh®; å¢rhf vL¤J¢ br‹wh®; k¡fŸ k‹w¤J¡F¡

bfh©L br‹wh® v‹git mid¤J« Mjhuk‰witfns.

MdhY«, vªj xU k¡fŸ nghuh£lkhdhY« mJ âObud câ¤J ÉlhJ; mj‰F K‹djhf ÃyÉ tªj òw¢NHš rhjfkhf mikí«nghnj bto¤bjG« v‹gij eh« kW¡fÉšiy.

bgÇahU¡F K‹djhfnt ïitbah¤j áªjidfŸ VnjD« toÉš ÃyÉÆUªâU¡fyh«; mšyJ ngr¥g£oU¡fyh«. Mdhš, njhH®

kÂaur‹ TWtij¥ nghš mJ jÄH¿P®fshš m‹W.

eh« ït‰iw vGj nt©o tªjj‹ fhuz«Tl, 19.4.2014 m‹W

jŠirÆš elªnj¿a mŒªjhtJ cyf¤ jÄœ¥ bghJkheh£oš njhH® kÂaur‹ M‰¿a ciu k£Lkšy; mt® gy ntisfËš bgÇah® ÛJ it¤J tªJŸs Mjhuk‰w, âirâU¥ò« thj§fisí«

fU¤âš bfh©L jh‹.

bfhs¤ö® kÂ

73

bghJ thœ¡ifÆš r_f K‹nd‰w«, ÉLjiy F¿¤j mid¤ijí« vªj xU jÅ ïa¡fK« jŤJ ËW rhâ¤J Él KoahJ. Mdhš, #hâ xÊ¥ò, bg©QÇik, gF¤j¿î, bghJîilik, njáa ïd ÉLjiy, jhŒ bkhÊ¡ fšÉ, kÅj cÇik, R‰W¢NHš ghJfh¥ò KjÈa mid¤J¤ JiwfËY« eh« bgW«

bt‰¿fns X® ïy£áa jÄœeh£il, jÄœ¢ r_f¤ij¥ gil¡F«.

m›thwhd xU Ãiy miltj‰F¤ jilahf kjbt¿ mik¥òfŸ,

#hâ bt¿a®fŸ, Mzhâ¡fthâfŸ, yhgbt¿ bgUKjyhËfŸ, Mâ¡f ïªâa njáa®fŸ vd Vuhskhd vâÇfŸ cŸsd®.

nk‰brh‹d ïy£áa§fËš VnjD« x‹iwnah, ïu©ilnah k£L«jh‹ xU mik¥ghš å¢rhf K‹bdL¡f Koí«. k‰bwhU mik¥ò k‰w x‹¿u©L ïy£áa§fS¡F

ciH¡F«. eh« K‹bdL¡F« ïy£áa¤ij neh¡»a nghuh£l§fis v⮡fhjtiuÆY«, mJ ek¡F rhjfkhdnj v‹W

fUâ, gÂah‰Wtnj rÇahdjhf ïU¡f Koí«. xU ïy£áa¤J¡F

ciH¡F« mik¥ãdiu neh¡», ã¿bjhU ïy£áa¤ij K‹bdL¥gt®fŸ vkJ ïy£áa¤J¡F Ú§fŸ V‹ ciH¡f kW¡»Ö®fŸ v‹W ÉdîtJ všyh« nt©lhjdnt.

mJî« F¿¥ghf, òij¡f¥g£l ãz§fis¤ njh©o vL¤J

Kf®ªJ gh®¤J Fiw brhšY« ngh¡F f£lha« ifÉl¥gl nt©oa x‹whF«. v›Éj muáaš òÇjY« m‰w, ‘âO®’ jiyt®fŸ, jiyfhš bjÇahkš ãj‰¿¤ âÇtij¥ g‰¿ eh« ftiy¥glÉšiy.

óáa rha§fŸ mL¤j kiHÆš fiuªjJ« c©ik Ãw« btË¥g£L

ÉL«; btË¥g£L¡ bfh©L« ïU¡»wJ. Raey vâ®gh®¥òfŸ, MirfŸ vJîÄ‹¿, ïy£áa¤J¡fhf ïH¥òfis¢ r»¤J¡ bfh©L

ïa§F« ïa¡f§fËl« ï›tif¥ ngh¡F nt©lhj x‹nw!

vâÇfËl« vŒa nt©oa fizfis¤ njhHikfŸ ÛJ vŒtJ

njitjhdh? midtU« MœªJ áªâ¡f nt©oa neu« ïJ.

74

bgÇahU¡F vâuhd ‘Kid kG§F«’ thj§fŸ!

ã‹ ïiz¥ò

irt« :

bgÇah® vG¥ò« nfŸÉfŸ!

rka« v‹gij¥g‰¿ br‹w thu« xU

jiya§f« vGâÆUªnjh«. ï›thu« irt rka« v‹gJ g‰¿ vGJ»‹nwh«.

bfhŠr fhykhf irt rka¤â‹ nguhš áy® nghL« T¢rš msî¡F nkš ngh»‹wJ.

RakÇahij ïa¡f¤ij xʤjhf nt©L« v‹W

f£á nr®¡»‹wh®fsh«. muáaš ãiH¥ò¡

fhu®fŸ áy® m¥go¤jh‹, mjhtJ,

“RakÇahij ïa¡f¤ij xʤjhf nt©L«, mij xÊ¡fhÉ£lhš Rauh{a« jilg£L¥

nghF«” v‹W T¢rš ngh£lh®fŸ. TÈ

bfhL¤J« T¢rš nghl¢ brh‹dh®fŸ.

m›tsî T¢ršfisí« ml¡»¡bfh©L

ï¥nghJ ekâa¡f« jiyÃÄ®ªJ É»‹wijí«

muáašfhu®fËš bgU«ghnyhU« ïij MjÇ¥gijí« gh®¤J xUthW ml§»

É£lh®fŸ. ï¥nghJ irt rka¤jh®fŸ v‹W

brhšÈ¡ bfhŸSgt®fËš áy® »s«ã RakÇahij ïa¡f¤ij xÊ¡f nt©Lbkd ãu¢rhu« brŒJ tU»‹wh®fŸ. ï¢irt rka¤jh®fŸ v‹gt®fŸ, RakÇahij ïa¡f«

gh®¥gÜa¤ijí«, gh®¥gd®fisí« f©o¡F«

bghGJ«, itzt rka¤ijí« itzt®

fisí« f©o¡F« bghGJ« Mdªj¡ T¤jho¡

bfhs¤ö® kÂ

75

bfh©L e«ÛJ« RakÇahij ïa¡f¤â‹ ÛJ« òfœ

òuhzK« fÉí« gho¡bfh©oUªjh®fŸ.

mjhtJ, gh®¥gd Mâ¡f¤ij f©o¤J r§fuh¢

rhÇahiu jh¡» tU« nghJ ek¡F cjÉí« brŒjh®fŸ.

ãwF itz¥ òuhz§fË‹ t©lths§fis btËah¡F« nghJ« ek¡F cjÉ brŒJ tªjh®fŸ.

ïJkh¤âukšyhkš, ïªJ kj« v‹gjhf xU kj«

ïšiyba‹W« ïªJkj« v‹W brhšy¥gLtJ

gh®¥gdhâ¡f¡ bfhŸiffŸ bfh©lJ v‹W« brhšY«

nghJ« mij MjǤJ mj‰F« nt©oa Mjhu§fŸ cjÉ

tªjh®fŸ.

filáahf irt kj¥ òuhz§fŸ v‹gitfË‹

KiwÆš mt‰¿‹ nah¡»aijfis btËah¡f neÇ£l nghJ kh¤âu« ‘RakÇahij ïa¡f« rka§fS¡F

Mg¤ij ÉisÉ¡»‹wJ; nkh£r¤â‰F¤ jilahŒ

É»‹wJ’ v‹W brhšy tªJ É£lh®fŸ.

vdnt irt kj« v‹whš v‹d? mJ gh®¥gd kjkšyhkš ntW jÅ kj« v‹nwh mšyJ jÄœ k¡fŸ

kj« v‹nwh ahuhtJ brhšy Koíkh? v‹gij KjÈš ftÅ¡f ÉU«ò»‹nwh«.

e« eh£L irt®fŸ bgU«ghY« jh§fŸ ‘gh®¥gd kj¤ij btW¡»‹nwh«’ v‹»‹wh®fŸ. m‹¿í«

gh®¥gd®fsJ kj Mjhu« v‹gitfsh»a eh‹F

ntj§fŸ v‹gijí« irt®fŸ j§fS¡F

r«gªj¥g£ljšy v‹»‹wh®fŸ. gh®¥gd®fË‹

“nkh£r” rhjdkhd ntŸÉ¢ rl§Ffisí« jh§fŸ

x¥ò¡ bfhŸS»‹w âšiy v‹»‹wh®fŸ. k‰W«

òuhz§fŸ v‹gitfisí« MÇa rh°âu§fŸ

v‹gitfisí« jh§fŸ x¥ò¡bfhŸs KoahJ

v‹gJl‹ mitfŸ bghŒ v‹W« f‰gid v‹W«

brhšy K‹ tªâU¡»‹wh®fŸ. gh®¥gd M¢rhÇah®fS«

mjhtJ r§fuh¢rhÇ ngh‹wh®fS« j§fS¡F

r«kªj¥g£lt®fŸ mšy v‹W« brhšY»‹wh®fŸ.

76

bgÇahU¡F vâuhd ‘Kid kG§F«’ thj§fŸ!

k‰W« v›tsnth, mjhtJ, “MÇa‹ f©lhŒ!

jÄH‹ f©lhŒ!” v‹W MÇa¤ijí« jÄiHí« ãǤJ

MÇa¤â‰F«, j§fS¡F« j§fŸ irt kj¤â‰F« á¿J«

r«kªjÄšiy v‹W« jh§fŸ jŤ jÄœ¢ rka¤jh®

v‹W« brhšÈ¡bfhŸStJl‹ mj‰F nt©oa Mjhu§fisí« f©L it¤âU¡»‹wh®fŸ. cjhuzkhf

‘bj‹dh£L átnd ngh‰¿’ v‹W« ãǤJ¢ brhšY

»‹wh®fŸ. vdnt ïªÃiyÆš, irt kj« v‹whš v‹d?

Kjyhtjhf, f‰gid v‹W« bghŒ v‹W«

Mghrbk‹W« mr«ghÉj« v‹W« brhšY«goahd fªjòuhz«, átkfh òuhz« Kjyh»a òuhz§fis xJ¡» É£L gh®¤jhš átD¡nfh, irt¤â‰nfh VjhtJ

fLfsî ïl« ïU¡»‹wjh v‹gij T®ªJ neh¡F«go thrf®fis nf£L¡ bfhŸS»‹nwh«.

ïu©lhtjhf, ïªJ kj¤ijnah, itzt kj¤ijnah, irt kj¤ijnah jŤjÅahfnth bghJthfnth vL¤J¡ bfh©L gh®¥nghnkahdhš mitfËYŸs bghJthd flîŸfS«, itzt, irt flîŸfS«, Ru®fŸ v‹D« “njt®”fË‹ ntŸÉ v‹D«

ahf¤ij mʤJ tªj mRu®fŸ v‹D« “mu¡f®fis”

bfh‹W bt‹W ahf¤ij¡ fh¡f tªjJ v‹»‹w m°âthu« jÉu ntW kh®¡f¤âš tªj flîŸfŸ VjhtJ

v§fhtJ ïU¡»‹wdth? v‹W gh®¡F«go nt©L»‹nwh«.

mšyJ gh®¥gd®fŸ v‹D« MÇa®fË‹ ntj¤ij x¥ò¡ bfhŸshjâdhnyh, êâ¤jâdhnyh cyf« “Úâí«

xG¡fK« bf£L¥ nghŒÉ£lJ” v‹W brhšÈ¡

bfh©L mtjhu« brŒjjhfnth njh‹¿ajhfnth mšyhkš ntWtÊÆš tªj VjhtJ flîŸfŸ c©lh?

ïU¡»‹wdth?

ïªJ, itzt, irt rka r«kªjkhd vªj òuhzK«

ïij¤ jÉu ntW v‹d fhuz§fshtJ f‰ã¡

»‹wdth?

bfhs¤ö® kÂ

77

cjhuzkhf, irt rka¢rhÇah®fŸ v‹gt®fS«,

“ntj ntŸÉia k¡fŸ êjid brŒjjhš njh‹w nt©oat®fshdh®fŸ. ntj ntŸÉia êjid brŒj k¡fisí« mʤJ ntj ntŸÉ¢ rka¤ijí«

flîŸfisí« MjÇ¡f nt©oat®fshdh®fŸ” v‹gij ahuhtJ kW¡f Koíkh v‹W nf£»‹nwh«.

k‰W« ntj¤ijí« ntŸÉiaí« jŸËÉ£L

mt‰iw¡ fh¥gh‰w tªj flîŸfisí« jŸËÉ£L

MÇa®fshš òida¥g£lJ v‹»‹w òuhz§fisí«

jŸËÉ£lhš, njthu¤â‰nfh, âUthrf¤â‰nfh k‰W«

“jÄœ kiw”¡nfh v§fhtJ ïlÄU¡»wjh v‹W

nf£»nwh«.

át«, irt«, Mfk«, njthu«, âUthrf« v‹w th®¤ijfS« MÇa¤ij mo¥gilahf¡ bfh©lit v‹D« tH¡if Ryg¤âš jŸËÉl KoahJ. k‰W«

irt¡ flîŸfŸ bgaU« m¡ flîŸfË‹ bg©#hâ ãŸisfË‹ bgaU« mndfkhŒ KGJ« MÇaghiõ¥

bga®fns jÉu nt¿šiy. k‰W« m¥ bga®fS¡F V‰w fhuz§fS« m¡fhuz§fS¡F MÇa®fshš f‰ã¡f¥

g£l fijfŸjh‹ Mjhunk xÊa nt¿šiy. k‰W« m¥

bga®fS¡F« fijfS¡F« V‰gL¤ j¥g£l òuhz§fŸ

v‹gitfS« bgÇJ« MÇa _y¤âÈUªJ bkhÊ

bga®¤jjhf¢ brhšy¥gL¥gitfnsašyhkš ntwšy.

Éf. irt rka« bj‹dh£oš guÉ ïU¡»‹w msî k‰w eh£oš mjhtJ tleh£oš guÉ ïU¥gjhf brhšy Koíkh? tl ehL KGtJ« Vw¡Fiwa itzt kj« v‹nw brhšy nt©L«.

bj‹dh£oš khÄr« rh¥ãlhjtD¡F v¥go irt‹ v‹W brhšy¥gL»‹wnjh mJnghy tleh£oš kh«r« òá¡fhjtD¡F itZzt‹ v‹W brhšY

tJ©L.

bj‹dh£oY« rka¤ij V‰W¡ bfh©lt®fŸ áy®

v‹Wjh‹ brhšynt©L«. mâY« irt rka¤jh®fnsh

78

bgÇahU¡F vâuhd ‘Kid kG§F«’ thj§fŸ!

irt rka« ï‹dJ v‹W m¿ªjt®fnsh btF áy®

v‹Wjh‹ brhšynt©L«. gh¡»íŸs k¡fŸ mjhtJ

100-¡F 90 - ng®fŸ khÇ, fU¥g‹, khl‹, kJiu åu‹, ng¢á v‹gJ ngh‹w flîŸ tz¡f¡fhuU« k‰W« xU

áy® irt itzt¡ flîŸfisí« ï¡T£l¤âš nr®¤J¡

bfh©oU¡»‹wt®fSnk jÉu ntwšy.

Vnjh giHa fhy¤J mur®fŸ j§fŸ klikÆdhš f£o it¤j nfhÉšfS« mt®fŸ É£l brh¤J¡fshš el¡F« c‰rt§fS«, ï¥nghJ áy bfhLik¡fhu®fŸ

k¡fËl¤âÈUªJ mÃaha tÊfËš bfhŸisao¤J

r«ghâ¤j gz¤ij¡ bfh©L Ñ®¤â¡F« j§fis ca®¤â¡ bfhŸtj‰F« áy® jh§fŸ brŒj bfhLikÆdhš V‰gL« ght¤ij¤ bjhiy¥gj‰F«

v‹W gGJ gh®¥gJ« òJ¥ã¥gJ« ïšyhÉ£lhš ï›tsî bgUikfŸ Tl brhšÈ¡ bfhŸs tif ïU¡fhJ v‹nw brhšyyh«.

rka« v‹gJ«, itzt« v‹gJ«, irt« v‹gJ«

v‹d v‹W bghJthf nahá¡FÄl¤âš gh®¥gd®fS¡F

t¡fhy¤J th§»¡bfh©L j§fis m¿ahkš gh®¥gÅa¤â‰F« gh®¥gd Mâ¡f¤â‰F« ciH¡F«

rhjd§fsh mšyth v‹gij ÃjhŤJ eLÃiyikÆš ïUªJ gh®¤jhš ahU¡F« És§fhkš nghfhJ.

vdnt ï¥go¥g£l irt¤ij¥g‰¿nah rka¤ij¥

g‰¿nah VjhtJ vGj neÇLtjhš “eh£o‹

nõk¤â‰nfh k¡fË‹ nkh£r¤â‰nfh” v›Éjkhd Mg¤J¡fŸ v¥go neÇ£L ÉL« v‹gij¥g‰¿ ÉU¥ò btW¥ã‹¿ ÃjhdkhŒ nahá¤J¥ gh®¡F«go thrf®fis nt©o¡ bfhŸS»‹nwh«.

(bgÇah®, ‘FomuR’ 7.10.1928)

Image 1

Image 2

bfhs¤ö® kÂ

79

bghŒ ãu¢rhu«:

bgÇah® jªj kW¥ò

O

giwa‹ v‹W brhšy¡ TlhJ v‹W Mu«ã¤jt‹

eh‹. fhªâah® Ô©lhjt®fS¡F¤ jÅahf¥

gŸË¡Tl«, jÅahf¡ nfhÆš, jÅahf¡ »zW

bt£Ltj‰fhf¡ fhªâ ây¡ ÃâÆÈUªJ %.55,000

mD¥ãdh®. m¥nghJ eh‹ jÄœehL fh§»u°

fÄ£o¤ jiyt‹. eh‹ ïij ïj‰fhf bryÉlhkš m¥gona it¤JÉ£nl‹. k‰w khfhz¡fhu®fŸ

všyh« brytʤJ jhœ¤j¥g£l k¡fS¡F¤ jÅahf nfÂ, nfhÆš, gŸË¡Tl« f£odh®fŸ. eh‹

fhªâahU¡F vGând‹. “eh« mt®fS¡F ïit všyh« jÅahf¢ brŒJ bfhL¥gjhš xU¡fhY«

Ô©lhik xÊahJ. mj‰F¥ gâš giwa‹ nfhÆš, giwa‹ gŸË¡Tl« v‹W brhšÈ k¡fŸ mijí«

xJ¡» it¤JÉLth®fŸ. ïij eh‹ ÉU«gÉšiy.

e« k¡fŸ j©Ù® vL¡F« »zWfËš mt®fS«

vL¡f nt©L«. e«k¡fŸ go¡»w gŸËfËš mt®fisí« go¡f mDkâ¡f nt©L«. e«k¡fŸ

ngh»w nfhÆšfS¡F mt®fS« nghf cÇik tH§f nt©L«” v‹W vGând‹. mj‰F mt®

mJnghy brŒaKoahJ v‹W brhšÈ É£lh®.

Image 3

Image 4

80

bgÇahU¡F vâuhd ‘Kid kG§F«’ thj§fŸ!

O

eh‹ giwa‹ v‹W

nftykhf¢ brh‹d

jhf¤ jhœ¤j¥g£l

k¡fËl« brhšÈ

Æ U ¡ » ‹ w h ® f Ÿ .

eh‹ gyjlit ïªj¢

brhšiy¢ brh‹dh

Y« mij xÊ¥gj‰

fhf brh‹dJ jh‹.

vby¡õ‹ neu¤âny

ï ¥ g o b a š y h «

brŒtJ rhjhuz«.

vby¡õ‹ nghJ

“uhkrhÄ eha¡f®

giw¢á všyh«

uÉ¡if¥ ngh£L¡ bfh©lh®fŸ v‹W

jhœ¤j¥g£l bg©fis¡ nftykhf brh‹dh®”

v‹W És«gu neh£O°fbsšyh« ngh£L

jhœ¤j¥g£l k¡fns mt® MjÇ¡»w f£á¡F X£L

nghlhÔ® v‹W thš ngh°l®fŸ x£o ïU¡»‹wh®fŸ. mij¡ f©L áy® v‹Ål« tªJ Ú

v¥go¢ brhšyyh« v‹W nf£lh®fŸ. eh‹

brh‹dJ c©ikjh‹. eh‹ jhœ¤j¥g£l bg©fŸ

ïj‰F K‹ uÉ¡if¥ nghl¡ TlhJ, ngh£lhš JÂna nghl¡TlhJ, m¥go ïUªj rKjha« fhy khWgh£lhš v¥go M» ïU¡»‹wJ. ï‹iw¡F

uÉ¡ifÆšyhkš gh®¡fKoaÉšiy v‹W

brh‹nd‹. ïij¡ bfh©L mªj ïdk¡fis vd¡F Énuhjkhf¤ ö©lî« eh‹ MjÇ¡»‹w f£á¡F X£L¥ nghlhkš brŒtj‰fhf¡ »s¥ã Él¥g£lnj MF« v‹gij És¡»aJ« mt®fŸ

òǪJ bfh©ld®.”

-11.12.1968 m‹W â.K.f. nka® ntY® ehuhazD¡F elªj ghuh£L ÉHhÉš, br‹id- ma‹òu¤âš bgÇah® M‰¿a brh‰bghÊî (‘ÉLjiy’ 15.12.1968)

bfhs¤ö® kÂ

81

Image 5

“òij¡f¥g£l ãz§fis¤ njh©o

vL¤J Kf®ªJ gh®¤J Fiw brhšY«

ngh¡F f£lha« ifÉl¥gl nt©oa x‹whF«. v›Éj muáaš òÇjY« m‰w,

‘âO®’ jiyt®fŸ, jiyfhš bjÇahkš ãj‰¿¤ âÇtij¥ g‰¿ eh«

ftiy¥glÉšiy. óáa rha§fŸ mL¤j kiHÆš fiuªjJ« c©ik Ãw«

btË¥g£L ÉL«; btË¥g£L¡ bfh©L«

ïU¡»wJ. Raey vâ®gh®¥òfŸ, MirfŸ

vJîÄ‹¿, ïy£áa¤J¡fhf ïH¥òfis¢

r»¤J¡ bfh©L ïa§F« ïa¡f§fËl«

ï›tif¥ ngh¡F nt©lhj x‹nw!

vâÇfËl« vŒa nt©oa fizfis¤

njhHikfŸ ÛJ vŒtJ njitjhdh?”

- bfhs¤ö® kÂ

ïªüÈUªJ

You may also like...

  • Argent Rapide Facile
    Argent Rapide Facile International by BlAzKtjr
    Argent Rapide Facile
    Argent Rapide Facile

    Reads:
    1

    Pages:
    21

    Published:
    Jul 2024

    Argent facile 50 a 500 par jours sans rien faire ! pdf rapide et facile

    Formats: PDF, Epub, Kindle, TXT

  • Spreuke Raaisels - Vraestel
    Spreuke Raaisels - Vraestel International by Chris Viljoen
    Spreuke Raaisels - Vraestel
    Spreuke Raaisels - Vraestel

    Reads:
    1

    Pages:
    88

    Published:
    Jun 2024

    Wat beter manier is daar om wysheid te kry, as om uit die mond van die Skepper self te leer? Gebruik hierdie gids om elke vers van die Spreuke van Salomo nouk...

    Formats: PDF, Epub, Kindle, TXT

  • Die Jesus Reeks - Leerder Gids
    Die Jesus Reeks - Leerder Gids International by Chris Viljoen
    Die Jesus Reeks - Leerder Gids
    Die Jesus Reeks - Leerder Gids

    Reads:
    1

    Pages:
    198

    Published:
    Jun 2024

    Die skrywer, ‘n gesoute dosent en Bybel skool-leier, gaan voort om te studeer en hoop in die harte van gretige lesers te vestig. Met meer as 14 jaar ondervind...

    Formats: PDF, Epub, Kindle, TXT

  • Die Openbaring Reeks - Leerder Gids
    Die Openbaring Reeks - Leerder Gids International by Chris Viljoen
    Die Openbaring Reeks - Leerder Gids
    Die Openbaring Reeks - Leerder Gids

    Reads:
    0

    Pages:
    108

    Published:
    Jun 2024

    Het jy al ooit gewonder oor die einde? Is jy onseker oor hoeveel daarvan jy persoonlik gaan beleef? Miskien is die Openbaring vir jou totale duisternis... Moe...

    Formats: PDF, Epub, Kindle, TXT