ඉකබිති භත්පාගක්‍යවතුන් වහෙන්හසස උරුහවල කත්පාශක්‍යප ජටිලයත්පාහන්ගේ බෙත
වළඳත්පා ඒ වනලතැහෙතැහබෙහිම විසූහසසක….
■12.4.6. පෙහාණ සූත්‍රය
ත්‍රිපිටකය > සූන්ත්‍ර පිටකය > සසංයුත් ත නකත්පාය > මහෙත්පා වරගය > 12.
සචච සසංයුකතය > 4. සීසපත්පාවන වරගය
3878. මහෙහණන, යමහසස පුරුෂහයක හම දඹදිව තණ දතැව අතුපත්
සතැස එක හකත්පාට රැසස කරන්හන්ය. එක හකත්පාට රැසස කර උලේ
කරන්හන්ය. උලේ හකත්පාට මහෙමුහුහදහි යම විශත්පාල ප්‍රත්පාණීහු හවත් නම
ඔවුන් මහෙත් උලේහි අමුණන්හන්ය. මහෙමුහුහදහි යම මදක්‍යම පමණ
ප්‍රත්පාණීහු හවත් නම ඔවුන් මතැදුම පමණ උලේහි අමුණන්හන්ය.
මහෙමුහුහදහි යම සියුම ප්‍රත්පාණීහු හවත් නම ඔවුන් සියුම උලේහි
අමුණන්හන්ය යන යහමක හවේද, මහෙහණන, (එහිලත්පා) මහෙමුහුහදහි
ඖදත්පාරික ප්‍රත්පාණීහු සියලේහලද්ධෝම හනත්පාගන්නත්පා ලදහදද්ධෝ වන්නත්පාහෙ. වතැලි හම
දඹදිව තණ දතැව අතුපත් ක්‍ෂයවීමට අවසන් වීමට යන්හන්ය. යම
හකහනක උලේහි අමුණන්නට සුකර හනත්පාහවත් නම මහෙමුහුහදහි එබෙඳු
සියුම (කක්ෂුද්‍ර) ප්‍රත්පාණීහු එයට වඩත්පා ඉතත්පා හබෙත්පාහහෙද්ධෝ හවත්. ඒ කවර හහෙයන
යත්: “මහෙහණන, ආත්මභත්පාවය සියුම බෙතැවින.” මහෙහණන, සතර අපත්පාය
හමහසස මහෙත්ය. මහෙහණන, හමහසස මහෙත් අපත්පාහයන් යහමක “හම
දුකතැ” ය තතුහසස දනී නම .... “හම දුක වතැළතැකමට පමුණුවන
පිළිහවතතැ” ය තතුහසස දනී නම එබෙඳු දතැකහමන් සමන්විත පුදගල
හතහම මිදුහණේය. මහෙහණන, එහහෙයන් හමහි ලත්පා “හම දුන්තඃඛ” ය වීයර්‍ය්‍ය
කටයුතු …. හම “දුන්තඃඛනහරත්පාදගත්පාමිනීප්‍රතිපදත්පා” ය වීයර්‍ය්‍ය කටයුතු ය….
■20.1.9. අනුරුදද්ධ සසසවිරගහාසහා
ත්‍රිපිටකය > සූන්ත්‍ර පිටකය > ඛුද දක නකත්පාය > හසරගත්පාසත්පා පත්පාළි > 16.
වීසති නපත්පාතය
910. හපර දිළිඳු වූහයම (බෙතැළයට) ඉඳුලේ අහෙර හගන යන්හනම
‘අන්නහෙත්පාර’ (නම) වීමි. ශමණවූ කීරතිමත්වූ ‘උපරිටෂ්ඨ’ නම පහසස
බුදුනට දන් පිළිගතැන්වීමි.
911. ඒ මම (පසුව) ශත්පාකක්‍යකුලහයහි උපන්මි, ‘අනුරුදද’ යතැය මත්පා
දත්හෙ. නතෘතක්‍ය ගීතහයන් පිරිවරන ලදහදම කුළු තත්පාළමින් පිබිහදනසුලු
වූහයමි.
912. ඉකබිති නර්‍භයවූ ශත්පාසසතතෘවූ සමබුදුන් දිටිමි, උන් වහෙන්හසස
හකහරහි සිත පහෙදවත්පා පතැවිදදට පතැමිණිහයමි.
913. හපර මත්පා විසින් යම තතැහනක ජීවිතය ගත කරන ලදහෙ ඒ
පුහරනවත්පාසය දනමි. තවේතිසත්පා හදවියන් අතුහරහි සියකදතැහි සිටිහයමි.
914. මම සත් වරක නහරන්ද්‍ර වූහයම රත්පාජක්‍යය හකහළමි, සත්පාගර
පර්‍යන්ත පෙතෘථිවියට ඊර්ශසවර වූපයම් දිකවිජය ඇතිපයම් ජම්බුදද්වීපෙයට
ඉසුරු වූහයම දඬු නතැතිවතැ අවි නතැතිවතැ දතැහෙතැමින් අනුශත්පාසනත්පා හකහළමි.
915. හම මිනසසහලත්පාවින් සතැවතැ හදවේහලත්පාවතැ සත්වහරකතැ, ඒ
හදවේහලත්පාවින් සතැවතැ මිනසසහලත්පාවතැ සත්වහරකතැය භවත්පාන්තර තුදුහසකතැ
එදත්පා හදවේහලත්පාව සිටිහයම ම්පූහරනවත්පාසය දතිමි.
916. ශත්පාන්ත වූ එකඟ බෙවට ගියත්පා වූ චතුර්‍ථදක්‍යත්පාන සමත්පාධිය ඇති කලේහි, හකහලසුන් සන්හිඳීම ඇති කලේහි මත්පාහන්ගේ දිවක්‍ය චකක්ෂුස විශුදදවී….
■1. ර්මහහාපෙදහාන සූත්‍රය
ත්‍රිපිටකය > සූන්ත්‍ර පිටකය > දීඝ නකත්පාය > මහෙත්පා වරගය > 1. මහෙත්පාපදත්පාන
සූන්ත්‍රය
114. මහෙහණන, ඉකබිත්හතන් භිකක්ෂූහු හබෙත්පාහහෙද්ධෝ හසයන් එක
දවසින්ම ජනපදචත්පාරිකත්පාහයහි නකමුණහෙ. ඒ කහාලපයේ ජම්බුදීපෙපයේ
සුවහාසූදහසක ආවහාසපයබෝ විය. එක හෙවුරුදදක ගිය කලතැ
‘නදුකත්පාහණන’ එක හෙවුරුදහදක ගත විය. දතැන් හෙවුරුදු පහසක
ඉතිරිව ඇත. පසස හෙවුරුහදක අවනෑහමන් පත්පාහමත්පාක උහදසනුවට
බෙන්න්ධුමතී රත්පාජදත්පානයට එළතැඹිය යුතුයතැ” ය හදවිහයද්ධෝ ශබ්දත්පානුශත්පාවණය
කළහෙ (හෙඬ නතැගූහෙ).
■1.1. පෙහාරහාජික කහාණඩය
ත්‍රිපිටකය > විනය පිටකය > පරිවත්පාරපත්පාළි 1 > මහෙත්පාවිහෙඞගය > 1.
කත්‍ථපඤසඤත්තිවත්පාරය > පත්පාරත්පාජික කත්පාණඩය
1. උපත්පාලි සසසවිරයතැ, දත්පාසක සසසවිරයතැ, හසත්පාණක සසසවිරයතැ, එහසසම
සින්ගේගව සසසවිරයතැ. හමත්පාන්ගේගලිපුත්තතිසසස සසසවිර පසසවතැනහකත්පාට ඇති
හම හතරවරු දඹදිවවැ විනයදර පරපුහරහි හවත්.
අපනකුත මිනසස පලබෝකයන් 3 වන උතුරුකුරුදීපෙය, අපෙරපගබෝයහාන
පලබෝකය, ම්පූරව විපදහය ගවැන ත්‍රිපිටකපයේ පතහාරතුරු සඳහන් වන
තවැන් කිහිපෙයක:
■9.1.3.1. ඨහාන සූත්‍රය (සමම්පූරණ සූන්ත්‍රය)
ත්‍රිපිටකය > සූන්ත්‍ර පිටකය > අඞ ගුත් තර නකත්පාය > නවක නපත්පාතය > 3.
සත් තත්පාවත්පාස වරගය
(සතැවතැත් නදත්පානය)
මහෙහණන, කරුණු තුහනකින් උතුරුකුරුදීප වතැසි මිනසසසු තවේතිසත්පා
වතැසි හදවියන්ද ජම්බුදද්වීපෙ වතැසි මිනසුන්ද මතැඩපවත්වත්පා සිටුනත්පාහෙ. කවර
තුහනකින්ද යත්:
මහන්ගේ යතැය කරන මමත්ව තතෘෂසණත්පා නතැතිය, සසථීර ආයුෂක (1000
වරෂ) ඇත, විහශසෂ වතැඩීම (මරණින් පසු සසථීරව සසවරගහයේ ඉපදීම) ඇතියහෙ. මහෙහණන, හම හතකරුණින් උතුරුකුරුදීප වතැසි මිනසසසු
තවේතිසත්පා වතැසි හදවියන්ද ජම්බුදද්වීපෙ වතැසි මිනසුන්ද මතැඩපවත්වත්පා
සිටුනත්පාහෙ.
මහෙහණන, කරුණු තුහනකින් තවේතිසත්පා වතැසි හදවිහයද්ධෝ උතුරුකුරුදීප
වතැසි මිනසුන්ද ජමබුදවීප වතැසි මිනසුන්ද මතැඩපවත්වත්පා සිටුනත්පාහෙ. කවර
තුහනකින්ද යත්:
දිවක්‍යමය ආයුෂහයන්, දිවක්‍යමය වරණහයන්, දිවක්‍යමය සුඛහයන්.
මහෙහණන, හම හතකරුණින් තවේතිසත්පා වතැසි හදවිහයද්ධෝ උතුරුකුරුදීප
වතැසි මිනසුන්ද ජමබුදවීප වතැසි මිනසුන්ද මතැඩපවත්වත්පා සිටුනත්පාහෙ.
මහෙහණන, හතකරුහණකින් ජම්බුදද්වීපෙ වතැසි මිනසසසු උතුරුකුරුදීප
වතැසි මිනසුන්ද තවේතිසත්පා වතැසි හදවියන්ද මතැඩපවත්වත්පා සිටුනත්පාහෙ. කවර
තුනකින්ද යත්:
දකෂහයද්ධෝ හවති, සිහිය ඇත්හත්ය (සසර පිළිබෙඳ), පතැවිදි බ්‍රහෙසමචරයත්පා
වත්පාසයය. මහෙහණන, හම හතකරුණින් ජම්බුදද්වීපෙ වතැසි මිනසසසු
උතුරුකුරුදීප වතැසි මිනසුන්ද තවේතිසත්පා වතැසි හදවියන්ද මතැඩපවත්වත්පා
සිටුනත්පාහෙ….
(පම් සූත්‍රපයන් පෙර්මණකර්ම වුවත බුදධිර්මත දකෂයහාට ජම්බුදද්වීපෙය පහබෝ
දඹදිව යනු සම්ම්පූරණ පෙතෘථිවියර්ම බව අවපබබෝද්ධ විය යුතුය.) සතක්‍ය වශහයන්ම මිනසස හලද්ධෝක වරග 4 ක ඇත.
ජම්බුදද්වීපෙය: හම අප ජීවත්වන පතෘථිවියය. ආයුෂ කත්පාලය සසථීර නතැත.
ඇතතැම කත්පාහලක පරම ආයුෂ වරෂ 10 ක පමණ වන අතර, ඇතතැම
කත්පාහලක 10143 වරෂ පමණ වරදනය හවය. හමම හලද්ධෝකහයේ
මිනසුන්හන්ගේ ගුණවත් සසවභත්පාවය මත පරම ආයුෂ කත්පාලය තීරණය
හවය.
ම්පූරව විපදහය: හමම හලද්ධෝකහයේ වත්පාසය කරන මිනසුන්හන්ගේ ආයුෂ
කත්පාලය වරෂ 700 කි.
උතතර කුරුදද්වීපෙය: හමම හලද්ධෝක වරගහයේ වත්පාසය කරන මිනසුන්හන්ගේ
ආයුෂ කත්පාලය වරෂ 1000 කි.
අපෙරපගබෝයහානය: හමම මිනසස හලද්ධෝකහයේ වත්පාසය කරන මිනසුන් වරෂ
500 ක ජීවත්හවේ.
■9. ආටහානහාටිය සූත්‍රය
ත්‍රිපිටකය > සූන්ත්‍ර පිටකය > දීඝ නකත්පාය > පත්පාථික වරගය > 9.
ආටත්පානත්පාටිය සූන්ත්‍රය
22. යම දිශත්පාවක ඉතත්පා දතැකුමකලු මහෙත්පාහමරු පරවතය හවයද, එහි
සිත්කලු වූ උතුරුකුරුව හවය. එහි මහන්ගේ යතැය කරනත්පා මමත්වය නතැති, (මහන්ගේ කියත්පා වසසතු හදහපත්පාල හනත්පාසළකන) සසස්ත්‍රීන් අයතිකර
හනත්පාගන්නත්පා මිනසසසු උපදිත්…. (අවත්පාහෙ විවත්පාහෙ නතැති)
■60.1.1. ර්මහපර්මහාගේගලලහාන සසසවිරගහාසහා
ත්‍රිපිටකය > සූන්ත්‍ර පිටකය > ඛුද දක නකත්පාය > හසරගත්පාසත්පා පත්පාළි > 20.
සටෂ්ඨි නපත්පාතය
1213. දක්‍යත්පාන විහමත්පාකෂ බෙලහයන් මහෙහමර කඳු මුදුන සසපරශ
කහළසය, යම දවීපයක බිමතැ සයනය කරනත්පා මිනසුන් ඇත්තත්පාහු නම ඒ
ම්පූරව විහදහෙය සසපරශ කහළසය.…
■8. විධුර ජහාතකය
ත්‍රිපිටකය > සූන්ත්‍ර පිටකය > ඛුද දක නකත්පාය > ජත්පාතක පත්පාළි 3 > 22. මහෙත්පා
නපත්පාතය > 8. වින්ධුර ජත්පාතකය
5563. හපරදිග ම්පූරවවිහදහෙයද බෙටහිර අපරහගද්ධෝයත්පානයද, උතුරින්
උතුරුකුරුදීපයද, දකුණින් ජමබුදීපයද මතැණිහකහි නමතැවුණු අසිරිය
බෙලව….
■1. ර්ශහාරීපුත්‍ර සසසවිරහාවදහානය
ත්‍රිපිටකය > සූන්ත්‍ර පිටකය > ඛුද දක නකත්පාය > අපදත්පාන පත්පාලි - භිකක්ඛූ
අපදත්පාන 1 > 1. බුද දත්පාපදත්පානය > හසරත්පාපදත්පානසං
185. ලසං විය හනත්පාහෙතැකකත්පාවූ ඔවුනතුහරන් ඇතතැම හකහනක (ඍධි
ඇති ඍෂීන්) ප්‍රතක්‍යය හසවීම පිණිස අපරහගත්පායත්පානයට හයත්. ඇතතැම
හකහනක ම්පූරවවිහදහෙයටද ඇතතැම හකහනක උතුරුකුරුදිවයනටද
හයත්….
■1.3. බහසර්මචරියකසහා
ත්‍රිපිටකය > අභිදරම පිටකය > කසත්පාවසස තුප්‍රකරණය 1 > 3.
බ්‍රහෙසමචරියකසත්පා
ප. අනු: භගවත්හු විසින් “මහෙහණන, දඹදිවේ වතැසි මිනසසසු තුන්
කරුහණකින් උතුරුකුරුදිවයන් වතැසි මිනසුන්ද තවේතිසත්පා වතැසි
හදවියන්ද ඉකමවත්පා සිටිති. කවර තුන් කරුහණකින යත්: ශුරහයද්ධෝයතැ, සසමතෘතිමත්හුයතැ, හමහි පතැවිදි බෙඹසරවසස ඇත්හත්යතැ යන තුන්
කරුහණන” ය වදත්පාළ සූන්ත්‍රත්පාන්තහයක ඇත්හත් හනත්පාහවේද?
■405. උපෙසීව සසසවිරහාවදහානය
ත්‍රිපිටකය > සූන්ත්‍ර පිටකය > ඛුද දක නකත්පාය > අපදත්පාන පත්පාලි - භිකක්ඛූ
අපදත්පාන 2 > 41. හමත් හතයක්‍ය වරගය
4026. (හම ඍෂීන්හගන්) සසවකීය දක්‍යත්පාන බෙලහයහි වශී ඇති
ඇතහමක අපරහගද්ධෝයත්පානයට හයත්. ඇතහමක ම්පූරවවිහදහෙයට හයත්.
ඇතතැහමක උතුරුකුරු දිවයනට හයත්. ඒ ඒ තතැනන් ආහෙත්පාර හගණවුත්
සියලු හදනම එකතුව වළඳත්….
■10.1.3.9. ප්‍රසර්ම පකහාසල සූත්‍රය
ත්‍රිපිටකය > සූන්ත්‍ර පිටකය > අඞ ගුත් තර නකත්පාය > දසක නපත්පාතය > 3.
මහෙත්පා වරගය
(සතැවතැත්නදත්පාන ය)
1. මහෙහණන, යමතත්පාක කත්පාසී හකත්පාහසත්පාලේ ජනපදයන්න්හී වතැසිහයද්ධෝ හවත්
නම, පහසසනදී හකත්පාහසත්පාලේ රජුහන්ගේ රත්පාජක්‍යහයේ යමතත්පාක රජවරු හවත්
නම, ඔවුන් අතුහරහි පහසසනදී හකද්ධෝසල රජ අග්‍රය යතැය කියනු ලතැහබ්.
මහෙහණන, පහසසනදී හකත්පාහසත්පාලේ රජහුහන්ගේද අනක්‍යසත්පාත්ත්‍වහයක ඇති.
විපරිණත්පාමහයක (මරණය) ඇත. මහෙහණන, හමහසස දකනත්පා ශතැතවත්
ආරය ශත්පාවකයත්පා ඒ සතැපහත් උකටලී හවය. එහි උකටලී වනුහයේ අග්‍ර
හකද්ධෝසල රත්පාජක්‍යය සතැපහයේ (රජකම) හනත්පාඇහලන්හන්ය. න්හීන
(පඤසචකත්පාම ගුණ) හයහි කතැලමතැය.
2. මහෙහණන, යමතත්පාක සඳු හිරු වට ඇවිදිදද, බෙබෙළන්නත්පාහු දිශත්පාවන්ට
ආහලද්ධෝකය පතුරවයද, එහතක සහෙස්‍රී හලද්ධෝකදත්පාතු හවය. ඒ සහෙස්‍රී
හලත්පාකදත්පාතුහයහි චන්ද්‍රයන් දහෙහසක, සූරයයන් දහෙහසක, මහෙහමර
දහෙහසක, ජම්බුදද්වීපෙ දහපසක, අපෙරපගහායහාන දහපසක,
උතුරුකුරුදද්වීපෙ දහපසක, ම්පූරවවිපදහ දහපසක, ර්මහහා සහාගර
සහාරදහපසක, වරමරජවරු සත්පාරදහෙහසක, චත්පාතුර්‍මහෙත්පාරත්පාජිකත්පා දහෙහසක, න්ත්‍ර යත්ත්‍රිසංශත් දහෙහසක, යත්පාම දහෙහසක, තුසිත දහෙහසක, නමමත්පාණරතී
දහෙහසක, පරනරමිතවශවරති දහෙහසක, බ්‍ර හෙසමහලද්ධෝක දහෙහසක,
මහෙහණන, යමතත්පාක සහෙස්‍රී හලද්ධෝකදත්පාතු හවේද, එහි මහෙත්පා බ්‍රහෙසමයත්පා අග්‍ර ය
යතැය කියනු ලතැහබ්. මහෙහණන, මහෙ බ්‍රහෙසමයත්පාහන්ගේද අනක්‍යසත්පාත්ත්‍වහයක
ඇත. චත්‍යුතිහයක ඇත. මහෙහණන, හමහසස දකනත්පා ශතැතවත් ආරය
ශත්පාවකයත්පා ඒ අග්‍ර බ්‍රහෙසම සතැපහයේදු උකටලී හවය. එහි උකටලී වනුහයේ
අග්‍ර බ්‍රහෙසම සමපත්තිහයේ හනත්පාඇහලය, කුඩත්පා සතැපයන්න්හී කතැල මතැය….
(ඉසිගිරි කුශිනගර ආදී ඉන්දියහාපව පෙවතින සසසහාන වලට
වරතර්මහානපයේදීත අතීත නහාර්මයර්ම අවුරුදු දහසස ගණනක තිසසපසස
වතවහහාර වන්පන් ඇය? සහාර්මහානතපයන් ප්‍රපදර්ශයක නර්ම වසර දහසස
ගණනක තිසසපසස යන විට පවනසස විය හවැක. යම් ආකහාරයකට
පෙරිවරතනය ද්වීර්ම පහබෝ සිදුපව. එපහත තවර්මත අතීත නහාර්මයන්ර්ම
ඉන්දියහාපව ඇතවැම් ප්‍රපදර්ශ වලට ලකෂසපංක්ඛයහාත මිනසුන් විසින්
වතවහහාර වනුපව එර්ම ඉන්දීය ප්‍රපදර්ශ සතත වර්ශපයන්ර්ම එර්ම සසසහානර්ම
බවැවින.)
(ශත්පාවසසති නගරහයේ බුදුරජත්පාණන් වහෙන්හසස හබෙත්පාහහෙද්ධෝ කත්පාලයක වතැඩ
වත්පාසය කළ හජේතවනත්පාරත්පාමයට සමත්පාන නටබුන් ලසංකත්පාහවේ හකත්පාහහෙස හහෙද්ධෝ
ඇතිද? හජේතවන අධි මහෙත්පා විහෙත්පාර සසංකීරණයට සමත්පාන අධි මහෙත්පා විහෙත්පාර
සසංකීරණයක නටබුන් ලසංකත්පාහවේ නතැත.)
ජම්බු ගස පිළිබඳ:
ඇතමුන් කියන්හන් ජමබු හෙතැහදන්හන් ලසංකත්පාහවේ පමණක බෙවත්,
ලසංකත්පාවට ජමබු ආහවේණික බෙවත්, ලසංකත්පාහවේ ජමබු ගසස තිහබෙන බෙතැවින්
සහෙ ලසංකත්පාව දුපතක බෙතැවින් ජමබු හෙතැහදන දුපතක වන ලසංකත්පාව
ජමබුදීපය බෙවය. නමුත් ඔවුන් වතැරදිය. ඉන්දියත්පාහවේ සහෙ දකුණු
ආසියත්පාහවේ රටවලත් ජමබු ගසස පතැළහවති.
ඉන්දියත්පාහවේ හෙතැහදන ජමබු ශත්පාකය පිළිබෙඳ හතත්පාරතුරු ඉන්දියත්පානු රජහයේ
කතෘක විදක්‍යත්පා හකන්ද්‍රහයන් දතැන් ඔබෙට ලබෙත්පාගත හෙතැකිය.
(https://kvktumakuru2.icar.gov.in/rose-apple/#:~:text=The
%20rose%20apple%20flourishes%20in,spells%2C
%20however%2C%20are%20detrimental.)
ඉන්දියත්පාහවේ සනෑහදන හමම ජමබු ශත්පාකය පිළිබෙඳ ඔබෙහන්ගේ දතැන ගතැනීම
සඳහෙත්පා හතත්පාරතුරු මදක ඇතුළත් කරමි. (තවදුරටත් හතත්පාරතුරු අවශක්‍ය
අයට අන්තරජත්පාලහයන් හබෙත්පාහහෙද්ධෝ හතත්පාරතුරු ලබෙත්පාගත හෙතැක.) ජම්බු වරගපයේ නහාර්මය: Rose Apple (Syzyygium jambos)
හමම ජමබු වරගය ඉන්දියත්පාව සහෙ මලය රහට විහශසෂහයන් හෙටගන්නත්පා
වරගයකි. එහහෙත් දකුණු ආසියත්පාහවේ හවනත් රටවලත් ඇත.
Syzygium jambos - Syzygium jambos is a species of rose apple originating in Southeast Asia and occurring widely elsewhere.
Botanical names (එම ජමබු ශත්පාකහයේ විදක්‍යත්පාත්මක උදභිද හතත්පාරතුරු) Syzygium jambos (විදක්‍යත්පාත්මක නත්පාමය)
Family: Myrtaceae (ශත්පාක පවුල/කුලය)
Genus: Syzygium (ජත්පාතිය)
Species: jambos (වරගය)
Synonym: Eugenia jambos (සමත්පාන වචන)
Synonym: Jambosa jambos (සමත්පාන වචන)
Synonym: Jambosa vulgaris (සමත්පාන වචන)
Synonym: Myrtus jambos (සමත්පාන වචන)
Common names: Syzygium jambos has several common
names, reflecting the large number of regions in which it occurs as a garden or fruit tree or as an invader. The names include ಪನX Yರಳ , Guljamun , madhura nelli, Malabar Plum, Panineer Champakka, Mountain Apple (champoo), chom pu or
chom-phu. Terms like "plum rose", "water apple", "pera de agua", "Cloud apple", "Wax apple", "Malay apple",
"jambrosade", "PauTêe"(Penang Hokkien spelled with Taiwanese Romanisation System), "pomarrosa", or the English equivalent, "rose apple". Several of these names also are applied to other species of Syzygium, while "jambu" can also mean a guava. The name Jambu for this fruit is in all likelihood limited to one or two of the twenty-odd major Indian
languages, while most other languages use similar words
(Jaamun, Jaambhool, etc.) for another fruit, smaller than the rose apple, and dark purple in colour like the fruit of the eggplant. In Bangla, the fruit is called "golap-jaam" (Bengali: গ]^ল^পজ^ম) and in Odia, it is called "golapajamu" (Odia: ଗdeଲeପଜeମj), which literally translate to "rose jaamun", in reference to its distinct aroma. In Karnataka the English common name is "rose apple", and the vernacular name is Pannerale (Kannada: ಪನX Yರಳ; Panneer hannu), while the name for the other one is Nerale. Such a confusion of common names in horticulture is nothing unusual.
In Myanmar, it is called Lily fruit ( ).
In the Philippines, it is locally called as yambo, dambo or tampoy. Always confused with macopa, a closely related fruit (Syzygium samarangense), Syzygium jambos is not widely
cultivated and can only be encountered in rural areas. It is the namesake of Lake Yambo, one of the Seven Lakes of San
Pablo City, Laguna
In Maldives, it is called Jambu in Dhivehi, and its cousin fruit is called Jamburol, the water apple or wax apple. (මත්පාලදිවයහන්
ජමබුහරත්පාලේ)
It is also known as ব]গ জ^মমক Bogi Jamuk in Assamese.
In Brazil, the fruit is called Jambo. (බ්‍රසීලහයේ ජමහබෙත්පා යන්නය) හමම ජමබු වරගහයේ මත්පාතතෘ භූමිය ඉන්දියත්පාවය. එබෙතැවින් ජමබු
හෙතැහදන්හන් ලසංකත්පාහවේ පමණක හනත්පාවන බෙවට බුදධිමතුන්ට
වතැටහහෙනු ඇත. වතැඩි දුරටත් හතත්පාරතුරු දතැනගතැනීමට කතැමති අය
“Syzygium jambos” යනුහවන් අන්තරජත්පාලහයේ පිරිකසන්න.
එබෙතැවින් දරමහයේ සඳහෙන් ආකත්පාරයට ජමබුදීපය යනු සමම්පූරණ
පතෘථිවිය බෙව ඔබෙට වතැටහහෙනු ඇත.
ජම්බුදද්වීපෙය පලස පෙතෘථිවිය විර්ශසවපයේ පදවියන් සහ බහසර්මයන් අතර
ප්‍රකට වන්පන් දිවතර්මය ජම්බු ගසක නසහාය. හමය දිවක්‍යමය මහෙත්පා
හමරු පරවතය ආශය කරහගන සිටිය. හම ජමබු ගස දිවක්‍යමය ගසක
බෙතැවින් මිනසුන්හන්ගේ සත්පාමත්පානක්‍ය ඇසට හනත්පාහපහනන ජමබු ගසකි. හම
සමබෙන්දහයන් අභිදරමහයේ සඳහෙන් හතත්පාරතුරු වලින් මදක හමහි
ඔබෙහන්ගේ දතැන ගතැනීම සඳහෙත්පා අපි ඇතුළත් කරන්හනමු. හිමත්පාලහයේ
හකත්පාටසක දිවක්‍යමයහවේ තවද හිසස අභක්‍යවකත්පාශහයේදී සතර මහෙත්පා දත්පාතූන්
එක ලක්‍යකෂයකට එකතුවී හගද්ධෝලයක වන්හන්ය.
■අභිද්ධරර්ම අටුවහාව> රූපෙ කහාණඩය> උදපදස වණණනහා.
“….සබ්බෙසං සතසහෙසසසත්පාන චත්තිසංස පරිමණේඩලසං, දස හචව සහෙසසසත්පාන
අඩඩ්ඪුඩඪත්පාන සතත්පාන ච, දුහව සතසහෙසසසත්පාන චත්තත්පාරි නහුතත්පාන ච, එත්තකසං බෙහෙලත්හතන සසංඛත්පාතත්පායසං වසුන්‍ධරත්පා, චත්තත්පාරි සතසහෙසසසත්පාන
අටහෂ්ඨ ච නහුතත්පාන ච, එත්තකසං බෙහෙලත්හතන ජලසං වත්පාහත පතිටෂ්ඨිතසං, නවසතසහෙසසසත්පාන මත්පාඵහතත්පා නභමුන්ගේගහතත්පා, සටෂ්ඨ හචව සහෙසසසත්පාන
එසත්පා හලත්පාකසසස සණේෂ්ඨිති, චතුරත්පාසීති සහෙසසසත්පාන අජේහජත්පාගත්පාළසහෙත්පා
මහෙණේණහව, අචචුගහතත්පා තත්පාවහදව සිහනරුපබ්බෙතුත්තහමත්පා, නහතත්පා
උපඩඩ්ඪුපඩහඪන පමත්පාහණන යසත්පාකකමසං, අජේහජත්පාගත්පාළසහුන්ගේගතත්පා දිබ්බෙත්පා
නත්පානත්පාරතනචිත්තිතත්පා, යුගන්‍ධහරත්පා ඊසදහරත්පා කරවීහකත්පා සුදසසසහනත්පා, හනමින්‍ධහරත්පා විනතහකත්පා අසසසණේහණත්පා ගිරිබ්‍රහෙත්පා, එහතත්පා සත්ත
මහෙත්පාහසලත්පා සිහනරුසසස සමන්තහතත්පා, මහෙත්පාරත්පාජත්පාන මත්පාවත්පාසත්පා හදවයක ඛ
නහසවිතත්පා, හයත්පාජනත්පානසං සතත්පානුචහචත්පා හිමවත්පා පඤසච පබ්බෙහතත්පා, හයත්පාජනත්පානසං සහෙසසසත්පාති තීන ආයතවිත්‍ථහතත්පා, චතුරත්පාසීති සහෙසසහසහි
කුහටහි පතිමණේඩිහතත්පා, තිපඤසචහයත්පාජනක ඛන්‍ධ පරිකහ ඛපත්පා
නගවහෙසයත්පා, පඤසඤත්පාස හයත්පාජනක ඛන්‍ධ සත්පාඛත්පායත්පාමත්පා සමන්තහතත්පා, සතහයත්පාජන විත්‍ථිණේහණත්පා තත්පාවහදව ච උන්ගේගහතත්පා, ජමබු
යසසසත්පානුභත්පාහවන ජමබුදීහපත්පා පකත්පාසිහතත්පා….”
….(වටින්) සමසසත පරිමණේඩලය හයත්පාදුන් තිසසහෙය ලක්‍ෂ දසදහෙසස
තුන්සිය පනසකි. (හයත්පාදුන = සිවේගවේව, 16 miles, හක්‍රද්ධෝශ 4) (එහි) හම මහෙහපත්පාහළත්පාව ඝනත්වහයන් හයත්පාදුන් හදලක්‍ෂ සතළිසස දහෙසකතැය
හමපමණකින් ගණනය කරන ලදී. (එහිම සන්‍ධත්පාරකය, ග්‍රත්පාහෙක,
සණේෂ්ඨත්පාපනය) බෙහුලත්ත්‍වහයන් හයත්පාදුන් හෙත්පාරලක්‍ෂ අසූදහෙසක පමණවූ
ජලය වත්පාතහයහි පිහිටිහයේ ය. (එහිද සන්‍ධත්පාරකය) අහෙසට නතැගුණු
වත්පාතය හයත්පාදුන් නවලක්‍ෂ හෙතැටදහෙසකි. හම හලද්ධෝකහයේ පිහිටීමය.
මහෙත්පාහමරු පරවතය මහෙත්පා සත්පාගරහයහි හයත්පාදුන් අසූහෙත්පාර දහෙසක
ගිලුහණේය. එපමණම තවත් හකත්පාටසක උඩට නතැඟුහණද්ධෝය.
පිළිහවළින් ප්‍රමත්පාණහයන් එයන් අඩින් අඩවූ දිවක්‍යමයවූ විවිද
රත්තයන්හගන් විසිතුරුවූ යුගන්දර, ඊසදර, කරවීක, සුදරශන,
හන්මින්‍ධර, විනතක සහෙ අශසවකරණ යන මහෙත්පා පරවතහයද්ධෝ
(සමුද්‍රහයහි) ගිලුණත්පාහු හමන්ම උඩට නතැගුණත්පාහුද හවත්. සතර වරම
දිවක්‍ය මහෙරජවරුන්හන්ගේ වත්පාසසසසත්පානවූ විවිද හදවතත්පාවුන් හෙත්පා යක්‍ෂයන්
(ආදී අමනුෂක්‍යයන්) විසින් ඇසුරු කරනු ලබෙන හම සපත මහෙත්පා
පරවතහයද්ධෝ මහෙහමර හෙත්පාත්පස වූහෙ. හිමත්පාලය පරවතය හයත්පාදුන්
පන්සියක උසය. දිගින් හෙත්පා පළලින් හයත්පාදුන් තුන්දහෙසකි. අසූහෙත්පාර
දහෙසක කඳු මුදුන් වලින් ප්‍රතිමණේඩිතය. හයත්පාදුන් පසහළත්පාසක කඳින්
යුත් පරවතහයද්ධෝ පරික්‍ෂිපත වූහෙ. පනසස හයත්පාදුන් කඳින් හෙත්පා ශත්පාඛත්පාවලින්
යුත් හෙත්පාත්පසින් හයත්පාදුන් සියයක පතැතිරුණු එපමණම උසසවූ ජමබු
ගසකි. එහි ආනුභත්පාවහයන් දඹදිව ප්‍රකත්පාශයට (හදව බ්‍රහෙසමත්පාදීන් අතර
ප්‍රසිදදය) පත්විය….
[ඉහත සඳහන් පකහාටසින් එර්ම ජම්බු ගසත, එර්ම ජම්බු ගස පිහිටි
පෙරවතත, දිවතර්මයවූ, මිනසුන්ට විෂය පනහාවන්නහාවූ, අර්මහානුෂික
පදයක බවට ඔබට අවපබබෝද්ධවනු ඇත.]
ජම්බුදද්වීපෙය යනු සම්ම්පූරණ පෙතෘථිවිය බව ඔබට ඔපපු කරන තවත
තවැනක පෙහත දකවමු:
■සුත්ත පිටක අරස කසත්පා> ඛුදදක නකත්පාය> චූලනදහදස> ජතුකණේණි
සූන්ත්‍ර නරහදශ වරණනත්පාව
“….තත්පාවතිසංසභවනසං දසසහෙස‍්සහයත්පාජනසං, තසත්පා අසුරභවනසං
අවීචිමහෙත්පානරහයත්පා ජමම‍්බුදීහපත්පා ච. අපරහගත්පායත්පානසං සතසහෙස‍්සහයත්පාජනසං.
තසත්පා පුබවිහදහහෙත්පා. උතරකුරු අට‍්ඨසහෙස‍්සහයත්පාජහනත්පා. එකහමහකත්පා
හචත්‍ථ මහෙත්පාදීහපත්පා පඤ‍්චසතපඤ‍්චසතපරිතදීපපරිවත්පාහරත්පා. තසං සබමස
එකසං චකවත්පාළසං එකත්පා හලත්පාකදත්පාතු. චකවත්පාළන‍්තහරසු
හලත්පාකන‍්තරිකනරයත්පා. එවසං අනන‍්තත්පාන චකවත්පාළත්පාන….”
….තවේතිසත්පාව හයත්පාදුන් දසදහෙසකි. අසුර භවන, අවීචි මහෙත්පා නරය, ජමබුදවීපයද එපමණම හවේ. අපරහගත්පායත්පානය, පුබ්බෙවිහදහෙය හයත්පාදුන්
හෙත්දහෙසකි. උත්තරකුරුදවීපය හයත්පාදුන් අටදහෙසකි. ඒ එක එක
මහෙත්පාදවීපයකටද පන්සියයක, පන්සියයක බෙතැගින්වූ කුඩත්පා පිරිවර
දිවයන්ද ඇත. ඒ සියලේලම එක චක්‍රත්පාවත්පාටයක ඇත. හම එක හලද්ධෝක
දත්පාතුවකි. චක්‍රත්පාවත්පාට අතහරහි හලද්ධෝකත්පාන්තරික නරය පිහිටිහයේය.
හමහසස අනන්ත අප්‍රමත්පාණ චක්‍රත්පාවත්පාටයන්….
හිර්මහාලය කඳුවවැටිපයේ පකහාටසක දිවතර්මය සහ අර්මහානුෂික පහවත
මිනසුන්ට විෂය පනහාවන බවට ඔබට ඔපපු කරන තවත තවැනක
පෙහත දකවමු:
■ත්‍රිපිටකය> සූන්ත්‍ර පිටකය> ඛුදදක නකත්පාය> විමත්පාන වත්ත> ලතත්පාවිමත්පානසං.
317. ලතත්පා ච සජ‍්ජත්පා පවරත්පා ච හදවතත්පා අචසමුඛී රත්පාජවරස‍්ස සිරීමහතත්පා
සුතත්පා ච රහඤත්පා හවස‍්සවණස‍්ස ධීතත්පා රත්පාජීමතී දම‍්මෙගුහණහි හසත්පාභස.
318. පහඤ‍්චත්‍ථ නත්පාරිහයත්පා අගමසංසු නහෙත්පායතුසං සීහතත්පාදිකසං උප‍්පලිනසං
සිවසං නදිසං තත්පා තත්‍ථ නහෙත්පායත්ත්‍ව රහමත්ත්‍ව හදවතත්පා නචසත්ත්‍ව ගත්පායත්ත්‍ව සුතත්පා
ලතසං බ්‍රම‍්බුවී.
319. පුච‍්ඡත්පාමි තසං උප‍්පලමත්පාලදත්පාරිණී ආහවළිනී කඤ‍්චනසනසභතහච
තිමීරතමබෙක‍්ඛස නහභව හසත්පාභහන දීඝත්පායුකී හකන කහතත්පා යහසත්පා තව.
317. සිරිමත්වූ ශක්‍ර දිවක්‍ය රජේජුරුවන්හන්ගේ පිරිවරවූද, කවශවණ දිවක්‍ය
රජේජුරුවන්හන්ගේ දූවරුවූද, විහශසෂහයන් ආහලද්ධෝකවත් ශරීර ඇති ලතත්පා, සජේජත්පා, පවරත්පා, අචචිමුඛී, සුතත්පා යන දිවක්‍යත්පාසංගනත්පාහවද්ධෝ දරම ගුණහයන්
බෙබෙළන්නත්පාහුය.
318. එම දිවක්‍ය සසස්ත්‍රීහු පසසහදනත්පා (හිමත්පාලහයේ) සිහිලේ දිය පිරුණු, උපුලේ
මලින් ගතැවසීගත් යහෙපත් ගසංඟත්පාවට දියනනෑමට ගියත්පාහුය. ඒ
දිවක්‍යත්පාසංගනත්පාහවද්ධෝ එහි සසනත්පානය හකත්පාට සිත් අලවත්පා නටත්පා ගී ගයත්පා ක්‍රීඩත්පා
කළහෙ. (ඔවුනතුහරන්) සුතත්පා හදවේදූහතත්පාහමද්ධෝ ලතත්පා හදවේදුවට හමහසස
කීවත්පා ය.
319. උපුලේමලේදම දරන, රුවන්මුවත්පා මලින් නතැඟුණු රැළි ඇති, රන්
සමත්පාන සම ඇති, තී විචත්පාරමි. මිහදලේල මලක හරත්පාන් වතැන තඹවන්
හරත්පාදින් ගතැවසීගත් ඇසස ඇති, ශරදත්පාකත්පාශය වතැන පිරිසිදු අඟපසඟින්
බෙබෙළන දීරඝ ආයුෂ ඇති ලතත්පාහවන, තීහන්ගේ හම පරිවත්පාර සමපත්තිය හෙත්පා
කීරතිය කවර පිනකින් උපන්හන්ද?
ලතහා විර්මහාන අරස කතහා: “තත්පාසසං එකහතත්පා සමත්පාගන සත්ත්‍වත්පා සුඛනසජ‍්ජත්පාය
නසිනත්පානසං සඞඞ‍්ගීතහනපුඤසං පටිච විවත්පාහදත්පා උප‍්පහනත්පා. තත්පා
සබත්පාපි හවස‍්සවණස‍්ස මහෙත්පාරත්පාජස‍්ස සන‍්තසකසං ගන සත්ත්‍වත්පා පුච‍්ඡසසංසු “තත්පාත, කතමත්පා අමත්පාකසං නචත්පාදීසු කුසලත්පා”ති? හසත්පා එවමත්පාහෙ “ගච‍්ඡස ධීතහරත්පා
අපනහාතත‍්තදහතීපර පදවසර්මහාගපර්ම සඞඞ‍්ගීතසං පවහතස, තත්‍ථ හවත්පා
විහසහසත්පා පත්පාකහටත්පා භවිස‍්සතී”ති. තත්පා තසත්පා අකසංසු. තත්‍ථ හදවපුතත්පා
ලතත්පාය නචමත්පානත්පාය අතහනත්පා සභත්පාහවන ෂ්ඨත්පාතුසං නත්පාසක‍්ඛසසංසු, සඤ‍්ජත්පාතපහෙත්පාසත්පා අච‍්ඡරියබම‍්බුතචිතජත්පාතත්පා නරන‍්තරසං සත්පාන්ධුකත්පාරසං හදන‍්තත්පා
උකම‍්බුට‍්ඨසසහද හචලුහක‍්ඛහප ච පවහතන‍්තත්පා හිමවන‍්තසං කමයමත්පානත්පා
විය මහෙන‍්තසං හකත්පාලත්පාහෙලමකසංසු. ඉතරත්පාසු පන නචන‍්තඞ‍්ගීසු සිසිරකත්පාහල
හකත්පාකිලත්පා විය තුණඞ‍්ගීභූතත්පා නසීදිසංසු. එවසං තත්‍ථ සඞඞ‍්ගීහත ලතත්පාය
විහසහසත්පා පත්පාකහටත්පා අහහෙත්පාසි. අස තත්පාසසං හදවධීතත්පානසං සුතත්පාය
හදවධීතත්පාය එතදහහෙත්පාසි “කිසං නු හඛත්පා කම‍්මෙසං කත්ත්‍වත්පා අයසං ලතත්පා අහම
අභිභුයක්‍ය තිට‍්ඨති වහණ‍්ණෙන හචව යසසත්පා ච, යසංනූනත්පාහෙසං ලතත්පාය
කතකම‍්මෙසං පුහච‍්ඡයක්‍ය”න‍්තස. සත්පා තසං පුච‍්ඡස….”
(එහි සිසංහෙල පරිවරතනය) “එකට එකතු වී සුවපහෙසුහවන් උන්නත්පා වූ ඒ
දිවක්‍ය දුහිතබෲන් අතර තම තමත්පාහන්ගේ සසංගීත නපුණතත්පාවය අරභයත්පා
විවත්පාදයක හෙටගත්හත්ය. ඔවේහු සියලේහලද්ධෝම කවශවණ හදවේ රජු හවත
හගත්පාසස පියත්පාණන, ‘අප අතරින් කවර තතැනතැත්තියක නතැටුම ආදිහයහි
දකෂදතැ’ය විමසූහෙ. හදවේ රජු ‘යන්න දූවරුන, අහනද්ධෝතත්ත විලේ ඉවුහර
හදව සමත්පාගමහයේදී සසංගීතය පවත්වන්න. එහිදී ඔබෙහන්ගේ විහශසෂත්වය
ප්‍රකට වන්හන්ය’ යනුහවන් කීය. ඒ දියණිවරුද එහසස කළහෙ. ලතත්පා
හදවේදුව නටන කලේහි තමන්හන්ගේ ප්‍රකතෘති සසවභත්පාවහයන් සිටීමට දිවක්‍ය
පුන්ත්‍රහයද්ධෝ අසමත්වූහෙ. හෙටගත් මහෙත් ප්‍රීතිය ඇතිවී ආශසචරය අදභූත සිත්
ඇතිවී, නරතුරුව සත්පාදුකත්පාර හදන්නත්පාවූ, හවරළ ඉකමවත්පා යන මහෙ
මුහුහදහි හෙඬ හමන් විශත්පාල හලස පතැතිහරන ශබ්ද පවත්වන්නත්පාවූ එම
දිවක්‍ය පුන්ත්‍රහයද්ධෝ හිමත්පාලය කමපත්පා කරන්නත්පාක හමන් මහෙත්හසස හෙඬ
නතැගුහෙ. අහනක හදවඟනන් නටන කලේහි සිසිර ඍතුහවහි හකත්පාවුලන්
හමන් නහෙඬව සිටියහෙ. හමහසස එහි දී ලතත්පා හදවඟනහන්ගේ විශිෂසටත්වය
ප්‍රකට විය. ඉකබිති එම හදව දුහිතබෲන් අතරින් ‘සුතත්පා’ නම හදවේදුවට
හමහසස අදහෙසක උපන. කවරනම කරමයක හකත්පාට හම ලතත්පා නමතැති
හදවඟන වරණහයන්ද ආධිපතක්‍යහයන්ද, අප අභිභවත්පා සිටින්නීද, ලතත්පා
විසින් කරන ලද කරමය මත්පා විසින් විමසන්හන් නම සුදුසු හවේ. හමහසස
සිතත්පා ඕ හතත්පාහමද්ධෝ ඇහගන් විචත්පාළත්පාය....”
සුදු ජහාතිකයහා:
ඇතතැමුන් කියන්හන් සතක්‍ය ඉතිහෙත්පාසය සුදදන් විසින් නතැතිකර දමත්පා
ඇතතැය යනුහවන.
1) සුදදන්ට අනුන්හන්ගේ රටක ඉතිහෙත්පාසයක සමම්පූරණහයන්ම ලිවිය
හෙතැකිද? හනත්පාහෙතැක.
2) සුදදන්ට පතැරණි ග්‍රන්ස වල නම පමණක තිබියදී එහි කරුණු
සියලේලම සමම්පූරණහයන්ම හවනසස කළ හෙතැකිද? හනත්පාහෙතැක.
3) සුදදන්ට ශිලත්පා හලේඛන වල සඳහෙන් කරුණු සමම්පූරණහයන්ම
හවනසස කළ හෙතැකිද? හනත්පාහෙතැක.
4) 84000 ක දරමසසකන්දය සුදදන්ට හවනසස කළ හෙතැකිද? හනත්පාහෙතැක.
5) ත්‍රිපිටකය, පුරත්පාණ නටබුන්, පුරත්පාණ ග්‍රන්ස, පතැරණි විහදශිකයන්හන්ගේ
වත්පාරතත්පා, ශිලත්පා හලේඛන යන හම සියලේලහන්ගේම එකට ගතැලපීම සුදදන්ට
හවනසස කළ හෙතැකිද? හනත්පාහෙතැක.
බුදුරජත්පාණන් වහෙන්හසස ඉන්දියත්පාහවේ උපන් බෙවට ඇති ත්‍රිපිටක සත්පාදක
තවදුරටත් සුළු ප්‍රමත්පාණයක අපි ඔබෙට ඉදිරිපත් කරන්හනමු. මීට
අමතරව සත්පාකක හබෙත්පාහහෙද්ධෝ ඇති බෙව මතක තබෙත්පාගත යුතුය.
ඉන්දියත්පාහවේ ඇති දතැනටත් හපභෞරත්පාණික නමින්ම වක්‍යවහෙත්පාර වන සසසත්පාන
පිළිබෙඳ හතත්පාරතුරු ත්‍රිපිටකහයේ හබෙත්පාහහෙද්ධෝ තතැන් වල ඇත.
ඉන්දීය ගපංගහාවන්:
ත්‍රිපිටකහයේ ඉන්දියත්පාහවේ තිහබෙන ගසංගත්පාවන් පිළිබෙඳ සඳහෙන් තතැන් වලින්
කිහිපයක.
පන්රන්ජනහා ගපංගහාව:
The Phalgu or Falgu, a river that flows past Gaya, India in the Indian state of Bihar, is a sacred river for Hindus and
Buddhists. Lord Vishnu's Temple Vishnupad Mandir is
situated on the bank of Phalgu river also called Niranjana river.
■6.6.3. හසසසද්ධම්ර්ම ශිකහාපෙදය
ත්‍රිපිටකය > විනය පිටකය > පත්පාචිත් තියපත්පාළිය > භික ඛු විභඞ ය > පත්පාචිත් තියකත්පාණේඩය > 6. සුරත්පාපත්පාන වරගය
1. එසමහයහි භත්පාගක්‍යවත් බුදුහු සතැවතැත්නුවර (Shravasti) අහන්පිඬු
සිටුහුහන්ගේ හදවේරම හවහහෙරැ වතැඩතැහවහසති. එසමහයහි වනත්පාහි
සතහළත්පාසස වග මහෙණහු අචිරවතී නදිහයහි (Aciravati River) දිය
හකළිති. එසමහයහි පහසසනදී හකත්පාහසත්පාලේ රජ මලේලිකත්පා හදවිය සමඟ
මතුමහෙලට ගිහයේ හවය. පහසසනදි හකත්පාහසත්පාලේ රජ අචිරවතී නදිහයහි
දිය හකළින සතහළත්පාසස වග මහෙණුන් දුටුහවේය. දතැකතැ මලේලිකත්පා හදවියට
හතල කීයතැ: “මලේලිකත්පාහවන, හතත්පාපහන්ගේ හතහල රහෙත්හු ජලක්‍රීඩත්පා
හකහරති ය. මහෙරජ, නසතැකහයන්මතැ භත්පාගක්‍යවතුන් වහෙන්හසස විසින්
සිකපද හනත්පාපනවන ලදහද වන. (හහෙද්ධෝ) ඒ භිකක්ෂූහුද සිකපද පනවන
ලද බෙව හනත්පාදන්හනද්ධෝ හහෙද්ධෝ හවතතැය….
■වසසතුගහාසහා
ත්‍රිපිටකය > සූන්ත්‍ර පිටකය > ඛුද දක නකත්පාය > සුත්ත නපත්පාතය > 5.
පත්පාරත්පායන වරගය
982. ඒ හගද්ධෝදත්පාවරි නදී තීරයමතැ (Godavari River) හනත්පාහහෙත්පාත් ඒ
බෙත්පාවරී තවුසස නසත්පා මහෙත්වූ ගහමකද විය. හහෙස එගමින් උපන්
කරවුවරින් මහෙත්පායත්පාගයක (මහෙදනක) කහළසය.
■533. ර්මහහාකපපින සසසවිරහාවදහානය
ත්‍රිපිටකය > සූන්ත්‍ර පිටකය > ඛුද දක නකත්පාය > අපදත්පාන පත්පාලි - භිකක්ඛූ
අපදත්පාන 2 > 54. කච චත්පායන වරගය
5750. රත්පාජක්‍යය අත්හෙතැර ඇමතියන් සහිතව බුදදමත්පාමක වූහයම, (තසත්පාගතයන් දකනට) නකමුහනමි. මුවවිට දකවත්පා පිරුණත්පා වූ
චන්ද්‍රභත්පාගත්පා මහෙත්පානදිය දතැක… (Chandrabhaga River) 5755. හම උතුම වූ සතක්‍යක්‍රියත්පාව කළ හකහණහි මත්පාර්‍ගහයන් ජලය
ඉවත් විය. ඉකබිති සුවහසස චන්ද්‍රභත්පාගත්පා ගඟින් එහතර වූහයම මනරම වූ
ගඞඟත්පා තිරහයහි….
■මුහුපද ආර්ශසචරය ද්ධරර්ම අට
ත්‍රිපිටකය > විනය පිටකය > චුලේලවන්ගේගපත්පාළිය > 9.
පත්පාතිහමත්පාක ඛට ෂ්ඨපන ඛන් දකය
තවද අහනකකි. මහෙහණන, ගසංගත්පා යමුනත්පා අචිරවතී සරභූ (Sarayu River) මන්හී යන මහෙත්පා නදීහු හවත්ද, ඔවුහූ මහෙ මුහුදට පතැමිණියත්පාහු
පළමු නත්පාම හගද්ධෝන්ත්‍ර හෙතැරදමත්. මහෙ මුහුද යතැයම වක්‍යවහෙත්පාරයට හයත්.
මහෙහණන,...යම මහෙත්පානදී හකහනක.. මහෙමුහුද යතැයම වක්‍යවහෙත්පාරයට
හයත් යන යහමක ඇදද, මහෙහණන, යමක..... හම මහෙමුහුදතැවූ සතර
වන ආශසචරය අදභූත දරමයයතැ….
■4.1.1. තපපෙහාකම්ර්ම සූත්‍රය (සම්ම්පූරණ සූත්‍රය)
ත්‍රිපිටකය > සූන්ත්‍ර පිටකය > සසංයුත් ත නකත්පාය > සගත්පාසත්පා වරගය > 4.
මත්පාර සසංයුත් තය > 1. ආයු වරගය
137. මත්පා විසින් හමහසස අසන ලදී. එකකහලක භත්පාගක්‍යවතුන් වහෙන්හසස
බුදුව පළමු හකත්පාට උරුහවලේ දනවේහවහි හනරඤසජරත්පා ගසංගත්පා ඉවුරු
තීරහයේ (Niranjana river) අජපලේ නුගරුකමුල වතැඩවසන හසසක.
එකලේහි හුදකලත්පාවූ චිත්ත විහවේකහයන් වතැඩහුන් භත්පාගක්‍යවතුන්
වහෙන්හසසට “ඒ දුෂසකරක්‍රියත්පාහයන් ඒකත්පාන්තහයන් මිදුහනම හවමි. ඒ
හනත්පාවතැඩ ඇසුරු කළ දුෂසකරක්‍රියත්පාහයන් ඒකත්පාන්තහයන් මතැනවින්
මිදුහනම හවමි. සසථිරව එළඹසිටි සිහි ඇත්හතම මතැනවින්
සතක්‍යත්පාවහබෙද්ධෝදය කහළමි” ය හමබෙඳු චිත්ත විතරකහයක (සිතුවිලේලක) පහෙළ විය.
ඉකබිති පවිටු මත්පාරයත්පා හතහම තම සිතින් භත්පාගක්‍යවතුන් වහෙන්හසසහන්ගේ
චිත්ත විතරකය දතැන භත්පාගක්‍යවතුන් වහෙන්හසස හවත එළඹිහයේය. එළඹ
භත්පාගක්‍යවතුන් වහෙන්හසසට ගත්පාසත්පාහයන් කීය:
යම තපහසකින් මනුෂක්‍යහයද්ධෝ පිරිසිදු හවදද, ඒ තපසසකරමහයන්
ඉවත්ව අශුදද වූහයේම ශුදධිමත්පාරගය වතැරදවූහයේ, ශුදධිය (විමුකතිය) ලතැබුහයේ යය හෙඟිහිද,
ඉකබිති භත්පාගක්‍යවතුන් වහෙන්හසස හම පවිටු මත්පාරයත්පාය දතැන පවිටු මත්පාර
දිවක්‍ය පුන්ත්‍රයත්පා හෙට ගත්පාසත්පාවලින් හපරළත්පා වදත්පාළ හසසක: අමර නමවූ යමකිසි තපහසක හවේද, ඒ සියලේල අනරසසසංහිත යය දතැන
අත්හෙහළමි. ඒ සියලේල වතැඩ සිදුකරන්හන් හනත්පාහවේ. හකහසස ද? යත්: මරුකතහරහි රිටිපලුපත් හමන. (කත්පාන්තත්පාරහයේ නතැවක රිටිපලුපත්
හගණ පදවන්නට හනත්පාහෙතැකකත්පාක හමන.)
ශීලයද සමත්පාධියද ප්‍රඥත්පාවද යන ආරය මත්පාරගය සතක්‍යත්පාහබෙද්ධෝදය පිණිස
වඩමින් පරමශුදධියට පතැමිණිහයම හවමි. මත්පාරය, හතද්ධෝ නතැසුහන්ය.
ඉකබිති පවිටු මරු හතහම භත්පාගක්‍යවත් හතහම මත්පා දනී, සුගත හතහම මත්පා
දනී යය දුකට පතැමිණිහයේ හනත්පාසතුටු සිත් ඇත්හත් එහිම අතුරුදහෙන්
විය….
■1.1.7 වතත්ථුපෙර්ම සූත්‍රය
ත්‍රිපිටකය > සූන්ත්‍ර පිටකය > මජේ ඣිම නකත්පාය > මූල පන්නත්පාසකය > 1.
මූලපරියත්පාය වරගය
කළ පවේ ඇති අඥ ජන හතහම නතර පිවිසිහයේ නමුත් කතෘෂසණ
(අකුශල) කරම ඇති හහෙහතහම පිරිසිදු හනත්පාහවය. සුන්‍දරිකත්පා නදිය
කුමක කරන්හන්ද? ප්‍රයත්පාග තීරත්සය (Prayagraj) කුමක
කරන්හන්ද? බෙත්පාහුකත්පා නදිය කිම? (බෙත්පාහුකත්පා නදී ආදීහු) කවර ඇත්තත්පාවූ
කළ රළු කරම ඇත්තත්පාවූ පත්පාප කරමහයන් යුකතවූ ඒ නුවණ නතැති
මිනසත්පා පිරිසිදු හනත්පාහකහරත්….
■2.7. ර්මහහා ප්‍රජහාපෙති පගබෝතමී අපෙදහානය
ත්‍රිපිටකය > සූන්ත්‍ර පිටකය > ඛුද දක නකත්පාය > අපදත්පාන පත්පාලි - භිකක්ඛූනී
අපදත්පාන > 2. එකූහපත්පාසථික වරගය
243. ගසංගත්පා නම නදිය (Ganges River) පන්සියයක නදීන් සමග
මහෙත්පා සත්පාගරයට වදනත්පාහසස මහෙත්පා ප්‍රජත්පාපති හගද්ධෝතමී පන්සියයක
හමහහෙණන් සමග නවනට යති….
■17. පෙහාරහායණහානුඞ්ගීති නරපදර්ශය
ත්‍රිපිටකය > සූන්ත්‍ර පිටකය > ඛුද දක නකත්පාය > චූල නදහදස පත්පාළි > පත්පාරත්පායණත්පානුගීති නරහදශය
කිහසයන් බුදුහු තතෘෂසණත්පා ප්‍රහෙත්පාණත්පාරසහයන් ‘එක’ වූහෙ යත්: උන්වහෙන්හසස හමහසස එකලත්පා වූවත්පාහු අදවිතීය වූවත්පාහු අප්‍රමත්ත වූවත්පාහු
හකහලසස තවන වීයර්‍ය්‍ය ඇතිවතැ නවනට හමහහෙයවූ සිත් ඇතිවතැ
වසන්නත්පාහු හනරඤජරත්පා නදී තීරහයහි (Niranjana river) හබෙද්ධෝරුක
මුල මහෙත්පා පරදන් වීයර්‍ය්‍ය කරනහසසක කතෘෂසණ කරම ඇති (හනත්පාමිදිය
හදන හහෙයන්) නමුචි නමවූ ප්‍රමත්තයනට බෙන්න්ධුවූ හසන් සහිත මරු
විධවසංසන හකත්පාට විසත්තිකත්පා නමවූ තතෘෂසණත්පාජත්පාලිනය දුරු කළහෙ, බෙතැහෙතැර කළහෙ, විගතත්පාන්ත කළහෙ, අනභත්පාවයට පතැමිණවූ හසසක….
■9. සම්බුලහා ජහාතකය
ත්‍රිපිටකය > සූන්ත්‍ර පිටකය > ඛුද දක නකත්පාය > ජත්පාතක පත්පාළි 2 > 16.
තිසංස නපත්පාතය
3029. හසසු ගසංගත්පාවන්හන්ගේ ජලය පිළිගන්නත්පාවූ භත්පාගීරථි නම ගඟ
(Bhagirathi River) මම වඳිමි. රත්පාජපුන්ත්‍රයත්පා හනත්පාදකනත්පාවූ සමබුලත්පා
නමවූ මම හතත්පාපහන්ගේ සරණ ගියත්පා හවමි….
■1.12.4. චතුතස පෙහාචීනනන් න සූත්‍රය
ත්‍රිපිටකය > සූන්ත්‍ර පිටකය > සසංයුත් ත නකත්පාය > මහෙත්පා වරගය > 1. මන්ගේග
සසංයුකතය > 12. චතුත්ස ගඞ ගත්පාහපයක්‍යත්පාලය
130. මහෙහණන, යමහසස සරභූ නදිය (Sarayu River) හපරදිගට
නතැමුණී හපරදිගට නතැඹුරුවූවත්පා හපරදිගට බෙර වූවත්පා හවේද, මහෙහණන, එහසයන්ම මහෙණ … නවනට බෙර වූහයේ හවේයය….
■2. 1. මුචලන් ද සූත්‍රය
ත්‍රිපිටකය > සූන්ත්‍ර පිටකය > ඛුද දක නකත්පාය > උදත්පානපත්පාළි > 2. මුචලින් ද
වරගය
1. මත්පා විසින් හමහසස අසන ලදී: එක සමහයකහි භත්පාගක්‍යවතුන් වහෙන්හසස
බුදු බෙවට පතැමිණ පළමු හකත්පාට උරුහවලේ දනවේහවේහි හනරඤසජරත්පා නදී
(Niranjana river) තීරහයහි මිහදලේල ගස මුල වතැඩවසන හසසක.
එසමහයහි භත්පාගක්‍යවතුන් වහෙන්හසස පලසමවත් සුවය විඳුනත්පා හසසක, සත්දවසක මුළුලේහලහි එකපලඟින් (පදමත්පාසනහයන්) වතැඩහුන්
හසසක….
■4.4.4.5. චතුපකහාටික සුඤසඤතහා සූත්‍රය
ත්‍රිපිටකය > සූන්ත්‍ර පිටකය > අඞ ගුත් තර නකත්පාය > චතුකක නපත්පාතය > (19) 4. බ්‍රත්පාහෙස මණ වරගය
35. එක සමයක භත්පාගක්‍යවතුන් වහෙන්හසස රජගහෙ නුවර ගිජේජකූට
පරවතහයේ වතැඩවසන හසසක. එකලේන්හී හබෙත්පාහහෙද්ධෝ ප්‍රසිදද ප්‍රසිදද
පරිබ්‍රත්පාජකහයද්ධෝ සපපිනකත්පා නදී හතර පරිබ්‍රත්පාජකත්පාරත්පාමහයහි වත්පාසය කරති.
ඔවුන් කවරහුද යත්, අන්නභත්පාරය, වරදරය, සකුළුදත්පායී පරිබ්‍රත්පාජකය.
අනක්‍යවූද ප්‍රසිදද ප්‍රසිදද පරිබ්‍රත්පාජකහයද්ධෝ එහි හවහසති. එකලේන්හී
භත්පාගක්‍යවතුන් වහෙන්හසස සවසස වරුහවහි භත්පාවනත්පාහවන් නතැගිට සපපිනකත්පා
නදී හතර පරිබ්‍රත්පාජක ආරත්පාමය කරත්පා වතැඩිහසසක….
■වසසතුගහාසහා
ත්‍රිපිටකය > සූන්ත්‍ර පිටකය > ඛුද දක නකත්පාය > සුත්ත නපත්පාතය > 5.
පත්පාරත්පායන වරගය
981. ඒ බ්‍රත්පාහෙසමණයත්පා අසසසක රජුහන්ගේද මූලක රජුහන්ගේද දතැය හදරජුන්හන්ගේ
රත්පාජක්‍යයන් අසල හහෙවත් හදරට අතර හගද්ධෝදත්පාවරී නදී තීරහයහිවූ
(Godavari River) ආශමයක හකහණසි අහෙරින්ද වනමූල
ඵලත්පාහෙත්පාරහයන්ද යතැහපමින් විසීය….
■6.1.8. භූතහාපරහාචන ශිකෂහාපෙදය
ත්‍රිපිටකය > විනය පිටකය > පත්පාචිත් තියපත්පාළිය > භික ඛු විභඞ ය > පත්පාචිත් තියකත්පාණේඩය > 1. මුසත්පාවත්පාද වරගය
1. එසමහයහි භත්පාගක්‍යවත් බුදුරජත්පාණන් වහෙන්හසස විශත්පාලත්පා පුරහයේ මහෙ
වනහයේ කූටත්පාගත්පාර ශත්පාලත්පාහවේ වතැඩහවහසති. එකලේහි වනත්පාහි දුටු පමණින්
මිතුරුවූ දතැඩිවතැ මිතුරුවූ හබෙත්පාහහෙද්ධෝ භිකක්ෂූහු වන්ගේගුමුදත්පා නදීතීරය
සමීපහයහි වසස එළතැඹියහෙ. එසමහයහි වජේජීන්හන්ගේ රහට දුරභිකෂ
ඇතිහයේ හවය. හදපරිදහදකින් පතැවතැත්විය යුතු ඉරියවේ ඇතිහයේ
හනත්පාහහෙත්පාත් දුකහසස පතැවතැත්විය යුතු දිහවලේ ඇතිහයේ හවය. (තන්හි
තන්හි විසිරීගිය) සුදුවන් ඇට ඇත්හත් හනත්පාහහෙත්පාත් හසතටෂ්ඨිකත්පා නම
හගත්පායමහලඩින් නතැසුණු ශසක්‍ය ශීරෂ ඇත්හත් හවය....
■2. චිතතසම්භූත ජහාතකය
ත්‍රිපිටකය > සූන්ත්‍ර පිටකය > ඛුද දක නකත්පාය > ජත්පාතක පත්පාළි 2 > 15.
වීසති නපත්පාතය
2366. අපි හදහදනත්පා අවන්ති රහට චණේඩත්පාලහයද්ධෝ වූමහෙ. ඉන් මරණයට
පතැමිණ හනරඤසජරත්පා ගසංගත්පා ඉවුහරහි (Niranjana river) මුහවද්ධෝ වූමහෙ.
එයන්ද චුතව නරමදත්පා නදී තීරහයහි (Narmada River) උකුසසහසද්ධෝ
හදහදහනක වූමහෙ. අද බ්‍රත්පාහෙසමණ හෙත්පා ක්‍ෂත්‍රිය වූමහෙ....
■3.4. දන්තිකහා පසරීගහාසහා
ත්‍රිපිටකය > සූන්ත්‍ර පිටකය > ඛුද දක නකත්පාය > හසරීගත්පාසත්පා පත්පාළි > 3. තික
නපත්පාතය
48. මම ගිජුකුළු පවේහවහි (Gridhra-kuta) දිවත්පාවිහෙත්පාරහයන් නකම
යදදී සපපිනීකත්පා නදී තීරහයහිදී දිහයහි බෙතැස හගත්පාඩට ආ ඇහතක
දුටුහවමි….
■6.9.2. රතන ශිකෂහාපෙදය
ත්‍රිපිටකය > විනය පිටකය > පත්පාචිත් තියපත්පාළිය > භික ඛු විභඞ ය > පත්පාචිත් තියකත්පාණේඩය > 9. රත්පාජ වරගය
1. එසමහයහි භත්පාගක්‍යවත් බුදුහු සතැවතැත් නුවර (Shravasti) හජතවන
නම අහන්පිඬු සිටුහුහන්ගේ අරමහි වතැඩතැහවහසති. එසමහයහි වනත්පාහි
එකතරත්පා මහෙහණක අචිරවතී නදිහයහි සසනත්පාන හකරය. එකතරත්පා
බෙමුහණකුදු පන්සියහයකින් පිරි පියතැලේලක හගත්පාඩබිමතැ බෙහෙත්පා තබෙත්පා
අචිරවතී නදිහයහි (Aciravati River) නහෙත්පා හනත්පාසිහි හකත්පාට
ගිහයේයතැ. එකලේහි ඒ මහෙණ ඒ බෙමුණත්පාහන්ගේ හම පියතැලේල හමහි නහෙමක
නසීවය ගත්හත්යතැ. එකලේහි ඒ බෙමුණත්පා සිහි හකත්පාට හවහළවි හවහළවි
වතැ දිවතැ අවුත් එමහෙණහෙට ‘පින්වත, මත්පාහන්ගේ පියතැලේල දකහනහි දතැ’ ය
හමය කීයතැ. ඉඳ බෙමණතැය දින. එකලේහි එ බෙමුණුහෙට හමසිත විය; මම
කිනම උපත්පාහයකින් හම මහෙණහෙට ම්පූරණ පන්ත්‍රය (සියයට පහෙ)
හනත්පාහදන්හනම දතැය. පින්වත, මත්පාහන්ගේ පන්සියහයක හනත්පාහවය. මත්පාහන්ගේ
දහෙහසකතැය වදදී මුදත්පාලීයතැ….
■3. සුද්ධහාපභහාජන ජහාතකය
ත්‍රිපිටකය > සූන්ත්‍ර පිටකය > ඛුද දක නකත්පාය > ජත්පාතක පත්පාළි 2 > 21.
අසීති නපත්පාතය
4023. යම පුරුෂහයක (ලවණසමුද්‍ර හහෙද්ධෝ පුෂසකරණී ආදි) ජලත්පාශයක
කරත්පා එළතැඹතැ බෙලිකරම හකහරද, බෙත්පාහුකත්පා නදීයතැ ගයත්පාපුෂසපකරණීයතැ
හද්‍රත්පාණ තීත්‍ථර්‍ත්‍ථයතැ තිමබෙරු තීත්‍ථර්‍ත්‍ථයතැ මහෙත්වූ ජල ප්‍රවත්පාහෙ ඇති ශීඝ
හශත්පාතසසයතැ යන හමහි බෙලිකරම හකහරද….
■3.2.2.4. සරභ සූත්‍රය
ත්‍රිපිටකය > සූන්ත්‍ර පිටකය > අඞ ගුත් තර නකත්පාය > තික නපත්පාතය > (7) 2. මහෙත්පා වරගය
….ඉකබිති භත්පාගක්‍යවතුන් වහෙන්හසස සපපිනකත්පා නදී තීරහයහි
පිරිවතැජියන්හන්ගේ ආශමහයේ හතවරක සිසංහෙනත්පාද හකත්පාට අහෙසට නතැගි
හසසක. ඉකබිති ඒ පිරිවජිහයද්ධෝ භත්පාගක්‍යවතුන් වහෙන්හසස නකම (අහෙසින්) වතැඩි හනත්පාහබෙද්ධෝ කලේහි “ඇවතැත සරභය, මහෙහවහනහි ජර සිවහලක
සිසංහෙ නත්පාද කරන්හනමිය, සිවලේ හෙඬම නඟත්පාද, බුන් හෙඬම නඟත්පාද, ඇවතැත සරභය, එහසසම හතද්ධෝ ශමණ හගභෞතමයන් තබෙත්පා සිසංහෙ නත්පාද
කරන්හනමිය සිවලේහෙඬම නඟව, බුන් හෙඬම නඟව. ඇවතැත, සරභය,
යමහසස කුඩත්පා කිකිළියක මහෙකුකුළු හෙඬ නඟන්හනමිය කුඩත්පා
කිකිළියකහන්ගේ හෙඬම හකහරද, ඇවතැත සරභය, හතද්ධෝ එපරිදහදන්ම
මහෙණ හගත්පායුමත්පාණන් හෙතැරපියත්පාම මහෙකුකුළුහෙඬ නඟන්හනමී කියත්පා
කුඩත්පා කිකිළියක හෙඬම නඟව, ඇවතැත සරභය, යමහසස හගත්පාහනක හිසසවූ
ගත්පාහළක හදටු හගත්පානකුහසස ගතැඹුරුහෙඬ නතැගිය යුතු හකත්පාට සිතන්හන්ද, ඇවතැත සරභය, හතද්ධෝ එහසසම ශමණ හගභෞතමයන් පියත්පාම ගතැඹුරුහසස
හෙඬ නතැගිය යුතු හකත්පාට සිතවේ යය වචන නමතැති අඩයටිහයන්
නරතුරුව වතැදගන්නත්පා ලදදකු කළහෙ….
■9.1.3.3. පම්ඝිය සූත්‍රය
ත්‍රිපිටකය > සූන්ත්‍ර පිටකය > අඞ ගුත් තර නකත්පාය > නවක නපත්පාතය > 1.
සම හබෙද්ධෝධි වරගය
ඉකබිති ආයුෂසමත් හමඝිය සසසවිර භත්පාගක්‍යවතුන් වහෙන්හසස හවත
එළතැඹිහයේය. එළතැඹ භත්පාගක්‍යවතුන් සකසත්පා වතැඳ එකත්පහසක හින.
එකත්පහසක හුන් ආයුෂසමත් හමඝිය සසසවිර භත්පාගක්‍යවතුන් වහෙන්හසසට
හමහසස සතැල කහළසය: වහෙන්ස, හමහි මම හපරවරුහයහි හෙතැඳ හපහරවතැ
පත්පාන්ත්‍රත්පා සිවුරු හගන ජන්තු ග්‍රත්පාමයට පිණේඩපත්පාතය පිණිස වන්මි. ජන්තු
ග්‍රත්පාමහයහි පිඬු පිණිස හෙතැසිර පසු බෙත්හි පිඬුවත්පාහයන් හපරළත්පා
පතැමිණිහයම කිමිකත්පාලත්පා නදී තීරයට එළතැඹිහයමි….
■6. භූරිදතත ජහාතකය
ත්‍රිපිටකය > සූන්ත්‍ර පිටකය > ඛුද දක නකත්පාය > ජත්පාතක පත්පාළි 3 > 22. මහෙත්පා
නපත්පාතය > 6. භූරිදත් ත ජත්පාතකය
5204. යමුනත්පා නදී (Yamuna river) යට හපහදහසහි දතෘතරත්පාෂස ෂ්‍ට්‍ර
නත්පාග (ඕපපත්පාතික නත්පාග) රජුහන්ගේ රන්මුවත්පා යම නුවරක යමුනත්පා ගඟ
අසබෙඩ හිමත්පාලය පරවතය දකවත්පා බෙතැබෙතැහළසද?
■7.1.8. නගණ ඨ සූත්‍රය
ත්‍රිපිටකය > සූන්ත්‍ර පිටකය > සසංයුත් ත නකත්පාය > සළත්පායතන වරගය > 7.
චිත්ත සසංයුකතය > 1. චිත් ත වරගය
….හිමියන, අවිතරක අවිචත්පාර සමත්පාධිහයක ඇත, විතරක විචත්පාරයන්හන්ගේ
නහරද්ධෝදහයක ඇත යන හමහිලත්පා මම භත්පාගක්‍යවතුන් වහෙන්හසසහන්ගේ
විශසවත්පාසයට හනත්පායමිය. හමහසස කී කලේහි නගණේෂ්ඨනත්පාතපුත්ත හතහම
සිය පිරිස හදස හිස ඔසවත්පා බෙලත්පා හමය කීය: භවත්හු හමය දකිත්වත්පා හම
චිත්ත ගතැහෙතැවි හකහතක සතෘජුද? හම චිත්ත ගතැහෙතැවි හකහතක අසට
(හනත්පාකපටි) ද? හම චිත්ත ගතැහෙතැවි හකහතක රැවටිලි රහිතද? යහමක
විතරක විචත්පාර නරුදද කටයුතු යය හෙඟහන් නම හහෙස දතැලින් සුළසං
බෙතැදිය යුතු යය හෙඟහන්ය. යහමක විතරක විචත්පාර නරුදද කටයුතු යය
හෙඟහන් නම හහෙස සිය මිටින් ගඞගත්පා නදී සතැඩපහෙර වතැළතැකවිය යුතු යය
හෙඟහන්ය….
■8.1.8. සලලහාගහාර සූත්‍රය
ත්‍රිපිටකය > සූන්ත්‍ර පිටකය > සසංයුත් ත නකත්පාය > මහෙත්පා වරගය > 8.
අනුරුදද සසංයුකතය > 1. රහහෙත්පාගත වරගය
3618. එකකහලක ආයුෂසමත් අනුරුදදහතරණුහවද්ධෝ සතැවත
(Shravasti) සමීපහයහි සලලත්පාගත්පාරහයහි වතැඩහවහසති. එහිදී
ආයුෂසමත් අනුරුදදහතරණුහවද්ධෝ … හමය වදත්පාළහෙ: “ඇවතැත්න, යම
හසස ගඞගත්පා නදී (Ganges River) හතත්පාහමද්ධෝ හපරදිගට නතැමුණි
හපරදිගට නතැඹුරු වූවත්පා හපරදිගට බෙර වූවත්පා හවේද, එකලේහි ‘අපි හම
ගඞගත්පානදිය පතැළදිගට නතැමුණක පතැළදිගට නතැඹුරු වූවක පතැළදිගට
බෙර වූවක කරන්හනමු’ය උදලු පතැසි හගන මහෙජනයසමූහෙයත්පා
එන්හන්ය. ඇවතැත්න, ඒ කිමතැය හෙඟිවුද? ඒ මහෙජනසමූහෙයත්පා ගඞගත්පා නම
නදිය පතැළදිගට නතැමුණක පතැළදිගට නතැඹුරු වූවක පතැළදිගට බෙර
වූවක කරන්හන් දතැය….
■11.5.2. දුතිය අසපඞක්ඛයත සූත්‍රය
ත්‍රිපිටකය > සූන්ත්‍ර පිටකය > සසංයුත් ත නකත්පාය > මහෙත්පා වරගය > 11.
හසද්ධෝතත්පාපත්ති සසංයුකතය > 5. සගත්පාසකපුඤස ඤත්පාභිසන් ද වරගය
3810. මහෙහණන, සුවයට ප්‍රතක්‍යයවූ හම පුණක්‍ය ගඞගත්පා කුශලගඞගත්පා
සතහරකි. කවර සතහරක යත්: මහෙහණන, හමහි ආරය ශත්පාවක
හතහම “ඒ භත්පාගක්‍යවතුන් වහෙන්හසස හමකරුහණනුදු ... හදවිමිනසුන්ට
ශත්පාසසතබෲහෙ. බුදදයහෙ. භගවත්හෙ”ය බුදුන් හකහරහි ගුණ දතැන
පතැහෙතැදීහමන් යුතු වූහයේ හවය. හම සුවයට ප්‍රතක්‍යයවූ පළමුවන
පින්ගඟය. කුසලේ ගඟය. මහෙහණන, නතැවත අහනකකද කියමි: අරීසවු
හතහම දහෙම හකහරහි ... සඟුන් හකහරහි ... මහෙහණන, නතැවත
අහනකකද කියමි: අරීසවුහතහම මුදන ලද තක්‍යත්පාග ඇතිහයේ හදද්ධෝනත්පා ලද
අත් ඇතිහයේ දීහමහි ඇලුහණේ යදිනු ලතැබීමට සුදුසු වූහයේ දීහමහිත්
හබෙදත්පා දීහමහිත් ඇලුහණේ පහෙව ගිය මසුරුමල ඇති සිතින් යුතුව
ගිහිහගය හවහසස. හම සුවයට ප්‍රතක්‍යයවූ සිවුවන පින්ගඟය. කුසලේ
ගඟය. මහෙහණන, හම සතර සුවයට ප්‍රතක්‍යයවූ පුණක්‍ය ගඞගත්පාහවද්ධෝ කුශල
ගඞගත්පාහවද්ධෝය.
මහෙහණන, හම සිවු පින්ගඟින් කුසලේගඟින් යුතුවූ අරීසවුහෙට සුවයට
ප්‍රතක්‍යයවූ හමහතක පින්ගහඟක, කුසලේග හඟකතැය පිහනහි පමණ
ගණන්නට සුකර (පහෙසු) හනත්පාහවේ. වතැලි ගණන් හනත්පාකළ හෙතැකි පමණ
හනත්පාකළ හෙතැකි මහෙපින් ක හඳකතැයම ගිණුමට හයේ. මහෙහණන, යමහසස
හම මහෙත්පානදීහු, එනම: ගඞගත්පා යමුනත්පා අචිරවතී සරභූ මන්හී යන
පසසමහෙනදීහු යම තතැහනක එකතුහවදද, ගතැළහපදද, එහි දිය ලත්පාසස
හමහතකතැය හහෙද්ධෝ දිය ලත්පාසස හමහතක සියයකතැය හහෙද්ධෝ දිය ලත්පාසස
හමහතක දහෙසකතැය හහෙද්ධෝ දිය ලත්පාසස හමහතක සියදහෙහසකතැය හහෙද්ධෝ
දිහයහි පමණ ගණන්නට සුකර හනත්පාහවේද, වතැලි ගණන් හනත්පාකළ හෙතැකි
පමණ හනත්පාකළ හෙතැකි. මහෙදිය ක හඳකතැයම ගිණුමට හයේද, මහෙහණන, එහසයන්ම හම සිවු පින්ගඟින් කුසලේගඟින් යුතුවූ අරීසවුහෙට “සුවයට
පසයවූ හමහතක පින්ගඟක, කුසලේග හඟකතැ”ය පිහනහි පමණ
ගණන්නට සුකර හනත්පාහවේ. වතැලි ගණන් හනත්පාකළ හෙතැකි පමණ
හනත්පාකළ හෙතැකි මහෙ පින් ක හඳකතැයම ගිණුමටහයේ. භත්පාගක්‍යවතුන්
වහෙන්හසස හමය වදත්පාළ හසසක….
■2.4.8 බහාහිතික සූත්‍රය
ත්‍රිපිටකය > සූන්ත්‍ර පිටකය > මජේ ඣිම නකත්පාය > මජේඣිම පන්නත්පාසකය
> 4. රත්පාජ වරගය
….ඉකබිති ආයුෂසමත් අනඳ හතරණුහවද්ධෝ අචිරවතී නදී තීරය
(Aciravati River) කරත්පා එළතැඹියහෙ. එළතැඹ එකතරත්පා රුකමුහලක
පතැන්වූ අසසහනහි වතැඩ හුන්හෙ. ඉකබිති පහසසනදි හකත්පාහසත්පාලේ රජ
හෙසසතියත්පානහයන් යත්පාහහෙන භූමිය යම තත්පාකද එහතක හෙසසතියත්පානහයන්
හගත්පාසස හෙසසතියත්පානහයන් බෙතැස පත්පාගමන් ඇතිහයේමතැ ආයුෂසමත් අනඳ
හතරණුවන් කරත්පා එළතැඹිහයේය. එළතැඹ ආයුෂසමත් අනඳ හතරණුවන්
සකසත්පා වතැඳ එකත්පසසවතැ සිටිහයේය. එකත්පසසවතැ සිටි පහසසනදි
හකත්පාහසත්පාලේරජ ආයුෂසමත් අනඳ හතරණුවනට හතල කී: “වහෙන්ස,
ආයුෂසමත් අනඳ හතරණුහවද්ධෝ හම ඇත් පලහසහි හිඳුනත්පා හසසකව”ය.
මහෙරජ, කම නතැත, හතපි හිඳුව. මම සිය අසසහනහි හුන්මි. පහසසනදි
හකත්පාහසත්පාලේ රජ පතැන්වූ අසසහනහි හින. හිඳ පහසසනදි හකත්පාහසත්පාලේ රජ
ආයුෂසමත් අනඳ හතරණුවනට හමහසස කීහවේය….
■3.2.5.9. පලබෝණකපෙල ල සූත්‍රය (සම්ම්පූරණ සූත්‍රය)
ත්‍රිපිටකය > සූන්ත්‍ර පිටකය > අඞ ගුත් තර නකත්පාය > තික නපත්පාතය > (10) 5. හලද්ධෝණඵල වරගය
50. මහෙහණන, යහමක “යම යම ආකත්පාරහයකින් හම පුරුෂ කර්‍ම
හකහරද, ඒ ඒ ආකත්පාරහයන් ඒ කර්‍මයත්පාහන්ගේ විපත්පාක විඳුහන්මය” ය, හමහසස හබෙහණේද, මහෙහණන, එහසසවත්ම බ්‍රහෙසමචයර්‍ය්‍යවත්පාසය
(කර්‍මක්‍ෂයකර) හනත්පාහවය. මතැනතැවින් දුක හකළවර කිරීමට
අවකත්පාශහයක හනත්පාපතැහණේ,
මහෙහණන, වතැලි යහමක “යම යම අයුහරකින් හම පුරුෂ (විපත්පාකවත්පාර
විසින්) වින්ද යුතුවූ කර්‍ම හකහරද, ඒ ඒ අයුරින් ඒ කර්‍මයත්පාහන්ගේ විපත්පාක
විඳුහන්ය” ය, හමහසස හබෙහණේද, මහෙහණන, හමහසස වත්ම
කර්‍මක්‍ෂයකර බ්‍රහෙසමචයර්‍ය්‍ය වත්පාසයහවේ. මතැනතැවින් දුක හකළවර කිරීමට
අවකත්පාශහයක පතැහණේ.
මහෙහණන, හමහලත්පාව ඇතතැම පුදගලයකහු විසින් අලේපමත්පාන්ත්‍ර වූත්
පත්පාපකර්‍මහයක කරණ ලදහද හවේද, ඒ කර්‍මය හතල පුදගලයත්පා නරයට
එළවය. මහෙහණන, හමහලත්පාව ඇතතැම පුදගලයකහු විසින් එබෙඳුවූම
අලේපමත්පාන්ත්‍ර වූත් පත්පාපකර්‍මහයක කරණ ලදහද ඒ දතෘෂසටදර්‍මහවදක්‍ය හවය.
(එහහෙත්) පරහලත්පාව අණුමත්පාන්ත්‍රයකුදු විපත්පාක විසින් හනත්පාපතැහණේ.
හබෙත්පාහහෙද්ධෝ (විපත්පාක හදය කියනු) කිම?
මහෙහණන, හකබෙඳු අයුරු ඇති පුදගලයකහු විසින් අලේපමත්පාන්ත්‍ර වූත්
පත්පාපකර්‍මහයක කරණ ලදහද ඒ කර්‍මය හතල පුදගලයත්පා නරයට
එළවත්පාද?
මහෙහණන, හමහලත්පාව ඇතතැම පුදගලහයක කත්පායභත්පාවනත්පා නතැතිහයේ
හවය. ශීල භත්පාවනත්පා නතැතිහයේ හවය. චිත්ත භත්පාවනත්පා නතැතිහයේ හවය. ප්‍රඥත්පා
භත්පාවනත්පා නතැතිහයේ හවය. අලේපගුණ ඇතිහයේ හවය. ගුණ විසින්
අලේපත්පාත්ම ඇතිහයේ හවය. අලේප පත්පාපහයනුත් දුන්තඃඛවිහෙරණ ඇතිහයේ
හවය. මහෙහණන, හමබෙඳු පුදගලයකහු විසින් අලේපමත්පාන්ත්‍ර වූත්
පත්පාපකර්‍මහයක කරණ ලදහද හතල පුදගලයත්පා නරයට එළවය.
(මරණින් පසු)
මහෙහණන, හකබෙඳු අයුරු ඇති පුදගලයකහු විසින් එබෙඳුවූම අලේපමත්පාන්ත්‍ර
පත්පාපකර්‍මහයක කරණ ලදහද දතෘෂසටදර්‍මහවදක්‍ය හවේද, (හම ආත්මහයේදීම
ප්‍රතිඵල හදද) පරහලත්පාව අණුමත්පාන්ත්‍ර විපත්පාකයකුත් හනත්පාපතැහණේද?
හබෙත්පාහහෙද්ධෝ හකත්පාට පතැණීහමක කීම? (හබෙත්පාහහෙද්ධෝ විපත්පාකදීමක හකහසසවත්
නතැත අරසය, අණුමත්පාන්ත්‍රයකුදු හදවතැන අත්බෙතැවේහි විපත්පාක හනත්පාහදය යන
අරසය)
මහෙහණන, හමහලත්පාව ඇතතැම පුදගලහයක වතැඩූ කය ඇතිහයේ හවය.
වතැඩූ සිලේ ඇතිහයේ හවය. වතැඩූ සිත් ඇතිහයේ හවය. වතැඩූ ප්‍රඥත්පාව ඇතිහයේ
හවය. (දරමහයේ හෙතැසිරීහමන්) ගුණ විසින් අලේප හනත්පාහවය. ගුණ
විසින් මහෙත්පාත්ම හවය. (ප්‍රමත්පාණකර රත්පාගත්පාදීන්හන්ගේ අභත්පාවහයන්) අප්‍රමත්පාණ
විහෙරණ ඇතිහයේ හවය. මහෙහණන, හමබෙඳු අයුරු ඇති පුදගලයකහු
විසින් එබෙඳුවූම අලේපමත්පාන්ත්‍ර වූත් පත්පාපකර්‍මහයක කරණ ලදහද
දතෘෂසටදර්‍මහවදක්‍ය හවය. (හමහලත්පාවදී විපත්පාක හදය එහහෙත්) පරහලත්පාව
අණුමත්පාන්ත්‍ර විපත්පාකහයකුත් හනත්පාපතැහණේ. හබෙත්පාහහෙද්ධෝ විපත්පාක කියනු කිම?
මහෙහණන, යම පරිදි පුරුෂහයක ලුණුකතැටයක කුඩත්පා දියමලත්පාහයක
බෙහෙන්හන් හවේද, මහෙහණන, ඒ හකහසස සිතවුද? දියමලත්පාහයහිවූ ඒ
දියත්ත හම ලුණු කතැටහයන් ලුණුරසට යන්හන් හවේද?
සසවත්පාමීන, වහෙන්ස, එහසසය.
ඒ කවර හහෙයන?
වහෙන්ස, දියමලත්පාහයහි වූ හතල දියත්ත (අලේප හහෙයන්) හතල
ලුණුකතැටහයන් ලුණුරසට යන්හන් හවය.
මහෙහණන, යම පරිදි පුරුෂහයක ලුණුකතැටයක ගඞගත්පා නදිහයහි
(Ganges River) බෙහෙන්හන් නම, ඒ හකහසස සිතවුද? මහෙහණන, ඒ
ගඞගත්පානදිය හතල ලුණු කතැටහයන් ලුණුරසට යන්හන් හවේද?
වහෙන්ස, හතල හනත්පාවන සුලුය.
ඒ කවර හහෙයන?
වහෙන්ස, ගඞගත්පානදිහයහිවූ හතල මහෙදියකහඳක හවේද, ඒ දිය කඳ හතල
ලුණුකතැට හයන් ලුණුරසට හනත්පාපතැමිහණන්හන්මය.
මහෙහණන, එපරිදිම හමහලත්පාව ඇතතැම පුදගලයකහු විසින් අලේපමත්පාන්ත්‍ර
වූත් පත්පාපකර්‍මහයක කරණ ලදහද ඒ කර්‍මය හතල පුදගලයත්පා නරයට
එළවය. මහෙහණන, හමහලත්පාව ඇතතැම පුදගලයකහු විසින් එබෙඳුවූම
පත්පාපකර්‍මහයක කරණ ලදහද දතෘෂසටදර්‍මහවදක්‍ය හවය. පරහලත්පාව
අණුමත්පාන්ත්‍ර විපත්පාකයකුදු හනත්පාපතැහණේ. හබෙත්පාහහෙද්ධෝ හකත්පාටම හනත්පාපතැහණේමය.
මහෙහණන, හකබෙඳු පුදගලයකහු විසින් අලේපමත්පාන්ත්‍රවූත් පත්පාපකර්‍මහයක
කරණ ලදහද ඒ කර්‍මය හතල පුදගලයත්පා නරයට හගණහයේද?
මහෙහණන, හමහලත්පාව ඇතතැම පුදගලහයක හනත්පාවතැඩූ කය ඇතිහයේ
හවය. හනත්පාවතැඩූ සිලේ ඇතිහයේ හවය. හනත්පාවතැඩූ සිත් ඇතිහයේ හවය.
හනත්පාවතැඩූ පතැණ ඇතිහයේ හවය. (දරමහයේ හනත්පාහෙතැසිරීහමන්) ගුණ විසින්
අලේප හවය. ගුණ විසින් අලේපත්පාත්ම හවය. අලේප පත්පාපහයනුත්
දුන්තඃඛවිහෙරණ ඇතිහයේ හවය. මහෙහණන, හමබෙඳු පුදගලයත්පා විසින්
අලේපමත්පාන්ත්‍ර වූත් පත්පාපකර්‍මහයක කරණ ලදහද ඒ කර්‍මය හතල පුදගලයත්පා
නරයට හගණ යන්හන්ය. (මරණින් පසු)
මහෙහණන, හකබෙඳුවූ පුදගලයකූ විසින් එබෙඳුවූම අලේපමත්පාන්ත්‍ර වූත්
පත්පාපකර්‍මහයක කරණ ලදහද දතෘෂසටදර්‍මහවදක්‍ය හවේද, පරහලත්පාව අණුමත්පාන්ත්‍ර
විපත්පාකහයකුත් හනත්පාපතැහණේද, හබෙත්පාහහෙද්ධෝ හකත්පාට හනත්පාපතැහණන්හන්ම
හවේද?
මහෙහණන, හමහලත්පාව ඇතතැම පුදගලහයක භත්පාවිත කත්පාය (ඉන්‍ද්‍රිය
සසංවරශීලය) හවය. භත්පාවිත ශීල (අහනකුත් ශීලයන්) හවය. භත්පාවිත
චිත්ත (සමත්පාධිය) හවය. භත්පාවිත ප්‍රඥත්පා (විදරශනත්පා) හවය. ගුණ විසින්
අනලේප හවය. ගුණ විසින් මහෙත්පාත්ම හවය. (ප්‍රමත්පාණ කර රත්පාගත්පාදීන්හන්ගේ
අභත්පාවහයන්) අප්‍රමත්පාණ විහෙරණ ඇත්හත් හවය. මහෙහණන, හමබෙඳු
පුදගලයකූ විසින් එබෙඳුවූම අලේපමත්පාන්ත්‍ර වූත් පත්පාපකර්‍මහයක කරණ
ලදහද දතෘෂසටදර්‍මහවදක්‍ය හවය. පරහලත්පාව අණුමත්පාන්ත්‍ර වූත් විපත්පාකහයක
හනත්පා පතැහණේ. හබෙත්පාහහෙද්ධෝ හකත්පාට හනත්පාපතැහණන්හන්ම හවය.
මහෙහණන, හමහලත්පාව ඇතතැහමක අඩ කහෙවණුහයනුත් බෙන්‍ධනයට
හයය. කහෙවණුහයනුත් බෙන්‍ධනයට හයය. සියක කහෙවණුහයනුත්
බෙන්‍ධනයට හයය. මහෙහණන, හමහලත්පාව ඇතතැහමක අඩ
කහෙවණුහයනුත් බෙන්‍ධනයට හනත්පාහයය. කහෙවණුහයනුත් බෙන්‍ධනයට
හනත්පාහයය. සියක කහෙවණුහයනුත් බෙන්‍ධනයට හනත්පාහයය.
මහෙහණන, හකබෙඳු වූහයක අඩකහෙවණුහයනුත් බෙන්‍ධනයට හයේද,
කහෙවණුහයනුත් බෙන්‍ධනයට හයේද, සියක කහෙවණුහයනුත් බෙන්‍ධනයට
හයේද?
මහෙහණන, හමහලත්පාව ඇතතැහමක දිළිඳු හවය. අලේපදන හවය.
අලේපහභත්පාග හවය. මහෙහණන, හමබෙඳු පුදගලයත්පා අඩකහෙවණුහයනුත්
බෙන්‍ධනයට හයය. කහෙවණුහයනුත් බෙන්‍ධනයට හයය. සියක
කහෙවණුහයනුත් බෙන්‍ධනයට හයය.
මහෙහණන, හකබෙඳු පුදගලහයක අඩකහෙවණුහයනුත් බෙන්‍ධනයට
හනත්පාහයේද, කහෙවණුහයනුත් බෙන්‍ධනයට හනත්පාහයේද, සියක
කහෙවණුහයනුත් බෙන්‍ධනයට හනත්පාහයේද?
මහෙහණන, හමහලත්පාව ඇතතැහමක ආඪක්‍ය හවය. මහෙත් දන හවය.
මහෙත්පාහභද්ධෝග හවය. මහෙහණන, හමබෙඳු පුදගල අඩකහෙවණුහයනුත්
බෙන්දනයට හනත්පාහයය. කහෙවණුහයනුත් බෙන්‍ධනයට හනත්පාහයය. සියක
කහෙවණුහයනුත් බෙන්‍ධනයට හනත්පාහයය.
මහෙහණන, එපරිදිම හමහලත්පාව ඇතතැම පුදගලයකූ විසින් එබෙඳුවූම
අලේපමත්පාන්ත්‍රවූත් පත්පාපකර්‍මහයක කරණ ලදහද ඒ කර්‍මය ඒ පුදගලයත්පා
නරයට හගණ යය. මහෙහණන, හමහලත්පාව ඇතතැම පුදගලයකූ විසින්
එබෙඳුවූම අලේපමත්පාන්ත්‍ර වූත් පත්පාපකර්‍මහයක කරණ ලදහද දතෘෂසටදර්‍මහවදක්‍ය
හවය. (එහහෙත්) පරහලත්පාව අණුමත්පාන්ත්‍ර විපත්පාකහයකද හනත්පාපතැහණය.
හබෙත්පාහහෙද්ධෝ විපත්පාක හනත්පාපතැහණන්හන්මය.
මහෙහණන, හකබෙඳු පුදගලයකූ විසින් අලේපමත්පාන්ත්‍ර වූත් පත්පාපකර්‍මහයක
කරණ ලදහද හතල පුදගලයත්පා නරයට එළවන්හන් හවේද?
මහෙහණන, හමහලත්පාව ඇතතැම පුදගලහයක අභත්පාවිතකත්පාය හවය.
අභත්පාවිතශීල හවය අභත්පාවිතචිත්ත හවය. අභත්පාවිතප්‍රඥ හවය. ගුණ විසින්
අලේප හවය. ගුණ විසින් අලේපතම හවය. කුඩත්පා පත්පාපහයනුත්
දුන්තඃඛවිහෙරණ ඇතිහයේ හවය. මහෙහණන, හමබෙඳු පුදගලයත්පා විසින්
අලේපමත්පාන්ත්‍ර වූත් පත්පාපකර්‍මහයක කරණ ලදහද හතල පුදගලයත්පා නරයට
පමුණුවය.
මහෙහණන, හකබෙඳු පුදගලයකූ විසින් එබෙඳුවූම අලේපමත්පාන්ත්‍ර
පත්පාපකර්‍මහයක කරණ ලදහද දතෘෂසටදර්‍මහවදක්‍ය (හම ආත්මහයේදීම
ප්‍රතිඵලදීම) හවේද, පරහලත්පාව අණුමත්පාන්ත්‍රවූත් විපත්පාකහයක හනත්පාසිදුහවේද, හබෙත්පාහහෙද්ධෝ විපත්පාක සිදුහනත්පාවන්හන්ම හවේද?
මහෙහණන, හමහලත්පාව ඇතතැම පුදගලහයක වතැඩූ කය ඇතිහයේ හවය.
වතැඩූ සිලේ ඇතිහයේ හවය. වතැඩූ සිත් (සමත්පාධිය) ඇතිහයේ හවය. වතැඩූ ප්‍රඥත්පා
ඇතිහයේ හවය. ගුණ විසින් හබෙත්පාහහෙද්ධෝ හවය. ගුණ විසින් මහෙත්පාත්ම හවය.
(ප්‍රමත්පාණ කර රත්පාගත්පාදීන්හන්ගේ අභත්පාවහයන්) අප්‍රමත්පාණ විහෙරණ ඇත්හත්
හවය. මහෙහණන, හමබෙඳු පුදගලයකහු විසින් එබෙඳු වූ ම අලේපමත්පාන්ත්‍ර
පත්පාපකර්‍මහයක කරණ ලදහද දතෘෂසටදර්‍මහවදක්‍ය හවය. පරහලත්පාව
(මරණින් පසු) අණුමත්පාන්ත්‍රවූත් විපත්පාකහයක හනත්පා පතැහණේ. හබෙත්පාහහෙද්ධෝ
විපත්පාක හනත්පාපතැහණන්හන්ම හවය.
මහෙහණන, යමහසස තිහරළු හිමිහයක හහෙද්ධෝ තිහරළුවන් නසන්හනක
හහෙද්ධෝ හනත්පාදුන් තිහරළුවකු පතැහෙතැරගන්නත්පා කිසිවකු නසසනට හහෙද්ධෝ
බෙඳනට හහෙද්ධෝ දනහයන් හනරණට හහෙද්ධෝ කතැමතැති හසස කරන්නට හහෙද්ධෝ
හපත්පාහහෙත්පාහන් හවය. නුදුන්නත්පා වූ තිහරළුවකු පතැහෙතැරගන්නත්පා වූ කිසිවකු
නසසනට හහෙද්ධෝ බෙඳනට හහෙද්ධෝ දනහයන් හනරණට හහෙද්ධෝ කතැමතැති හසස
කරන්නට හහෙද්ධෝ හනත්පාහපත්පාහහෙත්පාහන් හවය.
මහෙහණන, තිහරළුහිමිහයක හහෙද්ධෝ තිහරළුවන් නසසහනක හහෙද්ධෝ
නුදුන්නත්පාවූ තිහරළුවකු පතැහෙතැරගන්නත්පාවූ හකබෙඳුවකු නසසනට හහෙද්ධෝ
බෙඳනට හහෙද්ධෝ දනහයන් හනරණට හහෙද්ධෝ කතැමතැති හසස කරන්නට හහෙද්ධෝ
හපත්පාහහෙත්පාහන් හවේද?
මහෙහණන, හමහලත්පාව ඇතතැහමක දිළිඳු හවේ. අලේප දන හවේ. අලේප
හභත්පාග හවේ. මහෙහණන, තිහරළු හිමිහයක හහෙද්ධෝ තිහරළුවන් නසසහනක
හහෙද්ධෝ නුදුන්නත්පා වූ තිහරළුවකු ගන්නත්පාවූ හමබෙඳුවකු නසසනට හහෙද්ධෝ
බෙඳනට හහෙද්ධෝ දනහයන් හනරණට හහෙද්ධෝ කතැමතැතිහසස කරන්නට හහෙද්ධෝ
හපත්පාහහෙත්පාහන් හවය.
මහෙහණන, තිහරළුහිමිහයක හහෙද්ධෝ තිහරළුවන් නසන්හනක හහෙද්ධෝ නුදුන්
තිහරළුවකු ගන්නත්පා හකබෙඳුවකු නසසනට හහෙද්ධෝ බෙඳින්නට හහෙද්ධෝ
දනහයන් හනරනට හහෙද්ධෝ කතැමතැතිහසස කරන්නට හහෙද්ධෝ හනත්පා
හපත්පාහහෙත්පාහන් හවේද?
මහෙහණන, හමහලත්පාව ඇතතැහමක ආඪක්‍ය හවය. මහෙත් දන හවය. මහෙත්පා
හභද්ධෝග හවය. රජ හහෙද්ධෝ රත්පාජමහෙත්පාමත්පාන්ත්‍ර හහෙද්ධෝ හවය. (බෙලවත් පුදගලහයක
හවය) මහෙහණන, තිහරළු හිමිහයක හහෙද්ධෝ තිහරළුවන් නසන්හනක
හහෙද්ධෝ හමබෙඳුවූ නුදුන් තිහරළුවකු ගන්නහු නසසනට හහෙද්ධෝ බෙඳින්නට හහෙද්ධෝ
දනහයන් හනරනට හහෙද්ධෝ කතැමතැති හසස කරන්නට හහෙද්ධෝ
හනත්පාහපත්පාහහෙත්පාහන් හවය. ඒකත්පාන්තහයන් බෙදතැඳිලිව “නදුකත්පාහණන, මත්පාහන්ගේ තිහරළුවත්පා හහෙද්ධෝ තිහරළු දනය හහෙද්ධෝ හදව” ය ඔහු අතින් ඉලේලය.
මහෙහණන, එපරිදිම හමහලත්පාව ඇතතැම පුදගලයකු විසින් අලේපමත්පාන්ත්‍ර
වූත් පත්පාපකර්‍මහයක කරණ ලදහද, හතල පුදගලයත්පා නරයට හගණ යය.
මහෙහණන, හමහලත්පාව ඇතතැම පුදගලයකු විසින් එබෙඳුවූම අලේපමත්පාන්ත්‍ර
පත්පාපකර්‍මහයක කරණ ලදහද දතෘෂසටදර්‍මහවදක්‍ය හවය. පරහලත්පාව
අණුමත්පාන්ත්‍ර වූත් විපත්පාකහයක හනත්පාපතැහණේ. බෙහුවිපත්පාක කිම හදන්හන්
හවේද?
මහෙහණන, හකබෙඳු වූ පුදගලයකූ විසින් අලේපමත්පාන්ත්‍ර වූත් පත්පාපකර්‍මහයක
කරණ ලදහද හතල පුදගලයත්පා නරයට පමුණුවත්පාද?
මහෙහණන, හමහලත්පාව ඇතතැම පුදගලහයක අභත්පාවිතකත්පාය හවය.
අභත්පාවිතශීල හවය. අභත්පාවිත චිත්ත හවය. අභත්පාවිතප්‍රඥ හවය. ගුණ
විසින් අලේප හවය. ගුණ විසින් අලේපත්පාත්ම හවය. අලේපපත්පාපහයනුත්
දුන්තඃඛවිහෙරණ ඇතිහයේ හවය. මහෙහණන, හමබෙඳු පුදගලයකු විසින්
අලේපමත්පාන්ත්‍ර වූත් පත්පාපකර්‍මහයක කරණ ලදහද හතල පුදගලයත්පා නරයට
පමුණුවය.
මහෙහණන, හකබෙඳු පුදගලයකූ විසින් එබෙඳු වූ ම අලේපමත්පාන්ත්‍ර
පත්පාපකර්‍මහයක කරණ ලදහද දතෘෂසටදර්‍මහවදක්‍ය හවේද, පරහලත්පාව අණුමත්පාන්ත්‍ර
වූත් විපත්පාකහයක හනත්පා පතැහණේද, හබෙත්පාහහෙද්ධෝ විපත්පාක හනත්පා පතැහණන්හන්ම
හවේද?
මහෙහණන, හම හලත්පාව ඇතතැම පුදගලහයක වතැඩූ කය ඇතිහයේ
හවය. ... ගුණ විසින් අලේප හනත්පා හවය. ගුණ විසින් මහෙත්පාත්ම හවය.
(ප්‍රමත්පාණ කර රත්පාගත්පාදීන්හන්ගේ අභත්පාවහයන්) අප්‍රමත්පාණ විහෙරණ ඇතිහයේ
හවය. මහෙහණන, හම බෙඳු පුදගලයකූ විසින් එබෙඳුවූම අලේපමත්පාන්ත්‍ර
පත්පාපකර්‍මහයක කරණ ලදහද දතෘෂසටදර්‍මහවදක්‍ය හවය. පරහලත්පාව
අණුමත්පාන්ත්‍ර විපත්පාකහයකද හනත්පා පතැහණේ. හබෙත්පාහහෙද්ධෝ විපත්පාක හනත්පා
පතැහණන්හන්ම හවය.
මහෙහණන, “යම යම ආකත්පාරහයකින් හම පුරුෂ කර්‍ම හකහරද, ඒ ඒ
ආකත්පාරහයන් එය විපත්පාක හලස විඳුහන්මය” (ඒ කළ කරමහයේ
ආකත්පාරයට සරව සමපුරණහයන්ම සමත්පාන හලස ප්‍රතිඵල ලතැහබ්මය) ය
යහමක හමහසස හබෙහණේද, මහෙහණන, හමහසස වත්ම කර්‍මක්‍ෂයකර
බ්‍රහෙසමචයර්‍ය්‍යවත්පාසහයක නම හනත්පාහවේ. මතැනවින් දුක හකළවර කරන්නට
අවකත්පාශහයක හනත්පාපතැහණේ.
මහෙහණන, “යම යම ආකත්පාරහයකින් හවේදනත්පා විඳිය යුතු කරමයක හම
පුරුෂ හකහරද, ඒ ඒ ආකත්පාරහයන් ඒ කර්‍මයත්පාහන්ගේ විපත්පාක විඳුහන්ය”ය
යහමක හමහසස හබෙහණේ ද, මහෙහණන, හමහසස වත්ම
කර්‍මක්‍ෂයකරබ්‍රහෙසම චයර්‍ය්‍යවත්පාසය හවය. මතැනවින් දුක හකළවර
කරන්නට අවකත්පාශහයක පතැහණේ…. (ඒ ඒ ආකත්පාරහයන් ප්‍රතිඵල
ලතැහබෙන කරමයන් යම පුරුෂහයක හකහරද එවිට එයට ගතැළහපන
හලස විපත්පාක ලතැහබෙන්හන්ය.)
{හමහි අරස හමහසසය: “ඉදිකටුවක දන් දුන් විට එම කරමහයන්
නතැවත ඉදිකටුවක පමණකම විපත්පාකය හලස ලතැහබ්ය” යනුහවන්
යහමක කියය නම එය වතැරදිය. එහහෙත් “ඉදිකටුවක දන් දුන් විට එම
කරමහයන් ඒ කරමයට ගතැලහපන හලස ආයුෂ, වරණය, සතැපය,
බෙලය, ප්‍රඥත්පාව යන සසවභත්පාවයන් ආදී විවිද සසවභත්පාවයන් ලතැහබ්ය”
යනුහවන් යහමක කියය නම එය නවතැරදිය.}
■ද්ධරර්ම විනපයහි ආර්ශසචරය ද්ධරර්මපයබෝ අට
ත්‍රිපිටකය > විනය පිටකය > චුලේලවන්ගේගපත්පාළිය > 9.
පත්පාතිහමත්පාක ඛට ෂ්ඨපන ඛන් දකය
මහෙහණන, යමහසස ගසංගත්පා යමුනත්පා අචිරවතී සරභූ මන්හී (Mahanadi River) යන යම මහෙත්පානදී හකහනක ඇදද, ඔහු මහෙමුහුදට පතැමිණියත්පාහු
පළමු නමහගත්පාත් හෙරිත්ද මහෙමුහුද යතැයම සසංඛක්‍යත්පාවට (වක්‍යවහෙත්පාරයට) පතැමිහණත්ද, මහෙහණන, එහසසම හම ක්‍ෂත්‍රිය බ්‍රත්පාහෙසමණ කවශක්‍ය ශුද්‍ර
යතැය සතර වරණ හකහනක හවත්ද, ඔහු තසත්පාගතයන් විසින් දතැන
පවසන ලද ශත්පාසනහයහි පතැවිදිවූවත්පාහු පළමු නමහගත්පාත් හෙරිත්, ශත්පාකක්‍යපුස්ත්‍රීය ශමණහයද්ධෝ යතැයම සසංඛක්‍යත්පාවට පතැමිහණත්. මහෙහණන, හමය... හම සසසහනහි සතර වන ආශසචරය අදභූත දරමයයතැ….
■13. පතවිජජ සූත්‍රය
ත්‍රිපිටකය > සූන්ත්‍ර පිටකය > දීඝ නකත්පාය > සීලසසකන්ද වරගය > 13.
හත්විජේ ජ සූන්ත්‍රය
1. මත්පා විසින් හමහසස අසන ලදි: එක සමහයකහි භත්පාගක්‍යවතුන් වහෙන්හසස
හික්‍ෂූන් පන්සියක පමණ වූ මහෙත් මහෙණමුළුවක හෙත්පා හකත්පාහසත්පාලේ රටතැ
සතැරිසරන හසසක, හකත්පාහසත්පාලේ රටතැ මනසත්පාකට නම බෙමුණුගම යම
තතැහනකද, එහි වතැඩි හසසක. භත්පාගක්‍යවතුන් වහෙන්හසස ඒ මනසත්පාකටයට
උතුරුදිගතැ අචිරවතී නදී හතරැ (Aciravati River) අඹහවහනහි
වසන හසසක….
■4.3.4. සතතවසසස සූත්‍රය (සම්ම්පූරණ සූත්‍රය)
ත්‍රිපිටකය > සූන්ත්‍ර පිටකය > සසංයුත් ත නකත්පාය > සගත්පාසත්පා වරගය > 4.
මත්පාර සසංයුත් තය > 3. මත්පාර වරගය
160. මත්පා විසින් හමහසස අසන ලදී: එකකහලක භත්පාගක්‍යවතුන් වහෙන්හසස
උරුහවලේ දනවේහවහි හන්රඤසජරත්පා ගසංහතර (Niranjana river) අජපලේ නුග රුකමුල වතැඩවසන හසසක. එකලේහි පවිටු මරු සිදුරු
හසත්පායන්හන් සිදුරු හනත්පාලබෙමින් (පත්පාප විතරක) වරෂ සතක
මුළුලේහලහි භත්පාගක්‍යවතුන් වහෙන්හසස ලුහුබෙතැන්හදහවේ. ඉකබිති පවිටු මත්පාර
හතහම භත්පාගක්‍යවතුන් වහෙන්හසස හවත එළඹිහයේය. එළඹ භත්පාගක්‍යවතුන්
වහෙන්හසසට ගත්පාසත්පාහයන් හමහසස කීය:
වනත්පාන්තරහයේ සිතිවිලි සිතයද? හශද්ධෝකයට බෙටුහයහිද? දනයක
පතැරදුහනහිද? යමක, පතමින් හිඳිහිද? ගහමහි කිසියම අපරත්පාදයක
හකහළහිද? කුමකහහෙයන් මිනසුන් සමග මින්ත්‍රභත්පාවය හනත්පාහකහරහිද?
කිසිවකු හෙත්පා නුඹහන්ගේ මින්ත්‍රභත්පාවහයක හනත්පාසතැපහයේද,
[භගවත්හු:]
මත්පාරය, හශද්ධෝක මූල හෙතැම සත්පාරත්පා දමත්පා හශද්ධෝක හනත්පාකරමින් නරපරත්පාදව
සිට දක්‍යත්පාන කරමි. සියලු භව හලද්ධෝභ සසංඛක්‍යත්පාත තතෘෂසණත්පාව සිඳ ආස්‍රව
රහිත වූහයම දක්‍යත්පාන කරමි.
[මරු:]
හම මත්පාහන්ගේ යය යමක කියදද, යම හකහනකුත් මත්පා ගතැත්හත් යය
කියදද, ඉදින් හමහි නුඹහන්ගේ (හමබෙඳු) සිහතක ඇත් නම ශමණය,
මත්පාහගන් හනත්පාමිහදන්හනහිය.
[භගවත්හු:]
මත්පාහන්ගේ යය යමක කියදද, එය මත්පාහන්ගේ හනත්පාහවේ. යම හකහනක (මත්පාහන්ගේ
යය) කියදද මම හහෙස හනත්පාහවමි. පවිට, හමහසස දනුව. මත්පා ගිය මගද
හතද්ධෝ හනත්පාදකහනහිය.
[මරු:]
ඉදින් නරභයවූ නවණට යන මග අවහබෙත්පාද කරණ ලදහද නම
(මත්පාහන්ගේ විෂයහයන්) අයන්වනු මතැනවි. නුඹම තනවම ඒ මග යනු
මතැනව, කුමක හහෙයන් අනුන්ට අනුශත්පාසනත්පා හකහරහිද?
[භගවත්හු:]
පරහතරට (විමුකතියට) යන සුලු යම ජන හකහනක මත්පාරයත්පා හෙට විෂය
හනත්පාවූ නවණ විචත්පාරදද, ඔවුන් විසින් විචත්පාරණ ලදහදම මම යහමක
සතක්‍ය හවේද, උපධි රහිතද, එය කියමි.
[මරු:]
සසවත්පාමීන, වහෙන්ස, ගමකට හහෙද්ධෝ නයමගමකට නුදුහරහි
හපත්පාකුහණකහවේ. එහි කකුළුහවක සිටිය. වහෙන්ස, එකලේහි හබෙත්පාහහෙද්ධෝ
කුමරුහවද්ධෝ හහෙද්ධෝ කුමරිහයද්ධෝ හහෙද්ධෝ ඒ ගමින් හහෙද්ධෝ නයමගමින් නකම ඒ
හපත්පාකුණ හවත එළහඹන්නත්පාහුය. එළඹ ඒ කකුළුවත්පා ජලහයන් නඟත්පා
හගත්පාඩ තබෙන්නත්පාහුය. වහෙන්ස, ඒ කකුළුවත්පා යම යම අළක (අවයව) ඉදිරියට නමන්හන්ය. ඒ කුමරුහවද්ධෝ හහෙද්ධෝ කුමරිහයද්ධෝ හහෙද්ධෝ ඒ ඒ අළම
ලීහයකින් හහෙද්ධෝ කතැබිලිත්හතකින් හහෙද්ධෝ සිඳින්නත්පාහුය. බිඳින්නත්පාහුය..
වහෙන්ස, හමහසස ඒ කකුළුවත්පා සිඳින ලද බිඳින ලද කතැබෙතැලි කතැබෙතැලි
හකත්පාට බිඳින ලද සියලු අළ කරණ හකත්පාට හගණ හපර හමන් නතැවත ඒ
හපත්පාකුණට බෙසසනට අභවක්‍ය වන්හන්ය.
සසවත්පාමීන, වහෙන්ස, එහසයන්ම කිසියම විසූකහයද්ධෝ (මරවිසුළු) ඇදද, කිසියම විහලත්පාම දනෑ ඇදද, කිසියම කිසියම සලන සුලු දතැකුම ඇදද, ඒ
සියලේල භත්පාගක්‍යවතුන් වහෙන්හසස විසින් සිඳින ලදී. බිඳින ලදී. කතැබෙතැලි
කතැබෙතැලි කරණ ලදී. වහෙන්ස, දන් මම සිදුරු හසත්පායන්හනම
භත්පාගක්‍යවතුන් වහෙන්හසස හවත නතැවත එළහඹන්නට නුසුදුසසහසම
හවමිය. ඉකබිති පවිටු මත්පාර හතහම භත්පාගක්‍යවතුන් වහෙන්හසස සමීපහයහි
උකටලියට කරුණුවූ හම ගත්පාසත්පා කීය:
කවුහඩක හමද හතලේපතැහෙතැ ඇති ගලක දතැක එහි හමත්පාහළත්පාක බෙව විඳීම
නම මතැනව, රස විඳ ගතැණීහමක වන්හන් නම මතැනතැවය ඒ
සිසත්පාරන්හන් හවේද,
ඒ කවුඩු හතහම එහි ආසසවත්පාදයක හනත්පාලතැබෙ (යමහසස) එයන්
පහෙවන්හන්ද, (හමද හතලේ පතැහෙතැ ඇති) ගල හවත පතැමිණි (ආශසවත්පාදයක
හනත්පාලත් හම) කවුඩත්පා හමන් කළකිරී හගභෞතමයන් වහෙන්හසස හකහරන්
පහෙව යන්හනමි.
ඉකබිති පවිටු මත්පාර හතහම භත්පාගක්‍යවතුන් වහෙන්හසස සමීපහයහි
උකටලියට (කලකිරීමට) කරුණුවූ හම ගත්පාසත්පාවන් කියත්පා එතතැනන්
පහෙව භත්පාගක්‍යවතුන් වහෙන්හසස නුදුහරහි නහෙඬ වූහයේ, හත්ජසස නතැති වූහයේ, නමත්පාගත් කර ඇතිහයේ, යටිකුරු මුහුණු ඇතිහයේ, සිතිවිලි සිතමින්
කිසිවක වටහෙත්පා ගත හනත්පාහෙතැකි වූහයේ, ලී කතැබෙතැලේහලකින් බිම ඉරි
අඳිමින් බිම පලක බෙතැඳ හගණ හුන්හන්ය....
■7.2.2.2. සත තසුරියුගේගර්මන සූත්‍රය
ත්‍රිපිටකය > සූන්ත්‍ර පිටකය > අඞ ගුත් තර නකත්පාය > සත්තක නපත්පාතය > 7. මහෙත්පා වරගය
මහෙහණන, දීර්‍ඝ රත්පාස්ත්‍රීන්හන්ගේ ඇවනෑහමන් කිසියමම කහලකහි යම
හහෙයකින් හතවන සූයර්‍ය්‍යහයක පහෙළ හවේ නම එබෙඳු සමහයක හවය.
මහෙහණන, හතවන හිරුහුහන්ගේ පත්පාළ වීහමන් ගඞගත්පාය, යමුනත්පාය, අචිරවතීය, සරභුය (Sarayu River), මන්හීය (Mahanadi River), යන යම ඒ මහෙත්පානදීහු හවත් නම, උහු වියතැහලත්, හවහසසින්
වියතැහලත්, හනත්පාවතැහඩත්….
■6.2.1.8. පුරිසින් ද්‍රියඤහාණ සූත්‍රය
ත්‍රිපිටකය > සූන්ත්‍ර පිටකය > අඞ ගුත් තර නකත්පාය > චකක නපත්පාතය > 6.
මහෙත්පා වරගය
එකබිති ආයුෂසමත් ආනන්ද හතරණුහවද්ධෝ හබෙත්පාහහෙද්ධෝ මහෙණුන් හෙත්පා
කතැටිවලත්පා ගත්පාන්ත්‍රපරිහෂසකය (ශරීරය හසසදීම) සඳහෙත්පා අචිරවති නදිය
(Aciravati River) හවත එළඹියහෙ. අචිරවතී නදිහයේ සසනත්පානය
හකත්පාට නදිහයන් නතැඟී එකසිවුරු ඇතියත්පාහු අඟපසඟ හතත සිඳුවමින්
සිටියහෙ….
■5. 5. උපපෙහාසස සූත්‍රය
ත්‍රිපිටකය > සූන්ත්‍ර පිටකය > ඛුද දක නකත්පාය > උදත්පානපත්පාළි > 5. හසත්පාණ
වරගය
(4) තවද මහෙහණන, ගඞගත්පා යමුනත්පා අචිරවතී සරභූ (Sarayu River) මන්හී යන යම මහෙත්පා නදී හකහනක හවත්ද, ඔහු මහෙමුහුදට පතැමිණිහයද්ධෝ
පළමු නම හගත්පාත් හෙරති. මහෙමුහුදතැ යතැයම වක්‍යවහෙත්පාරයට හයත්.
මහෙහණන, ගඞගත්පා යමුනත්පා ... යම නදී හකහනක හවත්ද, ඔහු මහෙ
මුහුදතැ යතැයම වක්‍යවහෙත්පාරයට යන යහමක ඇදද, හමයද මහෙහණන,
යමක දතැක දතැක අසුරහයද්ධෝ මහෙමුහුහදහි ඇහලත් නම, ඒ සිවුවන
ආශසචයර්‍ය්‍ය අදභූත දර්‍මයහවේ.
■1.4.8. ගවම්පෙති සසසවිරගහාසහා
ත්‍රිපිටකය > සූන්ත්‍ර පිටකය > ඛුද දක නකත්පාය > හසරගත්පාසත්පා පත්පාළි > 1.
ඒකක නපත්පාතය > චතුරස වරගය
38. යහමක සතෘදධිබෙලහයන් ‘සරභූ’ නම ගඟ (Sarayu River)
නතැවතැත්වීද, ඒ ගවමපති හතම (තතෘෂසණත්පාදතෘෂසටි) නශය රහිත වූහයේ
(එහහෙයන්මතැ) නකහලශී හවය, සියලු (රත්පාගත්පාදී කහලශ) සඞගයන්
ඉකම ගිය භවපත්පාරයට පතැමිණි ඒ මහෙත්පා මුනවරයත්පා හදවිහයද්ධෝ විසින්ද
නමදිත්....
■2.3. දවිතීය පෙහාරහාජිකය
ත්‍රිපිටකය > විනය පිටකය > පත්පාරත්පාජිකපත්පාළිය > 2. පත්පාරත්පාජිකකත්පාණේඩය
> දවිතීයපත්පාරත්පාජිකය
53. ඒසමහයහි මිනසසසු පසුරක බෙතැඳ අචිරවතී නදිහයහි (Aciravati River) ඔවත්පාපියති. බෙතැමි සිඳී ගිය කලේහි ලී දඬු විසිර ගිහයේය. භිකක්ෂූහු
පත්පාසංශුකූල සසංඥත්පා ඇත්හතද්ධෝ හගත්පාඩ ගත්හෙ. හිමිහයද්ධෝ ඒ භිකක්ෂූන්ට “හතපි
අශමණයවේහෙ” ය හචද්ධෝදනත්පා කළත්පාහුය. ඔවුනට කුකුසස විය. ...
“මහෙහණන, පත්පාසංශුකූල සසංඥත්පා (“හම අයතිකත්පාරහයද්ධෝ නතැති බෙඩුහවේ” යන
හෙතැඟීම) ඇත්තහුට ඇවතැත් හනත්පාහවේ” ය භත්පාගක්‍යවතුන් වහෙන්හසස වදත්පාළ
හසසක….
■1.10.12. ඡෂසඨ සමුදදනන්න සූත්‍රය
ත්‍රිපිටකය > සූන්ත්‍ර පිටකය > සසංයුත් ත නකත්පාය > මහෙත්පා වරගය > 1. මන්ගේග
සසංයුකතය > 10. දුතියගඞ ගත්පාහපයක්‍යත්පාලය
114. මහෙහණන යම කිසි මහෙත්පානදීහු හවත්ද ඔහු කවරහෙ: ගඞඟත්පා යමුනත්පා
(Yamuna River) අචිරවතී සරභූ (Sarayu River) මන්හී
(Mahanadi River) නදීහු හවති. යමහසස ඒ හෙතැම නදීහු මුහුදට
නතැමුණත්පාහු මුහුදට නතැඹුරු වූවත්පාහු මුහුදට බෙර වූවත්පාහු හවදද, මහෙහණන, එහසයන්ම මහෙණ අරීඅටඟිමඟ වඩන්හන් අරීඅටඟිමඟ බෙහුල
කරන්හන් නවනට නතැමුහණේ නවනට නතැඹුරු වූහයේ නවනට බෙර වූහයේ
හවය. මහෙහණන, මහෙණ හකහසස නම අරීඅටඟිමඟ වඩන්හන්
අරීඅටඟිමඟ බෙහුල කරන්හන් නවනට නතැමුහණේ නවනට නතැඹුරු වූහයේ
නවනට බෙර වූහයේ හවේද යත්: මහෙහණන, හම සසසහනහි මහෙණ
රත්පාගවිනය පරයක්‍යවසත්පානයවූ දහවේෂවිනය පරයක්‍යවසත්පානයවූ හමද්ධෝහෙවිනය
පරයක්‍යවසත්පානයවූ සමක්‍යන්ගේදතෘෂසටිය වඩය ... රත්පාගවිනය පරයක්‍යවසත්පානයවූ
දහවේෂවිනය පරයක්‍යවසත්පානයවූ හමද්ධෝහෙවිනය පරයක්‍යවසත්පානයවූ
සමක්‍යකසමත්පාධිය වඩය. මහෙහණන, හමහසස මහෙණ අරීඅටඟිමඟ
වඩන්හන් අරීඅටඟිමඟ බෙහුල කරන්හන් නවනට නතැමුහණේ නවනට
නතැඹුරු වූහයේ නවනට බෙර වූහයේහවේ යය….
■2.4.8 බහාහිතික සූත්‍රය
ත්‍රිපිටකය > සූන්ත්‍ර පිටකය > මජේ ඣිම නකත්පාය > මජේඣිම පන්නත්පාසකය
> 4. රත්පාජ වරගය
ඉකබිති ආයුෂසමත් අනඳ හතරණුහවද්ධෝ අචිරවතී නදී (Aciravati River) තීරය කරත්පා එළතැඹියහෙ. එළතැඹ එකතරත්පා රුකමුහලක පතැන්වූ
අසසහනහි වතැඩ හුන්හෙ. ඉකබිති පහසසනදි හකත්පාහසත්පාලේ රජ හෙසසතියත්පානය
යත්පාහහෙන භූමිය යම තත්පාකද එහතක හෙසසතියත්පානහයන් හගත්පාසස
හෙසසතියත්පානහයන් බෙතැස පත්පාගමන් ඇතිහයේමතැ ආයුෂසමත් අනඳ
හතරණුවන් කරත්පා එළතැඹිහයේය. එළතැඹ ආයුෂසමත් අනඳ හතරණුවන්
සකසත්පා වතැඳ එකත්පසසවතැ සිටිහයේය. එකත්පසසවතැ සිටි පහසසනදි
හකත්පාහසත්පාලේරජ ආයුෂසමත් අනඳ හතරණුවනට හතල කී: “සසවත්පාමීන, වහෙන්ස, ආයුෂසමත් අනඳ හතරණුහවද්ධෝ හම ඇත්පලහසහි හිඳුනත්පා
හසසකව”ය. මහෙරජ, කම නතැත, හතපි හිඳුව. මම සිය අසසහනහි හුන්මි.
පහසසනදි හකත්පාහසත්පාලේරජ පතැන්වූ අසසහනහි හින. හිඳ පහසසනදි
හකත්පාහසත්පාලේරජ ආයුෂසමත් අනඳ හතරණුවනට හතල කී:
■ 4.3.1. පෙළමු සිකපෙදය
ත්‍රිපිටකය > විනය පිටකය > පත්පාචිත් තියපත්පාළිය > භික ඛුනී විභඞ ය > පත්පාචිත් තියකත්පාණේඩය > 3. නන්ගේනවරගය
1. එසමහයහි භත්පාගක්‍යවත් බුදුහු සතැවතැතතැ (Shravasti) හජතවන නම
අහන්පිඬු සිටුහුහන්ගේ අරමහි වතැඩතැහවහසති. එසමහයහි වනත්පාහි හබෙත්පාහහෙද්ධෝ
හමහහෙහණද්ධෝ අචිරවතී නදිහයහි (Aciravati River) හවසඟනන්