Een bal aan het Duitsche Keizerlijk hof—dit schouwspel is geen slechte reiservaring, en men zal wel gaarne hooren, hoe het daar toe gaat.
Juist op tijd ben ik met mijn costuum gereed gekomen en te negen uur rijdt het rijtuig de gewelfde slotpoort binnen. Op de met loopers belegde treden van de stoep staan soldaten van de lijfwacht in ouderwetsche uniform, onbeweeglijk, alsof het wassenpoppen waren, zij bewegen niet eens de oogen, om de voorbij stroomende gasten na te zien, laat staan het hoofd. Boven aangekomen in de feestzalen, loop ik langzaam over spiegelgladde parketvloeren door een reeks schitterend gemeubelde vertrekken, waar een zee van electrisch licht straalt. Portretten van de koningen van Pruisen hangen tegen de verguld lederen behangsels. Ten slotte bevind ik mij in de groote zaal, die haar naam ontleent aan de zwarte adelaars tegen het plafond.
Welk een bonte menigte wacht iemand hier! Aanzienlijke dames, in kostbare met edelsteenen bezaaide toiletten, en waarheen men de oogen laat gaan, fonkelen en schitteren de facetten der diamanten. Generaals en admiraals in parade-uniform, hooge ambtenaren, gezanten van vreemde landen, waaronder ook de Chineesche en Japansche, staan daar te wachten en buigen voor een hooge gestalte, die nu voorbijgaat. Het is de Rijkskanselier.
Kamerheeren verzoeken nu de gasten zich langs de wanden der zaal te willen scharen. Een heraut komt binnen, stoot met zijn zilveren staf op den grond en roept luid: "Zijne Majesteit de Keizer." Dadelijk houdt elk gedruisch op. Vergezeld van zijn gemalin, de prinsen en prinsessen, gaat Willem II door dezaal en groet zijn gasten met mannelijken handdruk. Hij begint met de dames, gaat daarna naar de heeren, en spreekt met ieder. De Zweedsche gezant stelde mij voor; onmiddellijk begint de Keizer een gesprek over Azië. Hij spreekt over den veldtocht van Alexander den Groote door West-Azië en vindt het wonderlijk, dat de naam van een mensch gedurende eeuwen in onverminderden glans kan voortleven. Hij vraagt mij terwijl hij naar de adelaars aan het plafond wijst, of mij hunne gelijkenis met de Chineesche draken niet is opgevallen. Daarna springt hij over op Tibet en den Dalai-Lama, op de woestijnen van Azië met met hun verbazend groote eenzaamheid. Spoedig daarop klinkt muziek en de aanzienlijke wereld, met goud en juweelen getooid, geeft zich over aan den dans. Jonge, schoone meisjes zweven als elfen voorbij, officieren met kortgeknipt haar en nauwen kraag leiden haar op de tonen van den wals. Alles is vroolijk, voornaam en gewichtig.
De eenige, die gelijkmoedig blijft is de keizer zelf. Een trek van diepen ernst ligt op zijn krachtig gelaat; is hij niet keizer van het Duitsche rijk met zijn vier koninkrijken Pruisen, Beieren, Saksen, en Wurtemberg, zes groot-hertogdommen, veel hertog- en vorstendommen, het Rijksland Elzas-Lotharingen, en de drie vrije steden Hamburg, Lubeck en Bremen? Hij is vorst over vijf-en-zestig millioen menschen, en zijn rijk omvat twee honderd zeven steden, die elk meer dan vijf-en-twintig duizend inwoners hebben en zeven steden met meer dan een half millioen zielen. Berlijn, Hamburg, Munchen, Leipzig, Dresden, Keulen en Breslau! Door de kracht van zijn ijzeren wil heeft hij een geweldige vloot gevormd, die in Engeland, hetwelk vroeger alleen de zee beheerschte, bezorgdheid wekt. Hij is de opperbevelhebber van een leger, dat in oorlogstijd zoo groot is, als de gansche bevolking van Zweden! Dat alles moet hem al zoo ernstig stemmen, dat de tonen der muziek slechts zelden een glimlach aan zijn lippen ontlokken.
Toen ik in het jaar 1889 voor het eerst Berlijn bezocht, had Keizer Wilhelm juist den troon beklommen en kon men hem vaak aan het hoofd zijner troepen zien rijden. Nu gaat hij meestal in een automobiel door de straten en een bijzonder hoornsignaal kondigt van verre zijn nadering aan. Hij rijdt met de snelheid van een sneltrein en boven de automobiel wappert de Keizerlijke vlag.