Learn Tagalog Through Legends by Andrii Shybanov - HTML preview

Alamat ng Kabayo

The Legend of the Horse

Noong araw (Back then), may mag-asawang (there was a married couple) [mag-asawa - to marry] masaya at tahimik (happy and peaceful) na namumuhay kahit walang anak (living even without a child).  Sina Ayong at Karing (Named Ayong and Karing). Kuntento na sila sa isa't isa (They are contented with each other) nang isang araw (when one day) ay dumating sa kanila (came to them) ang magandang sorpresa (a beautiful surprise) [literarily “wonderful”].

Noong araw, may mag-asawang masaya at tahimik na namumuhay kahit walang anak. Sina Ayong at Karing. Kuntento na sila sa isa't isa nang isang araw ay dumating sa kanila ang magandang sorpresa.

Buntis si Karing! (Karing is pregnant!) Nagpasalamat sa Diyos ang mag-asawa (The married couple thanked God) [salamat - thanks] dahil biniyayaan sila (because they were blessed) [biyaya - blessing] na magkaroon ng anak (to have a child).

Buntis si Karing! Nagpasalamat sa Diyos ang mag-asawa dahil biniyayaan sila na magkaroon ng anak.

"Ipinangangako kong gagawin ko (I promised that I will do) [pangako - promise] ang lahat upang (all so that) mapaligaya kayo ng magiging anak natin (I can make you and our child happy) [mapaligaya - to make happy; ligaya - happy; kayo - you; natin - our]," pangako ni Ayong (Ayong promised).

"Ipinangangako kong gagawin ko ang lahat upang mapaligaya kayo ng magiging anak natin," pangako ni Ayong.

Ilang buwan makaraan (Many months passed) ay isinilang ni Karing (Karing gave birth) ang isang malusog (to a healthy) [isa - one] na batang lalaki (baby boy) [bata - child; lalaki - male].

Ilang buwan makaraan ay isini-lang ni Karing ang isang malusog na batang lalaki.

Dahil nag-iisang anak (For being their only child) [nag-iisa - only one; dahil - because], sinikap nina Ayong at Karing (Ayong and Karing strived) na maipagkaloob sa anak (to provide to [their] child) [ipagkaloob - to provide] ang lahat ng saya (all the joy) at masarap na buhay (and pleasant life) [masarap – delicious]. 

Dahil nag-iisang anak, sinikap nina Ayong at Karing na maipagkaloob sa anak ang lahat ng saya at masarap na buhay.

Labis (Too much) nila itong napalayaw (they spoilt it) kaya lumaking (so grew up) masama ang ugali ([having] bad manners). Palasagot ito ([The child] talks back) [ito - this<usually used to refer to objects] at ayaw na nasasabihan (and doesn’t want to be told [what to do]) [sabihin - to say]. Kapag napagalitan ang binatilyo (If the child is scolded) [binatilyo - adolescent child/teenager] ay agad naglalayas (immediately runs away).

Labis nila itong napalayaw kaya lumaking masama ang ugali. Palasagot ito at ayaw na nasasabihan. Kapag nakagalitan ang binatilyo ay agad naglalayas.

Minsan (Once) ay hindi natiis ni Ayong (Ayong was not able to restrain himself) ang ginawang pagsagot ng anak (the unrespect response of the child) kay Karing (to Karing) kaya pinangaralan niya (that’s why he adviced) ang binatilyo (the young man). Nang araw ding iyon (On that same day) ay naglayas ito (the child run away) [naglayas – ran away] at napadpad (and ended up) [napadpad - castaway] sa paanan ng isang bundok (in the foot of the mountains) [paa - foot].

Minsan ay hindi natiis ni Ayong ang ginawang pagsagot ng anak kay Karing kaya pinangaralan niya ang binatilyo. Nang araw ding iyon ay naglayas ito at napadpad sa paanan ng isang bundok.

Isang matandang (One old [person]) namumuhay sa paanan ng bundok (living in the foot of the mountains) ang nagmamagandangloob (has shewed kindness) kaya nagkaroon ng matutuluyan ang binatilyo (the reason the child has shelter) [nagkaron - to have; matutuluyan – shelter]. Nang malaman ng matanda (When the old [person] knew) na naglayas siya (that he ran away) ay pinayuhan siya nito ([the old person] advised him).

Isang matandang namumuhay sa paanan ng bundok ang nagmamagandang loob kaya nagkaroon ng matutuluyan ang binatilyo. Nang malaman ng matanda na naglayas siya ay pinayuhan siya nito.

"Umuwi ka (Go home) at humingi ng tawad (and ask forgiveness) [humingi - ask] sa mga magulang mo (to your parents). Hindi mainam (It is not good; not good) na nagtatanim ng galit (to harbour anger) [tanim - to plant] sa ama mo't ina (to your father and mother) [ama - father; ina - mother]" ang sabi ng matanda (the old [person] said).

"Umuwi ka at humingi ng tawad sa mga magulang mo. Hindi mainam na nagtatanim ng galit sa ama mo't ina," ang sabi ng matanda.

Minasama iyon ng binata (It [caused] the child displeasure). Nagalit siya sa matanda (He/she became angry at the old [person]) at pinagsisipa (and [started] kicking) [sipa - kick] ang bangkong inuupuan (the chair he is sitting on) [bangko / upuan - chair].

"Wala kang pakialam (You have no business) [pakialam - to meddle] sa buhay ko (on my life) at lalong wala kang karapatang (and more so you have no right) [karapatan - right] pagalitan ako! (to scold me)" paasik na sabi ng binatilyo (emphatically said by the young man).

Minasama iyon ng binata. Nagalit siya sa matanda at pinagsisipa ang bangkong inuupuan. "Wala kang pakialam sa buhay ko at lalong wala kang karapatang pagalitan ako!" paasik na sabi ng binatilyo.

Marami pang masasakit na salitang (More harsh words) binitiwan ang binatilyo (was uttered by the child) [binitiwan - to let go] na walang tigil sa kasisipa (unceasingly kicking) sa lahat ng abutan ng paa (all that [his] legs reached). Lingid sa kaalamanng binata (Without the child knowing) ay engkantado pala ang matanda (the old [man] was a fairy) [engkantado/engkantada - fairy]. Sa nakitang masama niyang asal (In the bad manners he saw) [masamang asal – bad manners] ay ginawa siya nitong hayop (he made him an animal) na may apat na paa (with four legs) na walang tigil (that without end) kasisipa (kicking).

Marami pang masasakit na salitang binitiwan ang binatilyo na walang tigil sa kasisipa sa lahat ng abutan ng paa. Lingid sa kaalaman ng binata ay engkantado pala ang matanda. Sa nakitang masama niyang asal ay ginawa siya nitong hayop na may apat na paa na walang tigil kasisipa.

Nang mapagod (When tired) sa kasisipa (of kicking) ay napaiyak ang binatilyo (the child started to cry) ngunit halinghing lang (but only a groan) ang lumabas sa bibig niya [halinghing - groan]  (went out from his lips) [bibig- lips]. Huli na ang kanyang pagsisisi (His regret was already late) [pagsisisi - regret] dahil hindi na makabalik (because he cannot return) sa dating anyo (to his old form). Napilitan siyang umuwi (He was forced to go home) [napilitan - forced]  sa magulang (to his parents).

Nang mapagod sa kasisipa ay napaiyak ang binatilyo ngunit halinghing lang ang lumabas sa bibig niya. Huli na ang kanyang pagsisisi dahil hindi na makabalik sa dating anyo. Napilitan siyang umuwi sa magulang.

Likas na mababait (Natural kind), kinupkop nina Ayong at Karing ang hayop (Ayong and Karing took good care of the animal) [kinupkop – take good care] na isang umaga ay ayaw nang umalis (that one morning, it doesn’t want to leave) sa kanilang bakuran (in their backyard). Inalagaan nila ito (They took care of it) na parang tao (like it was a man). Naging (Became) malaking tulong (big help) siya sa ama (to his father). Gumaan ang gawain nito (Work became light) [magaan - light] at bumilis ang kanilang pag-unlad (their progress became faster) [mabilis - faster].

Likas na mababait, kinupkop nina Ayong at Karing ang hayop na isang umaga ay ayaw nang umalis sa kanilang bakuran. Inalagaan nila ito na parang tao. Naging malaking tulong siya sa ama. Gumaan ang gawain nito at bumilis ang kanilang pag-unlad.

Binigyan siya ng pangalan (He was given a name) ng mag-asawa (by the married couple). Mula sa Karing at Ayong (From Karing and Ayong) ay tinawag siyang Kayong (he was called Kayong), ang pinagmulan sa salitang kabayo (that is the origin of the word kabayo).

Binigyan siya ng pangalan ng mag-asawa. Mula sa Karing at Ayong ay tinawag siyang Kayong, ang pinagmulan sa salitang kabayo.