69. DE TRANS-SIBERISCHE SPOORWEG.
Den 28sten December 1908 ging ik te Dalnij in den trein en begon daarmede een spoorreis, die zonder ophouden elf dagen en elf nachten duurde. Twaalf uur duurt het tot Moekden, dan iets minder tot het laatste Japansche station. Op het volgende station is de chef een Rus, en inplaats van Japansche conducteurs komen Russen. In den namiddag houdt men stil in het zoo treurig bekende Charbin aan de Soengari, een zijrivier van de geweldige Amoer. Tot hier trokken de Russen zich na hun nederlagen terug, en op het perron van Charbin werd vorst Ito vermoord. Te Charbin stapt men uit en wacht op den internationalen exprestrein, die twee maal per week van Wladiwostok naar Moskou gaat.
De Trans-Siberische spoorweg is de langste der aarde; hij is van Dalnij naar Moskou 8700 kilometer lang. Hij was juist met het uitbreken van den Russisch-Japanschen oorlog gereedgekomen, maar daar zij enkel spoor had, konden de Russen slechts met de uiterste krachtsinspanning, troepen en oorlogsmateriaal naar de slagvelden van Mandschoerije zenden. Nu is men bezig een tweede spoor te leggen, om in geval van oorlog zich gemakkelijker te kunnen bewegen en ook ten bate van het toenemend handelsverkeer. Dankzij deze spoorbaan rijdt men nu in vijftien dagen van Berlijn naar Shanghai; de zeeweg langs Zuid-Azië duurt twee en een half maal zoo lang; maar steekt men over den Atlantischen Oceaan, daarna met den trein door Canada, en dan weer met een schip over den Stillen Oceaan, dan kan men in zeven en twintig dagen van Berlijn in Shanghai zijn.
Nieuwjaarsmorgen ging de trein langs den zuidelijken oever van het Baikalmeer, en een der verrukkelijkste landschappenontrolde zich voor mijn oogen. De met sneeuw bedekte bergen van den Oostelijken oever stonden scherp en duidelijk afgeteekend tegen de reine morgenlucht en naar het Westen lag het gebergte in hellen zonneschijn. Hier en daar zijn de hellingen met Noorsche dennen begroeid. De spoorbaan gaat vlak langs den oever van het meer, dikwijls slechts twee meter van het water verwijderd. Dit deel van den Trans-Siberischen spoorweg was het moeilijkst en kostbaarste, en kwam ook het laatst gereed. Gedurende den aanleg werd het verkeer tusschen de beide eindpunten van de baan over het meer door ponten in stand gehouden. De baan slingert zich langs uitspringende rotspunten en bochten en door nauwe gangen, waar de rotszuilen, die zijn blijven staan, geheele lasten van bergen dragen. Dikwijls gaat het over steile afgronden, die bijna loodrecht in het meer neerdalen. Ontelbaar veel tunnels zijn er, aan welker eind steeds weer het uitzicht vrij is over den bergachtigen oever van het meer.
Het Baikalmeer of het "Rijke Meer", volgt na de Kaspische zee en het Aralmeer in Azië, in grootte. Onder de zoetwatermeren der aarde wordt het slechts overtroffen door de Canadeesche meren en de hoogte er van bedraagt 470 Meter boven den zeespiegel. Het water is helgroen, zoet en kristalhelder en zeer rijk aan visschen, waaronder vijf verschillende soorten zalmen. Hier leeft zelfs een soort robben, trouwens zijn vele diersoorten van het Baikalmeer met die der zee verwant. Het Baikalmeer is het diepste meer der aarde; men heeft er tot 1521 meter gepeild. Verschillende stoombootlijnen doorkruisen het, en in den winter houden sleden de verbinding tusschen de oevers gaande. Maar pas in het begin van Januari begint het dicht te vriezen, en het ijskleed blijft gewoonlijk tot het midden van April liggen. Nu, op Nieuwjaarsdag was het geheel zuidelijk deel van het meer nog open, ofschoon wij ’s nachts 30–35 graden vorst hadden!