ලද ඒ ලිචචවීහු භත්පාගක්‍යවතුන් වහෙන්හසසට ‘වහෙන්ස, භත්පාගක්‍යවතුන්
වහෙන්හසස බිකසඟන හෙත්පා හසට දවසට අපහන්ගේ බෙත ඉවසන හසසකව’ ය
කීහෙ. ‘ලිචචවීන, මත්පා විසින් හසට දවසට අමබෙපත්පාලී ගණිකත්පාවහන්ගේ බෙත
ඉවසන ලදතැ’ ය භත්පාගක්‍යවතුන් වහෙන්හසස වදත්පාළ හසසක. එකලේහි ඒ
ලිචචවීහු ‘භවත්න, ඒකත්පාන්තහයන් සසත්‍රියක විසින් දිනන ලදදමහෙ.
භවත්න, ඒකත්පාන්තහයන් සසත්‍රියක විසින් දිනන ලදදමහෙ’ ය ඇඟිලි
හපළුනෑහෙ. ඉකබිති ඒ ලිචචවීහු භත්පාගක්‍යවතුන් වහෙන්හසස හන්ගේ වචනය
පිළිහගන, අනුහමද්ධෝදන් ව, හුනසසහනන් නතැඟී, භත්පාගක්‍යවතුන් වහෙන්හසසට
වතැඳ පතැදකුණු හකත්පාට නකමතැ ගියහෙ.
46. ඉකබිති අමබෙපත්පාලි ගණිකත්පා බුදුපත්පාහමත්පාක බිකසඟන ප්‍රණීත
ඛත්පාදක්‍යහයන් හභද්ධෝජක්‍යහයන් සියතින් සතැතපවූවත්පා ය. හපරැත්ත හකත්පාට
වතැළතැඳවූවත්පා ය. ඉකබිත්හතන් අමබෙපත්පාලි ගණිකත්පා හතත්පාම හබෙත්පාජුන්
වතැළතැඳු, පත්පාන්ත්‍රහයන් ඉවතට ගන්නත්පා ලද අත් ඇති භත්පාගක්‍යවතුන්
වහෙන්හසසට එකත්පසස වතැ එකතරත්පා මිටි අසසනක හගන උන්නත්පා ය. එහසස
එකත්පසසවතැ හුන් අමබෙපත්පාලි ගණිකත්පා හතත්පාම භත්පාගක්‍යවතුන් වහෙන්හසසට
‘වහෙන්ස, හම අරම බුදුපත්පාහමත්පාක බිකසඟනට හදමි’ ය කීවත්පා ය.
භත්පාගක්‍යවතුන් වහෙන්හසස අරම පිළිගත් හසසක. ඉකබිති භත්පාගක්‍යවතුන්
වහෙන්හසස අමබෙපත්පාලි ගණිකත්පාවට දතැහෙතැමි කතත්පාහයන් හදහලද්ධෝ වතැඩ
දකවත්පා, එහි ඇය සමත්පාදන් කරවත්පා, එහි උත්සත්පාහෙවත් කරවත්පා සිත සතුටු
කරවත්පා හුනසසහනන් නතැගී වතැඩි හසසක.
47. භත්පාගක්‍යවතුන් වහෙන්හසස ඒ අමබෙපත්පාලිවනහයහිදු වසමින් “ශීලය
හමහසස ය, සමත්පාධිය හමහසස ය, ප්‍රඥත්පාව හම හසස ය, ශිලහයන් පුරුදු
කරන ලද සමත්පාධිය මහෙත් පල මහෙත් අනුසසස ඇත්හත් ය, සමත්පාධිහයන්
පුරුදු කරන ලද ප්‍රඥත්පාව මහෙත් පල මහෙත් අනුසසස ඇත්හත් ය,
ප්‍රඥත්පාහයන් පුරුදු කරන ලද සිත කත්පාමත්පාස්‍රව භවත්පාස්‍රව අවිදක්‍යත්පාස්‍රව යන
ආස්‍රව හකහරන් මිහද” යතැ ය වදත්පාළ හසසක.
[හබ්ලුවගමහි ජීවිතසසංසසකත්පාර - අධිෂසෂ්ඨත්පානය]
48. ඉකබිත්හතන් භත්පාගක්‍යවතුන් වහෙන්හසස අමබෙපත්පාලිවනහයහි කතැමතැති
තත්පාක වතැස, අනඳ හතරුන් බෙණවත්පා, ‘අනඳහයන, එවු, හබ්ලුවගම කරත්පා
යන්හනමු’ ය වදත්පාළ හසසක. ‘එහසස ය, වහෙන්ස’ ය අනඳ හතරණුහවද්ධෝ
පිළිවදන් දුන්හෙ. ඉකබිති භත්පාගක්‍යවතුන් වහෙන්හසස මහෙත් බිකසඟන හෙත්පා
හබ්ලුව ගමට වතැඩි හසසක. එකලේහි භත්පාගක්‍යවතුන් වහෙන්හසස එහි හබ්ලුව
ගහමහි වතැඩ වසන හසසක. එහි දී භත්පාගක්‍යවතුන් වහෙන්හසස භික්‍ෂූන් අමතත්පා
“මහෙහණන, හතපි හමහි එවු. විසලේපුර හෙත්පාත්පසතැ ඒ ඒ මිතුරු පතැවිදදන්
ද, දතැක හෙඳුනන පතැවිදදන් ද, දතැඩිමිතුරු පතැවිදදන් ද වසන තන්හි වසස
එළතැහඹවු. මම හම හබ්ලුව ගහමහි ම වසස එළතැහඹමි” ය වදත්පාළ හසසක.
‘එහසස ය, වහෙන්සතැ’ ය භත්පාගක්‍යවතුන් වහෙන්හසසට පිළිවදන් දී ඒ මහෙණහු
විසලේපුර හෙත්පාත්පසතැ ඒ ඒ මිතුරන් දතැක හෙඳුනන්නන් දතැඩි මිතුරන් වසන
තන්හි වසස එළතැඹියහෙ. භත්පාගක්‍යවතුන් වහෙන්හසස ඒ හබ්ලුව ගහමහි වසස
එළතැඹි හසසක.
49. එකලේහි වසස එළතැඹි භත්පාගක්‍යවතුන් වහෙන්හසසට දරුණු ආබෙත්පාදහයක
උපන. මරණය හවතට පතැමිණතැවීහමහි සමත් වූ දතැඩි හවේදනත්පා
පතැවතැත්හත් ය. භත්පාගක්‍යවතුන් වහෙන්හසස සිහි ඇති ව නුවණින් සලකමින්
එයන් හනත්පා හපහළමින් ඒ හවේදනත්පාව ඉවතැසූ හසසක. එ කලේහි
භත්පාගක්‍යවතුන් වහෙන්හසසට ‘යමබෙඳු වූ මම උවටුවන් හනත්පා අමතත්පා
බිකසඟනට හනත්පා දන්වත්පා පිරිනහවන්හනම නම එය මට හනත්පා සුදුසු ය.
මම හම ආබෙත්පාදය වීයර්‍ය්‍යහයන් මතැඩලත්පා ජීවිතසසංසසකත්පාරය (දිවි
පවත්වනුවට සමත් පලසමවත) ඉටත්පා වසන්හනම නම මතැනතැවතැ’ ය හම
සිත විය. ඉකබිති භත්පාගක්‍යවතුන් වහෙන්හසස ඒ ආබෙත්පාදය වීයර්‍ය්‍යහයන් මතැඩ
ජීවිතසසංසසකත්පාරය ඉටත්පා වුසූ හසසක. එ කලේහි භත්පාගක්‍යවතුන් වහෙන්හසසහන්ගේ
ඒ ආබෙත්පාදය සන්හිඳුහණේය. ඉකබිති භත්පාගක්‍යවතුන් වහෙන්හසස ගිලන්
බෙතැවින් නතැගී සිටි හසසක, ගිලන් බෙතැවින් නතැගි හනත්පාහබෙද්ධෝ කලේ ඇති
හසසක, හවහහෙහරන් නකමතැ හවහහෙර ඉදිරිපසතැ හසවහණහි පනවන
ලද අසසහනහි වතැඩ හුන් හසසක.
50. එකලේහි අනඳ හතරණුහවද්ධෝ භත්පාගක්‍යවතුන් වහෙන්හසස කරත්පා
එළතැඹිහයද්ධෝ ය. එළතැඹ භත්පාගක්‍යවතුන් වහෙන්හසස වතැඳ එක පහසක හුන්හෙ.
එක පහසක හුන් අනඳ හතරණුහවද්ධෝ වහෙන්ස, “භත්පාගක්‍යවතුන්
වහෙන්හසසහන්ගේ පහෙසුව දකනත්පා ලදි. භත්පාගක්‍යවතුන් වහෙන්හසසහන්ගේ සහෙනය
දකනත්පා ලදි. එහහෙත් මහන්ගේ සිරුර හෙටගත් තද බෙව ඇත්තකහු හමන් විය.
භත්පාගක්‍යවතුන් වහෙන්හසසහන්ගේ ගිලන් බෙව හහෙසතු හකත්පාට හගන දිශත්පාහවද්ධෝ ද
මට හනත්පා හපහනත්. සතිපටෂ්ඨත්පාන දරමහයද්ධෝ ද මට හනත්පාවතැටහහෙත්.
වහෙන්ස, එහතකුදු වුවත් යමතත්පාක භත්පාගක්‍යවතුන් වහෙන්හසස බිකසඟන
ඇරැබෙ කිසි පශසචිමත්පාවවත්පාදයක වදත්පාරන හසසක ද, ඒතත්පාක ම හනත්පා
පිරිනහවන හසසකතැ ය කිසි ආසසවත්පාදමත්පාන්ත්‍රහයක මට වී යතැ” ය සතැළ
කළහෙ.
51. අනඳහයන, භික්‍ෂුසසංඝ හතම මත්පා හකහරහි කුමක නම අහපක්‍ෂත්පා
හකහරය ද? අනඳහයන, මත්පා විසින් අභක්‍යන්තර බෙත්පාහිර යතැ ය (දරම
වශහයන් හහෙද්ධෝ පුදගල වශහයන් හද හකත්පාටසක හනත්පා හකත්පාට) දහෙම
හදසන ලදි. අනඳහයන, දරමවිෂයහයහි තසත්පාගතයන්හන්ගේ
ආචත්පායර්‍ය්‍යමුෂසටිහයක නතැත. අනඳහයන, යමකුට ‘මම බිකසඟන
පරිහෙරණය කරන්හනමි’ කියත්පා හහෙද්ධෝ ‘බිකසඟන මත්පා උහදසත්පා වසන්හන්
හවේව’ ය කියත්පා හහෙද්ධෝ හම සිත වන්හන් ද, අනඳහයන, හහෙ හතම
බිකසඟන ඇරැබෙ කිසිවක ම කියන්හන් ය. අනඳහයන, තසත්පාගතයනට
“මම බිකසඟන පරිහෙරණය කරන්හනමි” කියත්පා හහෙද්ධෝ “බිකසඟන මත්පා
උහදසත්පා ම (මත්පා බෙලත්පා ම) සිටුහන් හවේ ව” ය කියත්පා හහෙද්ධෝ හමහසස සිහතක
හනත්පා ම හවය. අනඳහයන, කවර හහෙයන් ඒ තසත්පාගතහයද්ධෝ බිකසඟන
ඇරැබෙතැ කිසිවක නම කියන්හනද්ධෝ ද?
52. අනඳහයන, මම දතැන් ජීරණහයමි, වතෘදදහයමි, මහෙලුහයමි. දික
කලක ඉකමිහයමි, පතැසිම වියට පතැමිණහයමි. මත්පා වයස දතැන් අසූහවක
හවය. අනඳහයන, දිරූ ගතැලක චක්‍රබෙන්දනත්පාදි පිළිසකරින්
යතැහපන්හන් ද, එහසස ම තසත්පාගතයන්හන්ගේ කය රහෙත්පලසමවත්
නතැමතැති පිළිසකරින් යතැහපන්හන් ය. අනඳහයන, තසත්පාගතහයද්ධෝ
රූපනමිත්තත්පාදි සියලු නමිති හනත්පා හමහනහි කිරීහමන් ඇතතැම
හවේදනත්පාවන්හන්ගේ නහරද්ධෝදහයන් නමිති රහිත චිත්තවිමුකතියට පතැමිණ
හවහසත් ද, අනඳහයන, එසමහයහි තසත්පාගතයන්හන්ගේ කය අතිශයන්
පහෙසු ඇතිහයක හවය. අනඳහයන, එහහෙයන් හතපි (ඒ පලසමයත්
පිණිස) තමන් ම දවීප (පිහිට) හකත්පාට හගන, තමන් ම ශරණ හකත්පාට
ඇති ව, අනනක්‍යශරණ ව (බෙත්පාහිර සරණක නතැත්හතද්ධෝ ව) වසවු. දරමය
ම දවීප හකත්පාට ඇති ව, දරමය ම සරණ හකත්පාට ඇති ව, අනනක්‍යශරණ
ව (අන්සරණක අහපක්‍ෂත්පා හනත්පාකරන්හනද්ධෝ ව) වසවු.
53. අනඳහයන, මහෙණ හතම හකහසස නම තමත්පා ම දවීප හකත්පාට
ඇත්හත්, තමත්පා ම සරණ හකත්පාට ඇත්හත්, අනනක්‍යශරණ ව, දරමය
දවීප හකත්පාට ඇත්හත්, දරමශරණ ව අනනක්‍යශරණ ව හවහසස ද යත්:
අනඳහයන, හමහි මහෙණ හතම හකහලසස තවන වතැර ඇති ව, මනත්පා
නුවණින් දන්හන්, සිහි ඇත්හත්, හලත්පාව හකහරහි අභිදක්‍යත්පා වක්‍යත්පාපත්පාද දුරැ
ලත්පා කහයහි කත්පායත්පානුපසසසී ව හවහසය. හවේදනත්පාවන්හි හවේදනත්පානුපසසසී ව
... සිත්හි චිත්තත්පානුපසසසී ව හවහසය. හකහලසස තවන වතැර ඇති ව, නුවණින් දන්හන්, සිහි ඇත්හත්, හලත්පාහවහි අභිදක්‍යත්පා වක්‍යත්පාපත්පාද දුරැලත්පා
(නීවරණත්පාදි) දරමයන්හි දමමත්පානුපසසසීව හවහසය.
54. අනඳහයන, හමහසස මහෙණ හතම තමත්පා දවීප හකත්පාට ඇති ව, තමත්පා
ශරණ හකත්පාට ඇති ව අන් සරණක නතැති ව, දරමය දවීප හකත්පාට ඇති
ව, දරමය ශරණ හකත්පාට ඇති ව අන්සරණක නතැති ව හවහසය.
අනඳහයන, යම භික්‍ෂූ හකහනක දතැන් හහෙද්ධෝ මත්පා ඇවනෑහමන් හහෙද්ධෝ තමන්
දවීප හකත්පාට ඇත්තත්පාහු තමන් සරණ හකත්පාට ඇත්තත්පාහු අන් සරණක
නතැත්තත්පාහු, දරමය දවීප හකත්පාට ඇත්තත්පාහු දරමය සරණ හකත්පාට
ඇත්තත්පාහු අන් සරණක නතැත්තත්පාහු වසන්හනද්ධෝ නම, අනඳහයන,
ශික්‍ෂත්පාකත්පාමී වූ සියලු භික්‍ෂූන් අතුහරන් සතර සිවටන් වඩන ඒ මත්පාහන්ගේ
ශත්පාවක භික්‍ෂූහු තහමත්පාහයත්පාග සිඳ අග්‍රතම (අතක්‍යග්‍ර) වන්නත්පාහෙ.
හදහවන බෙණවර නමිහයේ ය.
චත්පාපත්පාල හචතිහයහිදී ආයුසසංසසකත්පාර හෙතැරලීම:
55. ඉකබිති භත්පාගක්‍යවතුන් වහෙන්හසස හපරවරුහයහි හෙතැඳ හපහරව පත්පා
සිවුරු හගන විසලේපුරට පිඬු පිණිස පිවිසි හසසක. විසලේපුර පිඬු පිණිස
හෙතැසිරැ පසුබෙත්හි පිණේඩපත්පාතහයන් හපරළත්පා වතැඩි හසසක, අනඳහතරුන්
බෙණවත්පා “අනඳහයන, නසීදනය ගනුව, දිවත්පාවිහෙරණය පිණිස චත්පාපත්පාල
කචතක්‍යය කරත්පා එළතැහඹන්නමු” ය වදත්පාළ හසසක. ‘එහසස ය, වහෙන්සතැ’
ය කියත්පා අනඳ හතරණුහවද්ධෝ භත්පාගක්‍යවතුන් වහෙන්හසසට පිළිවදන් දී
නසීදනය හගන භත්පාගක්‍යවතුන් වහෙන්හසස අනුව පසුපසින් ගියහෙ. ඉකබිති
භත්පාගක්‍යවතුන් වහෙන්හසස චත්පාපත්පාලකචතක්‍යය කරත්පා එළතැඹි හසසක. එළතැඹ
පනවන ලද අසසනතැ වතැඩ හුන් හසසක. අනඳ හතරණුහවද්ධෝ ද භත්පාගක්‍යවතුන්
වහෙන්හසස වතැඳ එකත් පහසක හුන්හෙ. එකත්පහසක හුන් අනඳ
හතරුනට භත්පාගක්‍යවතුන් වහෙන්හසස හමය වදත්පාළ හසසක:
56. “අනඳහයන, විසලේපුර රමක්‍ය ය, උහදන කචතක්‍යය (සමවත්
සුවයට) රමක්‍ය ය, හගභෞතමක කචතක්‍යය රමක්‍ය ය, සත්තමබෙ කචතක්‍යය
රමක්‍ය ය, බෙහුපුන්ත්‍ර කචතක්‍යය රමක්‍ය ය, සත්පාරන්‍දද කචතක්‍යය රමක්‍ය ය, චත්පාපත්පාල කචතක්‍යය රමක්‍ය ය. අනඳහයන, යමකු විසින් සතර ඉදුපත්පාහු
වඩන ලදහු ද, පුනපුනත්පා වඩන ලදහු ද, යුකත යත්පානයක හසස කරන
ලදහු ද, තහෙවුරු හකත්පාට පිහිටුවන ලදහු ද, අනුෂසෂ්ඨිත ද, පුරුදු කරන
ලදහු ද, හමත්පාහනත්පාවට සමම්පූරණ කරන ලදහු ද, හහෙස කතැමතැත්හත්
ආයුෂසකලේපයක හහෙද්ධෝ ආයුෂසකලේපයකට මඳක වතැඩි වූ කලක හහෙද්ධෝ
සිටුහන් ය. අනඳහයන, තසත්පාගතයන් විසින් සතර ඉදුපත්පාහු භත්පාවිතය හෙ, බෙහුලීකතෘතය හෙ, යත්පානීකතෘතය හෙ, වත්පාසසතුකතෘතය හෙ, අනුෂසෂ්ඨිතය හෙ, පරිචිතය හෙ, සුසමත්පාරබ්දය හෙ. අනඳහයන, ඒ තසත්පාගතහයද්ධෝ
කතැමතැත්තත්පාහු නම, කලේපයක හහෙද්ධෝ කලේපත්පාවහශසෂයක හහෙද්ධෝ සිටුනත්පාහෙ”
යනු ය.
57. භත්පාගක්‍යවතුන් වහෙන්හසස විසින් (පිරිනවන්පත්පානත්පා බෙවට) හමහසස
ඖදත්පාරික නමිති ඖදත්පාරික අවභත්පාස කරනු ලබෙන කලේහි දු, මරහු විසින්
මඩනත්පා ලද සිතතැතියකහු හසස, අනඳ හතරණුහවද්ධෝ එය දතැන ගන්නට
හනත්පා හෙතැකි වූහෙ. ‘වහෙන්ස, හබෙත්පාහහෙද්ධෝ හදනත්පාට හිත පිණිස, හබෙත්පාහහෙද්ධෝ
හදනත්පාට සුව පිණිස, හලත්පාවට අනුකමපත්පා පිණිස, හදවේමිනසසනට වතැඩ
පිණිස, හිත පිණිස, සුව පිණිස භත්පාගක්‍යවතුන් වහෙන්හසස කලේපයක වතැඩ
සිටින හසසකව’ ය, ‘සුගතයන් වහෙන්හසස කලේපයක වතැඩ සිටින
හසසකව’ ය භත්පාගක්‍යවතුන් වහෙන්හසස හනත්පා යතැදූහෙ.
58. භත්පාගක්‍යවතුන් වහෙන්හසස හදහවන වර ද ... හතහවන වර ද
“අනඳහයන, විසලේපුර සිත්කලු ය, උහදන කචතක්‍යය සිත්කලු ය,
හගභෞතම කචතක්‍යය සිත්කලු ය, සත්තමබෙ කචතක්‍යය සිත්කලු ය,
බෙහුපුන්ත්‍ර කචතක්‍යය සිත්කලු ය, සත්පාරන්‍දද කචතක්‍යය සිත්කලු ය, චත්පාපත්පාල
කචතක්‍යය සිත්කලු ය. අනඳහයන, යමකහු විසින් සතර ඉදුපත්පාහු
භත්පාවිත ද, බෙහුලීකතෘත ද, යත්පානීකතෘත ද, වත්පාසසතුකතෘත ද, අනුෂසෂ්ඨිත ද, පරිචිත ද, සුසමත්පාරබ්ද ද, හහෙස කතැමතැත්හත් කලේපයක හහෙද්ධෝ
කලේපත්පාවහශසෂයක හහෙද්ධෝ සිටුහන් ය. අනඳහයන, තසත්පාගතයන් විසින්
සතර ඉදුපත්පාහු භත්පාවිතයහෙ, බෙහුලීකතෘතයහෙ, යත්පානීකතෘතයහෙ, වත්පාසසතුකතෘතයහෙ, අනුෂසෂ්ඨිතයහෙ, පරිචිතයහෙ, සුසමත්පාරබ්දයහෙ.
අනඳහයන, ඒ තසත්පාගතහයද්ධෝ කතැමතැති වන්නත්පාහු නම, කලේපයක හහෙද්ධෝ
කලේපත්පාවහශසෂයක හහෙද්ධෝ සිටුනත්පාහෙ” ය අනඳ හතරුනට වදත්පාළ හසසක.
59. භත්පාගක්‍යවතුන් වහෙන්හසස විසින් හමහසස ඖදත්පාරික නමිත්තය
ඖදත්පාරිකත්පාවභත්පාසය කරනු ලබෙන කලේහි දු මරහු විසින් මඩනත්පා ලද
සිතතැත්තකහු හසයන් අනඳ හතරණුහවද්ධෝ එය දතැනගන්නට හනත්පා හෙතැකි
වූහෙ. භත්පාගක්‍යවතුන් වහෙන්හසසට “වහෙන්ස, හබෙත්පාහහෙද්ධෝ හදනත්පාට වතැඩ පිණිස, හබෙත්පාහහෙද්ධෝ හදනත්පාට සුව පිණිස, හලත්පාවට අනුකමපත්පා පිණිස, හදවේමිනසසනට වතැඩ පිණිස, හිත පිණිස, සුව පිණිස භත්පාගක්‍යවතුන්
වහෙන්හසස කලේපයක වතැඩසිටුනත්පා හසසක වත්පා. සුගතයන් වහෙන්හසස
කලේපයක වතැඩසිටුනත්පා හසසක වත්පා” ය යත්පාචඤත්පා හනත්පා කළහෙ.
60. ඉකබිත්හතන් භත්පාගක්‍යවතුන් වහෙන්හසස අනඳ හත රුන් බෙණවත්පා,
“අනඳහයන, දතැන් යම විහවේකයකට කලේ සලකවු නම, ඒ සඳහෙත්පා යවු”
ය වදත්පාළ හසසක. ‘එහසස ය, වහෙන්සතැ’ ය කියත්පා අනඳ හතරණුහවද්ධෝ
භත්පාගක්‍යවතුන් වහෙන්හසසට පිළිවදන් දී, හුනසසහනන් නතැඟී, භත්පාගක්‍යවතුන්
වහෙන්හසස වතැඳ, පතැදකුණු හකත්පාට, හනත්පාදුහරහි එකතරත්පා රුකමුහලක
හුන්හෙ. එ කලේහි අනඳ හකරුන් ගිය හනත්පාහබෙද්ධෝ කලේහි පවිටු වූ වසවත්
මර හතම භත්පාගක්‍යවතුන් වහෙන්හසස කරත්පා එළතැඹිහයේ ය. එළතැඹ පහසක
සිටිහයේ ය. පහසක සිටියත්පා වූ මර හතම භත්පාගක්‍යවතුන් වහෙන්හසසට හමය
කී:
61. “වහෙන් ස, භත්පාගක්‍යවතුන් වහෙන්හසස දතැන් පිරිනහවන හසසක වත්පා.
සුගතයන් වහෙන්හසස පිරිනහවන හසසක වත්පා. වහෙන්ස, දතැන් භත්පාගක්‍යවතුන්
වහෙන්හසසට පිරිනහවන්නට කලේ ය. වහෙන්ස, භත්පාගක්‍යවතුන් වහෙන්හසස
විසින් ‘පවිටු මරුව, යමතත්පාක මත්පාහන්ගේ භික්‍ෂූහු වක්‍යකත වූ විනීත වූ විශත්පාරද
වූ බෙහුශතැත වූ දරමදර වූ දරමත්පානුදරමප්‍රතිපන්න වූ සත්පාමිචිප්‍රතිපන්න වූ
අනුදරමචත්පාරිවූ ශත්පාවකහයද්ධෝ හනත්පා වන්නත්පාහු ද, සසවකීය ආචත්පායර්‍ය්‍යවත්පාදය
ඉහගන හනත්පා කියන්නත්පාහු ද, හනත්පා හදසන්නත්පාහු ද, හනත්පා පනවන්නත්පාහු ද, හනත්පා පිහිටුවන්නත්පාහු ද, විවතෘත හකත්පාට හනත්පා දකවන්නත්පාහු ද, හබෙදත්පා හනත්පා
දකවන්නත්පාහු ද, ප්‍රකට හකත්පාට හනත්පා දකවන්නත්පාහු ද, පහෙළ වූ පරප්‍රවත්පාදය
කරුණු සහිත ව මතැඩලත්පා ප්‍රත්පාතිහෙත්පායර්‍ය්‍ය සහිත (කනයර්‍ය්‍යත්පාණික හකත්පාට) දහෙම හනත්පා හදසන්නත්පාහු ද, ඒ තත්පාක හනත්පා පිරිනහවන්හනමි” ය හම
වචනය භත්පාගක්‍යවතුන් වහෙන්හසස විසින් වදත්පාරන ලදි. වහෙන්ස, දතැන්
භත්පාගක්‍යවතුන් වහෙන්හසසහන්ගේ ශත්පාවක භික්‍ෂූහු වක්‍යකතහෙ, විනීතහෙ, විශත්පාරදහෙ, බෙහුශතැතහෙ, දරමදරහෙ, දරමත්පානුදරමප්‍රතිපන්නහෙ, සත්පාමිචිප්‍රතිපන්නහෙ, අනුදරමත්පාචත්පාරීහෙ, සසවකීය ආචත්පායර්‍ය්‍යවත්පාදය ඉහගන කියත්, හදසත්, පනවත්, පිහිටුවත්, විවතෘත හකහරත්, විභත්පාග හකත්පාට දකවත්, හහෙළි
හකහරත්, උපන් පරප්‍රවත්පාදය කරුණු සහිත ව හමත්පාහනත්පාවට මතැඩ
කනයර්‍ය්‍යත්පාණික හකත්පාට දහෙම හදසත්. වහෙන්ස, භත්පාගක්‍යවතුන් වහෙන්හසස
පිරිනහවන හසසක වත්පා. සුගතයන් වහෙන්හසස පිරිනහවන හසසක වත්පා.
වහෙන්ස, දතැන් භත්පාගක්‍යවතුන් වහෙන්හසසට පිරිනවනට කලේ ය.”
62. “වහෙන්ස, භත්පාගක්‍යවතුන් වහෙන්හසස විසින් ‘පවිටු මරුව, යමතත්පාක
මහන්ගේ භික්‍ෂුණීහු වක්‍යකත වූ විනීත වූ විශත්පාරද වූ බෙහුශතැත වූ දරමදර වූ
දරමත්පානුදරමප්‍රතිපන්න වූ සත්පාමිචිප්‍රතිපන්න වූ අනුදරමචත්පාරී වූ
ශත්පාවිකත්පාහවද්ධෝ හනත්පා වන්නත්පාහු ද, සසවකීය ආචත්පායර්‍ය්‍ය වත්පාදය ඉහගන හනත්පා
කියන්නත්පාහු ද, හනත්පා හදසන්නත්පාහු ද, හනත්පා පනවන්නත්පාහු ද, හනත්පා
පිහිටුවන්නත්පාහු ද, විවතෘත හකත්පාට හනත්පා දක්‍වෙන්නත්පාහු ද, හබෙදත්පා හනත්පා
දක්‍වෙන්නත්පාහු ද, ප්‍රකට හකත්පාට හනත්පා දක්‍වෙන්නත්පාහු ද, පහෙළ වූ පරප්‍රවත්පාදය
කරුණු සහිත ව මතැඩලත්පා කනයර්‍ය්‍යත්පාණික හකත්පාට දහෙම හනත්පා හදසන්නත්පාහු
ද, ඒ තත්පාක හනත්පා පිරිනහවන්හනමි’ ය හම වචනය භත්පාගක්‍යවතුන්
වහෙන්හසස විසින් වදත්පාරන ලදි. වහෙන්ස, දතැන් භත්පාගක්‍යවතුන් වහෙන්හසසහන්ගේ
ශත්පාවිකත්පා හමහහෙණිහයද්ධෝ වක්‍යකත හෙ, විනීත හෙ, විශත්පාරද හෙ, බෙහුශතැත හෙ, දරමදර හෙ, දරමත්පානුදරම ප්‍රතිපන්න හෙ, සත්පාමීචිප්‍රතිපන්න හෙ, අනුදරමචත්පාරී හෙ, සසවකීය ආචත්පායර්‍ය්‍යවත්පාදය ඉහගන කියත්, හදසත්, පනවත්, පිහිටුවත්, මතු හකහරත්, හබෙදත්පා දක්‍වෙත්, උපන් පරප්‍රවත්පාදය
කරුණු සහිත හමත්පාහනත්පාවට මතැඩ කනයර්‍ය්‍යත්පාණික හකත්පාට දහෙම හදසත්.
වහෙන්ස, භත්පාගක්‍යවතුන් වහෙන්හසස දතැන් පිරිනහවන හසසක වත්පා. සුගතයන්
වහෙන්හසස දතැන් පිරිනහවන හසසක වත්පා, වහෙන්ස, දතැන් භත්පාගක්‍යවතුන්
වහෙන්හසසට පිරිනහවන්නට කලේ ය.”
63. “වහෙන්ස, භත්පාගක්‍යවතුන් වහෙන්හසස විසින් ‘පවිටු මරුව, යමතත්පාක
මහන්ගේ ශත්පාවක උපත්පාසකහයද්ධෝ වක්‍යකත විනීත විසත්පාරද බෙහුශතැත දරමදර
දරමත්පානුදරමප්‍රතිපන්න සත්පාමීචිප්‍රතිපන්න අනුදරමචත්පාරීහු හනත්පා
වන්නත්පාහු ද, සසවකීය ආචත්පායර්‍ය්‍යවත්පාදය ඉහගන හනත්පා කියන්නත්පාහු ද, හනත්පා
හදසන්නත්පාහු ද, හනත්පා පිහිටුවන්නත්පාහු ද, විවතෘත හකත්පාට හනත්පා දක්‍වෙන්නත්පාහු
ද, හබෙදත්පා හනත්පා දක්‍වෙන්නත්පාහු ද, හනත්පා හහෙළි කරන්නත්පාහු ද, පහෙළ වූ
පරප්‍රවත්පාදය කරුණු සහිත ව මතැඩලත්පා කනයර්‍ය්‍යත්පාණික හකත්පාට දහෙම හනත්පා
හදසන්නත්පාහු ද, ඒ තත්පාක හනත්පා පිරිනහවන්හනමි’ ය හම වචනය
භත්පාගක්‍යවතුන් වහෙන්හසස විසින් වදත්පාරන ලදී. වහෙන්ස, දතැන් භත්පාගක්‍යවතුන්
වහෙන්හසසහන්ගේ ශත්පාවක වූ උපත්පාසකහයද්ධෝ වක්‍යකත හෙ, විනීත හෙ, විශත්පාරද හෙ,
බෙහුශතැත හෙ, දරමදර හෙ, දරමත්පානුදරමප්‍රතිපන්න හෙ, සත්පාමීචිප්‍රතිපන්න
හෙ, අනුදරමචත්පාරී හෙ, සසවකීය ආචත්පායර්‍ය්‍යවත්පාදය ඉහගන කියත්, හදසත්, පණවත්, පිහිටුවත්, මතු හකහරත්, හබෙදත්පා දක්‍වෙත්, උපන්පරප්‍රසත්පාදය
කරුණු සහිත ව හමත්පාහනත්පාවට මතැඩ, කනයර්‍ය්‍යත්පාණීක හකත්පාට දහෙම
හදසත්. වහෙන්ස, භත්පාගක්‍යවතුන් වහෙන්හසස දතැන් පිරිනහවන හසසක වත්පා, සුගතයන් වහෙන්හසස දතැන් පිරිනහවන හසසක වත්පා. වහෙන්ස, දතැන්
භත්පාගක්‍යවතුන් වහෙන්හසසට පිරිනහවන්නට කලේය.”
64. “වහෙන්ස, භත්පාගක්‍යවතුන් වහෙන්හසස විසින් ‘පවිටු මරුව යමතත්පාක
මහන්ගේ ශත්පාවිකත්පා වූ උවතැසිහයද්ධෝ වක්‍යකත විනීත විසත්පාරද බෙහුශතැත දරමදර
දරමත්පානුදරමප්‍රතිපන්න සත්පාමීචිප්‍රතිපන්න අනුදරමචත්පාරීණීහු හනත්පා
වන්නත්පාහු ද, සසවකීය ආචත්පායර්‍ය්‍යවත්පාදය ඉහගන හනත්පා කියන්නත්පාහු ද, හනත්පා
හදසන්හනද්ධෝ ද, හනත්පා පණවන්හනද්ධෝ ද, හනත්පාපිහිටුවන්හනද්ධෝ ද, විවතෘත
හකත්පාට හනත්පා දක්‍වෙන්හනද්ධෝ ද, හබෙදත්පා හනත්පා දක්‍වෙන්හනද්ධෝ ද, හනත්පා හහෙළි
කරන්හනද්ධෝ ද, පහෙළ වූ පරප්‍රවත්පාදය කරුණු සහිත ව මතැඩලත්පා
කනයර්‍ය්‍යත්පාණික හකත්පාට දහෙම හනත්පා හදසන්හනද්ධෝ ද, ඒ තත්පාක හනත්පා
පිරිනහවන්හනමි’ ය හම වචනය භත්පාගක්‍යවතුන් වහෙන්හසස විසින් වදත්පාරන
ලදී. වහෙන්ස, දතැන් භත්පාගක්‍යවතුන් වහෙන්හසසහන්ගේ ශත්පාවිකත්පා වූ උවතැසිහයද්ධෝ
වක්‍යකත විනීත විශත්පාරද බෙහුශතැත දරමදර දරමත්පානුදරමප්‍රතිපන්න
සත්පාමීචිප්‍රතිපන්න, අනුදරමචත්පාරීණීහු හවත්. සසවකීය ආචත්පායර්‍ය්‍යවත්පාදය
ඉහගන කියත්, හදසත්, පණවත්, පිහිටුවත්, හබෙදත්පා දක්‍වෙත්. උපන්
පරප්‍රවත්පාදය කරුණු සහිත ව හමත්පාහනත්පාවට මතැඩ කනයර්‍ය්‍යත්පාණීක හකත්පාට
දහෙම හදසත්. වහෙන්ස, භත්පාගක්‍යවතුන් වහෙන්හසස දතැන් පිරිනහවන හසසක
වත්පා. සුගතයන් වහෙන්හසස දතැන් පිරිනහවන හසසක වත්පා. වහෙන්ස, භත්පාගක්‍යවතුන් වහෙන්හසසට දතැන් පිරිනහවන්නට කලේ ය.”
65. “වහෙන්ස, භත්පාගක්‍යවතුන් වහෙන්හසස විසින් ‘පවිටුව, යම තත්පාක මත්පාහන්ගේ
හම ශත්පාසනමත්පාරගබ්‍රහෙසමචයර්‍ය්‍ය සමතෘදද හනත්පා වන්හන් ද, වතෘදධිප්‍රත්පාපත
හනත්පා වන්හන් ද, විසසතීරණ හනත්පා වන්හන් ද, හබෙත්පාහහෙද්ධෝ හදනත්පා විසින්
දතැන ගන්නත්පා ලදදක හනත්පා වන්හන් ද, පතෘතල හනත්පා වන්හන් ද, ඇති
තත්පාක නුවණතැති හෙතැම හදවේමිනසුන් විසින් සුප්‍රකත්පාශිත හනත්පා වන්හන් ද, ඒ තත්පාක හනත්පා පිරිනහවන්හනමි” ය හම වචනය වදත්පාරන ලදහද ම ය.
වහෙන්ස, දතැන් භත්පාගක්‍යවතුන් වහෙන්හසසහන්ගේ ශත්පාසනමත්පාරගබ්‍රහෙසමචයර්‍ය්‍ය
සමතෘදද ද වතෘදධිප්‍රත්පාපත ද විසසතතෘත ද බෙත්පාහුජනක්‍ය ද පතෘතල ද ඇති තත්පාක
නුවණතැති හදවේමිනසුන් විසින් සුප්‍රකත්පාශිත ද හවේ. වහෙන්ස, දතැන්
භත්පාගක්‍යවතුන් වහෙන්හසස පිරිනහවන හසසන් වත්පා. සුගතයන් වහෙන්හසස
පිරිනහවන හසසක වත්පා. දතැන් භත්පාගක්‍යවතුන් වහෙන්හසසට පිරිනහවන්නට
ලක යතැ” ය කීය.
66. හමහසස කී කලතැ භත්පාගක්‍යවතුන් වහෙන්හසස පවිටු මරහදවේපුතුට “පවිට
හතද්ධෝ මන්හදත්පාත්සත්පාන්හීවව. හනත්පාහබෙද්ධෝ කලේහි තසත්පාගතයන්හන්ගේ පිරිනවීම
වන්හන් ය. හමයන් හතමසක ඇවනෑහමන් තසත්පාගතහයද්ධෝ
පිරිනහවන්නත්පාහෙ” ය වදත්පාළ හසසක.
67. ඉකබිත්හතන් භත්පාගක්‍යවතුන් වහෙන්හසස චත්පාපත්පාල කචතක්‍යහයහි දී සිහි
ඇති හසසක මනත්පානුවණින් දන්නත්පා හසසක ම ආයුසසංසසකත්පාරය හෙළ හසසක.
(හම තතැන් පටන් හකත්පාට හතමසක ම සමවත් සමවදිමින් දිවි පවත්වමි.
එයන් මත්හතහි සමවතට හනත්පා සමවදිමි’ සිත ඉපිදතැවු හසසක.)
භත්පාගක්‍යවතුන් වහෙන්හසස ආයුසසසසංසසකත්පාරය හෙළ හකහණහි ම බිහිසුණු වූ
හලත්පාමුදහෙ ගන්වන මහෙත් භූමිකමපනහයක විය. හදවේහබෙර පතැළිණ
(හනත්පාකලේහිවතැසි වට). එකලතැ භත්පාගක්‍යවතුන් වහෙන්හසස හම කරුණ දතැන
ඒ හවේහලහි හම ප්‍රීතිවත්පාකක්‍යය පහෙළ කළ හසසක:
“බුදදමුන හතම නවන ද භවය ද තුලනත්පා කරනුහයේ (තීරණය
කරනුහයේ) භවසසංසසකත්පාරකරමය (හබෙත්පාමතැඩදීම) හෙහළස ය. විදරශනත්පා
විසින් නජකත්පාදක්‍යත්පාත්මහයහි ඇලුහණේ ශමස වශහයන් සමත්පාහිත වූහයේ, (හම හසස ශමස - විදරශනත්පා බෙලහයන්) කවචයක (යුදසතැටටයක) හමන්
තම අත් බෙව වතැළඳ සිටි සියලු හකහලසස බිඳ හෙහළස ය. (එහහෙයන් අභීත
ව ආයුසසංසසකරත්පාය හෙහළස ය.)”
(භූමිචලනහයහි හහෙසතු අට)
68. එකලේහි අනඳ හතරුනට “භවත්න, ආශසචයර්‍ය්‍ය ය, භවත්න, අදභූත
ය. හම භූමිචලනය මහෙත් ය. හම භූමිකමපනය ඉතත්පා මහෙත් ය, බිහිසුණු
ය, හලත්පාමුදහෙ ගන්වන සුලු ය. හදවේහබෙර ද පතැළිණ (හනත්පාකලේ වතැසි
වට). මහෙත් භූමිචලනය ඇති වන්නට හහෙසතු කවර ය, ප්‍රතක්‍යය කවර
යතැ” ය හම සිත විය. ඉකබිති අනඳ හතරණුහවද්ධෝ භත්පාගක්‍යවතුන් වහෙන්හසස
කරත්පා එළතැඹියහෙ. එළතැඹ වතැඳ පහසක හුන්හෙ. පහසක හිඳ, “වහෙන්ස, ආශසචයර්‍ය්‍ය ය, වහෙන්ස, අදභූත ය. වහෙන්ස, හම භූමිචලනය මහෙත් ය, හම භූමිචලනය ඉතත්පා මහෙත් ය. බිහිසුණු ය, හලත්පාමුදහෙ ගන්වන සුලු ය.
හදවේ හබෙර ද පතැළිණ. වහෙන්ස, මහෙත් භූමිකමපනයට හහෙසතු කවර ය?
ප්‍රතක්‍යය කවර ය?” ය හමය විචත්පාළහෙ. එවිට භත්පාගක්‍යවතුන් වහෙන්හසස හමය
වදත්පාළ හසසක:
69. අනඳහයන, මහෙදභූමිකමපනය ඇති වන්නට හම හහෙසතු අහටක,
ප්‍රතක්‍යය අහටක. කවර අහටකද යත්:
අනඳහයන, හම මහෙ හපහළත්පාව දිය ආදත්පාර හකත්පාට පිහිටිහයේ හවය. දිය
වත්පාතය ආදත්පාර හකත්පාට පිහිටිහයේ හවය. වත්පාතය අහෙහසහි සිටිහයේ හවය.
අනඳහයන, යම විහටක මහෙත්පා වත්පාතහයද්ධෝ හෙමත් ද, මහෙත්පා වත්පාතහයද්ධෝ
හෙමන්නත්පාහු දිය හසත්පාහලත්පාවත් ද, දිය හසලතැවුහණේ හපත්පාහළත්පාව
හසත්පාහලත්පාවත්පා ද, එහසස වූ කත්පාලහයක හවය. මහෙත් භූමිකමපනය ඇති
වනුවට හම පළමු හහෙසතුව, පළමු ප්‍රතක්‍යය හවය. (1)
තවද අහනකක කියම. අනඳහයන, සතෘදධිමත් චිත්තවශිතත්පා ලත්
මහෙහණක හහෙද්ධෝ බෙමුහණක හවය ද, මහෙත් සතෘදධි ඇති මහෙත්පානුභත්පාව ඇති
හදවිහයක හහෙද්ධෝ හවය ද, ඔහු විසින් පතෘසවිසසංඥත්පාව මඳ හලස වඩන
ලදහද හවේ ද, අපසසංඥත්පාව අප්‍රමත්පාණ හකත්පාට වඩන ලදහද හවේ ද, හහෙහතම හම හපත්පාහළත්පාව හසත්පාහලත්පාවය. උඩු හදසට හසත්පාහලත්පාවත්පා යවය.
උඩු යට හදහදසට යවමින් හෙත්පාත්පසින් හසහලත්පාවය. වඩත්පාත් හවවුලේවය.
මහෙත් භූමිකමපනයට හම හදහවන හහෙසතුව, හදහවන ප්‍රතක්‍යය හවය.
(2)
තව ද අහනකක කියම. අනඳහයන, යම කහලකහි හබෙද්ධෝසත් හතම
තුසී හදවේනකත්පාහයන් සතැව, සිහි ඇත්හත් නුවණ ඇත්හත් මවු කුසට
බෙසී ද, එකලේහි හම හපත්පාහළත්පාව සතැහලය, හෙත්පාත්පසින් සතැහලය, හෙත්පාත්පස
වඩත්පාත් සතැහලය, හවවුලය. මහෙදභූමිකමපනය ඇති වන්නට හම
හතහවන හහෙසතුව, හතහවන ප්‍රතක්‍යය හවය. (3)
තව ද අහනකක කියම. අනඳහයන, යම කහලක හබෙද්ධෝසත් හතම සිහි
ඇත්හත් නුවණ ඇත්හත් මවු කුසින් බිහි හවේ ද, එකලේහි හම
හපත්පාහළත්පාව සතැහලය, හෙත්පාත්පසින් සතැහලය, හෙත්පාත්පසින් වඩත්පාත් සතැහලය, හවවුලය. මහෙදභූමිකමපනය පහෙළ වන්නට හම සිවුවන හහෙසතුව,
සිවුවන ප්‍රතක්‍යය හවය. (4)
තව ද අහනකක කියම. අනඳහයන, යම කහලක තසත්පාගත හතම
නරුත්තර සමක්‍යකසමහබෙද්ධෝධිසමධිගමය හකහර ද, එකලේහි හම
හපත්පාහළත්පාව සතැහලය, හෙත්පාත්පසින් සතැහලය, වඩත්පාත් සතැහලය, හවවුලය.
මහෙදභූමිකමපනය ඇති වන්නට හම පසසවන හහෙසතුව, පසසවන ප්‍රතක්‍යය
හවය. (5)
තව ද අහනකක කියම. අනඳහයන, යම කහලක තසත්පාගත හතම
නරුත්තර දහෙමසක පවත්වත්පා ද, එකලේහි හම හපත්පාහළත්පාව සතැහලය, හෙත්පාත්පසින් සතැහලය, වඩත්පාත් සතැහලය, හවවුලය. හම මහෙදභූමිකමපනය
ඇති වන්නට සවන හහෙසතුව සවන ප්‍රතක්‍යය හවය. (6)
තව ද අහනකක කියම. අනඳහයන, යම කහලක තසත්පාගත හතම සිහි
ඇත්හත් මනත්පා නුවණ ඇත්හත් ආයුසසංසසකත්පාරය හෙරී ද, එ කලේහි හම
හපත්පාහළත්පාව සතැහලය, හෙත්පාත්පසින් සතැහලය, වඩත්පාත් සතැහලය, හවවුලය.
හම මහෙදභූමිකමපනය ඇති වන්නට සත්වන හහෙසතුව සත්වන ප්‍රතක්‍යය
හවය. (7)
තව ද අහනකක කියම. අනඳහයන, යම කහලක තසත්පාගත හතම
අනුපත්පාදිහශසෂ නරවත්පාණදත්පාතුහයන් පිරිනහවය ද, එකලතැ හම හපත්පාහළත්පාව
සතැහලය, හෙත්පාත්පසින් සතැහලය. වඩත්පාත් සතැහලය. වඩත්පාත් සතැහලය, හවවුලය. හම මහෙදභූමිකමපනය ඇති වන්නට අටවතැන හහෙසතුව,
අටවතැන ප්‍රතක්‍යය හවය.
අනඳහයන, හම මහෙදභූමිකමපනය ඇති වන්නට හහෙසතු වූ ප්‍රතක්‍යය වූ
කරුණු අට ය.
[පිරිසස අට]
70. අනඳහයන, හම පිරිසස අහටක. කවර අහටක ද යත්: කතැත්පිරිස
බෙමුණුපිරිස ගතැහෙතැවිපිරිස මහෙණපිරිස සියුමහෙරැජිපිරිස තවේතිසත්පාපිරිස
මරපිරිස බෙඹපිරිස යන හමත්පාහු ය.
අනඳහයන, මත්පා හනත්පාහයක සිය ගණන් කතැත්පිරිසස කරත්පා එළතැඹුණත්පා
දනමි (සිහි හකහරමි). එහි ද මත්පා විසින් හුන් විරූ ද, කතත්පාබෙසස කළ විරූ
ද, සත්පාකචචත්පා කළ විරූ ද හවය. එහි ඔවුන්හන්ගේ පතැහෙතැ යම බෙඳු හවේ ද මහන්ගේ
පතැහෙතැ ද එබෙඳු හවය. ඔවුන්හන්ගේ කටහෙඬ යම බෙඳු හවේ ද මහන්ගේ කටහෙඬ ද
එබෙඳු හවය. එහි ඔවුනට දතැහෙතැමි කතත්පාහයන් ද කරුණු දකවමි, එය
ඔවුනට ගන්වමි, එහි ඔවුන් තියුණු හකහරමි, එහි ඔවුන් තුටුපහෙටු
හකහරමි. එහසස කියන මත්පා ඔහු ‘හම කවහරක කතත්පා හකහර ද,
හදවිහයක ද හනත්පාහහෙත්පාත් මිනහසක දතැ’ ය හනත්පා දනත්. දතැහෙතැමි
කතත්පාහයන් දරුණු දකවත්පා, කරුණු ගන්වත්පා, එහි ඔවුන් තියුණු හකත්පාට, තුටු පහෙටු හකත්පාට අතුරුදහෙන් හවමි. අතුරුදහෙන් වූ ද මත්පා ‘කවහරක නම
හම අතුරුදහෙන් වී ද හදවිහයක ද හනත්පාහහෙත්පාත් මිනහසක දතැ’ ය ඔහු
හනත්පා දනත්.
අනඳහයන, මත්පා හනත්පාහයක සියගණන් බෙමුණුපිරිසස ... ගතැහෙතැවිපිරිසස ...
මහෙණ පිරිසස ... සිවුමහෙරැජි පිරිසස ... තවේතිසත්පාපිරිසස ... මරපිරිසස .....
බෙඹපිරිසස කරත්පා එළතැඹුණත්පා දනමි. එහි ද මත්පා විසින් හුන්විරූ ද, කතත්පාබෙසස
කළ විරූ ද, සත්පාකචචත්පා කළ විරූ ද හවය. එහි ඔවුන්හන්ගේ පතැහෙතැ යමබෙඳු
හවේ ද මහන්ගේ පතැහෙතැ ද එබෙඳු හවය. ඔවුන්හන්ගේ කටහෙඬ යමබෙඳු හවේ ද මහන්ගේ
කටහෙඬ ද එබෙඳු හවය. එහි ඔවුනට දතැහෙතැමි කතත්පාහයන් ද කරුණු
දකවමි, එය ඔවුනට ගන්වමි, එහි ඔවුන් තියුණු හකහරමි, තුටුපහෙටු
හකහරමි. එහසස කියන මත්පා ඔහු ‘හම කවහරක කියත්පා ද, හදවිහයක ද
හනත්පාහහෙත්පාත් මිනහසක දතැ’ ය හනත්පා දනත්. දතැහෙතැමි කතත්පාහයන් කරුණු
දකවත්පා, කරුණු ගන්වත්පා, එහි ඔවුන් තියුණු හකත්පාට, තුටු පහෙටු හකත්පාට
අතුරුදහෙන් හවමි. අතුරුදහෙන් වූ ද මත්පා ‘කවහරක නම හම අතුරුදහෙන්
වී ද හදවිහයක ද හනත්පාහහෙත්පාත් මිනහසක දතැ’ ය ඔහු හනත්පා දනත්.
අනඳහයන, හම අට පිරිසස ය.
[අභිභත්පායතන අට]
71. අනඳහයන, හම අභිභත්පායතන අහටකි. කවර අහටක ද? යත්:
එහකක අදක්‍යත්පාත්ම රූපහයහි පරිකරම වශහයන් රූපසසංඥත්පා ඇත්හත්
පිටත්හි සුවරණ හහෙද්ධෝ දුරවරණ හහෙද්ධෝ පරිත්තත්පාරමමණ ප්‍රතිභත්පාග නමිති
දකී. ඒ නමිති මතැඩ ‘දනමි ය දකිමි’ ය හමහසස සසංඥත්පා ඇත්හත් හවය.
හම පළමු අභිහෙත්පායතනය ය. (1)
එහකක අදක්‍යත්පාත්මහයේ රූපසසංඥත්පා ඇත්හත් පිටත්හි අප්‍රමත්පාණ වූ සුවරණ
දුරවරණ නමිත්තරූපයන් දකි. ඒ රූප මතැඩ ‘දනමි ය දකිමි’ ය හමහසස
සසංඥත්පා ඇත්හත් හවය. හම හදහවන අභිහෙත්පායතනය ය. (2)
එහකක අදක්‍යත්පාත්ම අරමුහණහි පරිකරම සසංඥත්පා නතැත්හත් පිටත්හි වූ
සුවරණ හහෙද්ධෝ දුරවරණ වූ පරිත්ත වූ පරිකරම නමිති ද ප්‍රතිභත්පාග නමිති
ද දකී. ඒ අරමුණු මතැඩ ‘දනමි ය දකිමි’ ය හමබෙඳු සසංඥත්පා ඇත්හත් හවය.
හම හතහවන අභිභත්පායතන ය. (3)
එහකක අදක්‍යත්පාත්ම අරමුහණහි රූපසසංඥත්පා නතැත්හත් පිටත්හි වූ අප්‍රමත්පාණ
වූ සුවරණ දුරවරණ රූපයන් දකී. ඒ රූප අභිභවත්පා ‘දනමි ය දකිමි’ ය
හමහසස සසංඥත්පා ඇත්හත් හවය. හම සතරවන අභිහෙත්පායතනය ය. (4)
එහකක අදක්‍යත්පාත්ම රූපහයහි පරිකරමසසංඥත්පා නතැත්හත්, නලේ වූ
නලේවන් නලේදතැකුම ඇති නලේ පතැහෙතැ ඇති පිටත්හි රූප දකී. නලේ, නලේවන්, නලේ දතැකුම ඇති, නලේ පතැහෙතැ ඇති දියහමරලිය මලක යම
හසස හවේද, හදපිට ම හමත්පාහළත්පාක කසීවහතක යමහසස නලේ හවේ ද,
නලේවන් හවේ ද, නලේ දතැකුම ඇත්හත් හවේ ද, නලේ පතැහෙතැ හවේ ද, එහසස ම
එහකක අදක්‍යත්පාත්මරූපහයහි පරිකරමසසංඥත්පා නතැත්හත් නලේ වූ නලේවන්
වූ නලේදතැකුම ඇති නලේ පතැහෙතැති බෙත්පාහිර නීලකසිණත්පාලමබෙන රූප දකී. ඒ
රූප අභිබෙවත්පා ‘දනමි දකිමි’ ය හමබෙඳු සසංඥත්පා ඇත්හත් හවය. හම පසසවන
අභිභත්පායතනය ය. (5)
එහකක අදක්‍යත්පාත්මරූපහයහි පරිකරමසසංඥත්පා නතැත්හත්, රන්වන් වූ, රන්වන් දතැකුම ඇති, රන්පතැහෙතැති බෙත්පාහිර පීත රූප දකී. රන්වන් වූ
රන්වන් දතැකුම ඇති, රන්පතැහෙතැ ඇති පීත වූ කිණිහිරි මහලක යම හසස
හවේ ද, හදපස මට සිලිටි වූ රන්වන් වූ රන්වන් දතැකුම ඇති රන්පතැහෙතැති
පීත වූ කසීවහතක හහෙද්ධෝ යමහසස ද, එහසස ම එහකක අදක්‍යත්පාත්මරූපහයහි
රූපසසංඥත්පා නතැත්හත්, රන්වන්, රන්වන් දතැකුම ඇති රන්පතැහෙතැති බෙත්පාහිර
පීත කසිණ රූපයන් දකී. ඔවුන් මතැඩතැ ‘දනමි ය දකිමි’ ය හමහසස සසංඥත්පා
ඇත්හත් හවය. හම සවන අභිභත්පායතනය ය. (6)
එහකක අදක්‍යත්පාත්මරූපහයහි රූපසසංඥත්පා නතැත්හත් රතු වූ රත්වන් වූ
රත්වන් දතැකුම ඇති රත්පතැහෙතැති බෙත්පාහිර රූපයන් දකී. රතු වූ රත්වන් වූ
රත්වන් දතැකුම ඇති රත්පතැහෙතැ වූ බෙඳුවද මහලක යමහසස හවේ ද, හදපසතැ
මට සිලිටි වූ රතු වූ රත්වන් වූ රත්වන් දතැකුම රත්පතැහෙතැ වූ කසීවහතක
හහෙද්ධෝ යමහසස හවේද, එහසසම එහකක අදක්‍යත්පාත්ම රූපහයහි රූපසසංඥත්පා
නතැත්හත්, රතු වූ රතුවන් වූ රත්වන් දතැකුම ඇති, රත්පතැහෙතැ වූ බෙතැහිර
රූපයන් දකී. ඔවුන් මතැඩ ‘දනමි ය දකිමි’ ය හමහසස සසංඥත්පා ඇත්හත්
හවය. හම සත්වන අභිභත්පායතනය ය. (7)
එහකක අදක්‍යත්පාත්මරූපහයහි රූපසසංඥත්පා නතැත්හත්, සුදු වූ සුදුවන් වූ
සුදුවන් දතැකුම ඇති සුදුපතැහෙතැ වූ බෙත්පාහිර රූපත්පාලමබෙනයන් දකී. සුදු වූ
සුදුවන් දතැකුම ඇති සුදු පතැහෙතැ වූ ඔසධී තත්පාරකත්පාව යම හසස ද, හදපසතැ මට
සිලිටි වූ සුදු වූ සුදුවන් දතැකුම ඇති සුදුපතැහෙතැති කසීවහතක හහෙද්ධෝ යම හසස
හවේ ද, එහසස ම සුදු වූ සුදුවන් වූ සුදුදතැකුම ඇති සුදුපතැහෙතැ වූ බෙත්පාහිර
කසිණ රූපයන් දකී. ඔවුන් මතැඩ ‘දනමි ය දකිමි’ ය හමහසස සසංඥත්පා
ඇත්හත් හවය. හම අටවතැන අභිභත්පායතනය ය. (8)
අනඳහයන, හමත්පාහු අටහදන අභිභත්පායතනහයද්ධෝ ය.
[විහමද්ධෝක්‍ෂ අට]
72. අනඳහයන, හම විහමද්ධෝක්‍ෂහයද්ධෝ අට හදහනකි. කවර අට හදහනක
ද යත්:
රූපදක්‍යත්පාන ඇත්හත් නීලකසිණත්පාදි රූපයන් දක්‍යත්පාන ඇසින් දකී. හම
පළමුවන විහමත්පාකෂය ය. (1)
අදක්‍යත්පාත්මහයහි රූපසසංඥත්පා නතැත්හත් බෙත්පාහිර රූප දකී. හම හදහවන
විහමත්පාකෂය ය. (2)
පිරිසිදු වූ කසිණ අරමුණු දහෙන් ඇසින් දකහන්, ‘ශුභ ම යතැ’ ය එහි
ඇලුහණේ හවය. හම හතහවන විහමත්පාකෂය ය. (3)
සරවප්‍රකත්පාරහයන් රූපසසංඥත්පාවන් ඉකමීහමන් ප්‍රතිඝසසංඥත්පාවන් පහෙ වතැ
යනෑහමන් නත්පානත්පාත්වසසංඥත්පාවන් හනත්පා හමහනහි කිරීහමන් ‘අහෙස
අනන්තය’ ය ආකත්පාසත්පානඤසචත්පායතන දක්‍යත්පානයට පතැමිණ හවහසය. හම
සිවුවන විහමත්පාකෂය ය. (4)
සරවප්‍රකත්පාරහයන් ආකත්පාසත්පානඤසචත්පායතනය ඉකමතැ ‘විඥත්පානය අනන්ත
යතැ’ ය විඤසඤත්පාණඤසචත්පායතන දක්‍යත්පානයට පතැමිණ හවහසය. හම පසසවන
විහමත්පාකෂය ය. (5)
සරවප්‍රකත්පාරහයන් විඤසඤත්පාණඤසචත්පායතනය ඉකමතැ ‘කිසිත් නතැතතැ’ ය
ආකිඤසචඤසඤත්පායතනයට පතැමිණ හවහසය. හම සවන විහමත්පාකෂය ය.
(6)
සරවප්‍රකත්පාරහයන් ආකිඤසචඤසඤත්පායතනය ඉකමතැ
හන්වසඤසඤත්පානත්පාසඤසඤත්පායතනයට පතැමිණ හවහසය. හම සත්වන
විහමත්පාක්‍ෂය ය. (7)
සරවප්‍රකත්පාරහයන් හන්වසඤසඤත්පානත්පාසඤසඤත්පායතනය ඉකමතැ
සසංඤසඤත්පාහවේදයත නහරද්ධෝදයට පතැමිණ හවහසය. හම අටවන
විහමත්පාකෂය ය. (8)
අනඳහයන, හමත්පාහු අෂසට විහමද්ධෝකෂහයද්ධෝ ය.
[මත්පාර ආයත්පාචනය]
73. අනඳහයන, එක කහලක මම බුදුවතැ පළමු හකත්පාටම උරුහවලේ
දනවේහවහි හන්රන්ජනත්පා ගසං හතරැ අජපලේ නුගරුකමුලතැ (හනරඤ‍්ජරත්පාය
තීහර අජපත්පාලනහග්‍රත්පාදමූහල) හවහසමි. අනඳහයන, එ කලතැ පවිටු
මත්පාරයත්පා මත්පා හවත එළතැඹිහයේ ය. එළතැඹ එකත්පසසවතැ සිටිහයේ ය.
අනඳහයන, එකත්පසස වතැ සිටියත්පාවූම මත්පාර හදවේ පුතු හතම “වහෙන්ස, භගවත්හු දතැන් පිරිනහවත් වත්පා, සුගත්හු පිරිනහවත් වත්පා, දතැන්
භගවත්නට පිරිනහවන්නට කලේ ය” ය හම බෙසස කී ය.
අනඳහයන, හමහසස කියන ලද මම පවිටු මරහෙට හමය කීමි.
“පවේකත්පාරය, මත්පාහන්ගේ ශත්පාවක මහෙණහු යමතත්පාක කලේ වක්‍යකතද විනීතද
විසත්පාරදද බෙහුශතැතද දරමදරද දරමත්පානුදරමප්‍රතිපන්නද
සමක්‍යකප්‍රතිපන්නද අනුදරමචත්පාරිද හනත්පාවන්නත්පාහු නම, සසවකීය
ආචත්පායර්‍ය්‍යවත්පාදය ඉහගන හනත්පාකියන්නත්පාහු නම, හනත්පාහදසන්නත්පාහු නම, හනත්පාපණවන්නත්පාහු නම, හනත්පාපිහිටුවන්නත්පාහු නම, විවතෘත
හනත්පාකරන්නත්පාහු නම, හබෙදත්පා හනත්පාදකවන්නත්පාහු නම, ප්‍රකට
හනත්පාකරන්නත්පාහු නම, පහෙළවූ පරප්‍රවත්පාදය කරුණු සහිත ව හමත්පාහනත්පාවට
නගහෙත්පා කනයර්‍ය්‍යත්පාණීක හකත්පාට දහෙම හනත්පා හදසන්නත්පාහු නම, ඒ තත්පාක
හනත්පා පිරිනහවන්හනමි.”
මත්පා සවු හමහහෙණහු යමතත්පාක වක්‍යකත ද විනීත ද විසත්පාරද ද බෙහුශතැත ද
දරමදර ද දරමත්පානුදරමප්‍රතිපන්න ද සමක්‍යකප්‍රතිපන්න ද අනුදරමචත්පාරි
ද හනත්පා වන්නත්පාහු නම, සසව ආචත්පායර්‍ය්‍යවත්පාදය ඉහගන හනත්පා කියන්නත්පාහු
නම, හනත්පා හදසන්නත්පාහු නම, හනත්පා පණවන්නත්පාහු නම, හනත්පා
පිහිටුවන්නත්පාහු නම, විවතෘත හනත්පා කරන්නත්පාහු නම, හබෙදත්පා හනත්පා
දකවන්නත්පාහු නම, ප්‍රකට හනත්පා කරන්නත්පාහු නම, පහෙළ වූ පරප්‍රවත්පාදය
කරුණු දකවත්පා හමත්පාහනත්පාවට නගහෙත්පා කනයර්‍ය්‍යත්පාණීක හකත්පාට දහෙම හනත්පා
හදසන්නත්පාහු නම, ඒ තත්පාක හනත්පා පිරිහවන්හනමි.
මත්පා සවු උවසුහු යමතත්පාක වක්‍යකත ද විනීත ද විසත්පාරද ද බෙහුශතැත ද
දරමදර ද දරමත්පානුදරමප්‍රතිපන්න ද සමක්‍යකප්‍රතිපන්න ද අනුදරමචත්පාරි
ද හනත්පා වන්නත්පාහු නම, සසව ආචත්පායර්‍ය්‍යවත්පාදය ඉහගන හනත්පා කියන්නත්පාහු
නම, හනත්පා හදසන්නත්පාහු නම, හනත්පා පණවන්නත්පාහු නම, හනත්පා
පිහිටුවන්නත්පාහු නම, විවතෘත හනත්පා කරන්නත්පාහු නම, හබෙදත්පා හනත්පා
දකවන්නත්පාහු නම, ප්‍රකට හනත්පා කරන්නත්පාහු නම, පහෙළ වූ පරප්‍රවත්පාදය
කරුණු සහිත හකත්පාට හමත්පාහනත්පාවට නගහෙත්පා කනයර්‍ය්‍යත්පාණික හකත්පාට දහෙම
හනත්පා හදසන්නත්පාහු නම, ඒ තත්පාක හනත්පා පිරිහවන්හනමි.
මත්පා සවු උවතැසීහු යමතත්පාක වක්‍යකත ද විනීත ද විසත්පාරද ද බෙහුශතැත ද
දරමදර ද දරමත්පානුදරමප්‍රතිපන්න ද සමක්‍යකප්‍රතිපන්න ද අනුදරමචත්පාරි
ද හනත්පා වන්නත්පාහු නම, සසව ආචත්පායර්‍ය්‍යවත්පාදය ඉහගන හනත්පා කියන්නත්පාහු
නම, හනත්පා හදසන්නත්පාහු නම, හනත්පා පණවන්නත්පාහු නම, හනත්පා
පිහිටුවන්නත්පාහු නම, විවතෘත හනත්පා කරන්නත්පාහු නම, හබෙදත්පා හනත්පා
දකවන්නත්පාහු නම, ප්‍රකට හනත්පා කරන්නත්පාහු නම, පහෙළ වූ පරප්‍රවත්පාදය
කරුණු සහිත හකත්පාට හමත්පාහනත්පාවට නගහෙත්පා කනයර්‍ය්‍යත්පාණීක හකත්පාට දහෙම
හනත්පා හදසන්නත්පාහු නම, ඒ තත්පාක හනත්පා පිරිහවන්හනමි.
යමතත්පාක මහන්ගේ හම සසුන්බෙඹසර සමතෘදද හනත්පා වන්හන් ද, සසථිත හනත්පා
වන්හන් ද, විසසතත්පාරිත හනත්පා වන්හන් ද, හබෙත්පාහහෙද්ධෝ හදනත්පා අතරැ
පතැතුරුහණේත් පතෘතභූතත් හනත්පා වන්හන් ද, යමතත්පාක හදවේමිනසුන්
විසින් සුප්‍රකත්පාශිතත් හනත්පා වන්හන් ද, ඒ තත්පාක හනත්පා පිරිනහවන්හනමි”
ය කීමි.
74. අනඳහයන, දතැනුදු අදත් චත්පාපත්පාල කචතක්‍යහයහි මත්පාරයත්පා හතම මත්පා
කරත්පා එළතැඹිහයේ ය. එළතැඹ එකත්පසස වතැ සිටිහයේ ය. එකත්පසස ව සිටිහයේ
ම ‘වහෙන්ස, භගවත්හු දතැන් පිරිනහවත්වත්පා, සුගත්හු පිරිනහවත්වත්පා. දතැන්
භගවත්නට පිරිනහවන්නට කලේය. වහෙන්ස, භත්පාගක්‍යවතුන්වහෙන්හසස
විසින් “පවේකත්පාරය, යමතත්පාක මත්පා සවු මහෙණහු ... හමහෙණහු ... උවසුහු
... උවතැසිහු වක්‍යකත ද විනීත ද ... කනරයත්පාණිකහකත්පාට දම හනත්පා
හදසන්නත්පාහු නම ඒ තත්පාක හනත්පා පිරිනහවන්හනමි. යමතත්පාක මහන්ගේ හම
සසුන්බෙඹසර සමතෘදද හනත්පා වන්හන් ද, සසථිත හනත්පා වන්හන් ද, විසසතත්පාරිත හනත්පා වන්හන් ද, හබෙත්පාහහෙද්ධෝ හදනත්පා අතරැ පතැතුරුහණේත්
පතෘතභූතත් හනත්පා වන්හන් ද, යම තත්පාක හදවේමිනසුන් විසින් සුප්‍රකත්පාශිතත්
හනත්පාවන්හන් ද, ඒ තත්පාක හනත්පා පිරිනහවන්හනමි” ය හම වචන
භත්පාගක්‍යවතුන් වහෙන්හසස විසින් වදත්පාරන ලදහද ය.
වහෙන්ස, දතැන් වනත්පාහි භත්පාගක්‍යවතුන් වහෙන්හසසහන්ගේ සසුන් බෙඹසර සමතෘදද
ද සසථිත ද විසසතත්පාරිත ද බෙත්පාහුජනක්‍ය ද පතෘතභූත ද හදවේමිනසුන් විසින්
සුප්‍රකත්පාශිත ද හවේ. වහෙන්ස, සතැන් භගවත්හු පිරිනහවත් වත්පා, සුගත්හු
පිරිනහවත් වත්පා. වහෙන්ස, දතැන් භගවත්නට පිරිනහවන්නට කලේහවේ යතැ”
ය කීය.
අනඳහයන, හමහසස කී කලේහි මම “පවිට, හතද්ධෝ මන්හදත්පාත්සත්පාහෙ වව, හනත්පාහබෙද්ධෝ කලේහි තසත්පාගතයන්හන්ගේ පිරිනවන වන්හන් ය. හමයන් තුන්
මසක ඇවනෑහමන් තසත්පාගතහයද්ධෝ පිරිනහවන්නත්පාහෙ ය කීමි. අනඳහයන, අද හම දතැන් චත්පාපත්පාල කචතක්‍යහයහි දී තසත්පාගතයන් සිහි ඇතියවුන්
නුවණින් දන්නවුන් විසින් ආයුසසංසසකත්පාරය හෙරන ලදහද යතැ” ය
වදත්පාළහෙ.
(ආනන්ද - ආයත්පාචනය)
75. හමහසස වදත්පාළ කලතැ අනඳ හතරණුහවද්ධෝ ‘වහෙන්ස, භත්පාගක්‍යවතුන්
වහෙන්හසස හබෙත්පාහහෙද්ධෝ හදනත්පාට හිත පිණිස, හබෙත්පාහහෙද්ධෝ හදනත්පාට සුව පිණිස, හලත්පාවට අනුකමපත්පා පිණිස, හදවේමිනසසනට අරස පිණිස, හිත පිණිස, සුව පිණිස කපක වතැඩ සිටුනත්පා හසසක වත්පා, සුගතයන් වහෙන්හසස කපක
වතැඩ සිටුනත්පා හසසක ව” කීහෙ.
“අනඳහයන, කම නතැත, තසත්පාගතයන් හනත්පා යදින්න, අනඳහයන,
තසත්පාගතයන් යදනට දතැන් කලේ හනත්පා හව” ය වදත්පාළහෙ.
හදවනු ද ... හතවනු ද අනඳ හතරණුහවද්ධෝ “වහෙන්ස, හබෙත්පාහහෙද්ධෝ හදනත්පාට
හිත පිණිස, හබෙත්පාහහෙද්ධෝ හදනත්පාට සුව පිණිස, හලත්පාවට අනුකමපත්පා පිණිස, හදවේ මිනසසනට අරස පිණිස හිත පිණිස සුව පිණිස ... කපක වතැඩ
සිටුනත්පා හසසක ව” ය කීහෙ.
එවිට භගවත්හු “අනඳහයන, තසත්පාගතයන්හන්ගේ හබෙද්ධෝධිය හෙදහෙවු දතැය”
අසත්පා වදත්පාළහෙ. “එහසසය, වහෙන්සතැ” ය අනඳ හතරණුහවද්ධෝ කීහෙ. “එහසස
නම අනඳහයන, හතපි කවර හහෙයන් හතහවන වර හතක
තසත්පාගතයන් හපළවු දතැ?” ය අසත්පා වදත්පාළහෙ.
වහෙන්ස, “අනඳහයන යමකහු විසින් සතර සතෘදධිපත්පාදහයද්ධෝ වඩන
ලදදත්පාහු, යත්පානයක බෙඳු කරන ලදදත්පාහු, වත්පාසසතුවක බෙඳු කරන ලදදත්පාහු, පිළිපදනත්පා ලදදත්පාහු, පුරුදු කරන ලදදත්පාහු, හමත්පාහනත්පාවට පුරන ලදදත්පාහු
නම, හහෙස කතැමතැත්හත් කපක හහෙද්ධෝ කපකට වතැඩිතරම හහෙද්ධෝ සිටිය හෙතැකි
වන්හන් ය. අනඳහයන, තසත්පාගතයන් විසින් වනත්පාහි සතර
සතෘදධිපත්පාදහයද්ධෝ භත්පාවිත හෙ, බෙහුලීකතෘත හෙ, යත්පානීකතෘත හෙ, වත්පාසසතූකතෘත හෙ, අනුෂසෂ්ඨිත හෙ. පරිචිත හෙ, සුසමත්පාරබ්ද හෙ. අනඳහයන, ඒ තසත්පාගතහයද්ධෝ
කතැමතැත්හතද්ධෝ කපක හහෙද්ධෝ කපකට වතැඩිතරම කලක හහෙද්ධෝ සිටිය හෙතැකි
වන්නත්පාහෙ” යන හම වචනය භත්පාගක්‍යවතුන් වහෙන්හසස හෙමුහයන් මත්පා විසින්
අසන ලදි, භත්පාගක්‍යවතුන් වහෙන්හසස හෙමුහයහි මත්පා විසින් පිළිගන්නත්පා ලදි”
ය අනඳ හතරණුහවද්ධෝ කීහෙ.
“අනඳහයන, හතපි හමය හෙදහෙවුදතැ?” ය බුදුරජුහු අසත්පා වදත්පාළහෙ. ‘එහසස
ය, වහෙන්සතැ’ අනඳ හතරණුහවද්ධෝ පිළිවඳන් දුන්හෙ.
“අනඳහයන, එබෙතැවින් හමහි හතපි තසත්පාගතයන් විසින් හමහසස
ඖදත්පාරික නමිති කරනු ලබෙන කලේහි, ඖදත්පාරිකත්පාවභත්පාසය කරනු ලබෙන
කලේහි, යම හහෙහයකින් එය පිළිවිදිනුවට හනත්පා හෙතැකි වූහු ද, ‘වහෙන්ස, භත්පාගක්‍යවත්හු හබෙත්පාහහෙද්ධෝ හදනත්පාට හිත පිණිස, හබෙත්පාහහෙද්ධෝ හදනත්පාට සුව
පිණිස, හලත්පාවට අනුකමපත්පා පිණිස, හදවේමිනසසනට අරස පිණිස හිත
පිණිස සුව පිණිස කපක වතැඩ සිටිත් වත්පා, සුගත්හු කපක වතැඩ සිටිත්වත්පා’
ය තසත්පාගතයන් හනත්පා යතැදූහු ද, එය හතත්පාපහන්ගේ ම දුෂසකතෘතය, හතත්පාපහන්ගේ
ම වරද ය. අනඳහයන, ඉදින් හතපි තසත්පාගතයන් යතැදුහු නම,
තසත්පාගතහයද්ධෝ හතත්පාපහන්ගේ වචන හදකක පිළිහකවේනත්පාහෙ. වතැලි හතවතැන්න
ඉවසන්නත්පාහෙ. එහහෙයන් අනඳහයන, හමහි හමය හතත්පාපහන්ගේ ම
දුෂසකතෘතය, හතත්පාපහන්ගේ ම වරද ය”.
76. අනඳහයන, එක සමහයක මම රජගහෙ නුවරැ ගිජුකුළු පවේහවහි
හවහසමි. එහි දී ද මම හතත්පාප බෙණවත්පා “අනඳහයන, රජගහෙ පුර සිත්කලු
ය. ගිජුකුළු පවේව සිත්කළු ය. අනඳහයන, යම කිසිවකහු විසින් සතර
සතෘදධිපත්පාද භත්පාවිත බෙහුලීකතෘස යත්පානකතෘත වත්පාසසතුකතෘත අනුෂසෂ්ඨිත පරිචිත
සුසමත්පාරබ්ද නම, හහෙස කතැමතැත්හත් කපක හහෙද්ධෝ කපට වතැඩියක කලේ
සිටිය හෙතැකි වන්හන් යතැ” ය කීමි. අනඳහයන, හමහසසත් තසත්පාගතයන්
විසින් ඖදත්පාරික නමිත්ත කරනු ලබෙන කලේහි, ඖදත්පාරික අවභත්පාසය
කරනු ලබෙන කලේහි එය දතැනගන්නට හනත්පා හෙතැකි වූහු. තසත්පාගතයනට
“වහෙන්ස, හබෙත්පාහහෙද්ධෝ හදනත්පාට හිත පිණිස, හබෙත්පාහහෙද්ධෝ හදනත්පාට සුව පිණිස, හලත්පාවට අනුකමපත්පා පිණිස, හදවේමිනසසනට අරස පිණිස හිත පිණිස සුව
පිණිස භගවත්හු කපක වතැඩසිටිත් වත්පා, සුගත්හු කපක වතැඩ සිටිත් වත්පා’
ය යත්පාචන හනත්පා කළහු ය. අනඳහයන, ඉදින් හතපි තසත්පාගතයන් යතැදුහු
නම, තසත්පාගතහයද්ධෝ හතත්පාප වචන හදකක ම පිළිහකවේනත්පාහෙ, වතැලි
හතවතැන්න ඉවසන්නත්පාහෙ. අනඳහයන, එබෙතැවින් හමහි හතත්පාපහන්ගේ ම
දුෂසකතෘත ය, හතත්පාපහන්ගේ ම වරද ය.
අනඳහයන, එක සමහයකහි මම ඒ රජගහෙ නුවරැ ම හගභෞතම
නක්‍යහග්‍රත්පාදය මුලතැ හවහසමි ... ඒ රජගහෙ නුවර ම හචත්පාරප්‍රපත්පාතහයහි
හවහසමි ... ඒ රජගහෙ නුවර ම කවහෙත්පාර පරවතපත්පාරශවහයහි
සපතපරණිගුහෙත්පාහයහි හවහසමි - ඒ රජගහෙ නුවර ම
සතෘකගිරිපත්පාරශසවහයහි කත්පාලශිලත්පාහයහි හවහසමි ... ඒ රජගහෙ නුවර ම
ශීතවනහයහි සපපහසත්පාණේඩික පබ්භත්පාරහයහි හවහසමි … ඒ රජගහෙ
නුවර ම තහපද්ධෝදත්පාරත්පාමහයහි හවහසමි ... ඒ රජගහෙ නුවහරහි කලන්‍දක
නවත්පාප නම වූ හවේළුවනහයහි හවහසමි ... ඒ රජගහෙ නුවහරහි ම
මදදකුචච්ඡි මුවලතැවුහි හවහසමි. අනඳහයන, එහි දී ද හතත්පාප බෙණවත්පා
‘අනඳහයන, රජගහෙ පුර සිත්කලු ය, අනඳහයන, හගභෞතම නක්‍යහග්‍රත්පාදය
සිත්කලු ය, ... හචත්පාරප්‍රපත්පාතය සිත්කලු ය ... කවහෙත්පාරපත්පාරශසවහයහි
සපතපරණීගුහෙත්පාව සිත්කලු ය ... සතෘකගිරිපත්පාරශසවහයහි කත්පාලශිලත්පාව
සිත්කලු ය ... ශීතවනහයහි සපපහසත්පාණේඩිකපබ්හෙත්පාරය සිත්කලු ය ...
තහපද්ධෝදත්පාරත්පාමය සිත්කලු ය ... කලන්‍දකනවත්පාප නම වූ හවේළුවනය
සිත්කලු ය ... මදදකුචච්ඡි මුවවනය සිත්කලු ය. අනඳහයන, යම
කිසිවකහු විසින් සතර සතෘදධිපත්පාද භත්පාවිත ද බෙහුලීකතෘත ද යත්පානීකතෘත ද
වත්පාසසතුකතෘත ද, අනුෂසෂ්ඨිත ද පරිචිත ද සුසමත්පාරබ්ද ද හහෙස කතැමතැත්හත්
කපක හහෙද්ධෝ කපකට වතැඩියක කලේ හහෙද්ධෝ සිටිය හෙතැකි වන්හන් යතැ’ ය
කීමි.
අනඳහයන, හමහසසත් තසත්පාගතයන් විසින් ඖදත්පාරික නමිත්ත කරනු
ලබෙන කලේහි ... එය දතැනගන්නට හනත්පා හෙතැකි වූහෙ. ‘භගවත්හු හබෙත්පාහහෙද්ධෝ
හදනත්පාට හිත පිණිස, හබෙත්පාහහෙද්ධෝ හදනත්පාට සුව පිණිස, හලත්පාවට අනුකමපත්පා
පිණිස, හදවේමිනසසනට වතැඩ පිණිස හිත පිණිස සුව පිණිස කපක හහෙද්ධෝ
කපකට වතැඩියක වතැඩ සිටිත් වත්පා’ ය තසත්පාගතයන් හනත්පා ම යතැදූහෙ.
අනඳහයන, ඉදින් හතපි තසත්පාගතයන් යතැදූහු නම, හතත්පාපහන්ගේ වචන
හදකක ම තසත්පාගතහයද්ධෝ පිළිහකවේනත්පාහෙ, වතැලි හතවතැන්න ඉවසන්නත්පාහෙ.
එහහෙයන් අනඳහයන, හමහි හතත්පාපහන්ගේම දුෂසකතෘතය හවය, හතත්පාපහන්ගේම
වරද හවය.
77. අනඳහයන, එක සමහයකහි හම විසලේපුහරහිම උහදන
කචතක්‍යහයහි හවහසමි. එහි දී ද අනඳහයන, හතත්පාප බෙණවත්පා
“අනඳහයන, විසලේ පුර සිත්කලු ය, උහදන කචතක්‍යය සිත්කලු ය.
අනඳහයන, යමකහු විසින් සතර සතෘදධිපත්පාද භත්පාවිත ... සුසමත්පාරබ්ද වී
නම, හහෙස කතැමතැත්හත් කපක හහෙද්ධෝ කපකට වතැඩි කලේ සිටිය හෙතැකි
වන්හන් ය. අනඳහයන, තසත්පාගතයන් විසින් වනත්පාහි සතර
සතෘදධිපත්පාදහයද්ධෝ භත්පාවිත හෙ ... සුසමත්පාරබ්ද හෙ. ඔබෙ කතැමතැත්තත්පාහු කපක
හහෙද්ධෝ එයට වතැඩියක කලේ හහෙද්ධෝ සිටියතැ හෙතැකි වන්නත්පාහෙ” ය කීමි.
අනඳහයන, හමහසස තසත්පාගතයන් විසින් ඖදත්පාරික නමිත්ත කරනු
ලබෙන කලේහි ... එය දතැනගන්නට හනත්පා හෙතැකි වූහෙ. එහහෙයන්
අනඳහයන, හමහි හම හතත්පාපහන්ගේම දතෘෂසකතෘතය ය, හම හතත්පාපහන්ගේම
වරදය.
අනඳහයන, මම එක සමහයක හමහි විසලේපුරැ හගභෞතමක
කචතක්‍යහයහි හවහසමි ... හම විසලේපුහරහි ම සපතත්පාමුකචතක්‍යහයහි
හවහසමි ... හම විසලේපුරහයහි ම බෙහුපුන්ත්‍රක කචතක්‍යහයහි හවහසමි ...
හම විසලේපුරහයහි ම සත්පාරන්‍දද කචතක්‍යහයහි හවහසමි ... අනඳහයන, අද දතැන් හම චත්පාපත්පාල කචතක්‍යහයහි දී හතත්පාප බෙණවත්පා ‘අනඳහයන, විසලේපුර සිත්කලු ය, චත්පාපත්පාලකචතක්‍යය සිත්කලු ය. අනඳහයන, යම
කිසිවකහු විසින් සතර සතෘදධිපත්පාද භත්පාවිත බෙහුලීකතෘත යත්පානීකතෘත
වත්පාසසතුකතෘත අනුෂසෂ්ඨිත පරිචිත සුසමත්පාරබ්ද නම, හහෙස කතැමතැත්හත් කපක
හහෙද්ධෝ කපකට වතැඩියක කලේ සිටියතැ හෙතැකි වන්හන් ය. අනඳහයන, තසත්පාගතයන් විසින් සතර සතෘදධිපත්පාද භත්පාවිත ය, බෙහුලීකතෘත ය, යත්පානීකතෘත ය, වත්පාසසතුකතෘත ය, අනුෂසෂ්ඨිත ය, පරිචිත ය, සුසමත්පාරබ්ද ය.
අනඳහයන, ඒ තසත්පාගතහයද්ධෝ කතැමතැත්තත්පාහු නම කපක හහෙද්ධෝ එයට
වතැඩියක කලේ සිටිය හෙතැකි වන්නත්පාහෙ’ ය කීමි. අනඳහයන, හමහසසත්
තසත්පාගතයන් විසින් ඖදත්පාරික නමිත්තය කරනු ලබෙන කලේහි,
ඖදත්පාරිකත්පාවභත්පාසය කරනු ලබෙන කලේහි, එය දතැනගන්නට හනත්පා හෙතැකි
වූහු. ‘හබෙත්පාහහෙද්ධෝ හදනත්පාට හිත පිණිස හබෙත්පාහහෙද්ධෝ හදනත්පාට සුව පිණිස, හලත්පාවට අනුග්‍රහෙ පිණිස, හදවේමිනසසනට වතැඩ පිණිස, හිත පිණිස, සුව
පිණිස, භගවත්හු කපක වතැඩසිටිත් වත්පා, සුගත්හු කපක වතැඩසිටිත් ව’ ය
තසත්පාගතයන් හනත්පා යතැදූහෙ. අනඳහයන, ඉදින් හතපි යතැදූහු නම, තසත්පාගතහයද්ධෝ හතත්පාප කී බෙස හදවරකම පිළිහකවේනත්පාහෙ. හතහවන වරැ
ඉවසන්නත්පාහෙ. එහහෙයන් අනඳහයන, හමහි හම හතත්පාපහන්ගේම දුෂසකතෘතය
හවය, හතත්පාපහන්ගේම වරද හවය.
78. අනඳහයන, ප්‍රිය වූ මන වඩන්නත්පාවූ සියලු දතැය හකහරන් හවන්
වීම, ඉවත් වීම, අන් සතැටිහයකින් වීම යන හමය මත්පා විසින් කලේ තබෙත්පා
ම හතත්පාපට කියන ලදහද හනත්පා හවේ ද? අනඳහයන, යමක උපන්හන් ද, වූහයේ ද, සතැකතැසුහණේ ද, පලුදු වන සුලු ද, ‘එය පලුදු හනත්පා හවේ වත්පා’ ය
යන හමය හකත්පායන් ලතැහබෙන්හන් ද? හම කරුණ විදක්‍යත්පාමත්පාන හනත්පා හවේ.
අනඳහයන, යමක තසත්පාගතයන් විසින් හෙරන ලද ද, බෙතැහෙතැර කරන ලද
ද, මුදන ලද ද, පහෙ කරන ලද ද, දුරැ ලන ලද ද, යම
ආයුසසංසසකත්පාරහයක හෙරන ලද ද, හනත්පාහබෙද්ධෝ කලේහි තසත්පාගතයන්හන්ගේ
පිරිනවීම වන්හන් යතැ ය. හමයන් හතමසක ඇවනෑහමන් තසත්පාගතහයද්ධෝ
පිරිනහවන්නත්පාහෙ’ ය යම ඒකත්පාන්ත වචනහයක තසත්පාගතයන් විසින්
කියන ලද ද, ඒ වචනය තසත්පාගතහයද්ධෝ දිවි හයහින් නුමුදු වළහෙන්නත්පාහෙ
යන හමය නතැත්හත් ය. හම කත්පාරණය අවිදක්‍යත්පාමත්පාන ය.
79. ‘අනඳහයන, යමු, මහෙත්පාවනය යම තතැහනක ද, කුළත්පාරහෙල හවහහෙර
යම තතැහනක ද, එ තතැනට එළතැහඹන්නමහෙ’ ය බුදුරජුහු වදත්පාළහෙ. ‘එහසස
ය වහෙන්සතැ’ ය අනඳ හතරණුහවද්ධෝ භත්පාගක්‍යවත් බුදුරජුනට පිළිවදන්
දුන්හෙ. එකලේහි භත්පාගක්‍යවත්හු ආයුෂසමත් අනඳ හතරුන් හෙත්පා මහෙ හවහනහි
කුළත්පාරහෙලේ හවහහෙර කරත්පා වතැඩියහෙ. වතැඩ අනඳ හතරුන් බෙණවත්පා,
‘අනඳහයන, යවු, යම පමණ මහෙණහු විසලේපුර නසත්පා හවහසත් ද,
ඔවුන් හෙතැම උවටන්හෙලතැ රැසසකරවු’ ය වදත්පාළහෙ. ‘එහසස ය, වහෙන්සතැ’ ය
අනඳ හතරණුහවද්ධෝ බුදුරජුනට පිළිවදන් දී විසලේපුර වසනත්පා තත්පාක හෙතැම
මහෙණුන් උවටන්හෙලතැ රැසස හකත්පාට භත්පාගක්‍යවත් බුදුරජුන් කරත්පා එළතැඹ වතැඳ
පහසක සිටියත්පාහෙ. පහසක සිටියත්පා වූ අනඳ හතරණුහවද්ධෝ භගවත්
බුදුරජුනට ‘වහෙන්ස, බිකසඟ රැසස කරන ලදහද ය. යමක පිණිස
භත්පාගක්‍යවතුන් වහෙන්හසස දතැන් කලේ සිතන හසසක නම හම ඒ කලතැ’ ය
සතැළ කළහෙ.
[බ්‍රහෙසමචයර්‍ය්‍යත්පාචිරසසසත්පාය දර්‍මහදශනත්පා]
80. ඉකබිති භගවත්හු උවටන්හෙල කරත්පා එළතැඹියහෙ. එළතැඹ, පණවත්පා
තුබුණු අසසනතැ වතැඩහුන්හෙ. වතැඩහිඳ ම මහෙණුන් බෙණවත්පා, “මහෙහණන, යම හසස හම සසුන්බෙඹසර හබෙත්පාහහෙද්ධෝ කලේ පතැවතැත්ත හහෙන්හන් ද, චිරසසථිතික වන්හන් ද, එහසස හමහි මත්පා විසින් යම දරම හකහනක
හවහසසි නුවණින් දතැන හදසන ලද ද, හතත්පාප විසින් ඒ හමත්පාහනත්පාවට
ඉහගන ආහසසවන කළ යුතු, භත්පාවනත්පා විසින් වතැඩිය යුතු, බෙහුල
වශහයන් කළ යුතු. එය හබෙත්පාහහෙද්ධෝ හදනත්පාට හිත පිණිස, හබෙත්පාහහෙද්ධෝ
හදනත්පාට සතැප පිණිස, හලත්පාවට අනුකමපත්පා පිණිස හදවේමිනසසනට අරස
පිණිස, හිත පිණිස සුව පිණිස වන්හන් ය. මහෙහණන, යමහසස හම
සසුන් බෙඹසර හබෙත්පාහහෙද්ධෝ කලේ පතැවතැත්ත හහෙන්හන් ද, චිරසසථිතික
වන්හන් ද, එය හබෙත්පාහහෙද්ධෝ හදනත්පාට සතැප පිණිස හලත්පාවට අනුකමපත්පා
පිණිස හදවේමිනසසනට අරස පිණිස, හිත පිණිස, සුව පිණිස වන්හන් ද, එහසස ඒ යම දරම හකහනක හතත්පාප විසින් හමත්පාහනත්පාවට ඉහගන
ආහසසවන කළ යුතු ද, වතැඩිය යුතු ද, බෙහුල කළ යුතු ද, මහෙහණන, මත්පා
විසින් හවහසසි නුවණින් දතැන හදසන ලද ඒ දරමහයද්ධෝ කවුරු ද යත්: ඔහු නම සතර සතිපටෂ්ඨත්පානහයද්ධෝ ය, සතර සමක්‍යකප්‍රදත්පානහයද්ධෝ ය, සතර
සතෘදධිපත්පාදහයද්ධෝ ය, පසංච ඉන්න්ද්‍රි යහයද්ධෝ ය, පඤසච බෙල ය, සපත
හබෙත්පාදක්‍යඞග ය, ආයර්‍ය්‍ය අෂසටත්පාසංගික මත්පාරගය ය යන හමත්පාහු ය.
මහෙහණන, හම දරමහයද්ධෝ වනත්පාහි මත්පා විසින් හවහසසි නුවණින් දතැන
හදසන ලදහෙ. ඔහු හතත්පාප විසින් හම සසුන්බෙඹසර හබෙත්පාහහෙද්ධෝ කලේ
පවත්නත්පා පිණිස, චිරසසථිතික වනු පිණිස, හමත්පාහනත්පාවට ඉහගන
ආහසසවන කළ යුතු, වතැඩියතැ යුතු, බෙහුල කල යුතු. එය හබෙත්පාහහෙද්ධෝ
හදනත්පාට හිත පිණිස, හබෙත්පාහහෙද්ධෝ හදනත්පාට සුව පිණිස, හලත්පාවට අනුකමපත්පා
පිණිස, හදවේමිනසසනට අරස පිණිස හිත පිණිස සතැප පිණිස වන්හන්
යතැ” ය වදත්පාළහෙ.
81. ඉකබිති භගවත්හු භික්‍ෂූන් බෙණවත්පා, “මහෙහණන, දතැන් හතත්පාප
අමතමි. සසංසසකත්පාරහයද්ධෝ නතැහසන සුලේලහෙ. හනත්පාපමත්පාහයන් තුන්සික
සපයවු. හනත්පාහබෙද්ධෝ කලේහි තසත්පාගතයන්හන්ගේ පිරිනවන වන්හන් ය.
හමයන් තුන් මසස ඇවනෑහමන් තසත්පාගතහයද්ධෝ පිරිනහවන්නත්පාහෙ” ය
වදත්පාළහෙ. භගවත්හු හමය වදත්පාළහෙ. සුගත්හු හමය වදත්පාරත්පා ඉකබිති ඒ
ශත්පාසසතතෘහු ගත්පාසත්පාබෙන්දන වශහයන් අහනකක වූ හම වචන ද වදත්පාළහෙ:
“මහන්ගේ වයස මුහුහකහළස ය. මහන්ගේ ජීවිතකත්පාලය (තව) සසවලේපයකි.
හතත්පාප හෙතැර යන්හනමි. මත්පා විසින් තමහෙට පිහිට කරන ලදහද ය.
මහෙහණන, හනත්පාපමත්පා වවු, සිහි ඇත්හතද්ධෝ වවු, සුසිලේ වවු, හමත්පාහනත්පාවට
පිහිටුවූ සමක්‍යකකලේපනත්පා ඇත්හතද්ධෝ තමන් සිත රැකගනවු.
යහමක හම සසසහනහි හනත්පාපමත්පා ව හවහසන්හන් නම, හහෙහතම
ජත්පාතිසසංසත්පාරය (ඉපතැත්ම ද සසර ද හනත්පාහහෙත්පාත් ජත්පාතිසසංඛක්‍යත්පාත සසර) හෙතැරැ
ලත්පා දුක හකළවර කරන්හන් ය.”
හතහවන බෙණවර ය.
[ආයර්‍ය්‍යදරම සතර]
82. ඉකබිත්හතන් භගවත්හු හපරවරු සමහයහි හෙතැඳ හපහරව පත්පාසිවුරු
හගන විසලේපුර පිඬු පිණිස පිවිසියහෙ. විසලේපුරැ පිඬු පිණිස හෙතැසිර
පසුබෙත්හි පිඬුවත්පාහයන් හපරළත්පා වතැඩියත්පාහු, නත්පාගත්පාපහලද්ධෝකනහයන්
විසලේපුර බෙලත්පාවදත්පාරත්පා, අනඳ හතරුන් බෙණවත්පා, “අනඳහයන, හම
තසත්පාගතයන්හන්ගේ පහෙසචිම කවශත්පාලිදරශනය වන්හන් ය. යමු,
අනඳහයන, භත්පාණේඩගත්පාමය හවත එළහඹන්නමු” ය වදත්පාළහෙ. ‘එහසස ය
වහෙන්සතැ’ ය කියත්පා අනඳ හතරණුහවද්ධෝ භගවත් බුදුරජුනට පිළිවදන්
ඇසසවූහෙ. ඉකබිති භගවත්හු මහෙත් බිකසඟන කතැටුව භණේඩ ගම හවත
වතැඩියහෙ. භගවත්හු එහි භණේඩ ගහමහි වතැඩහවහසති.
එකලේහි භත්පාගක්‍යවතුන් වහෙන්හසස භිකක්ෂූන් බෙණවත්පා, “මහෙහණන, සතර
දරමයන් අනුහබෙද්ධෝද හනත්පාකිරීහමන් ප්‍රතිහවේද හනත්පාකිරීහමන් හමහසස
හම දික කලක මහන්ගේ ද හතත්පාපහන්ගේ ද සසරැ සතැරුම විය. කවර සතර
දරමයන්හන්ගේ (අනනුහබෙද්ධෝදහයන් අප්‍රතිහවේදහයන්) ද යත්: මහෙහණන, ආයර්‍ය්‍ය ශීලයත්පාහන්ගේ අනනුහබෙද්ධෝදහයන් අප්‍රතිහවේදහයන් හමහසස හම දික
කලක මහන්ගේ ද හතත්පාපහන්ගේ ද සසරැ දිවතැ හෙතැවිදීම, සසරැ සතැරීම විය.
මහෙහණන, ආයර්‍ය්‍ය සමත්පාධිහුහන්ගේ අනනුහබෙද්ධෝදහයන් අප්‍රතිහවේදහයන්
හමහසස හම දික කලක මහන්ගේ ද හතත්පාපහන්ගේ ද සසරැ දිවතැ හෙතැවිදීම, සසරැ
සතැරීම විය. මහෙහණන, ආයර්‍ය්‍ය ප්‍රඥත්පාවහන්ගේ ... මහෙහණන, ආයර්‍ය්‍ය
විමුකතියහන්ගේ අනනුහබෙද්ධෝදහයන් අප්‍රතිහවේදහයන් හමහසස හම දීරඝ
කත්පාලයක මහන්ගේ ද හතත්පාපහන්ගේ ද සසරැ දිව හෙතැවිදීම, සසර සතැරීම විය.
මහෙහණන, ඒ ආයර්‍ය්‍ය ශීලය මත්පා විසින් ද හතත්පාප විසින් ද අනුබුදද ය, ප්‍රතිවිදද ය. ඒ ආයර්‍ය්‍ය සමත්පාධිය මත්පා විසින් ද හතත්පාප විසින් ද අනුබෙදද ය, ප්‍රතිවිදද ය. ඒ ආයර්‍ය්‍ය ප්‍රඥත්පාව මත්පා විසින් ද හතත්පාප විසින් ද අනුබෙදද ය, ප්‍රතිවිදද ය. භවතතෘෂසණත්පාව සිඳුනත්පා ලදි, භවහනත්තිය ක්‍ෂීණ විය. දතැන්
පුනරභවහයක නතැතතැ” ය වදත්පාළහෙ. භගවත්හු හමය, වදත්පාළහෙ. සුගත්හු
හමය වදත්පාරත්පා, යලිදු ගත්පාසත්පා බෙන්දන විසින් අහනකක වූ හම වචන
වදත්පාළහෙ:
“හලත්පාවුතුරු ශීලය ද හලත්පාවුතුරු සමත්පාධිය ද හලත්පාවුතුරු ප්‍රඥත්පාව ද
හලත්පාවුතුරු විමුකතිය ද යන හම දහෙමහු කීරතිමත් හගභෞතමයන් විසින්
අනුහබෙද්ධෝද කරන ලදුහෙ.
හමහසස බුදුහු හවහසසින් දතැන මහෙණුනට දහෙම හදසූහෙ. පසතැසස ඇති, දුක
නතැසූ ඒ ශත්පාසසතතෘහු හකහලසස පිරිනවනන් පිරිනවියත්පාහෙ.”
භත්පාගක්‍යවතුන් වහෙන්හසස ඒ භණේඩගත්පාමහයහි වසන හසසක “ශීලය හම බෙඳු
යතැ, සමත්පාධිය හම බෙඳු යතැ, ප්‍රඥත්පාව හම බෙඳු යතැ. ශීලහයන් පරිභත්පාවිත
සමත්පාධිය මහෙත් පල ඇත්හත් ය, මහෙත් අනුසසස ඇත්හත් ය,
සමත්පාධිහයන් පරිභත්පාවිත ප්‍රඥත්පාව මහෙත් ඵල ඇත්හත්ය, මහෙත් අනුසසස
ඇත්හත් ය, ප්‍රඥත්පාහයන් පරිභත්පාවිත සිත කත්පාමත්පාස්‍රවය හකහරන් ද
භවත්පාස්‍රවය හකහරන් ද අවිදක්‍යත්පාස්‍රවය හකහරන් දතැ ය හමහසස හම කී
ආස්‍රව හකහරන් හමත්පාහනත්පාවට ම මිහද යතැ” යතැ ය භික්‍ෂූනට හමය ම
බෙහුල හකත්පාටතැති දරමකසත්පාවක කරන හසසක.
සතර මහෙත්පා අපහදශ
ඉකබිති භත්පාගක්‍යවතුන් වහෙන්හසස භණේඩගත්පාමහයහි කතැමතැති තත්පාක රැඳී හිඳ, අනඳ හතරුන් බෙණවත්පා, ‘අනඳහයන, එවු යමු, හෙසසතිග්‍රත්පාමය යම
තතැහනක ද එතතැනට එළතැහඹන්නමු’ ය වදත්පාළ හසසක ... අමබෙගත්පාමය
යම තතැහනක ද එ තතැනට ... ජමබුගත්පාමය යම තතැහනක ද එ තතැනට …
හභද්ධෝග නගරය යම තතැහනක ද එහි යන්නමු’ ය වදත්පාළ හසසක. ‘එහසස
යතැ, වහෙන්සතැ’ ය අනඳ හතරණුහවද්ධෝ භගවත් බුදුරජුනට පිළිවදන් දුන්හෙ.
ඉකබිති භත්පාගක්‍යවතුන් වහෙන්හසස මහෙත් බිකසඟන කතැටුව හභද්ධෝග නගරය
කරත්පා වතැඩි හසසක. එ සමහයහි භත්පාගක්‍යවතුන් වහෙන්හසස හභද්ධෝග නගරහයහි
ආනන්ද කචතක්‍යසසසත්පානහයහි වතැඩ හවහසන හසසක.
83. එහි දී භත්පාගක්‍යවතුන් වහෙන්හසස මහෙණුන් බෙණවත්පා, “මහෙහණන, සතර
මහෙත්පා අපහදශයන් හදසන්හනමි. එය අසවු, හමත්පාහනත්පාවට සිත්හි කරවු, කියන්හනමි” ය වදත්පාළ හසසක. ‘එහසස යතැ වහෙන්සතැ ’ ය ඒ මහෙණහු
භගවත් බුදුරජුනට පිළිවදන් දුන්හෙ. භත්පාගක්‍යවතුන් වහෙන්හසස හමය වදත්පාළ
හසසක: “මහෙහණන, හමහි මහෙහණක, ‘ඇවතැත්න, දරමය හම යතැ,
විනය හම යතැ, ශත්පාසසතතෘශත්පාසනය හම යතැ’ ය භත්පාගක්‍යවතුන් වහෙන්හසස
හෙමුහයහි සිට මත්පා විසින් හමය අසන ලදහද ය, භත්පාගක්‍යවතුන් වහෙන්හසස
හෙමුහයහිදී පිළිගන්නත්පා ලදහද යතැ’ ය හමහසස කියන්හන් නම,
මහෙහණන, (එ පමණින්) එ මහෙණහුහන්ගේ වචනය හනත්පා ම පිළිගත යුතු, හනත්පා ද පිළිහකවු කළ යුතු. හනත්පා ම පිළිහගන, හනත්පා ද පිළිහකවු
හකත්පාට, ඒ පද වක්‍යසංජන හමත්පාහනත්පාවට ඉහගන සූන්ත්‍රහයහි බෙහෙත්පා ලියතැ යුතු, විනහයහි සතැසතැඳියතැ යුතු. ඉදින් සූන්ත්‍රහයහි බෙහෙත්පාලනු ලබෙන්නත්පාහු, විනයහයහි සසඳනු ලබෙන්නත්පාහු සූන්ත්‍රහයහි හනත්පා බෙසසනත්පාහු ද, විනයහයහි
හනත්පා සතැසතැ හඳන්නත්පාහු ද, එ විටතැ ‘ඒකත්පාන්තහයන් හමය ඒ භත්පාගක්‍යවතුන්
වහෙන්හසසහන්ගේ වචන හනත්පා හවේ, හමය හම මහෙණහු වරදවත්පා ගත්
දතැහයකතැ’ ය හමහි නෂසෂ්ඨත්පාවට පතැමිණියතැ යුතු. මහෙහණන, හමහසස හමය
බෙතැහෙතැරැ කරවු. ඉදින් ඒ පද වක්‍යඤසජනහයද්ධෝ සූන්ත්‍රහයහි බෙහෙත්පාලනු
ලබෙන්නත්පාහු, විනහයහි සසඳනු ලබෙන්නත්පාහු, සූන්ත්‍රහයහිත් බෙතැසතැගනත් ද
විනහයහිත් සතැසතැ හඳත් ද, එ විටතැ ‘ඒකත්පාන්තහයන් හමය ඒ භත්පාගක්‍යවතුන්
වහෙන්හසසහන්ගේ වචන යතැ, ය හම මහෙණහු විසින් හමය හමත්පාහනත්පාවට
උගන්නත්පා ලදතැ’ ය නෂසෂ්ඨත්පාවට යනෑ යුතු. මහෙහණන, හමහසස හම පළමු
මහෙත්පා අපහදශය සිත්හි ලත්පා දරවු. (1)
මහෙහණන, හමහි මහෙහණක ‘හතරුන් සහිත ගණපත්පාහමත්පාක මහෙණකහු
සහිත භික්‍ෂුසසංඝයත්පා අහසද්ධෝ නම ආවත්පාසහයහි හවහසය. ‘හම දහෙමතැ ය, හම විනයතැ ය, හම ශත්පාසසතතෘශත්පාසන යතැ ය ඒ සඟන හෙමුහයහි සිටි මත්පා
විසින් අසන ලදි, අසත්පා ඒ සඟන හෙමුහයහි මතැ පිළිගන්නත්පා ලදතැ’ ය
කියන්හන් වී නම මහෙහණන, (එ පමණින්) ඒ මහෙණහුහන්ගේ වචනය
හනත්පා ම පිළිගත යුතු, හනත්පා ද පිළිහකවු කළ යුතු. හනත්පා ම පිළිහගන, හනත්පා ද පිළිහකවු හකත්පාට, ඒ පද වක්‍යඤසජන හමත්පාහනත්පාවට ඉහගන, සූන්ත්‍රහයහි බෙහෙත්පාලියතැ යුතු, විනහයහි සතැසතැඳිය යුතු. ඔහු සූන්ත්‍රහයහි
බෙහෙත්පාලනු ලබෙන්නත්පාහු, විනහයහි සසඳනු ලබෙන්නත්පාහු, සූන්ත්‍රහයහි හනත්පා ම
බෙතැස ගන්නත්පාහු නම විනහයහි හනත්පා ද සතැසතැ හඳත් නම, ‘ඒකත්පාන්තහයන්
හම භත්පාගක්‍යවතුන් වහෙන්හසසහන්ගේ වචන හනත්පා හවේ’ යතැය ද ‘ඒ සඟන
විසිනුත් වරදවත්පා ගන්නත්පා ලදහදකතැ’ ය ද කියත්පා හමහි නෂසෂ්ඨත්පාවට යනෑ යුතු.
මහෙහණන, හමහසස හමය ද බෙතැහෙතැර ලවු. ඉදින් ඔහු සූන්ත්‍රහයහි බෙහෙත්පාලනු
ලබෙන්නත්පාහු විනහයහි සසඳනු ලබෙන්නත්පාහු, සූන්ත්‍රහයකින් බෙතැස ගනත්
නම, විනහයහිත් සතැසතැ හඳත් නම, ‘ඒකත්පාන්තහයන් හමය ඒ
භත්පාගක්‍යවතුන් වහෙන්හසසහන්ගේ වචන යතැ හමය ඒ සඟන විසිනුත්
හමත්පාහනත්පාවට උගන්නත්පා ලදහද යතැ’ ය හමහි නෂසෂ්ඨත්පාවට යනෑ යුතු.
මහෙහණන, හමහසස හම හදහවන මහෙ අපහදශය සිත්හි ලත්පා දරවු. (2)
මහෙහණන, හමහි මහෙහණක ‘අහසද්ධෝ නම ආවත්පාසහයහි හබෙත්පාහහෙද්ධෝ ඇසූ
පිරූ තන් ඇති, වත්පාහචද්ධෝදගත කළ ආගමය ඇති, දරමදර විනයදර
මත්පාතතෘක දර හබෙත්පාහහෙද්ධෝ සසසවිර භික්‍ෂූහු හවහසත්. ‘හම දරමයතැ’ය ‘හම
විනයතැ’ ය ‘හම ශත්පාසසතතෘශත්පාසනයතැ’ ය ඒ හතරුන් හෙමුහයහි සිටි මත්පා
විසින් අසන ලදි. මත්පා විසින් පිළිගන්නත්පා ලදතැ’ ය කියන්හන් නම, මහෙහණන, ඒ මහෙණහුහන්ගේ වචනය හනත්පා මතැ පිළිගත යුතු, හනත්පා ද
පිළිහකවු කළ යුතු, හනත්පා ම පිළිහගන, හනත්පා ද පිළිහකවු හකත්පාට, ඒ පද
වක්‍යඤසජන හමත්පාහනත්පාවට ඉහගන, සූන්ත්‍රහයහි බෙහෙත්පා ලියතැ යුතු, විනහයහි
සතැසතැඳිය යුතු. ඔහු සූන්ත්‍රහයහි බෙහෙත්පාලනු ලබෙන්නත්පාහු, විනහයහි සසඳනු
ලබෙන්නත්පාහු, සූන්ත්‍රහයහි හනත්පා බෙතැසතැගනත් ද, විනහයහි හනත්පා සතැසතැ හඳත්
ද, එ විටතැ ‘ඒකත්පාන්තහයන් හම ඒ භත්පාගක්‍යවතුන් වහෙන්හසසහන්ගේ වචනය
හනත්පා හවේ, ඒ හතරවරුන් විසින් ද හමය වරදවත්පා ගන්නත්පා ලදහසස යතැ’ ය
හමහි නෂසෂ්ඨත්පාවට පතැමිණියතැ යුතු. මහෙහණන, හමහසස හමය බෙතැහෙතැරැ
කරවු. ඉදින් ඔහු සූන්ත්‍රහයහෙස බෙහෙත්පාලනු ලබෙන්නත්පාහු, විනයහයහි සසඳනු
ලබෙන්නත්පාහු, සූන්ත්‍රහයහි බෙතැසතැ ගනත් ද, විනහයහි සතැසතැ හඳත් ද,
‘ඒකත්පාන්තහයන් හම ඒ භත්පාගක්‍යවතුන් වහෙන්හසසහන්ගේ වචන ය, ඒ
හතරවරුන් විසිනුත් හමත්පාහනත්පාවට උගන්නත්පා ලද හසස යතැ’ ය හමහි
නෂසෂ්ඨත්පාවට යනෑ යුතු. මහෙහණන, හමහසස හම හතහවන මහෙත්පා අපහදශය
සිත්හි ලත්පා දරවු. (3)
ම හෙහණන, හමහි මහෙහණක ‘අහසද්ධෝ නම ආවත්පාසහයහි හබෙත්පාහහෙද්ධෝ ඇසූ
පිරූ තන් ඇති, වත්පාහචද්ධෝදගත ආගමය ඇති, දරමදර විනයදර
මත්පාතතෘකත්පාදත්පාර එක සසසවිර භික්‍ෂු නහමක හවහසය. ‘හම දරමය යතැ, හම
විනය යතැ, හම ශත්පාසසතතෘශත්පාසනය යතැ’ ය ඒ හතරුන් හෙමුහයහි සිටි මත්පා
විසින් අසන ලදි, ඒ හතරුන් හෙමුහයහි මත්පා විසින් පිළිගන්නත්පා ලදතැ’ ය
හමහසස කියන්හන් නම, මහෙහණන, ඒ මහෙණහුහන්ගේ වචනය එ පමණින්
හනත්පා ම පිළිගත යුතු, හනත්පා ද පිළිහකවු කළ යුතු. හනත්පා ම පිළිහගන, හනත්පා ද පිළිහකවු හකත්පාට, ඒ පද වක්‍යඤසජන හමත්පාහනත්පාවට ඉහගන, සූන්ත්‍රහයහි බෙහෙත්පා ලියතැ යුතු, විනහයහි සතැසතැඳියතැ යුතු. ඉදින් ඔහු සූන්ත්‍රහයහි
බෙහෙත්පා ලනු ලබෙන්නත්පාහු, විනයහයහි සසඳනු ලබෙන්නත්පාහු, සූන්ත්‍රහයහි හනත්පා
ම බෙතැසගනත් ද, විනහයහිත් හනත්පා ම සතැසතැ හඳත් ද, එ විටතැ ‘හමය
ඒකත්පාන්තහයන් ඒ භත්පාගක්‍යවතුන් වහෙන්හසසහන්ගේ වචන හනත්පා හවේ, ඒ
හතරහු විසින් ද වරදවත්පා ගන්නත්පා ලදහදකතැ’ ය හමහි නෂසෂ්ඨත්පාවට යනෑ යුතු.
මහෙහණන, හමහසස හමය බෙතැහෙතැරැ කරවු. ඉදින් ඔහු සූන්ත්‍රහයහි බෙහෙත්පා ලනු
ලබෙන්නත්පාහු, විනහයහි සසඳනු ලබෙන්නත්පාහු, සූන්ත්‍රහයහි බෙතැසගනත් ද, විනහයහිත් සතැසතැ හඳත් ද, එ විට ‘හමය ඒකත්පාන්තහයන් ඒ භත්පාගක්‍යවතුන්
වහෙන්හසසහන්ගේ වචන යතැ. ඒ හතරහු විසිනුත් හමත්පාහනත්පාවට ඉහගන ඇති
නයත්පා යතැ’ ය හමහි නෂසෂ්ඨත්පාවට යනෑ යුතු. මහෙහණන, හමහසස හම සිවුවන
මහෙත්පා අපහදශය සිත්හි ලත්පා දරවු. (4) මහෙහණන, හම සතර මහෙත්පා
අපහදශයන් සිත්හි දරවු” යනුය.
භත්පාගක්‍යවතුන් වහෙන්හසස ඒ හභද්ධෝග නගරහයහි අනඳ සනෑහයහි වසන
හසසක, “සිලේ නම හමහසස යතැ, සමත්පාධි නම හමහසස යතැ, ප්‍රඥත්පාව හමහසස
යතැ, ශීලහයන් පරිභත්පාවිත සමත්පාධිය මහෙත් පල හෙත්පා මහෙත් අනුසසස හෙත්පා
ඇත්හත් හවේ, සමත්පාධිහයන් පරිභත්පාවිත ප්‍රඥත්පාව මහෙත් පල හෙත්පා මහෙත්
අනුසසස හෙත්පා ඇති හවේ, ප්‍රඥත්පාහයන් පරිභත්පාවිත සිත කත්පාමත්පාස්‍රව භවත්පාස්‍රව
අවිදක්‍යත්පාස්‍රව යන ආස්‍රවහකහරන් හමත්පාහනත්පාවට මිහද යතැ” ය මහෙණුනට
හම දරමකසත්පාව ම බෙහුල හකත්පාට කරන හසසක.
චුන්ද කරමත්පාරපුන්ත්‍ර කසත්පාව:
84. එ කලේහි භත්පාගක්‍යවතුන් වහෙන්හසස හභද්ධෝග නගරහයහි කතැමතැතිතත්පාක
කලේ රැඳී සිට, අනඳ හතරුන් අමතත්පා, ‘අනඳහයන, එවු, යමු, පත්පාවත්පා
නුවර කරත්පා යන්නම හෙ’ ය වදත්පාළ හසසක. ‘එහසස යතැ වහෙන්සතැ’ ය අනඳ
හතරණුහවද්ධෝ භගවත් බුදුරජුනට පිළිවදන් දුන්හෙ. ඉකබිති භත්පාගක්‍යවතුන්
වහෙන්හසස මහෙත් බිකසඟන කතැටුව පත්පාවත්පා නුවර කරත්පා වතැඩි හසසක.
භත්පාගක්‍යවතුන් වහෙන්හසස එහි පත්පාවත්පා නුවරැ චුන්ද නම කරමත්පාර පුන්ත්‍රයත්පාහන්ගේ
අඹ හවහනහි වතැඩ හවහසන හසසක. චුන්ද කරමත්පාර පුන්ත්‍ර හතම
‘භගවත්හු පත්පාවත්පා නුවරට වතැඩියත්පාහු, පත්පාවත්පා නුවරැ මහන්ගේ අඹහවහනහි
හවහසත් ලු’ ය ඇසී ය. එ කලතැ චුන්ද කරමත්පාර පුන්ත්‍ර හතම භත්පාගක්‍යවතුන්
වහෙන්හසස හවත ගිහයේ ය. හගත්පාසස ඔබෙ වතැඳ පහසක හුන්හන් ය. පහසක
හුන්නත්පා වූ ම චුන්ද කරමත්පාර පුන්ත්‍රයත්පාට භත්පාගක්‍යවතුන් වහෙන්හසස දතැහෙතැමි
කතත්පාහයන් හදහලද්ධෝ වතැඩ දතැකවූ හසසක. දතැකවූ වතැහඩහි සිත් ගතැන්වූ
හසසක. එහි සිත තියුණු කළ හසසක. එහි සිත සතුටු කළ හසසක. එ කලේහි
චුන්ද කරමත්පාර පුන්ත්‍ර හතම භගවත් බුදුරජුන් වහෙන්හසස විසින් දතැහෙතැමි
කතත්පාහයන් හදහලද්ධෝ වතැඩ දකවන ලදුහයේ, හදහලද්ධෝ වතැහඩහි සිත
ගතැන්වුහණේ, එහි සිත තියුණු කරන ලදුහයේ, එහි සිත සතුටු කරන
ලදුහයේ, ‘වහෙන්ස, භත්පාගක්‍යවතුන් වහෙන්හසස හසට දවසට බිකසඟන හෙත්පා
මත්පා බෙත ඉවසන හසසක වත්පා’ ය කීය. භත්පාගක්‍යවතුන් වහෙන්හසස නහෙඬ බෙතැවින්
එය ඉවතැසූ හසසක. ඉකබිති චුන ස ද කරමත්පාර පුන්ත්‍ර හතම භගවත්
බුදුරජුන්හන්ගේ ඉවතැසීම දතැන, හුනසසහනන් නතැගී ඔබෙ වතැඳ, පතැදකුණු
හකත්පාට නකමිහයේ ය.
ඉකබිති චුන්ද කරමත්පාර පුන්ත්‍ර හතම එ රැය ඇවනෑහමන් සිය හගහි ප්‍රණීත වූ
ඛත්පාදක්‍ය හභද්ධෝජක්‍ය ද හබෙත්පාහහෙද්ධෝ සූකරමත්පාරදව ද පිළිහයල කරවත්පා, ‘වහෙන්ස, වඩනට කලේ පතැමිණිහයේ ය, බෙත පිළිහයළ හකත්පාට නමතැවිණතැ’ ය කියත්පා
භගවත් බුදුරජුනට කත්පාලය දන්වත්පා යතැවී ය. භත්පාගක්‍යවතුන් වහෙන්හසස ද
හපරවරු හසහමහි හෙතැඳතැ හපරවතැ පත්පා සිවුරු හගන බිකසඟන කතැටුව
චුන්ද කරමත්පාර පුන්ත්‍රයත්පාහන්ගේ හගට වතැඩි හසසක. වතැඩ ප්‍රඥපත අසුන්හි
හිඳගත් හසසක. හිඳතැහගන (ඒ සූකරමත්පාරදවය ඒ කිසිදු භික්‍ෂූනමක විසින්
දිරවත්පා ගත හනත්පාහහෙනු දතැක), චුන්ද කරමත්පාර පුන්ත්‍රයත්පා බෙණවත්පා, “චුන්‍දහයන, හතත්පාප විසින් යම සූකරමත්පාරදවහයක පිළිහයල කරන ලද ද, එයන් මත්පා
වළඳවව, යම අන් ඛත්පාදක්‍යහයක හභද්ධෝජක්‍යහයක පිළිහයල කරන ලද ද, එයන් බිකසඟන වළඳවව’ ය වදත්පාළ හසසක. චුන්ද කරමත්පාර පුන්ත්‍ර ද ‘එහසස
යතැ, වහෙන්සතැ’ ය භගවත් බුදුරජුනට පිළිවදන් දී, පිළිහයල කරන ලද
යම සූකරමත්පාරදවහයක වී ද එයන් භගවත් බුදුරජුන් වතැළතැඳතැවී ය. යම
අන් ඛත්පාදක්‍ය හභද්ධෝජනහයක, පිළිහයල කරන ලද ද, එයන් බිකසඟන
වතැළතැඳවී ය.
ඉකබිති භත්පාගක්‍යවතුන් වහෙන්හසස චුන්ද කරමත්පාරපුන්ත්‍රයත්පා අමතත්පා, ‘චුන්‍දහයන,
හතත්පාප පිළීහයල කළ යම සූකරමත්පාරදවහයක ඉතිරි වතැ ඇදද, එය
වහළකතැ ලව. චුන්‍දහයන, හදවියන් සහිත මරුන් සහිත බෙඹුන් සහිත
හලත්පාවතැ, මහෙණ බෙමුණන් සහිත හදවේමිනසුන් සහිත සත්මුළුහයහි, තසත්පාගතයන් හෙතැර අන් යමකහු විසින් ඒ සූකරමත්පාරදවය වළඳන ලදහද
ජෂ්ඨරත්පාන්ගේනහයන් මතැනතැවින් දිරීමට යන්හන් නම, එ වතැන්නකහු මම
හනත්පා දකිමි’ ය වදත්පාළ හසසක. ‘එහසස යතැ වහෙන්සතැ’ ය කියත්පා ම චුන්ද
කරමත්පාර පුන්ත්‍ර භගවත් බුදුරජුනට පිළිවදන් දී, යම ඉතිරි වතැ තුබුණු
සූකරමත්පාරදවහයකවී ද, එය වහළකතැ ලත්පා භගවත් බුදුරජුන් කරත්පා
එළතැඹිහයේ ය. එළතැඹ ඔබෙ වතැඳ පහසක හුන්හන් ය. පහසකතැ හුන් චුන්ද
කරමත්පාරපුන්ත්‍රයත්පාට භත්පාගක්‍යවතුන් වහෙන්හසස දතැහෙතැමි කසත්පාහයන් දන් අනුහෙසස
දකවත්පා එහි සිත් ගන්වත්පා, එහි සිත තියුණු හකත්පාට, එහි සිත සතුටු හකත්පාට, හුනසසහනන් නතැඟී වතැඩි හසසක.
හලද්ධෝහිත පකඛන්දිකත්පා ආබෙත්පාදය:
85.චුන්ද කරමත්පාරපුන්ත්‍රයත්පාහන්ගේ හබෙත්පාජුන වතැළතැඳූ භත්පාගක්‍යවතුන් වහෙන්හසසට
ක්‍රනෑර වූ හලද්ධෝහිත පකඛන්දිකත්පා හරද්ධෝගහයක උපන. මරණය හකළවර
හකත්පාටතැති ඉතත්පා දතැඩි දුක හවේදනත්පාහවද්ධෝ පවත්නත්පාහෙ. භත්පාගක්‍යවතුන් වහෙන්හ සස
එළතැඹතැ සිටි සිහි ඇති හසසක, නුවණින් දන්නත්පා හසසක. ඒ හරද්ධෝගහයන්
හනත්පා ම ගතැහෙතැහටන හසසක, ඒ දුක හවේදනත්පාවන් ඉවතැසූ හසසක.
ඉකබිති භත්පාගක්‍යවතුන් වහෙන්හසස අනඳ හතරුන් ඇමතැතූ හසසක. අමතත්පා,
‘අනඳහයන, එමු, කුසිනත්පාරත්පාව කරත්පා යන්නමු’ ය වදත්පාළ හසසක. ‘එහසස
යතැ වහෙන්සතැ’ ය අනඳ හතරණුහවද්ධෝ භගවත් බුදුරජුනට පිළිවදන් දුන්හෙ.
චුන්ද කරමත්පාරපුන්ත්‍රයත්පාහන්ගේ බෙත වතැළතැඳීහමන් ධීර වූ බුදුරජුහු මරණය
හකළවර හකත්පාටතැති ඉතත්පා දතැඩි ආබෙත්පාදයක සසපරශ කළහෙ’ ය මත්පා විසින්
අසන ලදි.
සූකරමත්පාරදවය හෙත්පා හබෙත්පාජුන් වතැළතැඳූ ශත්පාසසතබෲන් වහෙන්හසසට ඉතත්පා දරුණු
වූ වක්‍යත්පාධිහයක උපන. භගවත්හු එකවන් පතැවතැති හලද්ධෝහිත විහරචන
ඇත්තත්පාහු, මම කුසිනත්පාරත්පා නුවර යමි’ ය වදත්පාළහෙ.”
අනඳ හතරුන් පතැන් හගනතැ ඊම:
86. ඉකබිති භත්පාගක්‍යවතුන් වහෙන්හසස මඟින් ඉවත් වතැ, එකතරත්පා රුකක
මුලට වතැඩිහසසක. වතැඩ අනඳ හතරුන් බෙණවත්පා, අනඳහයන, මත්පා සඟළ
සිවුර සිවු ගුණ හකත්පාට පණවවු, කලත්පාන්තහයමි, අනඳහයන,
හිඳගන්හනමි’ ය වදත්පාළ හසසක. ‘එහසස යතැ වහෙන්සතැ’ ය අනඳ
හතරණුහවද්ධෝ බුදුරජුනට පිළිවදන් දී, සඟළ සිවුර සිවුගුණ හකත්පාට
පතැණතැවූ හෙ. එහසස පතැණතැවුණු අසසහනහි භගවත්හු වතැඩහුන්හෙ. භගවත්හු
වතැඩහිඳ ම ආයුෂසමත් අනඳ හතරුන් අමතත්පා, ‘අනඳහයන, හතපි මට
පතැන් හගහනවු, පවසස ඇතිහයමි, පතැන් හබෙත්පාන්හනමි’ ය වදත්පාළ හසසක.
හමහසස වදත්පාළ කලේහි, අනඳ හතරණුහවද්ධෝ බුදුරජුනට “වහෙන්ස,
පන්සියක පමණ ගතැලේහු ඉකමියත්පාහෙ. ගතැලේ සකින් සිඳුණු මඳ වූ ජලය
කතැලතැඹුහණේ හබෙත්පාරවතැ ගලත්පා යය. වහෙන්ස, හම කකුත්සත්පා නදිය
හනත්පාදුහරහි ය, පහෙන් දිය ඇත්හත් ය, මිහිරි දිය ඇත්හත් ය, සිසිලේ දිය
ඇත්හත් ය, මඩ නතැත්හත් ය, මනත්පා හතත්පාට ඇත්හත් ය, සිත්කලු ය.
භත්පාගක්‍යවතුන් වහෙන්හසස ඒ හම කකුත්සත්පා නදිහයහි දී පතැන් වතැළතැඳිය
හෙතැකි වන හසසක, ඇඟ සිසිලේ කතැරැගත හෙතැකි වන හසසකතැ” ය කීහෙ.
භත්පාගක්‍යවතුන් වහෙන්හසස හදහවන වර ද අනඳ හතරුන් අමතත්පා,
‘අනඳහයන, මට පතැන් හගහනවු, පවසස ඇතිහයමි, පතැන් හබෙත්පාන්හනමි’
ය වදත්පාළ හසසක. හදහවන වර ද අනඳ හතරණුහවද්ධෝ බුදුරජුනට,
‘වහෙන්ස, දතැන් පන්සියක පමණ ගතැලේහු ඉකමියත්පාහෙ. ගතැලේසකින් සිදුණු
මඳ වූ ජලය කතැලතැඹුහණේ හබෙත්පාර වතැ ගලත්පා හයය. වහෙන්ස, හම කකුත්සත්පා
නදිය හනත්පාදුහරහි ය, පහෙන් දිය ඇත්හත් ය, මිහිරි දිය ඇත්හත් ය, සිසිලේ දිය ඇත්හත් ය, මඩ නතැත්හත් ය, මනත්පා හකත්පාට ඇත්හත් ය, සිත්කලු ය, භත්පාගක්‍යවතුන් වහෙන්හසස ඒ හම කකුත්සත්පා නදිහයහි දී පතැන්
වතැළතැඳියතැ හෙතැකි වන හසසක, ඇඟ සිසිලේ කතැරැ ගත හෙතැකි වන හසසකතැ’ ය
කීහෙ.
හතහවන වර ද භත්පාගක්‍යවතුන් වහෙන්හසස ආයුෂසමත් අනඳ හතරුන්
අමතත්පා, ‘අනඳහයන, හතපි මට පතැන් හගහනවු. පවසස ඇතිහයමි, පතැන්
හබෙත්පාන්හනමි’ ය වදත්පාළ හසසක. ‘එහසස යතැ, වහෙන්සතැ’ ය කියත්පා ම අනඳ
හතරණුහවද්ධෝ භගවත් බුදුරජුනට පිළිවදන් දී, පත්පාන්ත්‍රය හගන ඒ කුඩත්පා
නදිය හවතට වතැඩියත්පාහෙ. එ කලේහි ගතැලේ සකින් සිඳුණු සසවලේප ජලය
ඇති, කතැළතැඹුණු, හබෙත්පාර වූ ඒ කුඩත්පා නදිය ගලනුහයේ, අනඳ හතරුන්
එළතැහඹන විටතැ පහෙන් වතැ, හවහසසින් පනෑදුණු දියතැති වතැ කතැලතැඹුම නතැති
වතැ ගතැලීය. එ විටතැ අනඳ හතරුනට භවත්න, තසත්පාගතයන් වහෙන්හසසහන්ගේ
මහෙරදධි ඇති බෙව මහෙත් අනුභත්පාව ඇති බෙව ආශසචයර්‍ය්‍ය යතැ, අදභූත යතැ.
සසවලේප දිය ඇති, ගතැලේ සකින් සිඳුණු කතැලතැඹුණු, හබෙත්පාර වතැ ගලන හම
නදිය මත්පා එළතැහඹන විට පහෙන් විය, හවහසසින් පනෑදුණු දිය ඇති විය, කතැලතැඹුම නතැති වතැ ගලත්පා යතැ” ය හම සිත විය. ඉකබිති හතරණුහවද්ධෝ
පත්පාන්ත්‍රහයන් පතැන් හගන භගවත් බුදුරජුන් හවත එළතැඹියත්පාහෙ. එළතැඹ
ඔබෙට, “වහෙන්ස, තසත්පාගතයන් වහෙන්හසසහන්ගේ මහෙරධි ඇති බෙව, මහෙත්
අනුභත්පාව ඇති බෙව ආශසචයර්‍ය්‍ය යතැ, අදභූත යතැ! වහෙන්ස, දතැන් ගතැලේසකින්
සිඳී ගිය ජලය ඇති, සසවලේප ජලය ඇති, කතැළතැඹුණු හබෙත්පාර වතැ ගලන ඒ
කුඩත්පා නදිය මත්පා එළතැහඹන කලතැ පහෙන් වතැ, හවහසසින් පනෑදුණු දිය ඇති
වතැ කතැළතැඹුම නතැති වතැ හබෙත්පාර නතැති වතැ ගතැලී ය. වහෙන්ස, භත්පාගක්‍යවතුන්
වහෙන්හසස පතැන් වළඳන හසසක වත්පා, සුගතයන් වහෙන්හසස පතැන් වළඳන
හසසක වත්පා” ය කීහෙ. එ විටතැ භත්පාගක්‍යවතුන් වහෙන්හසස පතැන් වතැළතැඳූ හසසක.
පුකකුස මලේල පුන්ත්‍ර කසත්පාව:
87. එකලතැ වනත්පාහි ආළත්පාරකත්පාලත්පාම තවුසත්පාණන්හන්ගේ ශත්පාවක වූ පුකකුස
නම මලේල පුන්ත්‍රහයක කුසිනත්පාරත්පාහයන් පත්පාවත්පා නුවරට යන දික මඟට
පිළිපන්හන් හවය. පුකකුස මලේලපුන්ත්‍ර හතහම එකතරත්පා රුකක මුලතැ
වතැඩහුන් භත්පාගක්‍යවතුන් වහෙන්හසස දුටුහයේ ය. දතැක ඔබෙ හවතට ගිහයේ ය.
හගත්පාසස ඔබෙ වතැඳ පහසක හිඳ ගත. එක පහසක හුන්නත්පා වූ ම පුකකුස
මලේල පුන්ත්‍ර හතහම භගවත් බුදුරජුනට හමහසස කී ය: වහෙන්ස,
ආශසචයර්‍ය්‍යය! වහෙන්ස, අදභූත ය!! වහෙන්ස, පතැවිදහදද්ධෝ ශත්පාන්ත වූ
විහෙරණහයන් හවහසත්. වහෙන්ස, හපරැ වූවක කියම. “හපරැ ආළත්පාර
කත්පාලත්පාමහයද්ධෝ දික මඟකට පිළිපන්නත්පාහු, මඟින් ඉවත් වතැ හනත්පාදුහරහි වූ
එකතරත්පා රුකක මුලතැ දිවත්පාවිහෙරණය පිණිස හුන්හෙ. වහෙන්ස, එ කලේහි
එකතරත්පා පුරුෂහයක ඒ ගතැලේසත්පාත්තුව පසු පයන් එනුහයේ, ආළත්පාර
කත්පාලත්පාමයන් කරත්පා එළතැඹිහයේ ය. එළතැඹ, ‘වහෙන්ස, (හම හපහදස) ගතැටි
ගතැටි ඉක මතැ යන පන්සියයක පමණ ගතැලේ දුටු හසසක හදද්ධෝ?’ය විචත්පාහළස
ය. ‘ඇවතැත්න, මම හනත්පා ම දිටිමි’ය ආළත්පාරකත්පාලත්පාමහයද්ධෝ වදත්පාළහෙ.
‘වහෙන්ස, කිම? ගතැලේසක හෙඬ ඇසූ හසසක හදද්ධෝ?’ ය හහෙස විචත්පාහළස ය.
‘ඇවතැත්න, ගතැලේසක හෙඬ ද හනත්පා ම ඇසීමි’ ය ආළත්පාරකත්පාලත්පාමහයද්ධෝ
වදත්පාළත්පාහෙ. ‘වහෙන්ස කිහමක ද? නහද්‍රද්ධෝපගත වතැ හහෙත්පාත් හසසක හදද්ධෝ’ය
හහෙස පුළුවුත. ‘ඇවතැත්න මම නහද්‍රත්පාැසපගත ද හනත්පා වීමි’ ය
ආළත්පාරකත්පාලත්පාමහයද්ධෝ වදත්පාළහෙ. ‘කිහමක ද? වහෙන්ස, ඔබෙ සසංඥත්පා ඇති වතැ
හුන් හසසක දතැ?’ ය හහෙස පුළුවත. ‘එහසස යතැ, ඇවතැත්න’ ය ආළත්පාර
කත්පාලත්පාමහයද්ධෝ වදත්පාළහෙ. ‘වහෙන්ස, ඔබෙ සසංඥත්පා ඇති වන්නත්පාහු ම, පිබිදතැ
හුන්නත්පාහු ම ගතැටි ගතැටී ඉකමතැ යන පන්සියයක පමණ ගතැලේ හනත්පා
දුටුවත්පාහෙ, ගතැලේසක හෙඬ හනත්පා ම ඇසුවත්පාහෙ. වහෙන්ස, එහහෙත් ඔබෙ සඟළ
සිවුරු ධූලිහයන් වතැකුහණේ යතැ!’ ය හහෙස කීය. ‘එහසස යතැ ඇවතැත්න’ ය
ආළත්පාර කත්පාලත්පාමහයද්ධෝ වදත්පාළහෙ. වහෙන්ස, එ විටතැ ඒ පුරුෂයත්පාට හම සිත
විය. ‘භවත්න, ආශසචයර්‍ය්‍ය යතැ! භවත්න, පුදුම යතැ!! යහමක සසංඥත්පාව ම
පිබිදතැ හුන්හන් ම ගතැටි ගතැටි ඉකහමන පන්සියයක පමණ ගතැලේ හනත්පා ම
දිටී ද, ගතැලේ හෙඬක හනත්පා ම ඇසී ද, එ බෙඳු වූ ශත්පාන්ත විහෙරණහයකින් හම
පතැවිදහදද්ධෝ හවහසති!!!’ ය හම සිත විය. හහෙස හමහසස ආළත්පාරකත්පාලත්පාමයන්
හකහරහි මහෙත් ප්‍රසත්පාදය පළ හකත්පාට එතතැනන් නකමිහයේ ය” යනු යතැ.
“පුකකුසහයන, එය හතපි කිමතැ ය සිත වු ද? යහමක සසංඥීවන්හන් ම
පිබිද ඉන්හන් ම දිව දී යන පන්සියයක පමණ ගතැලේ හනත්පා ම දකහන්ත්
හනත්පා ම අසන්හන් ත් හවේ ද, යහමක හහෙද්ධෝ සසංඥී වතැ ම, පිබිදතැ ඉන්හන්
ම, (වියතැලි ගතැජුම හකත්පාට අතරින් පතර) වතැසි වසසනත්පා කලේහි, හම ගතැජුම
පවත්නත්පා කලේහි, විදුලිය නකහමන කලේහි, හහෙණ පුපුරන කලේහි, එය
හනත්පා ම දකහන් ද, එහි හෙඬ හහෙද්ධෝ හනත්පා ම අසන්හන් ද, හම හදකින්
කිහමක නම වඩත්පා දුෂසකර ද, වඩත්පා දුරලභ දතැ?” ය භත්පාගක්‍යවතුන් වහෙන්හසස
අසත්පා වදත්පාළ හසසක.
“වහෙන්ස, පන් සියහයක හහෙද්ධෝ හෙය සියහයක හහෙද්ධෝ හෙත් සිහයක හහෙද්ධෝ
අට සියහයක හහෙද්ධෝ නව සියහයක හහෙද්ධෝ දහෙහසක හහෙද්ධෝ සිය දහෙහසක
හහෙද්ධෝ ගතැලේහු කුමක කරන්නත්පාහු ද? වතැලි දු යහමක සසංඥී ව ම, පිබිදතැ හිඳ
ම, වතැසි වසසනත්පා කලේහි, හම ගතැජුම පවත්නත්පා කලේහි විදුලිය නකහමන
කලේහි, හහෙණ පුපුරන කලේහි එය හනත්පා දකහන් නම, එහි හෙඬත් හනත්පා
අසන්හන් නම, හමය ම වඩත්පා දුෂසකර යතැ, වඩත්පා දුරලභ යතැ” ය පුකකුස
කී ය.
එවිට, භත්පාගක්‍යවතුන් වහෙන්හසස වදත්පාරන හසසක, ‘පුකකුසහයන, මම එක
සමහයක ආතුමත්පා නම නුවරැ පිදුරුකිළිහයකතැ හවහසන්හනම වීමි. එ
සමහයහි වතැසි වසසනත්පා කලතැ, හම ගතැජුම පවත්නත්පා කලතැ, විදුලිය
හෙතැසිහරන කලතැ, හසණ පුපුරන කලතැ ඒ පිදුරු කිළීයට හනත්පාදුහරහි
හගත්පාවිහදබෙනෑ හකහනක ද හගත්පාන්නු සිවු හදහනක ද නතැසුණහෙ.
පුකකුසහයන, එ කලතැ ආතුමත්පා වුනරින් මහෙජන මුළුහවක නකමතැ
අවුත් ඒ මළත්පා වූ හගත්පාවි හදබෙනෑයන් ද සිවු ගවයන් ද හහෙද්ධෝනත්පා තතැනට ආය.
පුකකුසහයන, එ හවහලහි මම, පිදුරු කිළිහයන් නකමතැ, එහි හදත්පාර
එළිමහෙහන් සකමන් හකහරමි. පුකකුසහයන, එ කලතැ ඒ මහෙජන
මුළුහවන් එකතරත්පා මිනහසක මත්පා කරත්පා ආ ය. අවුත් මත්පා වතැඳ පහසක
සිටිහයේ ය. පහසක සිටි ඒ මිනසත්පා බෙණවත්පා, “ඇවතැත්න, කවර හහෙයන්
මහෙජනමුළුහවක රැසස විණි දතැ?” ය ඇසීමි. “වහෙන්ස, දතැන් වතැසි වසසනත්පා
කලේහි, හම ගතැජුම පවත්නත්පා කලේහි, විදුලිය නකහමන කලේහි, හහෙණ
වතැහටන කලේහි, හද බෙනෑ හගත්පාවි හකහනකද සිවු හදහනක ගවහයද්ධෝද
නටහෙ. එහි හතල මහෙජන මුළුව රැසස විය. වහෙන්ස, ඔබෙ හකත්පාහි වූ හු ද?”
ය ඒ මිනසත්පා කී ය. “ඇවතැත්න, මම හමහි ම වීමි” ය මම කීමි. “වහෙන්ස
කිම? එය ඔබෙ හනත්පා දුටු හසසක හදද්ධෝ?” ය හහෙස පුළුවුත. “මම හනත්පාදිටිමි
ඇවතැත්න” ය මම කීමි. “කිහමක ද? වහෙන්ස, ඔබෙවහෙන්හසස ඒ හෙඬ ඇසූ
හසසක දතැ?” ය හහෙස පුළුවුත. “ඇවතැත්න, මම ඒ හෙඬ හනත්පා ඇසීමි” ය කීමි.
“කිහමක ද, වහෙන්ස, ඔබෙ සසංඥී වූහු ද?” ය හහෙස පුළුවුත. ‘එහසස ය
ඇවතැත්න’ ය මම කීමි. “වහෙන්ස, ඒ ඔබෙ වහෙන්හසස සසංඥී වන හසසක ම
පිබිදතැ හුන් හසසක ම, වතැසි වසසනත්පා කලතැ හම ගතැජුම පවත්නත්පා කලතැ, විදුලිය හෙතැසිහරන කලතැ, හසණ පුපුරන කලතැ එය හනත්පාම දුටු හසසක ද?
හෙඬ හහෙද්ධෝ හනත්පා ම ඇසූ හසසක දතැ?” ය හහෙස විචත්පාහළස ය. “එ හසසය, ඇවතැත්න” ය මම කීමි. පුකකුසහයන, එ විටතැ, “භවත්න, යහමක
සසංඥීව ම, පිබිදතැ හුන්හන් ම, වතැසි වසසනත්පා කලේහි, හම ගතැජුම පවත්නත්පා
කලේහි, විදුලිය හෙතැසිහරන කලේහි, හසණ පුපුරන කලේහි එය හනත්පා ම
දුටුහයේ ද, එහි හෙඬත් හනත්පා ම ඇසුහයේ ද, එ බෙඳු වූ ශත්පාන්ත
විහෙරණහයකින් පතැවිදහදද්ධෝ හවහසත්” යතැය ඒ පුරුෂයත්පාට හම සිත විය.
ඉකබිති හහෙහතම මත්පා හකහරහි මහෙත් ප්‍රසත්පාදය පහෙළ හකත්පාට, මත්පා වතැඳ
පතැදතැකුණු හකත්පාට නකමිහයේ යතැ” ය වදත්පාළ හසසක.
හමහසස වදත්පාළ කලේහි, පුකකුස මලේලපුන්ත්‍ර හතම “වහෙන්ස, ආළත්පාර
කත්පාලත්පාමයන් හකහරහි මහන්ගේ යම පතැහෙතැදීමක වී ද, එය මහෙ සුළ හඟහි
හපත්පාළත්පා හෙරිමි. සතැඩ දිය පත්පාර ඇති නදිහයක හහෙද්ධෝ පත්පා හකත්පාට යවමි.
වහෙන්ස, අභිකත්පාන්ත යතැ, වහෙන්ස, අභිකත්පාන්ත යතැ. වහෙන්ස, යම හසස
මුහුණින් නමත්පා තබෙන ලදදක උඩුකුරු හකත්පාට තබෙන්හන් ද, පිළිසන්
වූවක හහෙද්ධෝ විවතෘත කරන්හන් ද, මසං මුළත්පා වූවකුට මඟ හහෙද්ධෝ කියන්හන්
ද, ‘ඇසස ඇතියන් රූප දකිති’ ය අඳුහරහි හතලේ පහෙනක හහෙද්ධෝ දරන්හන්
ද, එහසස ම භත්පාගක්‍යවතුන් වහෙන්හසස විසින් හනත්පාහයක කරුණින් දහෙම
පතැවතැසිණ. “වහෙන්ස, ඒ මම භත්පාගක්‍යවතුන් වහෙන්හසස ද දරමය ද
බිකසඟන ද සරණහයමි. අද පටන් හකත්පාට, දිවි හිමින් සරණ ගිය
උවසුවකු හකත්පාට භත්පාගක්‍යවතුන් වහෙන්හසස මත්පා සලකත්පා වදත්පාරන හසසක වත්පා”
ය කී ය.
ඉකබිති පුකකුස මලේලපුන්ත්‍ර හතම එකතරත්පා පුරුෂයකු බෙණවත්පා, “සගය
යව, රන්වන් වූ මට සිලිටි වූ මඟුලේ උහළල ඈහි මත්පා විසින් දතැරියතැ යුතු
වූ වසසන්ත්‍ර යුගලය හගහනව” ය කී ය. ‘එහසස යතැ සසවත්පාමීන’ ය කියත්පා හහෙස
පුරුෂ හතම ඒ රන්වන් මට සිලිටි වත් යුවල හගනත්පාහයේ ය. ඉකබිති, පුකකුස මලේල පුන්ත්‍ර හතම රන්වන් මට සිලුටු (උත්සවත්පාදීන්හි) දතැරියතැ
යුතු ඒ වත් යුවල හගන, “වහෙන්ස, හම රන්වන් වූ මට සිලුටු වූ,
(උත්සවත්පාදිහයහි මත්පා විසින්) දතැරියතැ යුතු වූ වසසන්ත්‍ර යුන්ගේමහයක. වහෙන්ස, මත්පා සතු වසසන්ත්‍ර යුන්ගේමය මට අනුකමපත්පා සඳහෙත්පා භත්පාගක්‍යවතුන් වහෙන්හසස
පිළිගන්නත්පා හසසක වත්පා” ය එය භගවත් බුදුරජුනට එළතැවී ය. “එහසස වී
නම, පුකකුසහයන, එයන් එහකකින් මත්පා පුදව. අහනකින් අනඳයන්
පුදව” ය භගවත්හු වදත්පාළහෙ. “එහසස යතැ වහෙන්සතැ” ය පුකකුස මලේල පුන්ත්‍ර
හතම භගවත් බුදුරජුනට පිළිවදන් දී, එහකකින් භගවත් බුදුරජුන් පිදී
ය. (එකක හෙඳනත්පා හපත්පාහරද්ධෝනත්පා පිණිස භගවත් බුදුරජුනට දුන), එහකකින් අනඳ හතරුන් පිදීය. (හෙඳනත්පා හපත්පාහරද්ධෝනත්පා පිණිස එකක
අනඳ හතරුනටද දුන). ඉකබිති භත්පාගක්‍යවතුන් වහෙන්හසස පුකකුස මලේල
පුන්ත්‍රයත්පාට වසසන්ත්‍රත්පානුහමද්ධෝදනත්පා දරමකසත්පාහයන් කරුණු දතැක වූ හසසක. එහි
සිත් ගතැන් වු හසසක. එහි සිත් තියුණු කතැරැවූ හසසක, එහි සිත් සතුටු
කතැරැවූ හසසක. මලේල පුන්ත්‍ර පුකකුස හතහම ද භගවත් බුදුරජුන් විසින්
දතැහෙතැමි කතත්පාහයන් කරුණු දකවන ලදුහයේ, එහි සිත් ගතැන්වුහණේ, එහි
සිත් තියුණු කරවන ලදුහයේ, එහි සිත් සතුටු කරවන ලදුහයේ,
හුනසසහනන් නතැගී භගවත් බුදුරජුන් වතැඳතැ පතැදතැකුණු හකත්පාට නකමතැ
ගිහයේ ය.
88. ඉකබිති අනඳ හතරණුහවද්ධෝ පුකකුස මලේල පුන්ත්‍රයත්පා නකමගිය
හනත්පාහබෙද්ධෝ කලේහි, ඒ (ඔහු විසින් උහළල ඈහි) දතැරිය යුතු වතැ තුබුණු මට
සිලිටි රන්වන් වත් යුවල භගවත් බුදු රජුන්හන්ගේ සිරි සිරුරට එළතැවී ය.
එය භගවත් බුදුරජුන්හන්ගේ සිරි සිරුරට එළවන ලදුහයේ, පහෙ වූ සිළු ඇති
ගින අඟුරු රැසක හමන් පතැහණය.
එ කලතැ අනඳ හතරණුහවද්ධෝ භගවත් බුදුරජුනට ‘වහෙන්ස, තසත්පාගතයන්
වහෙන්හසසහන්ගේ චවිවරණය හකත්පාතරම පිරිසිදු ද, හකත්පාතරම ප්‍රභත්පාසසවර ද
යනු ආශසචයර්‍ය්‍ය යතැ, වහෙන්ස, අදභූත යතැ. වහෙන්ස, හම රන්වන් වූ, මට
සිලිටි වූ දත්පාරණීය (උතුම මසංගල) වසසන්ත්‍ර යුගලය භත්පාගක්‍යවතුන්